သြဂုတ် ၁၆ ရက်တွင် ဆီးရီးယားရှိ ရုရှားတပ်ဖွဲ့များက စီစဉ်ပေးသော ခရီးစဉ်၌ အလက်ပိုရှိ ပျက်စီးနေသော စက်မှုဇုန်ကို တွေ့ရစဉ်(Photo: AFP)

IS ဂျီဟတ်အဖွဲ့အား နှိမ်နင်းနေသည့် အမေရိကန်ဦးဆောင်သော ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့မှ အခြားမိတ်ဖက်နိုင်ငံများက အကူအညီများ ပေးမည်ဟု ကတိပြုထားခြင်းကြောင့် အမေရိကန်သည် ဆီးရီးယား တည်ငြိမ်ရေးစီမံကိန်းများအတွက် ထောက်ပံ့ရန်လျာထားသည့်  ဒေါ်လာ သန်း ၂၃၀ ကို ဆိုင်းငံ့ကြောင်း သြဂုတ် ၁၇ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ သို့သော် ဆီးရီးယားမှ အမေရိကန်က ရုပ်သိမ်းနေပြီဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားမှုကို အမေရိကန် တာဝန်ရှိသူများက ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။

ဝါရှင်တန်သည် ဆီးရီးယား၏ ရေရှည် ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးစီမံကိန်းအား ထောက်ပံ့သွားမည်ဖြစ်သော်လည်း ဆီးရီးယားသမ္မတ ဘာရှားအယ်လ်အာဆတ်နှင့် ၎င်း၏ မဟာမိတ် ရုရှားတို့က ဆန့်ကျင်သည့် နိုင်ငံရေးအသွင်ကူးပြောင်းမှုကို ပြုလုပ်ရမည့် ၂၀၁၂ ခုနှစ် ဂျီနီဗာ လမ်းပြမြေပုံအတိုင်းသာ ထောက်ပံ့ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အမေရိကန်ညွန့်ပေါင်းမှ မိတ်ဖက်နိုင်ငံများက အကူအညီဒေါ်လာ သန်း ၃၀၀ ပေးမည်ဟု ကတိပြုခဲ့ပြီးနောက် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မိုက်ပွန်ပီယိုသည် IS ဂျီဟတ်အဖွဲ့၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်မှ လွတ်မြောက်ခဲ့သော ဒေသများအား ပြန်လည်ထူထောင်ရေး စတင်ရာတွင် ကူညီရန် ယခင်က လျာထားသည့် ဒေါ်လာ သန်း ၂၃၀ ကို ဆိုင်းငံ့ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံခြားရေးဌာန ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် ဟက်တာနော်ဝပ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

စစ်ပွဲကြောင့် ပျက်စီးနေသော ဆီးရီးယားနိုင်ငံအား ပြန်လည်ထူထောင်ရာတွင် ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးများအား မျှဝေယူမှုကို တိုးမြှင့်ကြရန် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရန့်က အဆက်မပြတ် တိုက်တွန်းမှုအား တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် မိတ်ဖက်နိုင်ငံများက ယင်းကဲ့သို့ အကူအညီများ ကတိပြုခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် ဆော်ဒီအာရေဗျမှ အကူအညီ ဒေါ်လာ သန်း ၁၀၀ နှင့် ယူအေအီးမှ ဒေါ်လာ သန်း ၅၀ အပါအဝင် ထပ်တိုး ကတိပြုမှုများကြောင့် ထိုဆုံးဖြတ်ချက်ကို ချမှတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ အမေရိကန်သည် ဆီးရီးယားတွင် စစ်ရေးနှင့် ဘဏ္ဍာရေး ထောက်ပံ့မှုများစွာ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးဖြစ်ကြောင်း နော်ဝပ်က ပြောကြားခဲ့သည်။ ထိုဆိုင်းငံ့ခဲ့သော ငွေများအား အခြား အရေးပါသော နိုင်ငံခြားရေးရာမူဝါဒများအတွက် ပြောင်းလဲအသုံးပြုနိုင်မည် ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ဆီးရီးယားရှိ ၎င်းတို့ ထိန်းချုပ်ခဲ့သော နယ်မြေများ၏ ၉၉ ရာခိုင်နှုန်းခန့်မှ IS ဂျီဟတ်များအား တိုက်ထုတ်နိုင်ခဲ့ပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ ကျန်ရှိသော ဂျီဟတ်များအား နှိမ်နင်းရန် နောက်ဆုံးအဆင့် စစ်ဆင်ရေးအတွက် ကြို တင်ပြင်ဆင်နေပြီဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန် ညွန့်ပေါင်း၏ အိမ်ဖြူတော် အထူးသံတမန် Brett Mc Gurk က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဆီးရီးယားတွင် တည်ငြိမ်မှု ထူထောင်ရေး အစီအစဉ်များ၌ မိုင်းရှင်းလင်းခြင်း၊ ရေ၊  လျှပ်စစ်စွမ်းအင်ထောက်ပံ့ခြင်းနှင့် အခြား အခြေခံ လိုအပ်ချက်များ ပြန်လည်ရရှိအောင် လုပ်ဆောင်ခြင်းတို့ ပါဝင်ပြီး ဂျီဟတ်များ၏လက်ထဲမှ ပြန်လည်သိမ်းယူနိုင်သည့် ဒေသများတွင် ကောင်းမွန်စွာ လုပ်ဆောင်နေပြီဖြစ်ကြောင်း ၎င်းကပြောကြားခဲ့သည်။