ဖားကန့် ကျောက်စိမ်းရတနာမြေမှ တွင်းဝခွန်နှင့် ရတနာခွန် လေးနှစ်အတွင်း ကျပ်သန်းပေါင်း ၅၅၀၀၀ ကျော် ရရှိခဲ့ကြောင်း ကချင်ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့ သယံဇာတနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး ဝန်ကြီး ဦး Hလအောင်က ပြောကြားသည်။
မတ် ၂၈ ရက်တွင် စတင်ကျင်းပသည့် ဒုတိယအကြိမ် ကချင်ပြည်နယ်လွှတ်တော် ၁၁ ကြိမ်မြောက် ပုံမှန်အစည်းအဝေးတွင် ဖားကန့်မြို့နယ် မဲဆန္ဒနယ် အမှတ် (၂) မှ ပြည်နယ်လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် ဦးလဆိုင်း၏ “ဖားကန့်မြို့နယ်အတွင်း ထွက်ရှိသော ကျောက်စိမ်းများကို သက်ဆိုင်ရာ နေရာများသို့ တင်ဆောင်ရာတွင် ကားကြီးကားငယ်ဖြင့် သယ်ဆောင်နေကြသော ပုဂ္ဂိုလ်များသည် တရားဝင် မှတ်ပုံတင်ခြင်းဖြင့် သယ်ဆောင်ခြင်း ဟုတ် မဟုတ်၊ ၎င်းတို့ထံမှ အခွန်အခ ရရှိမှုနှင့် နှစ်စဉ် မည်မျှရရှိကြောင်း၊ ဖားကန့်ဒေသမှ ပြည်သူများ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း ရရှိစေရန် ကျောက်စိမ်းများကို သတ်မှတ်သော နေရာသို့ သယ်ဆောင်ခွင့်လုပ်ငန်း ပြုလုပ်နိုင်ရန် ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့မှ ဆောင်ရွက်ပေးရန် အစီအစဉ် ရှိ မရှိ” နှင့်ပတ်သက်၍ မေးမြန်းရာ တွင် ဖြေကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးလဆိုင်းက “အခု ဖားကန့်ကနေ ကျောက်သယ်နေတာက တစ်ပိဿာကို ရှစ်ထောင် ပေးနေကြရတယ်။ တရားဝင်သလား။ မဝင်ဘူးလား သိချင်ပါတယ်။ အခွန်အခ ဘယ်လောက်ရသလဲပေါ့။ ဖားကန့်မြို့နယ်ဟာ ဖွံ့ဖြိုးမှု နည်းနေသေးတာကို တွေ့ရပါတယ်။ အခွန်ပိုင်းမှာ အားနည်းမယ်လို့ ယူဆပါတယ်။ ဒေသခံတွေ အလုပ်အကိုင်တွေ ရရှိနိုင်အောင် သယ်ဆောင်ခွင့်လုပ်ငန်း ပြုလုပ်ပေးနိုင်ခြင်း မရှိဘူးလားဆိုတာ မေးမြန်းလိုခြင်း ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ပြောကြားသည်။
ဝန်ကြီး ဦး Hလအောင်က “ ၁၉၉၅ ခုနှစ် မြန်မာ့ကျောက်မျက်ရတနာ ဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေများ ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပြီးနောက် လုံးခင်း၊ ဖားကန့် ရတနာနယ်မြေတွင် ကျောက်မျက်ရတနာ ထုတ်လုပ်ခြင်းလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်နိုင်ရန် နိုင်ငံသား လုပ်ငန်းရှင်များအား ထုတ်ပေးခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာ့ကျောက်မျက်ရတနာ ဥပဒေကို ဒုတိယအကြိမ် ပြင်ဆင်သည့် ဥပဒေအ ရသယံဇာတနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး ဝန်ကြီးဌာနက ဆက်လက် ခွင့်ပြုခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ် ဧပြီ ၁ ရက်မှစ၍ လုပ်ကွက်သစ် ချခြင်း၊ သက်တမ်းတိုးခြင်းများကို ရပ်နားခဲ့ပါတယ်။ ကျောက်မျက်တူးဖော်တဲ့ ကုမ္ပဏီတွေက တူးဖော်ရရှိတဲ့ ကျောက်စိမ်းရိုင်းကို သက်ဆိုင်ရာ တန်ဖိုးဖြတ်အဖွဲ့မှာ ပြသ၍ မှတ်ပုံတင်ခြင်း၊ ရတနာအခွန် ပေးဆောင်ခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်ပြီးပါက ကချင်ပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့ သယံဇာတ နှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ခွင့်ပြု မော်တော်ယာဉ်ဖြင့် သယ်ဆောင်ပြီး မြောက်ပိုင်းတိုင်း စစ်ဌာနချုပ်၏ လုံခြုံရေး ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် ကျောက်စိမ်းတူးဖော်ရေးဌာန (လုံးခင်း) မှ မြန်မာ့ကျောက်မျက်ရတနာ ရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ငန်း နေပြည်တော် နှင့် မြစ်ကြီးနားမြို့များသို့ သယ်ဆောင် ခွင့်ပြုခြင်းများကို ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။ ခွင့်ပြုချက် ရရှိသူက ရတနာခွန် ပေးဆောင်ပြီးမှသာ သယ်ယူခွင့် ရရှိတာ ဖြစ်ပါတယ်။ တန်ဖိုးဖြတ်အဖွဲ့က ကျောက်စိမ်းရိုင်းကို သတ်မှတ်တန်ဖိုး ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ အခြား ကျောက်မျက်ရတာများကို သတ်မှတ်တန်ဖိုး ၁၀ ခိုင်နှုန်း ရတနာခွန် ကောက်ပါတယ်။၂၀၁၄ -၂၀၁၅ ဘဏ္ဍာနှစ်မှာ အကျိုးတူလုပ်ကွက်ကနေ ၂၁၁၉ သန်းကျော်၊ ပုဂ္ဂလိကလုပ်ကနေ ၄၆၁၇ သန်းကျော်၊ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘဏ္ဍာနှစ်မှာ အကျိုးတူ လုပ်ကွက်ကနေ ၈၁၆၆ သန်းကျော်၊ ပုဂ္ဂလိက လုပ်ကွက်ကနေ ၈၂၁၂ သန်းကျော်၊ ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ဘဏ္ဍာနှစ်မှာ အကျိုးတူ လုပ်ကွက်ကနေ ၁၀၆၇၄ သန်းကျော်၊ ပုဂ္ဂလိက လုပ်ကွက်ကနေ ၉၆၂၇ သန်းကျော်၊၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘဏ္ဍာနှစ် (ဖေဖော်ဝါရီလအထိ) မှာ အကျိုးတူ လုပ်ကွက်ကနေ ၈၃၀၀ သန်းကျော်၊ ပုဂ္ဂလိက လုပ်ကွက်ကနေ ၁၂၁၃၃ သန်းကျော် ရရှိထားပါတယ်။၂၀၁၄ ခုနှစ်ကနေ ယခုနှစ်အထိ ရတနာခွန်၊ တွင်းဝခွန် ကျပ်သန်းပေါင်း ၅၅၅၄၇ သန်းကျော် ကောက်ခံ ရရှိထားပါတယ်။ တခြားသော အခွန်အခများ ကောက်ခံခြင်း မရှိပါဘူး” ဟု ဖြေကြားသည်။
ကချင်ပြည်နယ် ဖားကန့်ဒေသတွင် ဦးသိန်းစိန်အစိုးရ လက်ထက်တွင် သတ္တုတွင်းဝန်ကြီးဌာန၏ စာရင်းများအရ ဖားကန့်ဒေသတွင် ပုဂ္ဂလိကကုမ္ပဏီ ၈၀၈ ခု တစ်ဧက လုပ်ကွက်ပေါင်း ၁၅၆၃၈ ကွက်၊ အကျိုးတူ ကုမ္ပဏီ ၂၂၂ ခု လုပ်ကွက်ပေါင်း ၃၀၂ ကွက် ရှိရာတွင် NLD အစိုးရ လက်ထက်တွင် သက်တမ်းကုန်များကို သက်တမ်း ထပ်တိုးခွင့်မပြုဘဲ ထားရှိရာ ၂၀၁၇ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၃၁ ရက် စာရင်းချုပ်အရ အကျိုးတူ ၉၅ ကွက်၊ ပုဂ္ဂလိက လုပ်ကွက် ၇၄၅ ကွက်ရှိကြောင်း သိရသည်။
