မေလက ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် နယ်စပ်ချင်း ထိစပ်နေသော ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ ကြိုဆိုရေးစခန်း တစ်ခုဖြစ်သည့် တောင်ပြိုလက်ဝဲအနီး လုံခြုံရေးယူထားသည့် မြန်မာနယ်ခြားစောင့် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တစ်ဦး (Photo : Reuters)

ဥရောပသမဂ္ဂ (အီးယူ) က မြန်မာတပ်မတော်နှင့် နယ်ခြားစောင့်ရဲတပ်ဖွဲ့မှ အရာရှိ ခုနစ်ဦးကို ဘင်္ဂါလီ မွတ်စလင်များ (မူရင်း၌ တိုင်းရင်းသား ရိုဟင်ဂျာဟု ဖော်ပြ) အား အစုလိုက်အပြုံလိုက် မောင်းထုတ်ခဲ့မှုနှင့် ပတ်သက်၍ ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ရန် ပြင်ဆင်နေကြောင်း သံတမန်များက ဇွန် ၂၂ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ ယင်းသည်  အလွဲသုံးစားမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု အစီရင်ခံခြင်း ခံရသော မြန်မာလုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့ဝင်များကို အပြစ်ပေးရန်အတွက် အီးယူခေါင်းဆောင်များက အပြောနှင့် မဟုတ်ဘဲ လက်တွေ့ပြလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။

အီးယူသည် ဖေဖော်ဝါရီလ အတွင်းက မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် လက်နက်တင်သွင်းမှု ပိတ်ပင်ခြင်းအား ဆက်လက် သက်တမ်းတိုးခဲ့ပြီးနောက် ယခုဆုံးဖြတ်ချက် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် အီးယူသည် မြန်မာတပ်မတော်နှင့် နယ်ခြားစောင့် ရဲတပ်ဖွဲ့တို့အား အချို့သော ကုန်ပစ္စည်းများ ရောင်းချမှုကို တားမြစ်ခဲ့ပြီး မြန်မာတပ်မတော်နှင့် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာအရ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့သည်။

အီးယူ၏ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးများ လူဇင်ဘတ်တွင် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်မည့် ဇွန် ၂၅ ရက် နံနက်၌ ပိတ်ဆို့မှု ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ထုတ်ပြန်ကြေညာမည်ဟု မျှော်လင့်ရသည်။ ယခုဆယ်စုနှစ် အစောပိုင်းက တပ်မတော် အစိုးရသည် ၂၀၁၅ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲကို ပြုလုပ်ပေးခဲ့ပြီး ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် ငြိမ်းချမ်းရေး နိုဗယ်ဆုရှင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင်သော အရပ်သား အစိုးရအဖွဲ့အား အာဏာတစ်စိတ်တစ်ပိုင်း လွှဲပြောင်းပေးခဲ့သောကြောင့် အလျင်အမြန် ပြေလည်၍လာသည့် အနောက်တိုင်းနှင့် မြန်မာဆက်ဆံရေးသည် ယခုအခါ သိသိသာသာ ချိုးကွေ့သွားတော့မည်ဖြစ်သည်။

ဥရောပသည် ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ချမှတ်ထားသည့် ပိတ်ဆို့မှုအများစုကို ရုပ်သိမ်းပေးခဲ့ပြီး ၂၀၁၄-၂၀၂၀ ဘတ်ဂျက်၌ မြန်မာနိုင်ငံအား အကူအညီ ယူရို သန်း ၇၀၀ (အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၈၁၀) ပေးရန် အတည်ပြုခဲ့သည်။

လွန်ခဲ့သည့် သြဂုတ်လမှစ၍ မြန်မာတပ်မတော်သည် ဘင်္ဂါလီမွတ်စလင် ၇၀၀,၀၀၀ ကို အိမ်နီးချင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ ထွက်ပြေးစေခဲ့ခြင်းက မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ခိုင်မာအားကောင်းသော ဆက်ဆံရေး ထူထောင်နိုင်ခြေနှင့် ပတ်သက်သည့် အီးယူ၏ တွက်ချက်မှုများကို ပြောင်းလဲသွားစေခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ပြင်သစ်သမ္မတ အီမန်နျူယယ်မက်ခရွန်က ဘင်္ဂါလီ မွတ်စလင်များအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုအား လူမျိုးတုံး သတ်ဖြတ်မှုဟု လွန်ခဲ့သည့်နှစ်က ပြစ်တင်ရှုတ်ချခဲ့သည်။

ဘင်္ဂါလီ မွတ်စလင်များသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း မျိုးဆက်များချီလျက် နေထိုင်ခဲ့သော်လည်း ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် အများစုဖြစ်သော မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့် ငြင်းပယ်ခံရသည် ဟုဆိုသည်။

မြန်မာတပ်မတော်က ဘင်္ဂါလီမွတ်စလင်များအပေါ် ၎င်းတို့၏ ဆောင်ရွက်ချက်များသည် ဘင်္ဂါလီမွတ်စလင် အကြမ်းဖက်သမားများ၏ တိုက်ခိုက်မှုများကို တုံ့ပြန်ခြင်းသာ ဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အရပ်သား အစိုးရ အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က သူ၏ Facebook ပို့စ် တစ်ခုတွင် ပြည်ပမှ အမုန်းတရား ဇာတ်လမ်းများအား လူ့အသိုင်းအဝိုင်းများအကြား တင်းမာမှုများ ဖြစ်ပွားစေခြင်းအဖြစ် ယခုသီတင်းပတ် အတွင်း၌ ပြစ်တင်ပြောကြားခဲ့သည်။

အနောက်တိုင်း အစိုးရ အဖွဲ့များသည် မြန်မာတပ်မတော်အပေါ် ကြိမ်ဖန်များစွာ ပြစ်တင်ရှုတ်ချ ခဲ့သော်လည်း ယခုအထိ မြန်မာတပ်မတော် အရာရှိများကို အပြစ်ပေးရန် နိုင်ငံတကာ၏ လုပ်ဆောင်ချက်မှာ လွန်စွာနည်းပါးခဲ့သည်။

ဒီဇင်ဘာလတွင် အမေရိကန်၏ ထရန့်အစိုးရအဖွဲ့က မြန်မာတပ်မတော်အရာရှိ တစ်ဦးဖြစ်သော အနောက်ပိုင်းတိုင်း စစ်ဌာနချုပ် တိုင်းမှူးဟောင်း ဗိုလ်ချုပ်မောင်မောင်စိုးကိုသာ ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ခဲ့သည်။ အမေရိကန် အစိုးရက ဗိုလ်ချုပ်မောင်မောင်စိုးသည် ဘင်္ဂါလီမွတ်စလင် (မူရင်း၌ ရိုဟင်ဂျာဟု ဖော်ပြ) တို့အား နှိမ်နင်းမှုကို ကြီးကြပ်ခဲ့သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ သို့သော် မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ရန် ကိစ္စကို ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

နိုင်ငံတကာက မြန်မာနိုင်ငံအား တာဝန်ခံမှု ရှိစေရန် တွန်းအားပေးသည့် သီးခြားလုပ်ဆောင်ချက် တစ်ရပ်အဖြစ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်ခုံရုံး (ICC) က ဘင်္ဂါလီမွတ်စလင် (မူရင်း၌ ရိုဟင်ဂျာဟု ဖော်ပြ) တို့အပေါ် ကျူးလွန်ခဲ့သည်ဟု စွပ်စွဲထားသော ပြစ်မှုများအတွက် မြန်မာအရာရှိများအား တရားစွဲဆိုခြင်း ပြုလုပ်ရန် သင့် မသင့်ကို လက်ရှိ၌ ဆုံးဖြတ်ရန် ရှိနေပြီး ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း နယ်သာလန်နိုင်ငံသည် ဟိတ်မြို့တွင် ကြားနာစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်လျက်ရှိသည်။

ပိတ်ဆို့မှုချမှတ်မည့် မြန်မာလုံခြုံရေး အရာရှိ ခုနစ်ဦး၏ အမည်စာရင်းကို ဇွန် ၂၅ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်မည် ဖြစ်ကြောင်း The Wall Street Journal က ဖော်ပြခဲ့သည်။

Ref : The Wall Street Journal