နိုဝင်ဘာ ၈ ရက်က နယူးဒေလီတွင် မီးခိုးမြူများ ပိတ်ဖုံးနေစဉ် (Photo: AFP)

နယူးဒေလီမြို့၏ လေထုညစ်ညမ်းမှုသည် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က သတ်မှတ်ထားသည့် အန္တရာယ်ကင်းမှုပမာဏထက် အဆ ၇၀ ကျော် မြင့်မားခဲ့သောကြောင့် အခြေခံပညာကျောင်းအားလုံးကို ပိတ်ထားရန် ဒေလီအစိုးရက နိုဝင်ဘာ ၈ ရက်တွင် ညွှန်ကြားခဲ့သည်။ အိန္ဒိယဆရာဝန်အသင်းကလည်း ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာခဲ့ပြီး လေထုညစ်ညမ်းမှုလျှော့ချရေး ဆောင်ရွက်ရန် အာဏာပိုင်များကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ကမ္ဘာတွင် လေထုညစ်ညမ်းမှုအဆိုးဆုံးသော မြို့တော်တစ်ခုဖြစ်သည့် နယူးဒေလီ၏ လမ်းများတွင် မီးခိုးမြူများထူထပ်စွာပိတ် မှောင်နေခဲ့ပြီး အမှုန်သိပ်သည်းဆ PM 2.5 သည် နိုဝင်ဘာ ၈ ရက် နံနက်တွင် ၇၀၀ အထိ ရောက်ရှိခဲ့သည်ဟု အမေရိကန်သံရုံး ဝက်ဘ်ဆိုက်က ဖော်ပြခဲ့သည်။

ယင်းပမာဏသည် ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေသော အမှုန် ပါဝင်မှုနှုန်းကို ကမ္ဘာ့ ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က သတ်မှတ်ထားသည် ထက် အဆ ၇၀ ကျော် မြင့်မားခဲ့သည်။ ဒေလီဒေသန္တရအစိုးရအဖွဲ့၏ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ မာနစ်ဆီဆိုဒီယာက အခြေခံပညာကျောင်းအားလုံးကို တစ်ရက်ပိတ်ထားရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်း၊ ပိတ်ပင်မှုကို သက်တမ်းတိုးရန် ရှိ၊   မရှိအား နာရီနှင့်အမျှ သုံးသပ်သွားမည်ဟု သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒေလီတွင် အခြေခံပညာကျောင်းများ၌ သင်ကြားနေသူကျောင်းသား နှစ်သန်းခန့်ရှိသည်ဟု ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ပြန်သော အိန္ဒိယအစိုးရ စာရင်းအင်းများ၌ ဖော်ပြထားသည်။ လေထုညစ်ညမ်းမှုအခြေအနေ ဆိုးရွားနေသောကြောင့် နယူးဒေလီတစ်ဝန်းရှိ ကျောင်း ၆၀၀၀ တွင် စာသင်ခန်းပြင်ပ လှုပ်ရှားမှုအားလုံးကိုလည်း တားမြစ်ထားသည်။

လူဦးရေ သန်း ၂၀ ရှိသော နယူးဒေလီမြို့သည် တရုတ်မြို့တော် ပေကျင်းကိုပင် ကျော်တက်ပြီး ကမ္ဘာတွင် လေထုညစ်ညမ်းမှု အဆိုးဆုံးမြို့အဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရသည်။ ဒေလီ၏ လေထုညစ်ညမ်းမှုအခြေအနေ ဆိုးရွားကြောင်းကို ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီးနောက် ၂၀၁၄ ခုနှစ်မှစပြီး ဒေလီအာဏာပိုင်များသည် ဓာတ်အားပေးစက်ရုံများကို ယာယီပိတ်ထားခဲ့ပြီး လမ်းများပေါ်တွင် ကားသွားလာမှုလျှော့ချခြင်းကိုလည်း စမ်းသပ်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

သို့သော်လည်း ယာယီဆောင်ရွက်ချက်များသည် သက်ရောက်မှုအနည်းငယ်သာ ရှိခဲ့သည်။ ဆောင်းရာသီဝင်ခါနီးအချိန်တွင် ပိုအေးလာသော လေများက လေထုညစ်ညမ်းစေသောအမှုန်များကို မြေတွင် ပိတ်လှောင်ထားသောကြောင့် လေအရည်အ သွေးသည် ပို၍ဆိုးရွားလာလေ့ရှိသည်။

လေထုအတွင်း၌ စိုထိုင်းဆမြင့်မားပြီး လေတိုက်ခတ်မှု မရှိသောကြောင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အတွင်း မီးခိုးမြူဆိုင်းနေမှုဖြစ် လာခဲ့ကြောင်း အိန္ဒိယညစ်ညမ်းမှုထိန်းချုပ် ရေးဘုတ်အဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ အိန္ဒိယ မြောက်ပိုင်းတွင် ရိတ်သိမ်းချိန်ရောက်ပြီဖြစ်သောကြောင့် လယ်သမားများ၏ မီးရှို့မှုများကလည်း အခြေအနေကို ပို၍ ဆိုးရွားစေသည်။