စောင့်ကြည့်နေသည့် မျက်လုံးများ

စောင့်ကြည့်နေသည့် မျက်လုံးများ
Published 9 October 2022
ခက်ဝေ

ခ်န္သည္ ယာဥ္ရပ္ထားျခင္းအတြက္ ဒဏ္ေငြေဆာင္ရန္ သတိေပးစာရသည့္ ကိစၥအေပၚ သူ၏ေဒါသကို ထြက္ေပါက္ရွာသည့္ အေနျဖင့္ WeChat တြင္ တဖ်စ္ေတာက္ေတာက္ ပို႔စ္တင္ေရးသားခဲ့သည္။

WeChat ေပၚမွ သူ၏စာသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏အႀကီးမားဆံုးလူမႈကြန္ရက္ေပၚတြင္ ေန႔စဥ္တက္လာသည့္ပို႔စ္မ်ားႏွင့္ၾကည့္လွ်င္ ဆင့္ပါးစပ္ႏွမ္းပက္သကဲ့သို႔ ထင္ရေသာ္လည္း ဇြန္လက ယာဥ္ထိန္းရဲမ်ားကို ထိုသို႔မေက်မနပ္ေရးတင္ခဲ့ၿပီး မၾကာမီပင္သူသည္  ကြန္ျမဴနစ္ႏိုင္ငံ၏ ေစာင့္ၾကည့္မႈယႏၲရား စက္ကြင္းအတြင္းေရာက္ရွိေနသည္ကို သူ႔ကိုယ္သူသိလိုက္ရသည္။

ခ်န္သည္ ၎ပို႔စ္ကို အဖ်က္ျမန္ခဲ့ေသာ္လည္း အာဏာပိုင္မ်ားက သူ႔ကိုေျခရာခံႏိုင္ခဲ့ကာ ရဲတပ္ဖြဲ႕ကို ေစာ္ကားမႈျဖင့္ နာရီပိုင္းအတြင္း ထိန္းသိမ္းခံလိုက္ရသည္။ သူသည္ မသင့္ေလ်ာ္သည့္ ေျပာဆိုေရးသားမႈအတြက္ ငါးရက္ၾကာအခ်ဳပ္ခံခဲ့ရသည္။ ခ်န္၏ျဖစ္စဥ္သည္ ယေန႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတြင္ ၾကံဳေတြ႕ေနရသည္မ်ားကို လွစ္ဟျပေနသကဲ့သို႔ ျဖစ္သည္။

 

ေစာင့္ၾကည့္ေနသည့္မ်က္လံုးမ်ား

ယေန႔ သာမန္တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသားတစ္ဦးသည္  မ်က္စိႏွစ္လံုးပြင့္ေနသမွ် အခ်ိန္တိုင္း နီးပါးကိုေစာင့္ၾကည့္ေနသည့္ မ်က္လုံးမ်ားေအာက္တြင္  ျဖတ္သန္းေနရသည္။

သုေတသနကုမၸဏီ Comparitech ၏ခန္႔မွန္းခ်က္အရ တ႐ုတ္ၿမိဳ႕ႀကီးတစ္ၿမိဳ႕တြင္ ပ်မ္းမွ် လူဦးေရ ၁,၀၀၀ လွ်င္ စီစီတီဗြီ ကင္မရာ ၃၇၀ ေက်ာ္ျဖင့္ ေစာင့္ၾကည့္ေနၿပီး ကမၻာေပၚတြင္ ေစာင့္ၾကည့္မႈအမ်ားဆံုးေနရာမ်ား ျဖစ္ေနကာ လန္ဒန္တြင္မူလူအေရအတြက္ ၁,၀၀၀ လွ်င္ စီစီတီဗြီေစာင့္ၾကည့္ကင္မရာ  ၁၃ လံုး၊ စင္ကာပူတြင္ ၁၈ လံုးသာ ရွိသည္ဟု ဆိုသည္။

ႏိုင္ငံအႏွံ႔ ၿမိဳ႕ျပေစာင့္ၾကည့္မႈစီမံကိန္း Skynet အားေကာင္းလာသည္ႏွင့္အမွ် လံုျခံဳေရးကင္မရာမ်ားက မ်က္ႏွာ၊ အ၀တ္ အစား၊ အသက္အရြယ္တို႔ကို မွတ္သားလာႏိုင္သည္။

အမည္မေဖာ္လိုသူ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ အေရးတက္ၾကြလႈပ္ရွားသူတစ္ဦးက ဆိုလွ်င္ သူတို႔ အခ်ိန္ျပည့္ေစာင့္ၾကည့္ခံေနရသည္ဟု  AFP ကို ေျပာသည္။

ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ ထိန္းခ်ဳပ္မႈက အေနာက္ဖ်ားပိုင္းေဒသျဖစ္သည့္ ရွင္က်န္းအရပ္တြင္ အသိသာဆံုး ျဖစ္ၿပီး ၎အရပ္တြင္ အၾကမ္းဖက္မႈတိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ မ်က္ႏွာမွတ္သားမႈအျပင္ DNA စုေဆာင္းမႈကိုပါ အသံုးခ်ခဲ့သည္။

ထို႔ျပင္ ကိုဗစ္-၁၉ ကပ္ေရာဂါက တ႐ုတ္၏ ေစာင့္ၾကည့္ေရးလႈပ္ရွားမႈကို ပိုမုိအဆင့္ ျမႇင့္တင္ေပးလိုက္ၿပီး ႏိုင္ငံသားမ်ားက သူတို႔၏ စမတ္ဖုန္းအတြင္းရိွ အက္ပလီေကးရွင္းမွတစ္ဆင့္ အနီ၊ အ၀ါ၊ အစိမ္း စသည့္ Code အေရာင္မ်ားကိုအေျခခံကာသူတုိ႔သြားခြင့္ရွိ  သည့္ေနရာမ်ားကို ကန္႔သတ္ေစာင့္ၾကည့္ ခံခဲ့ရသည္။

ယခင္က နာမည္ထုတ္ေျပာရန္မလိုဘဲ ဆင္းမ္ကတ္၀ယ္ယူႏိုင္သည့္ အခ်ိန္ကာလမ်ား ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ထိုလြယ္ေပါက္မ်ားသည္ ၂၀၁၂  ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ထြက္လာသည့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားေၾကာင့္ အဆံုးသတ္သြားခဲ့ရသည္။

 

အြန္လိုင္းျပစ္မႈမ်ား

အြန္လိုင္းေစ်း၀ယ္ အက္ပလီေကးရွင္းမ်ားမွာပင္  မွတ္ပံုတင္ရန္ ဖုန္းနံပါတ္တစ္ခု အျပင္ အေထာက္အထား စာရြက္စာတမ္းတစ္ခုလည္း လိုအပ္သည္။

တ႐ုတ္အစိုးရကိုဆန္႔က်င္သူ ၀မ္ဆိုသူက သမၼတရွီက်င္းပင္ မတိုင္မီေခတ္ကာလကို AFP အား ျပန္ေျပာင္းေျပာျပခ်က္အရ ထိုေခတ္ကာလက ဆင္ဆာလူႀကီးမ်ားသည္ ႏွံ႔စပ္သူမ်ားမဟုတ္ဘဲ သမၼတေဟာင္းက်န္ဇီမင္းကို ဟာသလုပ္ေနာက္ေျပာင္ျခင္းမ်ားလည္း ထိုစဥ္က အင္တာနက္တြင္ အလြန္ေခတ္စားခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ ၂၀၀၀ ျပည့္လြန္အေစာပိုင္းႏွစ္မ်ားမွစၿပီး Great Firewall ေခၚ တ႐ုတ္ အင္တာနက္ဆက္သြယ္ေရးစနစ္သည္ သိသိသာသာၾကပ္မတ္သည့္ က႑တစ္ခု ျဖစ္လာသည္။

၀မ္သည္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းေဖာ္ ထုတ္ေျပာဆိုမႈမ်ားေၾကာင့္ အျပစ္ေပးခံရမႈ၊ ဒဏ္႐ုိက္ခံရမႈ၊ ထိန္းသိမ္းခံရမႈ ျဖစ္စဥ္ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကို ေျခရာခံစုေဆာင္းေနသည့္  တြစ္တာအေကာင့္တစ္ခုကို ပိုင္ဆိုင္ထားသူျဖစ္သည္။

နာမည္ရင္းျဖင့္ မွတ္ပံုတင္ရမႈ၊ ရဲအာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ ဆိုရွယ္မီဒီယာပလက္ေဖာင္းမ်ားအၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈစသည္ တို႔ေၾကာင့္ တ႐ုတ္ျပည္သူမ်ားသည္ အြန္လိုင္းျပစ္မႈျဖင့္ အေရးယူခံရရန္ ပိုလြယ္သြားသည္။

ေ၀ပိုကဲ့သို႔ ဆိုရွယ္မီဒီယာပလက္ေဖာင္းမ်ားတြင္ အေၾကာင္းအရာစိစစ္သူမ်ားစြာရွိၿပီး ႏိုင္ငံေရးအရ ထိလြယ္ရွလြယ္သည့္ စကားလံုးမ်ားပါလွ်င္ အလိုအေလ်ာက္ဘေလာ့လုပ္ ဖယ္ရွားပစ္သည္။ ဥပမာထိပ္ပိုင္းအရာရွိႀကီးေဟာင္းတစ္ဦးက မဖြယ္မရာက်ဴးလြန္ခဲ့သည္ဟု မႏွစ္က စြပ္စြဲခဲ့သူ နာမည္ေက်ာ္ တ႐ုတ္တင္းနစ္မယ္ ဖန္ရိႊဳင္ဆိုသည့္နာမည္ စကားလံုးမ်ဳိး အပိတ္ခံထားရသည္။

ထို႔ျပင္ဆိုက္ဘာလံုျခံဳေရးအာဏာပိုင္မ်ားက ပို႔စ္မ်ားေအာက္ရွိ မွတ္ခ်က္ေနရာကိုပါ ေစာင့္ၾကည့္ခြင့္ရွိမည့္ စည္းမ်ဥ္းသစ္မ်ားကို အဆိုျပဳထားေသးသည္။

 

အေတြးအျမင္စနစ္ဆိုင္ရာ ထိန္းခ်ဳပ္ၾကပ္မတ္ျခင္း

အသံုးျပဳေနသည့္ ေစာင့္ၾကည့္ေရးနည္းပညာအမ်ားစုကို အျခားႏိုင္ငံမ်ားတြင္လည္း အသံုးျပဳေနသည့္ နည္းတူ တ႐ုတ္တြင္ အဓိကကြာျခားသည္က တီထြင္ဆန္းသစ္မႈမ်ားကိုအဓိပၸာယ္ရွိရွိ ေ၀ဖန္္ျပႏိုင္သည့္ (သို႔မဟုတ္)  ခြၽတ္ယြင္းခ်က္မ်ားကိုေထာက္ျပႏိုင္သည့္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ လြတ္လပ္သည့္ မီဒီယာ မရိွျခင္းဟု ေယးလ္ေရွ႕ေနေက်ာင္းရွိ  Paul Tsai တ႐ုတ္စင္တာမွ ဂ်ယ္ရမီဒမ္ဆိုသူက ေျပာသည္။

ေအာက္စ္ဖို႔ဒ္တကၠသိုလ္ရွိ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ တ႐ုတ္ေလ့လာမႈေရးရာ အၿငိမ္းစားပါေမာကၡ ဗစ္ဗီယန္႐ွဴကလည္းရွီသည္ တ႐ုတ္ အဖြဲ႕အစည္းကို ပံုစံသစ္ေလာင္းေပးထားၿပီး ျပည္သူမ်ားက မည္သည့္အရာမ်ားကို သိသင့္ေတြးသင့္၊  ေျပာသင့္လုပ္သင့္သည္ကို ကြန္ျမဴ နစ္ပါတီက ပံုစံခ်ေပးထားသည္ဟု AFP ကို ေျပာသည္။

လူငယ္လူရြယ္မ်ား တိုင္းတစ္ပါးလႊမ္းမိုးမႈမွ ကင္းေ၀းေစရန္လည္း အာဏာပိုင္မ်ားက  ႏိုင္ငံျခားစာအုပ္မ်ားကို တားျမစ္ထားၿပီးက်ဴတာနည္းျပကုမၸဏီမ်ား ႏိုင္ငံျခားသား ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား ငွားရမ္းျခင္းကို ပိတ္ပင္ ထားသည္ဟု AFP သတင္းက ေဖာ္ျပသည္။

ထိုသို႔ အေတြးအျမင္စနစ္ႏွင့္ဆိုင္သည့္ တင္းၾကပ္မႈမ်ားက ဖက္ရွင္က႑တြင္ပါ သက္ေရာက္မႈရိွေနၿပီး ႐ုပ္သံမီဒီယာမ်ားတြင္ တက္တူးပံုမ်ား၊ အမ်ဳိးသားမ်ား နားကပ္၀တ္ထားပံုမ်ားကို ဆင္ဆာ ျဖတ္ေတာက္ထားတတ္သည္။

သူ ပုိစိတ္ညစ္ရသည္က ဆင္ဆာစနစ္ေၾကာင့္တင္မဟုတ္ဘဲ ၎စနစ္က ျပည္သူ မ်ား၏ေတြးျမင္ပံုစနစ္ကို ပံုသြင္းေပးထား ျခင္းေၾကာင့္ဟုလည္း တြစ္တာအေကာင့္ပိုင္ရွင္ ၀မ္က ေျပာသည္။

 

Most Read

Most Recent