ရခိုင်ပြည်နယ် မောင်တောမြို့နယ် ရဲဘော်ကျကျေးရွာတွင် သေဆုံးသွားသော မိသားစုဝင်များအနီး ငိုနေကြသော ဟိန္ဒူအမျိုးသမီးများအား ၂၀၁၇ စက်တင်ဘာ ၂၇ ရက်က ရိုက်ကူးထားသော ဓာတ်ပုံကို တွေ့ရစဉ် (Photo : AFP)

မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဘင်္ဂါလီအကြမ်းဖက်သမားများက လွန်ခဲ့သော သြဂုတ်အတွင်းက တိုက်ခိုက်မှုများတွင် ဟိန္ဒူအရပ်သား ဒါဇင်ပေါင်းများစွာကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ကြောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့် အဖွဲ့၏ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု တစ်ရပ်က ထုတ်ဖော်ခဲ့သည်။

လူအစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုတစ်ခု သို့မဟုတ် နှစ်ခုတွင် ARSA ဟုခေါ်သော  ဘင်္ဂါလီ အကြမ်းဖက် သမားများက ဟိန္ဒူအရပ်သား ၉၉ ဦးကို သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်ဟု လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။ အစုလိုက် အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုတွင် ပက်သက်ခြင်းကို ARSA က ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။

မြန်မာ့လုံခြုံရေး တပ်ဖွဲများကို ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်သည့် ပထမဦးဆုံးရက်တွင် ယင်းသတ်ဖြတ်မှုမျာကို ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သောလုပ်ရပ် ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာအစိုးရက စွပ်စွဲထားသည်။ ပဋိပက္ခကြောင့် လွန်ခဲ့သော သြဂုတ်လမှစ၍ ဘင်္ဂါလီ မွတ်ဆလင် ၇၀၀၀၀၀ နီးပါးသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက်သို့ထွက်ပြေးခဲ့ကြသည်။

ရခိုင်ပဋိပက္ခသည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ လူများစု ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များကိုသာမက လူနည်းစု ဟိန္ဒူတို့ကိုပါ အိုးအိမ်စွန့်ပြေး စေခဲ့ရသည်။

လွန်ခဲ့သော သြဂုတ်လတွင် ရဲကင်းများကို စီးနင်းတိုက်ခိုက်ချိန်နှင့် တစ်ပြိုင်တည်းမှာပင် ARSA က မောင်တာမြို့နယ် မြောက်ပိုင်းရှိ ကျေးရွာစုများတွင် လူအစုလိုက် အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုများကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ ဒုက္ခသည်များကို တွေ့ဆုံမေးမြန်းမှုများက အတည်ပြုခဲ့သည်ဟု အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့် အဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။

ARSA အနေဖြင့် အခြားသော နေရာများတွင်ပါ ပိုမိုသေးငယ်သော အတိုင်းအတာဖြင့် အရပ်သားများအပေါ် အကြမ်းဖက်မှု ကျုးလွန်ရာတွင် တာဝန်ရှိသည်ဟု ယခုတွေ့ရှိချက်များက ညွှန်းဆိုလျက်ရှိသည်။

ARSA အဖွဲ့ဝင်များက သြဂုတ်၂၆ ရက်တွင် အနောက်ခမောင်းဆိတ် ဟိန္ဒူကျေးရွာကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ပုံအား ယင်းအစီရင်ခံစာတွင် အသေးစိတ် ဖော်ပြထားသည်။

“ရက်စက်ပြီး အဓိပ္ပာယ်မဲ့တဲ့ အခုလုပ်ရပ်မှာ ARSA အဖွဲ့ဝင်တွေဟာ ဟိန္ဒူအမျိုးသမီးတွေ၊ အမျိုးသားတွေနဲ့ ကလေးတွေကို အစုလိုက် အပြုံလိုက် ဖမ်းဆီးခဲ့ပါတယ်။ သူတို့ကို သူတို့ရွာရဲ့ အပြင်ဘက်မှာ သတ်ဖြတ်ခြင်း မပြုခင် သူတို့ကို အကြမ်းဖက် ခြိမ်းခြောက်ခဲ့ကြပါတယ်” ဟု အစီရင်ခံစာက ဆိုသည်။

ဆွေမျိုးများ အသတ်ခံရသည်ကို မြင်တွေ့ခဲ့သူများ ရှိခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ စူးစူးဝါးဝါး     အော်သံများကို ကြားရသများလည်း ရှိကြောင်း အသတ်မသေးဘဲ ကျန်ခဲ့သော ဟိန္ဒူများက အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့ကို ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

“သူတို့က အမျိုးသားတွေကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ကြပါတယ်။ သူတို့ကို မကြည့်နဲ့လို့လည်း ကျွန်မတို့ကို ပြောခဲ့ပါတယ်။ သူတို့မှာ ဓားတွေပါကြတယ်။ ပုဆိန်တွေနဲ့သံတုတ်တွေလည်းပါတယ်။ ကျွန်မတို့က အဲ့ဒီနားက ချုံပုတ်ထဲမှာ ပုန်းနေခဲ့ကြတာပါ။ နည်းနည်းတော့ လှမ်းမြင်ရပါတယ်။ ကျွန်မရဲ့ဦးလေး၊ ကျွန်မရဲ့ အဖေနဲ့ကျွန်မအစ်ကိုတို့ကို သူတို့က သတ်ခဲ့ကြတာပါ” ဟု အနောက်ခမောင်းဆိတ်ရွာမှ အမျိုးသမီး တစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

အမျိုးသား ၂၀ ဦး၊ အမျိုးသမီး ၁၀ ဦး၊ အသက်ရှစ်နှစ်အောက် ကလေး ၁၄ ဦး အပါအဝင် ကလေး ၂၃ ဦးကို သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်ဟု ဘင်္ဂါလီ အကြမ်းဖက်သမားများအား စွပ်စွဲထားသည်။

လွန်ခဲ့သော စက်တင်ဘာလတွင် အစုလိုက် အပြုံလိုက် မြှပ်ထားသော မြေကျင်းလေးခုထဲမှ ရွာသား ၄၅ ဦး၏ အလောင်းများကို တူးဖော်ခဲ့သည်ဟု အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။ အနီးအနား ရဲဘော်ကျရွာမှ ၄၆ ဦး အပါအဝင် အခြားနှိပ်စက် သတ်ဖြတ် ခံခဲ့ရသူများ၏ အလောင်းများကို ရှာတွေ့ခြင်း မရှိသေးပေ။

ရဲဘော်ကျကျေးရွာရှိ ဟိန္ဒူအမျိုးသား၊ အမျိုးသမီးများနှင့် ကလေးများကို အစုလိုက် အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုသည် တစ်နေ့တည်းတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သောကြောင့် ခန့်မှန်းခြေ သေဆုံးသူ စုစုပေါင်း အရေအတွက်မှာ ၉၉ ဦးရှိသည်ဟု စုံစမ်းဖော်ထုတ်မှုတွင် ဖော်ပြထားသည်။

လွန်ခဲ့သော နိုဝင်ဘာတွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သို့ဘင်္ဂါလီမွတ်ဆလင်များ ထွက်ပြေးမှုနှင့် ပက်သက်၍ လည်းကောင်း မြန်မာလုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့များ၏ ရက်စက်မှု သတင်းများနှင့် ပက်သက်၍လည်းကောင်း နိုင်ငံတကာက စိုးရိမ်းကြောင်း ပြောဆိုမှုများ မြင့်တက်လာချိန်တွင် လူအစုလိုက် အပြုံလိုက် မြှပ်ထားသော မြေကျင်းကို တွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း မြန်မာအစိုးရက ကြေညာခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် သေဆုံးသူများမှာ မွတ်ဆလင်များ မဟုတ်ကြဘဲ ARSA မှမွတ်ဆလင်များက ဟိန္ဒူများကို သတ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာအစိုးရက ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။

မြေကျင်းနှင့် အလောင်းများရှိရာ နေရာသို့ သတင်းထောက်များကို ခေါ်ဆောင်ပြသ ခဲ့သော်လည်း မြန်မာအစိုးရက လွတ်လပ်သော လူ့အခွင့်အရေး သုတေသီများကို ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ ဝင်ရောက်ခွင့်အား ဆက်လက်ငြင်းဆန် နေခဲ့သောကြောင့် အနောက်ခမောင်းဆိတ်နှင့် အနီးနားက ရဲဘော်ကျကျေးရွာတို့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ကိစ္စကို တိတိကျကျ သိရှိရေးမှာ မရေမရာ ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ARSA က အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခြင်းကို ငြင်းဆန်နေခဲ့ပြီး ၎င်းအဖွဲ့က အများပြည်သူကို ထုတ်ပြန်ကြေညာချက် မပြုလုပ်ခဲ့သည်မှာ အချိန်လေးလ ကြာမြင့်ခဲ့သည်။

ရခိုင်ပဋိပက္ခနှင့် ပက်သက်၍ နိုင်ငံတကာ မီဒီယာများက သတင်းကို တစ်ဘက်စောင်းနင်း ဖော်ပြခဲ့နေသည်ဟု မြန်မာအစိုးရက မကျေမနပ် ပြောကြားခဲ့သော်လည်း လူများအစုလိုက် အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခံရသော သတင်းကို ထိုအချိန်တွင် နိုင်ငံတာကာ နာမည်ကြီး သတင်းမီဒီယာများက ဖော်ပြပေးခဲ့ကြသည်။

မြန်မာအစိုးရက မကျေမနပ် ပြောကြားခဲ့သော်လည်း လူများအစုလိုက် အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခံရသည့် သတင်းကို ထိုအချိန်က နိုင်ငံတကာ သတင်းမီဒီယာာက ဖော်ပြပေးခဲ့ကြသည်။

လူသတ်သမားများသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သို့ ထွက်ပြေးသွားပြီး မျက်မြင်သက်သေ အမြောက်အများရှိကြောင်း၊ သို့သော်လည်း တရားမျှတမှုကို မရရှိကြောင်း ဟိန္ဒူရပ်ကျေးခေါင်းဆောင် နီမောက အေဖက်ပီကို ပြောကြားခဲ့သည်။

“လူတွေက ဟိန္ဒူတွေ သတ်ခံရတာကို သိပ်စိတ်မဝင်စားကြပါဘူး” ဟု ဘင်္ဂါလီ မွတ်ဆလင်တို့အား ရက်စက်မှုများအကြောင်း ဖော်ပြသည့် သတင်းများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပြီး ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာက ဖိအားပေးမှုများကြောင့် ARSA ၏ လုပ်ရပ်များအတွက် မျက်နှာစာပေးမှု ရှိလာမည် မဟုတ်ကြောင်း နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံရုံး ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးဇော်ဌေးက Amnesty ၏ အစီရင်ခံစာနှင့် ပတ်သက်ပြီး မေးမြန်းမှုကို ဖြေကြားခဲ့သည်။