ပြီးခဲ့သည့်ရုရှားခရီးစဉ်အတွင်း ရုရှားအာကာသစင်တာသို့ မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်ဂျုံအွန် အလည်အပတ်ရောက်သွားစဉ်က ဧည့်မှတ်တမ်းစာအုပ်တွင် လက်မှတ်ထိုးနေချိန် ကင်ဂျုံအွန်နှင့်အနီးဆုံးတွင် ရပ်နေသူက အမျိုးငယ်တစ်ဦးဖြစ်သည်။

ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦးကို ဝန်းရံရပ်နေကြသည့် အမျိုးသားအရာရှိများစွာကြားထဲတွင် ထိုအမျိုးသမီးက ထင်းထွက်နေပြီး အခြားသူမဟုတ်။ ကင်ဂျုံအွန်၏ညီမလည်း ဖြစ် ၊ မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ အရေးပါအရာ ရောက်ဆုံး နိုင်ငံရေးအကြံပေးဟုလည်း ဆိုရ မည့် ကင်ယိုဂျုံပင်ဖြစ်သည်။

ကင်ယိုဂျုံကို နိုင်ငံတကာက ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် စတင်သတိထားမိခဲ့သည်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ်က တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၊ ဖြောင်းချန်း မြို့တွင်ပြုလုပ်သည့် ဆောင်းရာသီ အိုလံပစ် အားကစားပြိုင်ပွဲသို့ ကင်ယိုဂျုံတက်ရောက်ခဲ့မှုသည် သမိုင်းဝင်ခဲ့ပြီး ကိုရီးယားစစ်ပွဲပြီးဆုံးပြီးနောက်ပိုင်း သူသည် တောင်ကိုရီးယား မြေသို့ခြေချခဲ့သည့် ကင်မိသားစု၏ ပထမဆုံး မိသားစုဝင်ဖြစ်လာသည်။

The Woodrow Wilson International Center for Scholars မှ မြောက်ကိုရီးယား အရေးကျွမ်းကျင်သူ လီဆောင်းယွန်က  သူ ရေးသည့် The Sister”   အမည်ရှိစာအုပ်သစ် ထဲတွင် ကင်ယိုဂျုံကို မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ အဓိကစိစစ်ရေးလူကြီး ၊ ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်ဟု ဆိုထားသည်။ ယောက်ျားကြီးစိုးသည့် မြောက် ကိုရီးယားလူ့အဖွဲ့အစည်းတွင် ကင်ယိုဂျုံ၏အရာရောက်မှုနှင့် အာဏာရှိမှု မည်မျှအတိုင်း အတာရှိသည်နှင့်ပတ်သက်ပြီး CNN ၏ မေး မြန်းချက်များအပေါ် လီဆောင်းယွန်၏အမြင် များကို ယခုဆောင်းပါးတွင် ဖော်ပြသွားမည် ဖြစ်သည်။

မေး။ ကင်မျိုးဆက်အားလုံးထဲမှာမှ သင်က ဘာကြောင့် ကင်ယိုဂျုံအကြောင်းကိုသာ စာအုပ်ထဲထည့်ရေးခဲ့သနည်း။

ဖြေ။ ကင်မိသားစု၏ ၇၅ နှစ်ကြာ အုပ်ချုပ် မှုအောက်ရှိခဲ့သည့် မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ ကြမ်းကြုတ်ပြီး အမျိုးသားထုကြီးစိုးရာ နိုင်ငံ ရေးနယ်ပယ်တွင် ကင်ယိုဂျုံက အထင်ရှားဆုံး နှင့်သြဇာအရှိဆုံး အမျိုးသမီးအရာရှိအဖြစ် ထွက်ပေါ်လာသူဖြစ်သည်။

၂၀၂၀ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ကင်ယိုဂျုံသည် တိုင်းပြည်ခေါင်းဆောင်ကင်ဂျုံအွန်ပြီးလျှင် ဒုတိယမြောက်အရေးအပါဆုံး ခေါင်းဆောင် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ငယ်ရွယ်ပြီးစမတ်ကျ သလောက် ပုံစံက မာရေကျောရေနိုင်လှ သည်။ တောင်ကိုရီးယားကို နျူကလီးယားနှင့် ပတ်သက်ပြီး ခြိမ်းခြောက်ပြောတတ်လေ့ရှိသူမှာလည်း ကင်ယိုဂျုံပင်ဖြစ်သည်။

မေး။ ကင်ယိုဂျုံ၏ ငယ်ဘဝ၊ အစ်ကိုဖြစ်သူ ကင်ဂျုံအွန်နှင့်ဆက်ဆံရေး။

ဖြေ။  ကင်ဂျုံအီ (ကင်ဂျုံအွန်၏ဖခင်) ၏ သားသမီးခုနစ်ဦးအနက် အငယ်ဆုံးဖြစ်သည့် ကင်ယိုဂျုံကို မွေးကတည်းက မိဘများက အချစ်ပိုခဲ့ကြသည်။ချစ်လွန်းသဖြင့် မင်းသမီး လေးဟုပင် ခေါ်ကြသည်။မိသားစုလက်ဆုံ စားတိုင်း ကင်ဂျုံအီက သူ့သမီးကို သူ့ဘေးနား တွင် ထိုင်ခိုင်းသည်ဟု ကင်မိသားစု၏ စား တော်ကဲဟောင်းတစ်ဦးကပြောသည်။

ကင်ယိုဂျုံသည် အသက်ကိုးနှစ်မှ ၁၃ နှစ်အထိ ကလေးဘဝလေးနှစ်တာကို ဆွစ်ဇာလန်တွင်ရှိသည့် အစ်ကိုနှစ်ဦး( ကင်ဂျုံအွန်နှင့် ကင်ဂျုံချို) နှင့် ဖြတ်သန်းခဲ့သည်။ ထိုအတောအတွင်း အနာဂတ်ခေါင်းဆောင်ဖြစ်လာမည့် ကင်ဂျုံအွန်နှင့် ပိုရင်းနှီးခဲ့သည်။

မေး။  ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီတွင် ကင်ယိုဂျုံ က ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် တောင်ကိုရီးယား ဆောင်းရာသီ အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲသို့ တက်ရောက် ခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း သူ့လေသံ မည်သို့ပြောင်းလဲ လာသနည်း။

ဖြေ။  ဖြောင်းချန်း ဆောင်းရာသီအိုလံပစ် အားကစားပွဲ၏ စင်မြင့်ပေါ်တွင် ပွဲထုတ်ခံ ခဲ့ရသူ ကင်ယိုဂျုံသည် နဂိုက မောက်မာသော်လည်း ရိုင်းပျမှုမရှိသည့် တော်ဝင်မင်းသမီး အဖြစ်မှ ရံဖန်ရံခါ ရိုင်းစိုင်းသည့်စကားများပြောတတ်သူအဖြစ် စရိုက်ပြောင်းလာသည်။

သူသည် တောင်ကိုရီးယားသမ္မတရုံးကို အမေရိကန်ကိုသံယောင်လိုက်နေသည့် အရူးများဟု လှောင်ပြောင်ခဲ့ပြီး အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒင်ကိုလည်း သူငယ်ပြန်နေသူဟု ပြောခဲ့သည်။ထိုသို့အပြောအဆို ၊ အာဏာ ရှိမှုများက ကင်ယိုဂျုံကို စိတ်ဝင်စားစရာ ခေတ်ပေါ်နိုင်ငံရေးသမား ဖြစ်လာစေသည်။

မေး။ သူ့လုပ်ပိုင်ခွင့်နှင့်ရသည့် စွမ်းဆောင် ချက်အချို့ကို ပြောပြပါ။

ဖြေ။ ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ ဇွန်တွင် ကင်ယိုဂျုံက လက်ကမ်းစာစောင်များ၊ ငွေသားများ၊ ဆေးဝါးများ စသည့်အရာများအား နယ်စပ်မြောက်ကိုရီးယားဘက်ခြမ်းသို့ ပေးပို့ခြင်းကို ပြစ်မှုအနေ ဖြင့် ဥပဒေထုတ် အရေးယူပေးရန် တောင်ကိုရီးယားအစိုးရကို တိုက်တွန်းထားသည့် ကြေညာချက်တစ်စောင်ထုတ်ခဲ့သည်။

(ပြည်ပြေးများနှင့် လူ့အခွင့်အရေး တက် ကြွလှုပ်ရှားသူများက ပူဖောင်းများဖြင့် မြောက်ကိုရီးယားဘက်ခြမ်းသို့ ပစ္စည်းများ တင်လွှတ်လာသည့်ဓလေ့က ၁၀ စုနှစ်များစွာ ကြာနေပြီဖြစ်သည်။)

ကင်ယိုဂျုံ၏ကြေညာချက် ထွက်လာပြီး နာရီပိုင်းအကြာတွင် တောင်ကိုရီးယားဘက် က လိုက်လျောမည်ဟု တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။ထိုနှစ် ဒီဇင်ဘာတွင် ဥပဒေကို အတည်ပြုလိုက်သည်။ တောင်ကိုရီးယားရှိ လူအခွင့် အရေး အဖွဲ့များနှင့် (ကုလသမဂ္ဂအပါအဝင်) နိုင်ငံ တကာအဖွဲ့အစည်းများကမူ ထိုဥပဒေကို ဝေဖန်ခဲ့ကြသည်။

မြောက်ကိုရီးယားအတွက်မူ သူတို့၏နှိပ်ကွပ်မှုကို နယ်စပ်ပြင်ပအထိအောင်မြင်စွာ ပထမဆုံးလုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့မှုဖြစ်ပြီး အဘိုး၊ ဖခင်နှင့် အစ်ကိုဖြစ်သူတို့ပင် မစွမ်းဆောင်နိုင် သည့် အရာတစ်ခုကို ကင်ယိုဂျုံက လုပ်ဆောင် ပြလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုနှစ်ဇွန်တွင် ကင်ယိုဂျုံက နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ရှိ တောင်-မြောက်ကိုရီးယား ပူးတွဲဆက်ဆံ ရေးရုံးကို ဖောက်ခွဲမည်ဟုလည်း ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သေးသည်။ တောင်ကိုရီးယားဘက်က လုံးလုံး အကုန်ကျခံ ဆောက်လုပ်ထားသည့် ထိုရုံး ကို ရက်ပိုင်းအကြာတွင်မူ ဖြိုချလိုက်သည်။ ထိုအကြောင်းအရာ နှစ်ရပ်စလုံးကို “The Sister” စာအုပ်တွင် ကျွန်တော်ထည့် ရေး ထားသည်။

မေး။ ကင်မိသားစုအကြောင်း သတင်းစု ဆောင်းရသည်မှာ  မလွယ်ကူလှ။ စာအုပ်အတွက် မည်သို့ရှာဖွေလေ့လာမှုများ သင်ပြုလုပ် ခဲ့သနည်း။

ဖြေ။ မြောက်ကိုရီးယားအကြောင်းကို ကျွန် တော် အနှစ် ၂၀ ကြာ လေ့လာထားသည်။ ကင်ယိုဂျုံနှင့်   သူ့မိသားစုအကြောင်း ကိုရီး ယား၊ တရုတ်၊ အင်္ဂလိပ်ဘာသာတို့ဖြင့် ရေး ထားသမျှ အားလုံးနီးပါးကို ကျွန်တော် ဖတ် သည်။ မြောက်ကိုရီးယားဗီဒီယိုများလည်း ကြည့်သည်။ မြောက်ကိုရီးယားဆောင်းပါးများ၊ ကြေညာချက်များ များစွာကိုလည်း ဖတ်ခဲ့ သည်။

ကင်ယိုဂျုံနှင့်တွေ့ဖူးသူများ၊  ပြည်ပြေး လာသည့် မြောက်ကိုရီးယားအကြီးပိုင်းအရာ ရှိဟောင်းများကိုလည်း မေးမြန်းစူးစမ်းခဲ့ သည်။

မေး။ ကင်ယိုဂျုံ၏ အနာဂတ်က မည်သို့ဖြစ် နိုင်သနည်း။ ကင်အွန်ဂျုံအလှည့်ပြီးလျှင် အာဏာက နောက်မျိုးဆက်လက်သို့ မုချ ရောက်လာမည်လား။

ဖြေ။အစဉ်အလာတိုင်းဆိုလျှင် မွေးချင်းထက် ကင်ဂျုံအွန်၏ သားသမီးတစ်ဦးဦးကိုသာ အာဏာလက်ဆင့်ကမ်းပေးရမည်ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း ကင်ယိုဂျုံက သူများနှင့်မတူ၊ ခေါင်းဆောင်နေရာကို သူဆက်ခံမည် လားဆိုသည့် မေးခွန်းက  ပြတ်သားသည့် အဖြေ မပြောနိုင်သကဲ့သို့ မဖြစ်နိုင်သည့် ကိစ္စမျိုးလည်း ဟုတ်မနေပေ။

Ref: CNN