စက်တင်ဘာ ၃ ရက်တွင် ပေကျင်း၌ ခြောက်ကြိမ်မြောက် တရုတ်-အာဖရိက ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ဖိုရမ်၌ တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင်ပင်းက အဖွင့်စကား ပြောကြားနေစဉ် (Photo: AFP)

အာဖရိကတိုက်သို့ တရုတ်၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများတွင် မည်သည့်နိုင်ငံရေး နှောင်ကြိုးမှ ချည်နှောင်ထားခြင်း မရှိဟု တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင်ပင်းက အာဖရိကမှ နိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေးခေါင်းဆောင်များကို စက်တင်ဘာ ၃ ရက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

သမ္မတရှီသည် နှစ်ရက်ကြာ တရုတ် -အာဖရိက ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို မစတင်မီ ယခုကဲ့သို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုထိပ်သီးတွင် ရှီ၏ မဟာစီမံကိန်း ဖြစ်သော Belt and Road (ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အခြေခံအဆောက်အအုံများ စီမံကိန်း) အား အဓိက ဆွေးနွေးကြလိမ့်မည်ဟု မျှော်မှန်းရသည်။ Belt and Road စီမံကိန်းသည် နိုင်ငံခြားဈေးကွက်နှင့် ရင်းမြစ်များသို့ တရုတ်က ပိုမိုဝင်ရောက်နိုင်စေရန်နှင့် တရုတ်အစိုးရ၏ ပြည်ပလွှမ်းမိုးမှု ကြီးထွားလာစေရန် ရည်ရွယ်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။

Belt and Road စီမံကိန်းတွင် အာရှ နှင့် အာဖရိကနိုင်ငံများ၌ ကားလမ်း၊ ရထားလမ်း၊ ဆိပ်ကမ်းနှင့် အခြားအဓိကကျသော အခြေခံ အဆောက်အအုံများအတွက် တရုတ်က ချေးငွေ ဒေါ်လာဘီလျံများစွာ ပေးခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။ သို့သော် ဝေဖန်သူများကမူ တရုတ်ခေါင်းဆောင်၏ ထိုစီမံကိန်းကြီးသည် အချို့သောနိုင်ငံများကို ကြွေးမြီနွံထဲ၌ နစ်စေသည်ဟု သတိပေးနေကြသည်။

“အာဖရိကထဲက တရုတ်ရဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေမှာ ဘယ်လိုနိုင်ငံရေး ချည်နှောင်မှုမှ မပါပါဘူး”ဟု တရုတ်-အာဖရိက ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး (FOCAC) မတိုင်မီ နာရီအနည်းငယ်အလိုတွင် အာဖရိက ခေါင်းဆောင်များ၊ စီးပွားရေး ကိုယ်စားလှယ်များ နှင့် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အဆင့်မြင့်ဆွေးနွေးပွဲတွင် ရှီကျင်ပင်းက ပြောကြားခဲ့သည်။ “တရုတ်ဟာ အာဖရိကရဲ့ ပြည်တွင်းရေးတွေကို ဝင်မစွက်ဖက်ပါဘူး။ တရုတ်ရဲ့ စိတ်ဆန္ဒအတွက် အာဖရိကကို အခွင့်ကောင်းယူမှာ မဟုတ်ပါ ဘူး”ဟု ရှီက ဆိုသည်။

ထို့ပြင် Belt and Road စီမံကိန်းသည် အချင်းချင်း ဆန့်ကျင်ရန် အထူးကလပ်တစ်ခု ဖွဲ့စည်းခြင်းမျိုး မဟုတ်ဘဲ ပွင့်လင်းမှု၊ မျှဝေမှုနှင့် အပြန်အလှန် အကျိုးစီးပွားဖြစ်ထွန်းမှု တို့အတွက် ရည်ရွယ်ခြင်း ဖြစ်သည်ဟုလည်း ရှီက ပြောကြားခဲ့သည်။

■ ဒေါ်လာ ဘီလျံ ၆၀ ထောက်ပံ့မည်

သမ္မတရှီသည် လာမည့် သုံးနှစ်အတွင်း အာဖရိက ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ဒေါ်လာ ဘီလျံ ၆၀ ပံ့ပိုးပေးမည်ဟု FOCAC ထိပ်သီး အစည်အဝေးပွဲအတွင်း ကတိပြုခဲ့သည်။ ထိုထောက်ပံ့မှုထဲမှ ဒေါ်လာ ၁၅ ဘီလျံမှာ အတိုးမဲ့ ချေးငွေများ ဖြစ်ကြောင်းလည်း ရှီက ပြောကြားခဲ့သည်။ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများသို့ တရုတ်၏ ကူညီမှုများသည် အကြွေးထောင်ချောက်များ ဖြစ်နေမည့်အပေါ် စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်လာစဉ် ရှီက ယခုကဲ့သို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဒေါ်လာဘီလျံ ၆၀ ပံ့ပိုးမည့်အကြောင်း ကြေညာခဲ့ပြီးနောက် တောင်အာဖရိက သမ္မတဆိုင်ရာ ရာမာဖိုဆာက အာဖရိကသို့ တရုတ်၏ ဖံွံ့ဖြိုးရေးဆိုင်ရာ အကူအညီများအပေါ် ဝေဖန်မှုများအား တင်းတင်းမာမာ ပြန်လည် တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။
“အာဖရိကကို ကိုလိုနီစနစ်သစ် တစ်ခုက ထိန်းချုပ်နေပြီဆိုတဲ့ အမြင်တွေကို အခုအစည်းအဝေးက ချေပလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်”ဟု ရာမာဖိုဆာက ပြောကြားခဲ့သည်။

Ref: AFP