ကျောင်းသားများ၏အခက်အခဲကြောင့် သမ္မတအဖြစ်ရွေးကောက်ခံခဲ့သည့် ပီရူးကျောင်းဆရာ

ကျောင်းသားများ၏အခက်အခဲကြောင့် သမ္မတအဖြစ်ရွေးကောက်ခံခဲ့သည့် ပီရူးကျောင်းဆရာ
Photo:AP
Photo:AP
Published 22 April 2021
မြတ်သက်မှူးကို

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကပ်ရောဂါကြောင့်  ပီရူးနိုင်ငံတွင် စာသင်ကျောင်းများ ပိတ်ထားရချိန်၌ ပီဒရိုကက်စ်တီလို သည် ၎င်း၏ငါးတန်းနှင့်ခြောက်တန်းမှ ကျောင်းသားအယောက် ၂၀ အား စာဆက်လက်သင်ကြား ပေးနိုင်မည့်နည်းလမ်းတစ်ရပ်ရှာဖွေရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။

သို့သော် အန်းဒက်စ်မြို့ရှိ ဆင်းရဲချို့တဲ့သော ကျေးလက်ဒေသအသိုင်းအဝိုင်းတွင် ၎င်း၏ကြိုးပမ်းမှုများမှာ အရာမထင်ခဲ့ပေ။

ကျောင်းသား ၁၇ ယောက်တွင် ဆဲလ်ဖုန်းများပင် မရှိကြဘဲ အစိုးရက ထောက်ပံ့စီစဉ်ပေးရန် ကတိပြုထားသည့် tablets များမှာလည်း ရောက်ရှိမလာခဲ့ပေ။

“ဆဲလ်ဖုန်းရှိတဲ့ ကျောင်းသားတွေဆီကို ကျွန်တော်ဖုန်းဆက်ခဲ့ပါတယ်။လယ်ထဲမှာရှိ တဲ့ ကျောင်းသားတစ်ယောက်ရဲ့အဖေကဖုန်းလာကိုင်တယ်။သူ့ရဲ့ကလေးတွေ မအားဘူးလို့ ပြောပါတယ်။ဒါကြောင့် နေ့လယ်ခင်း ဒါမှမဟုတ်ညနေပိုင်းတွေမှာ ဖုန်းထပ်ဆက်ပါတယ်။ကလေးတွေကဖုန်းမဖြေနိုင်ကြပါဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့သူတို့တွေပင်ပန်းပြီး  အိပ်နေကြလို့ပါ။” ဟု ကက်စ်တီလိုက ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျွန်တော်တို့အစိုးရ ဘယ်ရောက်နေလဲ” ဟု အသက် ၅၁ နှစ်အရွယ် ကက်စ်တီလိုက ၎င်း၏လယ်ထဲတွင် ကန်စွန်းဥစိုက်အပြီး ပြောကြားခဲ့သည်။

ဆရာများကိုယ်တိုင် ချက်ပြုတ်၍သန့်ရှင်းရေးလုပ်ရသည့် ချို့တဲ့သော စာသင်ကျောင်းများတွင် ကက်စ်တီလိုသည် ၂၅နှစ်ကြာ ကျောင်းဆရာအဖြစ်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ သူသည် ဒေသတွင်း ဆရာများသမဂ္ဂတွင်ပါဝင်ခဲ့သည့်အပြင် ၂၀၁၇ ခုနှစ်က ကျောင်းဆရာများ လုပ်ခလစာပိုမိုရရှိရေး ၅၅ ရက်ကြာ ဆန္ဒပြပွဲတွင်လည်းပါဝင်ခဲ့သည်။

လက်ရှိအချိန်၌ သူသည်ပီရူးသမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲဝင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၁၈ ဦးထဲတွင် တစ်ဦးအပါအဝင်ဖြစ်သည်။

ဧပြီ ၁၁ ရက်ကပြုလုပ်ခဲ့သည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ကက်စ်တီလိုသည် စုစုပေါင်းမဲရလဒ် ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းအောက်သာ ရရှိခဲ့သော်လည်း ရှေ့တန်းနေရာမှ ဦးဆောင်သည့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတစ်ဦး ဖြစ်လာခဲ့သည်။ယင်းအံအားသင့်ဖွယ် မဲရလဒ်ကြောင့်ပင် ကက်စ်တီလိုသည် ပီရူး၏ အထင်ကရနိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင်များအနက်တစ်ဦးအပါအဝင်ဖြစ်ပြီး သမ္မတဟောင်းအဲလ်ဘတ်တို ဖူဂျီမိုရီ၏ သမီးဖြစ်သူ ကိုင်ကို ဖူဂျီမိုရီနှင့် ဇွန်လတွင်ကျင်းပမည့် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲနောက်ဆုံးအဆင့်ကို ယှဉ်ပြိုင်ရန် တွန်းပို့ပေးရာရောက်ခဲ့သည်။ကိုင်ကိုအတွက်မူ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် တတိယအကြိမ်မြောက်ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခြင်း ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ကက်စ်တီလို၏  မဲဆွယ်လှုပ်ရှားမှုအစီအစဉ်သည် ပီရူးတွင် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ််စ် ကပ်ရောဂါစတင်ရောက်ရှိသည့် အချိန်နှင့်တိုက်ဆိုင်နေသည်။

ပီရူးတွင်မကြာသေးမီကသမ္မတတစ်ဦးကို အကျင့်ပျက်ခြစားမှုစွဲချက်ဖြင့်လွှတ်တော်က ဖယ်ရှားခဲ့ပြီးနောက်သီတင်းတစ်ပတ်အတွင်း သမ္မတသုံးဦး အပြောင်းအလဲရှိခဲ့သည်။ လွန်ခဲ့သည့်၃၆ နှစ်အတွင်း သမ္မတတိုင်းသည် အကျင့်ပျက်ခြစားမှု စွဲချက်များဖြင့် ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့ခဲ့ရပြီး အချို့မှာအကျဉ်းချခံခဲ့ရသည်။ သမ္မတတစ်ဦးမှာမူ ရဲတပ်ဖွဲ့ကလာရောက်မဖမ်းဆီးမီ မိမိကိုယ်ကိုအဆုံးစီရင်ခဲ့သည်။

ကိုင်ကိုကိုယ်တိုင်ပင် အကျင့်ပျက်ခြစားမှုနှင့် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် ထောင်ဒဏ်ချခံခဲ့ရပြီး နောက်ပိုင်း၌ပြန်လည် လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ခုနှစ်မှ ၂ဝဝဝခုနှစ်ကြား အုပ်ချုပ်ခဲ့သည့် ၎င်း၏ဖခင်ဖြစ်သူ အယ်ဘာတိုသည်လည်း အကျင့်ပျက်ခြစားမှုနှင့် လူ ၂၅ ဦးကို သတ်ဖြတ်ခဲ့သည့်အတွက် ထောင်ဒဏ် ၂၅ နှစ်ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။ ကိုင်ကိုကမူ ရွေးကောက်ပွဲ၌ ၎င်းအနိုင်ရရှိခဲ့လျှင် ဖခင်ဖြစ်သူအယ်ဘာတိုအား ပြန်လွှတ်ပေးမည်ဟု ကတိပြုထားသည်။

ယခုသမ္မတရွေးကောက်ပွဲဝင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းနှစ်ဦးသည် ကွဲပြားခြားနားသည့် ဘဝရပ်တည်မှုရှိသူများဖြစ်သည်။

ဖခင်ဖြစ်သူ အယ်ဘာတို အာဏာရရှိချိန်တွင် ကိုင်ကိုသည် အရှိန်အဝါနှင့်ကြီးပြင်းလာခဲ့သူဖြစ်သည်။သူသည် အမေရိကန်ရှိ ဘော်စတွန်တက္ကသိုလ်တွင်တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ကိုလံဘီယာ တက္ကသိုလ်မှ မာစတာဘွဲ့ရရှိခဲ့သည်။ ကိုင်ကိုသည် ဖခင်ဖြစ်သူ၏နောက်ဆုံး သမ္မတသက်တမ်းခြောက်နှစ်အတွင်း ၎င်းသည် နိုင်ငံရေးလောကတွင်အထင်ကရ အမျိုးသမီးဖြစ်လာခဲ့သည်။

ကက်စ်တီလိုမှာမူ ပညာမတတ်သည့် လယ်သမားမိဘနှစ်ပါးမှာ မွေးဖွားလာခဲ့သူဖြစ်ပြီး မွေးချင်းကိုးယောက်တွင် တတိယမြောက်ဖြစ်သည်။သူသည် ပီရူးရှိ ဆယ်စာဗယ်လာဂျို တက္ကသိုလ်တွင် စိတ်ပညာနှင့် ဘွဲ့ရရှိခဲ့ပြီးနောက်နိုင်ငံ၏ တတိယမြောက်ဆင်းရဲချို့တဲ့သည့်ခရိုင်တွင် ဆက်လက်နေထိုင်ပြီး ၎င်း၏နေအိမ်သည် ကျောက်ပန်းပင်များ၊ ပြောင်းဖူးခင်းများပတ်လည်ဝန်းရံလျက် ရှိ၍ဝက်များနှင့်နွားများကိုမွေးမြူထားသည်။

ကက်စ်တီလိုသည် ခေါင်းစွပ်ခြုံထည်များ၊မြက်ဦးထုတ်များနှင့် ရော်ဘာဖိနပ်များ ကိုဝတ်ဆင်လေ့ရှိသည်။သူလမ်းလျှောက်ထွက်ချိန်တိုင်း ရွာသူရွာသားများမှာ ၎င်းအား လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်လေ့ရှိသည်။

“သူ(ကက်စ်တီလို)ဟာ ကျွန်မရဲ့ အိမ်နီးချင်းပါ။ သူကလူကောင်းတစ်ယောက်ပါ။သူဘယ်နေရာရောက်ရောက် ကျွန်မတို့ကို အမြဲစကားပြောဆိုနေကြ” ဟုကက်စ်တီလို၏ နေအိမ်မှအနည်းငယ်ကွာဝေးသည့် နေရာတွင်နေထိုင်သော အသက် ရဝအရွယ်  အမ်လီနာမီဒီနာက ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျွန်မတို့ ကျေးလက်ဒေသမှာတော့ သူ(ကက်စ်တီလို)က လူတော်တစ်ယောက်ပါ။ ကျွန်မတို့တွေက မူလတန်းတောင်မပြီးကြပါဘူး။ စားကောင်းသောက်ဖွယ်တွေကိုလည်း မစားနိုင်ကြပါဘူး။သူကတော့ လယ်သမားတစ်ဦးဖြစ်သလို ကျောင်းဆရာတစ်ဦးလည်းဖြစ်ပါတယ်။ကျွန်မတို့တွေက ဆင်းဆင်းရဲရဲနေနေကြတဲ့အချိန်မှာ နိုင်ငံရေးသမားတွေက သူတို့ရဲ့အကျိုးအမြတ်အတွက်ပဲ သမ္မတနေရာကို ရယူနေကြတယ်” ဟုအသက်၃၁ နှစ်အရွယ်အဲလိဇဘတ် အယ်တာမီရန်နိုက ပြောကြားခဲ့သည်။

ကက်စ်တီလို၏နိုင်ငံရေးသည် အမျိုးသားရေး၊ လူမှုရေးဆိုင်ရာ ရှေးရိုးစွဲသည့် စေ့ဆော်မှုများနှင့်အတူ  လယ်ယာလက်ဝဲဝါဒီတို့ ရောယှက်နေသည်။သူသည်ကက်သလစ် ဘာသာဝင်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး ဇနီးဖြစ်သူ လီလီယာပါရီဒက်စ်သည်လည်း ၎င်းကဲ့သို့ ဆရာမတစ်ဦးဖြစ်ပြီး ကလေးနှစ်ဦးမှာလည်း ဧဝံဂေလိအသင်းဝင်များဖြစ်သည်။ သူသည် လိင်တူလက်ထပ်မှုကို ကန့်ကွက်သူတစ်ဦးဖြစ်ပြီး ၎င်းအတွက်မူ ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချခြင်းနှင့် လိင်တူရေးရာပြဿနာများမှာ ဦးစားပေးကိစ္စများမဟုတ်ဟု ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။

ကက်စ်တီလိုသည် မိုင်းလုပ်ငန်း၊ရေနံနှင့် စွမ်းအင်ကဏ္ဍများကို နိုင်ငံပိုင်ပြုလုပ်ရန်နှင့်နိုင်ငံတွင်းရှိ ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်သော တရားမဝင်နေထိုင်သော ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများကို ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးရန် ရည်ရွယ်ထားသည်။

ကိုင်ကိုနှင့် ၎င်း၏ဖခင်ဖြစ်သူတို့ကိုကာလကြာရှည်ဝေဖန်နေသည့် စာပေနိုဘယ်ဆုရ မာရီယို ဗာဂတ်စ်လိုဆာက ဇွန်လတွင်ပြုလုပ်မည့် ရွေးကောက်ပွဲ၌ ကက်စ်တီလိုသာ အနိုင်ရရှိခဲ့မည်ဆိုလျှင် ပီရူးသည် အကျပ်အတည်းနှင့် ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရသည့် ဗင်နီဇွဲလာနိုင်ငံကဲ့သို့ ဖြစ်လာလိမ့်မည်ဟုသတိပေး ပြောကြားခဲ့သည်။သူသည် ကိုင်ကိုအား ကက်စ်တီလိုနှင့်နှိုင်းယှဉ်လျှင်အနည်းငယ်သာ ဆိုးရွားသည်ဟုပြောကြားလျက်ဖူဂျီမိုရီ အား ထောက်ခံကြရန်ပြည်သူများအား တိုက်တွန်းပြောကြားခဲ့သည်။

“ခင်ဗျားတို့ အပြင်ကိုထွက်ပြီးအခွင့်အရေးကိုတောင်းဆိုတဲ့အခါ ခင်ဗျားကို အကြမ်းဖက်သမားလို့ သူတို့ပြောကြလိမ့်မယ်” ဟု နိုင်ငံ၏ Maoist Shining Path သူပုန်အဖွဲ့နှင့် ချိတ်ဆက်ထားသည့် ပီရူးမီဒီယာအချို့က ၎င်းအားထောက်ခံခြင်းမရှိသော စွပ်စွဲချက်များအပေါ် ရည်ညွှန်း၍ပြောကြားခဲ့သည်။

“နိုင်ငံနဲ့သူတို့တွေက ကျွန်တော့်ကိုရပ်တန့်သွားအောင် မလုပ်နိုင်ဘူးဆိုတာ ကျွန်တော်သိပါတယ်။အကြမ်းဖက်သမားတွေက ဆာလောင်ပြီး ဆင်းရဲချို့တဲ့တဲ့အပြင် အထီးကျန်မှုတွေ၊ တရားမျှတမှုမရှိတာတွေ ကြုံတွေ့နေရတယ်” ဟု ကက်စ်တီလိုကပြောကြားခဲ့သည်။

Most Read

Most Recent