နိုင်ငံရေးပြိုကွဲမှုဟူသည့် စကားရပ်ကို အနည်းဆုံး စုစည်းညီညွတ်သည်ဟု ဆိုနိုင်ခဲ့သည့် နိုင်ငံရေးအဆောက်အအုံတစ်ရပ်က ပို၍သေးငယ်သော အစိတ်အပိုင်းများအဖြစ် ပြိုကွဲသွားသည့် အနေအထားကို ဖော်ပြရာ၌ အသုံးများသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ကွန်မြူနစ် ဝါဒပြိုလဲသွားပြီးနောက် ကွန်မြူနစ်နိုင်ငံအများအပြား၌ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် တစ်စုံတစ်ရာ သောအနေအထားကို ရည်ညွှန်းသည်။ ယင်းကဲ့သို့သော အနေအထားသည် ဥရောပ သမဂ္ဂအတွင်း၌ ဗြိတိန်နုတ်ထွက်မှုနှင့်အတူ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ခြေလည်း ရှိနေသည်။
နိုင်ငံရေးပြိုကွဲမှုအတွင်း ဖြစ်ပေါ်သည့်အရာမှာ နိုင်ငံရေးအဆောက်အအုံတစ်ရပ်၏ အစိတ်အပိုင်းအမျိုးမျိုးအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ ကွဲလွဲချက်များသည် ပြင်းထန်လွန်းသောကြောင့် ၎င်းင်းတို့အနေဖြင့် တူညီသည်ဟု ခံစားရသောအချက်များကို အသုံးပြုလျက် ကျော်လွှားရန်မဖြစ်နိုင်ဟု ယူဆလာကြသည့် အနေအထားဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံကို ကွဲပြားခြားနားသော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည့်အခါ ယင်းကဲ့သို့သော နိုင်ငံရေး ပြိုကွဲမှုမျိုးသည် ဖြစ်ပျက်တတ်သော သဘောရှိသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ဥရောပ သမဂ္ဂသည် သမိုင်းကြောင်းအရ၊ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုအရနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအရများစွာ ကွာခြားသော အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်နိုင်ငံများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားခြင်းဖြစ်သောကြောင့် ယင်းကဲ့သို့ ဖြစ်ပျက်တတ်သောသဘောရှိခြင်း ဖြစ်သည်။
တတိယကမ္ဘာ၌ တည်ရှိနေဆဲနိုင်ငံများ၏ နိုင်ငံရေးအရနှင့် နယ်မြေအရ ခိုင်မာမှုအပေါ် ခြိမ်းခြောက်မှုသည် မြင့်တက်၍လာနေသည်။ အာရှဒေသ၊ အာဖရိကဒေသနှင့် ပစိဖိတ်ဒေသတို့မှ အထောက်အထားများက နိုင်ငံများစွာသည် နှစ်ခု သို့မဟုတ် နှစ်ခု ထက်ပိုသော နိုင်ငံများအဖြစ်သို့ ပြိုကွဲသွားနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း ညွှန်ပြနေသည်။
အထူးသဖြင့် တတိယကမ္ဘာတွင် တိုင်းရင်းသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေး အရှိန်အဟုန် နှင့် အပြန်အလှန် မှီခိုနေရမှုက ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေသည့်တိုင် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစု အလိုက်ကို အခြေခံသော အမျိုးသားရေးဝါဒသည် နိုင်ငံရေးအရ အစိတ်စိတ်အမွှာမွှာဖြစ်စေသည့် လမ်းကြောင်းများဆီသို့ အတင်းအကျပ် တွန်းပို့နိုင်သည်ဟု ပညာရှင်တို့က ဆိုကြသည်။ ယင်းကဲ့သို့သော ပြိုကွဲမှုများဖြစ်ပေါ်ရန် ခြိမ်းခြောက်ခံနေရသည့် တိုင်းရင်းသား လူမျိုးပေါင်းစုံရှိသော နိုင်ငံများအတွက် နိုင်ငံရေး ပြိုကွဲနိုင်ခြေရှိခြင်းကို အထူးသတိပြုရန်လိုသည်။ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်းစုံရှိသော လူ့အဖွဲ့အစည်းများအကြား အစိုးရ၏ စည်းရုံးရေးစွမ်းဆောင်ရည်က အရေးပါသည်။ လေ့လာချက်များမှရရှိသော အချက်အလက်များအပေါ် သုံးသပ်မှုများအရ နိုင်ငံရေးအရ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုကို စနစ်တကျ အဆက်မပြတ်ပြုလုပ်ခြင်း မပါဝင်ဘဲ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုဆိုင်ရာ အက်ကြောင်းများ သက်သက်က နိုင်ငံရေးပြိုကွဲမှုကို ဖြစ်စေနိုင်ခြင်းမရှိကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။
၎င်းအပြင် ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စု အစိတ်စိတ်အမွှာမွှာ ပြိုကွဲခဲ့ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ၎င်း၏ ပြဿနာရပ်များကို လေ့လာကြည့်နိုင်သည်။ လေ့လာသူများက နိုင်ငံရေးပြိုကွဲရ ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ (၁) ဗျူရိုကရက်နှင့် အာဏာရှင်စနစ်တို့၏ အားနည်းချက် (၂) ဒီမို ကရေစီနည်းပါးမှု (၃) လွတ်လပ်စွာ ပြောဆိုခွင့်မရှိမှု (၄) ပြည်သူကို တာဝန်မခံသည့် တစ်ပါတီစနစ် (၅) ရုရှားကသာ လွှမ်းမိုးပြီး အခြားနိုင်ငံများ၏ အကျိုးစီးပွားကို လျစ်လျူရှူပြုထားခြင်း (၆) ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ်မြင့်မားပြီး အခြေခံအဆောက်အအုံနှင့် နည်းပညာဆိုင်ရာ အသုံးစရိတ်နည်းပါးခြင်းစသည့် ပြဿနာရပ်များကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။
ထို့ကြောင့် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်းစုံရှိနေသော နိုင်ငံများအနေဖြင့် နိုင်ငံရေးပြိုကွဲ မှုဆီသို့ ဦးတည်သွားနိုင်သည့် ပြဿနာရပ်များကို အထူးသတိထားရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်ပါကြောင်း The Daily Eleven သတင်းစာက ရေးသားအပ်ပါသည်။
(ဇွန်လ ၁၃ ရက်နေ့ထုတ် The Daily Eleven သတင်းစာ အယ်ဒီတာ အာဘေ်ာ)
