ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ရက်က ဝါရှင်တန်ရှိ ရော်နယ်ရောင် အဆောက်အအုံတွင် မိန့်ခွန်းပြောနေသည့် အမေရိကန် သမ္မတ ထရန့် (Photo : AFP)

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရန့်သည် ၎င်း၏ပထမဆုံး အမျိုးသား လုံခြုံရေး မဟာဗျူဟာကို ကြေညာခဲ့ရာ တရုတ်နှင့်ရုရှားတို့သည် အမေရိကန် အကျိုးစီးပွားများကို ထိပါးနေသော ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရေးဝါဒ နိုင်ငံများ ဖြစ်ကြောင်း ဝေဖန်ခဲ့သည်။ ထရန့်၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို ပုံဖော်မည့် အမျိုးသားလုံခြုံရေး မဟာဗျူဟာတွင် ရုရှားနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၏ အကျိုးစီးပွားများကို ထရန့်က ချီးကျူးခဲ့ပြီး တရုတ်သည် အာရှတွင် အမေရိကန်ကို ဖယ်ထုတ်ရန် ကြိုးပမ်းနေကြောင်း စွပ်စွဲပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်နှင့်ရုရှားက ထရန့်၏ ပထမဆုံးသော အမျိုးသားလုံခြုံရေး မဟာဗျူဟာသည် စစ်အေးခေတ် စိတ်နေသဘောထား တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ရှုတ်ချခဲ့ကြသည်။

တရုတ်နှင့်ရုရှားသည် အမေရိကန်၏ ကမ္ဘာ့ပြိုင်ဘက်များအဖြစ် ပုံဖော်ရန် ထရန့်က ကြိုးပမ်းခဲ့ပြီး ရုရှားကိုမူ ယခင်က သုံးနှုန်းခဲ့သည့် လေသံမျိုးမှ သိသိသာသာ ပြောင်းလဲသွားခဲ့သည်။

“တရုတ်နဲ့ ရုရှားက အမေရိကန်ရဲ့ ပါဝါ၊ လွှမ်းမိုးမှုနှင့် အကျိုးစီးပွားတွေကို စိန်ခေါ်နေပြီး အမေရိကန် လုံခြုံရေးနှင့် သာသာဝပြောမှုကို လျော့ပါးစေဖို့ ကြိုးပမ်းနေပါတယ်” ဟု ထရန့်၏ အမျိုးသားလုံခြုံရေး မဟာဗျူဟာက ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှားသည် ကမ္ဘာတွင် အမေရိကန်၏ သြဇာကို အားပျော့စေရန် ဆောင်ရွက်နေပြီး မဟာမိတ်များ၊ မိတ်ဖက်များနှင့်လည်း သွေးခွဲရန် ရည်မှန်းနေကြောင်း ယင်းမဟာဗျူဟာက သတိပေးခဲ့သည်။ ထို့ပြင် ရုရှား၏ နျူကလီးယား လက်နက်များသည် အမေရိကန်အတွက် အကြီးမားဆုံး ခြိမ်းခြောက်မှု ဖြစ်ဖွယ်ရှိကြောင်းလည်း ယင်းလုံခြုံရေး မဟာဗျူဟာက ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်သည် အာရှတွင် အမေရိကန်ကို ဖယ်ထုတ်ရန် ကြိုးပမ်းနေကြောင်း ထရန့်၏ မဟာဗျူဟာက ပြောကြားခဲ့ပြီး တရုတ်၏ အာဏာရှင်စနစ် လက္ခဏာများ ဖြန့်ကျက်မှုမှသည် ကုန်သွယ်ရေး လိုငွေပြမှု၊ အချက်အလက်များ ခိုးယူခံရမှုအထိ အမေရိကန်၏ နစ်နာချက်များ ကို ထရန့်က စာရင်းပြုစု ချပြခဲ့သည်။

“ကျွန်တော်တို့ မျှော်လင့်ထားတာနဲ့ ဖီလာဆန့်ကျင်ပြီး တရုတ်ဟာ တခြားသူတွေ ရဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာကို အသုံးချပြီး သူရဲ့ပါဝါကို ချဲ့ထွင်ခဲ့ပါတယ်” ဟု ထရန့်၏ လုံခြုံရေး မဟာဗျူဟာက ပြောကြားခဲ့သည်။

၁၁ လကြာ ပြင်ဆင်ရေးဆွဲခဲ့သော အမျိုးသားလုံခြုံရေး မဟာဗျူဟာသည် ထရန့်၏ အမေရိကန်ပထမ ကြွေးကြော်သံကို အခြေခံထားခဲ့ပြီး အမေရိကန်က ကမ္ဘာကို ချဉ်းကပ်မှုအတွက် မူဘောင်တစ်ခု ချမှတ်ပေးမည့် မဟာဗျူဟာဖြစ်သည်။

ဝါရှင်တန်ရှိ နိုင်ငံခြားရေးဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူများက အစိုးရအဖွဲ့နှစ်ခု ဖြစ်နေကြောင်း တစ်ဖွဲ့သည် ပင်တဂွန် နိုင်ငံခြားရေးဌာနတို့နှင့် ထိတွေ့ပြီး နေ့စဉ်ဆောင်ရွက် နေကြသူများဖြစ်၍ နောက်တစ်ဖွဲ့က ထရန့်ထံမှ အထူးသဖြင့် Twitter မှတစ်ဆင့် လမ်းညွှန်မှုဖြင့် ဆောင်ရွက်နေသော အစိုးရအဖွဲ့ဖြစ်ကြောင်း ဝေဖန်နေကြသည်။ ထရန့်နှင့် သူ၏အမျိုးသား လုံခြုံရေး အကြံပေးများသည် အရှေ့အလယ်ပိုင်းရေးရာမှသည် မြောက်ကိုရီးယားနှင့် ဆွေးနွေးပွဲအထိ အခြေခံကျသော လုံခြုံရေးကိစ္စများတွင် လူသိရှင်ကြား သဘောထား ကွဲလွဲမှုများ မကြာခဏ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

ထရန့်သည် သမ္မတတာဝန် စတင်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ကတည်းက ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုသည် လွတ်လပ်စွာ ကုန်သွယ်ရေး သဘောတူညီချက်အထိ ကိစ္စမျိုးစုံတွင် ယခင်သမ္မတ ဘာရက်အိုဘားမား၏ ဆောင်ရွက်ချက် အမွေကို ဖျက်ဆီးရန် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ထရန့်၏ အမျိုးသားလုံခြုံရေး မဟာဗျူဟာသည် ရာသီပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ ခြိမ်းခြောက်မှုနှင့် ပတ်သက်၍လည်း မဟာမိတ်များနှင့် လမ်းခွဲခဲ့သည်။ အမျိုးသား လုံခြုံရေး မဟာဗျူဟာတွင် ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုဆိုသော အသုံးအနှုန်းကို ရှောင်ကြဉ်ခဲ့ပြီး အမေရိကန်သည် ကမ္ဘာ့စွမ်းအင် စနစ်တွင် ရှေ့ဆောင် ထုတ်လုပ်သူ၊ သုံးစွဲသူ၊ နည်းပညာ ဆန်းသစ်တီထွင်သူဖြစ်ပြီး ဈေးကွက်များ လွတ်လပ်ရေးနှင့် အမေရိကန် အခြေခံ အဆောက်အအုံများ ခိုင်မာလုံခြုံစေရန် ဆောင်ရွက်ရမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

Ref : AFP