ရုရှားက ယူကရိန်းကို ရုတ်တရက်ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့ချိန်တွင် နိုင်ငံအတွင်းမှ ထွက်ခွာရန်မှတစ်ပါး အခြားရွေးချယ်စရာမရှိခဲ့ကြောင်း ဂျော်ဂျီယာနိုင်ငံ တီဘလီစီမြို့တော်ရှိ အသေးစားအရက်ဆိုင်တစ်ဆိုင်၏ ချောင်ကျကျနေရာတွင် ထိုင်နေသည့် ရုရှားပြည်ပြေးတစ်ဦးဖြစ်သူ မီခေးလော့ဗ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ကမ္ဘာကို တုန်လှုပ်သွားစေခဲ့သည့် ရုရှား ၏ ယူကရိန်းအပေါ် တိုက်ခိုက်မှုသည် ရုရှား သမ္မတ ဗလာဒီမာ ပူတင်၏ ကာလကြာရှည် အုပ်ချုပ်မှုကို ဆန့်ကျင်နေသည့် ရုရှားနိုင်ငံသားအချို့အတွက် အမိမြေတွင် နေစရာနေရာမရှိတော့ကြောင်းအသက် ၂၅ နှစ်အရွယ် ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးမန်နေဂျာတစ်ဦးဖြစ်သူ မီခေးလော့ဗ်က ဆိုသည်။

ယူကရိန်းစစ်ပွဲစတင်ပြီး ရက်ပိုင်း သို့မဟုတ် နာရီပိုင်းအတွင်း ဂျော်ဂျီယာနိုင်ငံသို့ ထွက်ပြေးခဲ့သည့် ရုရှားနိုင်ငံသားများထဲတွင် မီခေးလော့ဗ်လည်း တစ်ဦးအပါအဝင်ဖြစ်ခဲ့ပြီး အနောက်နိုင်ငံများ၏ ပိတ်ဆို့မှုများနှင့် အာဏာပိုင်များ၏ ဖိနှိပ်မှုများမြင့်တက်လာမည့်အရေးကို စိုးရိမ်မှုများကြောင့် ယင်းကဲ့သို့ ထွက်ပြေးခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။

“ပူတင်ကို ထောက်ခံသူတွေလည်းရှိနေတာကြောင့် နိုင်ငံရေးအရ ဘက်မလိုက်ဘဲ ကြားနေတဲ့သူတွေအတွက်တောင် အရမ်းခက်ခဲပါတယ်”ဟု မီခေးလော့ဗ်က တီဘလီစီ မြို့တော်၏ ကျဉ်းမြောင်းသည့် လမ်းကြားများထဲတွင်တည်ရှိသည့် ၎င်းအကြိုက်ဆုံး အရက်ဆိုင်ထဲတွင် အေအက်ဖ်ပီသတင်းဌာနကို ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျွန်တော်က ပူတင်ကို ဆန့်ကျင်သူဖြစ် ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် ရုရှားမှာဆက်နေမယ်ဆိုရင် နာဗာညီလိုမျိုး နောက်ဆုံးမှာ ထောင်ကျသွားပါလိမ့်မယ်”ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

ရုရှားတွင် မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်းက ပူတင်အားဆန့်ကျင်သည့် အကြီးဆုံးဆန္ဒ ပြပွဲများကို ဦးဆောင်ခဲ့သည့် အတိုက်အခံ ခေါင်းဆောင် အလက်ဇီ နာဗာညီသည် ထောင်ဒဏ်ချမှတ်ခံခဲ့ရပြီး ၎င်း၏နိုင်ငံရေး အဖွဲ့အစည်းများမှာလည်း တားမြစ်ပိတ်ပင်ခံခဲ့ရသည်။

လက်ရှိတွင် ရုရှားနိုင်ငံမှထွက်ခွာချင်သူများအတွက် လမ်းကြောင်းအနည်းငယ်သာ ရှိသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အနောက်နိုင်ငံများက ၎င်းတို့၏ လေပိုင်နက်အများစုတွင် ရုရှားလေယာဉ်များ ပျံသန်းခွင့်ကို တားမြစ်ပိတ်ပင်ထားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

သို့သော်လည်း တီဘလီစီမြို့တော်သည် ရုရှား အတိုက်အခံအသိုင်းအဝိုင်းအတွက် အဓိက အခြေချသည့်နေရာတစ်ခုအဖြစ် နှစ်ပေါင်းများစွာ တည်ရှိခဲ့ပြီး ဂျော်ဂျီယာနိုင်ငံသည်လည်း ရုရှားနိုင်ငံသားများကို ဗီဇာမပါဘဲ တစ်နှစ်ကြာ နေထိုင်ခွင့်ပေးသည့် နိုင်ငံအနည်းငယ်တွင် ပါဝင်နေသည်။

မီခေးလော့ဗ်၏အနီးရှိ စားပွဲတွင် ဘီယာထိုင်သောက်နေသည့် ကွန်ပျူတာ ပရိုဂရမ်မာတစ်ဦးဖြစ်သူ မာရီနာ ဘိုဒရီဗာက ပူတင်သည် ယူကရိန်းကို တိုက်ခိုက်ကြောင်း ကြေညာခဲ့ချိန်တွင် သူသည် ဂျော်ဂျီယာသို့ အားလပ်ရက်ကာလ အပန်းဖြေရောက်ရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းသတင်းများကို ကြားသိခဲ့ပြီးနောက် သူသည် ရုရှား၏ ဒုတိယမြို့ဖြစ်သည့် စိန့်ပီတာစဘတ်ချ်မြို့ရှိ သူ့နေအိမ်သို့ မပြန်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

“ရုရှားမှာနေလို့ မဖြစ်နိုင်တော့ပါဘူး။ ရုရှားဟာ ဆိုးဝါးတဲ့ စီးပွားရေး အကျပ်အတည်းကို ရင်ဆိုင်ရပါလိမ့်မယ်”ဟု အသက် ၂၆ နှစ်အရွယ် အမျိုးသမီးတစ်ဦးဖြစ်သည့် မာရီနာ ဘိုဒရီဗာက ပြောကြားခဲ့သည်။

■ လိိပ်ပြာမလုံကြသူများ

ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက် အစောပိုင်းတွင် ပူတင်က ယူကရိန်းကို တိုက်ခိုက်ကြောင်း ကြေညာသည့် သတင်းများကို ကြားခဲ့ရသည့် အချိန်ကို ရုရှားပြည်ပြေးများက မမေ့နိုင်ဘဲ ပြန်ပြောင်း ပြောပြလျက်ရှိသည်။

“စစ်ပွဲစပြီဆိုတာ သိလိုက်ရတဲ့အခိုက်အတန့်ကို ကျွန်တော် တစ်သက်လုံးမှတ်မိနေပါလိမ့်မယ်”ဟု ရုပ်ရှင်လောကသားတစ်ဦး ဖြစ်သည့် အသက် ၄၄ နှစ်အရွယ် ဒီနီစ်စင်ယာကော့ဗ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ယင်းနေ့တွင် သူသည် အလယ်ခေတ် ရုရှား၏ မိခင်ဘုရားကျောင်းကြီးအဖြစ်သတ် မှတ်ခံခဲ့ရသည့် မော်စကိုမြို့တော်အပြင်ဘက် ဗလာဒီမာမြို့ရှိ Dormition Cathedral ဘုရားကျောင်း၏ နံရံဆေးရေးပန်းချီများကို ရုပ်ရှင်ရိုက်ကူးနေခဲ့ကြောင်း စင်ယာကော့ဗ်က ဆိုသည်။

“အဲဒီနံရံဆေးရေးပန်းချီတွေကို ကျွန်တော်ကြည့်နေပြီး အိမ်မက်ဆန်တဲ့ ခံစားမှုမျိုးကို ခံစားခဲ့ရပါတယ်။ အလင်းနဲ့ အမှောင်ကို ပုံဖော်ထားတဲ့ ပန်းချီတွေနဲ့အတူ ရုရှားယဉ်ကျေးမှုရဲ့ မူလဘူတနေရာကို ရောက်နေတာ ဖြစ်ပေမယ့် ကျွန်တော့်ခေါင်းထဲမှာတော့ ယူကရိန်းအကြောင်းပဲ တွေးနေမိပါတယ်”ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် သူ၏ ဇနီးသည်မှာ ယူကရိန်းနိုင်ငံသူဖြစ်နေသဖြင့် အများထက်ပိုပြီး စိုးရိမ်ခဲ့ရသည်ဟု ဆိုသည်။

“ကျွန်တော့်နိုင်ငံက ကျွန်တော့်မိန်းမရဲ့ နိုင်ငံကို တိုက်ခိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော် ရုရှားမှာ ဆက်နေဖို့ လိပ်ပြာမလုံတော့ပါဘူး”ဟု စင်ယာကော့ဗ်က ဆိုသည်။

ထို့နောက် စင်ယာကော့ဗ်နှင့် ဇနီးသည် တို့သည် ၎င်းတို့ အတူနေထိုင်ရန်စိတ်ကူးယဉ်ပြီး တည်ဆောက်ခဲ့သည့် အိမ်အသစ်ကို စွန့်ခွာပြီး နိုင်ငံအတွင်းမှ ထွက်ခွာခဲ့ကြသည်။

တီဘလီစီသို့ထွက်ပြေးခဲ့သည့် ရုရှားနိုင်ငံသားအားလုံးသည် ယူကရိန်းအရေးတွင် ပူတင်၏ အခန်းကဏ္ဍနှင့်ပတ်သက်ပြီး တူညီသည့် သဘောထားမျိုးမရှိကြပေ။

ရုရှားတွင်လည်း ATM စက်များတွင် ငွေထုတ်ရန် တန်းစီစောင့်ဆိုင်းနေသူများအကြား စိတ်လှုပ်ရှားမှုများမြင့်တက်နေပြီး ယင်းကျူးကျော်မှုသည် ရုရှားနိုင်ငံသားများကို နိုင်ငံအတွင်းမှ ထွက်ပြေးစေခဲ့မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး ငြင်းခုံဆွေးနွေးနေကြသည်။

“ကျွန်မကတော့ ပူတင်ကို အပြည့်အဝထောက်ခံပါတယ်။ သူဟာ ရုရှားရဲ့ အကျိုးစီးပွားတွေအတွက် ကောင်းတာကိုပဲ လုပ်နေတာပါ။ ကျွန်မတို့ရဲ့ အင်အားကို ကမ္ဘာက သိသွားစမ်းပါစေ”ဟု အသက် ၅၅ နှစ်အရွယ် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် အမျိုးသမီးဖြစ်သူ လာရီဆာ ရှုဘိုဗာက ပြောကြားခဲ့သည်။

“နေပါဦး။ ခင်ဗျားက ဘယ်လို အင်အား ကိုပြောချင်တာလဲ။ အခုဆို ရုရှားက အပယ်ခံ ဖြစ်နေပြီ”ဟု အသက် ၃၄ နှစ်အရွယ် ပေဗယ် ဂရုဇ်ဒက်ဗ်က ဒေါသကြီးစွာ တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။

■ ကျွနု်ပ်တို့သည် အပယ်ခံများသာ

ရုရှားနိုင်ငံသားများ အစုလိုက်အပြုံ လိုက်ဝင်ရောက်လာမှုသည် ဂျော်ဂျီယာနိုင်ငံသားများအကြားတွင် သဘောထားပေါင်းစုံ ပေါ်ထွက်စေခဲ့သည်။

ရုရှားက ယူကရိန်းကို စတင်တိုက်ခိုက်ခဲ့ချိန်ကတည်းက တီဘလီစီမြို့တော်တွင် ယူကရိန်းနှင့် တစ်သားတည်းရှိကြောင်းပြသသည့် စုရုံးဆန္ဒပြမှုများ နေ့စဉ်နီးပါး ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

ဂျော်ဂျီယာကိုယ်တိုင်သည်လည်း၂၀၀၈ ခုနှစ်က ရုရှား၏ ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်မှုကို ခံခဲ့ရပြီးဖြစ်သည်။

အနောက်နိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်များကမူ ဂျော်ဂျီယာနှင့် မော်လ်ဒိုဗာနိုင်ငံတို့သည် ရုရှား၏ နောက်ထပ်ပစ်မှတ်များဖြစ်လာနိုင်မည့်အရေးကို စိုးရိမ်ကြောင်း ပြောကြားနေမှုနှင့်အတူ ရုရှားဆန့်ကျင်ရေးသဘောထားများ မြင့်တက်လာခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ဂျော်ဂျီယာတွင် ရုရှားနိုင်ငံသားများအတွက် ဗီဇာစနစ်လုပ်ဆောင်ရန်နှင့် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးစည်းကမ်းများကို ပိုမိုတင်းကျပ်ရန် ထောင်နှင့်ချီသည့်လူများက အစိုးရကို အွန်လိုင်းမှတစ်ဆင့် လက်မှတ်ရေးထိုး တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။

တီဘလီစီမြို့၏ လမ်းများပေါ်တွင် ရုရှားဆန့်ကျင်သည့် နံရံဆေးရေးပန်းချီများ မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်ဟု ဘိုဒရီဗာက ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျွန်မတို့ကို ကမ္ဘာပေါ်က ဘယ်သူကမှ မကြိုဆိုကြပါဘူး။ အဲဒီအခြေအနေမျိုးဟာ အကြာကြီး ဆက်ရှိနေနိုင်ပြီး ကျွန်မတို့ဟာ အပယ်ခံတွေဖြစ်နေပါတယ်။ ကျွန်မတို့ဟာ နိုင်ငံမရှိတဲ့ လူတွေဖြစ်နေပါပြီ”ဟု ဘိုဒရီဗာ က ပြောကြားခဲ့သည်။ Ref : AFP