မန္တလေးမြို့  ကမ်းနားလမ်းတစ်လျှောက် မူးယစ်ဆေးဝါးသုံးစွဲရောင်းချသူများအား သြဂုတ် ၂၀ ရက်က ဖမ်းဆီးနေစဉ်

ယခုနောက်ပိုင်းနှစ်များတွင် မူးယစ်ဆေးဝါးစိမ့်ဝင် ပျံ့နှံ့မှုသည် ကူးစက်ရောဂါ တစ်ခုပမာ သိသိသာသာမြင့်တက်လာသည်။ အထူးသဖြင့် အခြေခံပညာ ကျောင်းသားများကြား စိမ့်ဝင်လာမှုသည် ရင်လေးစရာကောင်းလှသည်။ ကျောင်းသား လူငယ်များ၏ အသိတွင် မူးယစ်ဆေးဝါးသည်

မကောင်းမှန်းသိသော်လည်း ၎င်းနှင့်ဆက်စပ်သည့် ဆိုးကျိုးအပြစ်များကိုမူ သေသေချာချာသိရှိခြင်းမရှိပေ။ ထိုကြောင့် ပိုမိုကျယ်ပြန့်စွာနေရာယူလာခြင်းဖြစ်သည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ မူးယစ်ဆေးဝါးတိုက်ဖျက်ရေး နေ့များတွင် ပညာပေးပြခန်းများနှစ်စဉ် ခင်းကျင်းပြသကြသော်လည်း သေးငယ်သော အဝန်းအဝိုင်းထဲ အဖြစ်သဘောမျှ ကျင်းပနေခြင်းသာဖြစ်သည်။ ကျယ်ပြန့်ထိ ရောက်စွာလှုံ့ဆော်ပေးနိုင်ခြင်း မရှိပါ။

အရာရာစူးစမ်းတတ်စ အရွယ်လူငယ်များသည် အသစ်အဆန်းမြင်လျှင် စမ်းသပ်လိုကြသည်။ စမ်းသပ်ဖူးမှ ခေတ်မီသည်ဟု အတွေးရောက်တတ်သည်။ သူငယ်ချင်းများ အတင်းအကျပ်ဆွဲခေါ်သည်ဖြစ်စေ၊ အပျော်သဘောဖြစ်စေ၊ လူငယ်များစိတ်ကြွ မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့် စတင်မိတ်ဆက်မိသည်။ မွန်ပြည်နယ်အတွင်း ကျေးရွာအချို့ရှိ လူငယ်များသည် လူနေမှုဘ၀ တိုးတက်ရေးနည်းလမ်းများ လေ့လာဆည်းပူးသင်ယူရမည့်အစား ဝိုင်းဖွဲ့၍ မူးယစ်ဆေးဝါးအကြောင်း ပါးစပ်အရသာခံ စကားဖောင်ဖွဲ့နေတတ်ကြသည်။

မူးယစ်ဆေးဝါးအပေါ် လူငယ်များ လက်ခံထားသည့် အယူအဆများမှာလွဲမှားနေလျက် မူးယစ်ဆေးဝါးသည် ကိုယ်လက် ပေါ့ပါး၍ စိတ်ဖိစီးမှု  (stress) လျော့ကျစေသည့်ဆေး၊ အတွေးအခေါ်ဆန်းသစ်၍ စိတ်ခံစားမှု ကောင်းများပေးသည့်ဆေး၊ အရက်ရေချိန်ကျော်လွန်သောအခါ အရက်အာနိ သင်လျော့ကျစေရန် ထိန်းချုပ်သည့် ဆေးအဖြစ်မှတ်ယူကာ လမ်းလွဲသုံးစွဲနေကြသည်။ အသက်အရွယ်အပိုင်းအခြားမရွေး ပြစ်မှုပြစ်ဒဏ် ကြောက်ရွံ့ခြင်းမရှိဘဲ သုံးစွဲနေကြသည်။ ထိုသို့ပြန့်ပွားမှုနှုန်း မြင့်တက်လာခြင်းသည် အလွန်အန္တရာယ်ကြီးသော အချက်ပေး ခေါင်းလောင်းသံပင် ဖြစ်သည်။

အဘယ်ကြောင့် စိတ်ကြွမူးယစ်ဆေးဝါးများ လူငယ်များကြား လွယ်လင့်တကူ ပျံ့နှံ့ခဲ့သနည်း။ အရင်းအမြစ်ကိုသေချာပိုင်း စစ်ကြည့်လိုက်လျှင် အဖြစ်သနစ်များမှာ ဘူးပေါ်သလို ပေါ်လာပါတော့သည်။ မြို့နယ်တစ်ခုနှင့်တစ်ခု လူငယ်များရင်းနှီးကျွမ်း ဝင်လာသောအခါ အရက်သောက်ခြင်းဖြင့် ဧည့်ခံတတ်ကြသည်။ အရက်သေစာသောက် စား၍ရေချိန်ကျော် အမူးလွန်လာသောအခါ ဆေးသုံးစွဲနေသည့် ဒေသခံလူငယ်များက ဧည့်သည်လူငယ်များကို အရက်အာနိသင် ထိန်းချုပ်ရန် မူးယစ်ဆေးဝါး အတူတကွ သုံးစွဲဖြစ်လာသည်။ ထိုမှတစ်ဆင့်သုံးစွဲဖူး သောဧည့်သည်လူငယ်များက မိမိမြို့နယ်သို့ ပြန်ရောက်သောအခါ ဒေသခံလူငယ်များပါ ထပ်ဆင့်ဆွဲခေါ်ရင်း လူငယ်များကြားလွယ် လင့်တကူပျံ့နှံ့လာခဲ့သည်။

စိတ်ကြွမူးယစ်ဆေးသည်အရွယ်အစား ပမာဏ သေးငယ်သောကြောင့် တစ်နေရာမှ တစ်နေရာသို့ အလွယ်တကူ သယ်ဆောင်သွားနိုင်သည်။ အချို့သော လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တို့သည် လက်နက်အားကိုးဖြင့် မိမိတို့ တပ်ဖွဲ့ရပ်တည်ချက် ရန်ပုံငွေအတွက် မူးယစ်ဆေးဝါးကို တင်သွင်းရောင်းချကြသည်။ မွန်ပြည်နယ်နှင့် ကရင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ကျေးရွာအချို့တို့တွင် ဒေသခံများအား တပည့်မွေးမြူ၍ စိတ်ကြွမူးယစ်ဆေးများထပ်ဆင့် ဖြန့်ဖြူးကြသည်။ ယခုတွင် လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့အချို့သာမက ဝိသမလောဘသမားများသည်လည်း လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့၏ အရှိန်အဝါကို အသုံးချကာ စီးပွားရေးပမာ လူငယ်များ၏ အနာဂတ်ပန်းတိုင်ကို ရိုက်ချိုးနေကြသည်။ ထိုသို့စနစ်တကျ ဖျက်ဆီးနေသည်ကို လူငယ်များကိုယ်တိုင် နားလည်သဘောပေါက်ရန် လိုသည်။

“ယနေ့လူငယ် နောင်ဝယ်လူကြီး” ဟူ သောဆောင်ပုဒ်နှင့်အညီ လူငယ်များသည် အနာဂတ်တွင် ဦးဆောင်လမ်းပြရမည့်သူများ ဖြစ်ကြသည်။ ကျေးလက်ဒေသအတွင်းရှိ လူငယ်များသည် အယူအဆနိမ့်ကျမှုကြောင့် အတ္တသမားများ၏ သားကောင်များအဖြစ် အနာဂတ် ထိုးကျွေးခံနေရသည်။ လူငယ်များ ကိုယ်တိုင်လည်း အသိမြင်အတတ် သင်စူးစမ်းလိုသည့် အကျင့်ဆိုးများစွဲကပ်နေသောကြောင့် စမ်းသပ်သုံးစွဲရာမှ ဆေးစွဲသည့် အဆင့်သို့ရောက်မှန်း မသိရောက်လာသည်။

လူငယ်များတစ်ဦးနှင့် တစ်ဦးဆွဲဆောင် ဖြားယောင်းရင်း မူးယစ်ဆေးဝါးအတူတကွ အများဆုံးသုံးစွဲသည့်အချိန်မှာ ပွဲလမ်းသဘင်များနှင့် မဟာသြင်္ကန်ကာလများတွင် ဖြစ်သည်။ မူးယစ်ဆေးဝါးကို ပျော်ရွှင်မှုများ ဖန်တီးပေးသည့် ဆေးဝါးအဖြစ် အမှတ်မှားကာ မလိုလားအပ်သော ပြဿနာများ ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားမှုများ၊ ယာဉ်အန္တရာယ်များ၊ စိတ်ကိုထိန်းချုပ်နိုင်စွမ်းမရှိ၍ အသက်အန္တရာယ်ခြိမ်းခြောက်မှုပါ ဖြစ်ပေါ်လာစေသည်။ ထိုမျှမက ရေစုန်မျော ဘဝပျက်၍ အပယ်ခံဘဝဖြင့် မိမိတို့၏ ပတ်ဝန်းကျင်မှ ဖယ်ကြဉ်ခံလာမည် ဖြစ်သည်။ ထိုသို့ ပစ်ပယ်ခံရမှုများလာသောအခါ စိတ်ဓာတ်ကျဆင်းပြီး မိမိကိုယ်ကိုယ်သေကြောင်း ကြံစည်မှုများ (succide) ပြုလုပ်လာနိုင်သည်။

လူငယ်များ မူးယစ်ဆေးဝါးသုံးစွဲပြီးသည့်အခါ မူးယစ်ဆေးဝါးတွင်ပါသော ဓာတုဆေးဝါးများကြောင့် အိပ်ပျော်ခြင်းမရှိ။ တစ်ယောက်တည်းငေးငိုင်လျက် လေထဲ အိမ်ဆောက်နေသူပမာ စဉ်းစားတွေးတောနေတတ်သည်။ စိတ်ဂနာမငြိမ်ဖြစ်ခြင်း၊ ရေငတ်ခြင်း၊ အစားအသောက်ပျက်ခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်စေပြီး ခန္ဓာကိုယ်ပိန်လှီကျဆင်းလာသည်။ ပတ်ဝန်းကျင်ကို သံသယမျက်လုံးဖြင့် ရှုမြင်လာသည်။ ထိုမှတစ်ဆင့် အသိစိတ် ထိန်းချုပ်နိုင်စွမ်းနည်းလာ၍ ရာဇဝတ်မှုများလည်း အလွယ်တကူ ကျူးလွန်မိလာသည်။

ဆယ်ကျော်သက်လူငယ်များ အရက်သောက်သုံးမှုနှုန်းမှာလည်း တစ်နှစ်ထက် တစ်နှစ်မြင့်တက်လာသည်။ အရက်အလွန် အကျွံသောက်သုံး၍ မူးယစ်လာသောအခါ အရက်အာနိသင်လျော့ကျစေရန် စိတ်ကြွမူး ယစ်ဆေးဝါးကို ထပ်ဆင့်သုံးစွဲမိပြန်သည်။ ထိုသို့တွဲဖက်သုံးစွဲခြင်းသည် ဆေးလမ်းလွဲ အသုံးပြုခြင်း (Drug abuse) ပင်ဖြစ်သည်။ အရက်သောက်သုံးမှု ပမာဏပိုမိုမြင့်တက်လာပြီး မူးယစ်ဆေးဝါးလည်း ပိုစွဲစေပါသည်။ ထို့ကြောင့် လူငယ်များအနေဖြင့် မိမိတို့ လက်ခံထားသည့် လွဲမှားနေသော အသိအမှားများကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် လိုသည်။ ဤသို့လွဲမှားနေခြင်းသည် လူငယ်များကြား အသိပညာပေးမှု အားနည်းခြင်းကြောင့်လည်း ဖြစ်သည်။ မူးယစ်ဆေးဝါးတိုက်ဖျက်ရေး အထိမ်အမှတ်နေ့များတွင် ဟောပြောပွဲများ၊ ပြခန်းများပြသပြီး ပေါ်ပင်သာသာ ပြုလုပ်နေကြသည်။ အောက်ခြေအဆင့်ထိ ပျံ့နှံ့မှုမရှိ။ လူငယ်များကိုယ်တိုင် မူးယစ်ဆေး ဝါးကိုမုန်းတီးနေရန်နှင့် ပြစ်မှုပြစ်ဒဏ်များ ကိုယ်တိုင်နားလည်ထားရန် လိုအပ်သည်။

မူးယစ်ဆေးဝါးပညာပေးမှုအခန်း ကဏ္ဍများတွင် လူငယ်များကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ ပူးပေါင်းပါဝင်ရန်လိုသည်။ မြို့နယ်၊ တိုက်နယ်၊ ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီး အလိုက်ချိတ်ဆက်၍ အသိပညာပေးမှု အခန်းကဏ္ဍများ အခွင့်သာသလို အစဉ်တစိုက်ပြုလုပ် ပေးရန်လိုသည်။ အစီအစဉ်များ စနစ်တကျ ရေးဆွဲ၍ အစိုးရဌာနများ၌ သာမကအခြားသော လူမှုအဖွဲ့အစည်းများနှင့်ပူးပေါင်း၍ အောက်ခြေအဆင့်တိုင်အောင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် လိုသည်။

လူငယ်များ မူးယစ်ဆေးဝါးသုံးစွဲမှု လျော့ကျလာစေရန် ၎င်းတို့စိတ်ပါဝင်စားသော ကဏ္ဍများကိုလည်း မြှင့်တင်ထားရန် လိုသည်။ လူငယ်များသည် ၎င်းတို့စိတ်ဝင်စားသော လူမှုရေးနယ်ပယ်မှ ပရဟိတများ၊ ဘာသာရေး၊ နည်းပညာ၊ စာပေ၊ ဂီတ၊ လက်မှုပညာတစ်ခုခုတွင် လက်တွဲခေါ်ဝင်ရောက် သင်ယူခြင်းဖြင့် မူးယစ်ဆေးဝါးသုံးစွဲလိုသော စိတ်အာရုံများ လျော့ကျစေသည်။

ယခုအခါ စိတ်ကြွမူးယစ်ဆေးဝါးသည် လူငယ်များကြားသာမက စာသင်ခန်းများ ထိတိုင်အောင် ကူးစက်ပျံ့နှံ့လျက်အနာဂတ် ခြိမ်းခြောက်ခံနေရသည်။ ထိရောက်သော ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုရှိမှသာ မူးယစ်ဆေးဝါး အန္တရာယ်ကိုပြည်သူများ ထိရောက်စွာထိန်းချုပ်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ပြစ်မှုပြစ်ဒဏ်များလည်း လူထုတစ်ရပ်လုံးနားလည်အောင်ချ ပြထားရမည် ဖြစ်သည်။

ပစ္စုပ္ပန်ကာလ ဆေးယဉ်ပါးနေသည့် မူးယစ်ဆေးဝါးအန္တရာယ်ကို ထိရောက်စွာ အရေးယူဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်နေပြီးဖြစ်သည်။ လူငယ်များအနေဖြင့် မိမိတို့နားလည် လက်ခံထားသော ခံယူချက် အမှားများကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် လိုသည်။ လူငယ်များ မူးယစ်နွံမှ ရုန်းထွက်နိုင်မှသာဖြူစင်သော ဘဝဖြင့်လှပသော အနာဂတ်ဆီ ချီတက်နိုင်မည် ဖြစ်သည်။ ရာဇာဝတ်ဆိုင်ရာပြစ်မှု ပြစ်ဒဏ်များလည်း လူငယ်များကိုယ်တိုင် သိရှိနားလည်နေဖို့လိုသည်။ ဆေးစွဲနေသည့် လူငယ်များ အနာဂတ်မပျောက်ပျက်အောင် ဝိုင်းဝန်းလက်တွဲကူ၍ ကျန်းမာရေးဌာနသို့ ဆက်သွယ်ကာ ဆေးဖြတ်ပေးရန်လိုသည်။

သို့မှသာ မူးယစ်ကင်းစင်သော လူနေမှု ဘဝဖြင့် အနာဂတ်ကောင်းတစ်ခုပိုင်ဆိုင်နိုင်မည် ဖြစ်သည်။ ထိုကြောင့် နာတာရှည် ရောဂါပမာ အမြစ်တွယ်နေသော လူညွန့် တုံးစေမည့် မူးယစ်ဆေးဝါးအန္တရာယ်မှ လူငယ်များ ရုန်းထွက်ကြပါရန် တိုက်တွန်းရေးသားလိုက်ရပါသည်။