ကိုဗစ်ဖြစ်ပွားပြီး ဘယ်လိုစားသောက်နေထိုင်သင့်သလဲဆိုပြီး မေးခွန်းတွေ မေးနေကြပါတယ်။ အချို့စိတ်ပူနေကြပါတယ်။ တကယ်လည်း ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါက ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတိုင်းကို ဒုက္ခပေးနေပါတယ်။ ကျန်းမာရေးက အခြားအရာတွေထက် ပိုပြီးအရေးကြီးနေပါတယ်။အမြဲတမ်းကျန်းမာနေဖို့ဆိုရင် ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်တဲ့အစားအစာက ထိပ်ဆုံးကပါဝင်လာသလို နေ့စဉ်နာရီဝက်မှ တစ်နာရီအား ကစားတစ်ခုခု ဆောင်ရွက်ပေးဖို့ လိုအပ်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
အင်တီအောက်စီဒင့်ပါဝင်တဲ့ အစားအစာများ စားသုံးပေးသင့်ပါတယ်။ အင်တီအောက်စီဒင့် ကြွယ်ဝတဲ့ အစာတွေကခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ ဓာတ်တိုးဖြစ်စဉ်များ တားဆီးပေးပါတယ်။ ဓာတ်တိုးမှုဖြစ်စဉ်တွေက အသက်အရွယ်ကို အိုမင်းရင့်ရော်စေပါတယ်။အရောင်စုံတဲ့ အသီးအရွက်တွေဖြစ်တဲ့ ဘယ်ရီသီး၊ မုန်လာဥနီ၊ စတော်ဘယ်ရီသီး၊ မုန်လာဥဝါ၊ သင်္ဘောသီး၊ ရွှေဖရုံသီး၊ ခရမ်းချဉ်သီးတွေကနေ ရရှိနိုင်ပါတယ်။ သင့်တင့်မျှတတဲ့ အာဟာရကို စားသုံးတာကြောင့် ကင်ဆာ၊ နှလုံးစတဲ့ရောဂါတွေ ဖြစ်ပွားမှုကနေလည်း ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။
သံလွင်ဆီကို ထည့်ချက်သင့်ပါတယ်။ သံလွင်ဆီမှာ မိုနိုမပြည့်ဝ ဆီပါဝင်ပြီး ဦးနှောက်မှတ်ဉာဏ်အတွက် အကျိုးရှိလှပါတယ်။သံလွင်ဆီမှာပါတဲ့ ဒြပ်ပေါင်းတစ်မျိုးက စတီးရွိုက်မဟုတ်တဲ့ အကိုက်အခဲ ပျောက်ဆေးလိုပဲ ရောင်ရမ်းမှုနဲ့ နာကျင်မှုတွေကို လျော့နည်းစေတဲ့ အာနိသင်ရှိပါတယ်။ လေ့လာမှုအရ သံလွင်ဆီမှာ ခန္ဓာကိုယ်တွင်း ကောင်းတဲ့အဆီဓာတ် (HDL – High Density Lipoprotein) များစေပြီး သွေးကြောနံရံတွေမှာ အဆီတွေ ကပ်နေမှုကို လျော့နည်းစေလို့ သွေးကြောအဆီခဲပိတ်ဆို့နိုင်ခြေကို လျော့နည်းစေပါတယ်။
ဘယ်ရီသီးစားသင့်ပါတယ်။စတော်ဘယ်ရီသီး၊ဘလူးဘယ်ရီသီး၊ခရင်မ်ဘယ်ရီသီးစတာတွေမှာ အင်တီအောက်စီဒင့်များ ပါဝင်နေပါတယ်။အစွမ်းထက်ပိုလီဖီနောက ကင်ဆာနဲ့ ဦးနှောက်တွင်းဆဲလ်တွေ ပျက်စီးမှုမဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးပါတယ်။
ငါးအမျိုးမျိုးစားသင့်ပါတယ်။ အသားစားတာထက် တူနာငါးနဲ့ ဆဲလ်မွန်ငါးတွေစားတာက ကျန်းမာရေး ပိုကောင်းစေပါတယ်။ ငါးမှာ ပါဝင်တဲ့အဆီ (DHA,EPA) တွေက ဦးနှောက်နဲ့ အာရုံကြောအဖွဲ့အစည်းတွေက အထောက်အကူ ဖြစ်စေပါတယ်။တစ်ပတ်ကို ငါးတစ်ကြိမ်၊ နှစ်ကြိမ်စားသုံးပေးရင် သက်ကြီးသတိမေ့ရောဂါ (A1-zheimer’s) ၊ ဒီမန်ရှား (De-mantia) ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ လျော့နည်းစေပါတယ်။ ငါးကြီးဆီက သွေးအတွင်းမကောင်းတဲ့ အဆီကိုလျော့နည်းစေပြီး ကောင်းတဲ့အဆီကို များစေပါတယ်။ သွေးကြောနံရံ ရောင်ရမ်းမှုကို လျှော့ချပေးပြီး သွေးခဲပိတ်ဆို့မှုမှ ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။
နို့နှင့်နို့ထွက်ပစ္စည်းအမျိုးမျိုး စားသုံးသင့်ပါတယ်။ ဗီတာမင်ဒီ ဖြည့်စွက်ထားတဲ့ နွားနို့ကိုသောက်သုံးရင် အရိုးသန်မာဖို့အတွက် လိုအပ်တဲ့ ကယ်ဆီယမ်စုပ်ယူမှုကို အားပေးပါတယ်။ ဗီတာမင်ဒီက အူမကြီးကင်ဆာ၊ ရင်သားကင်ဆာနဲ့ ဆီးကျိတ်ကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ လျော့နည်းစေပါတယ်။ ဒိန်ချဉ်သောက်သုံးသူဟာ အစာချေဖျက်မှု ကောင်းမွန်စေတယ်။
ကောက်နှံပါဝင်တဲ့ အစားအစာ စားသုံးသင့်ပါတယ်။ကောက်နှံပါဝင်တဲ့ အစာစားသုံးပေးရင် ဆီးချိုအမျိုးအစား (၂) ရောဂါနဲ့ နှလုံးသွေးကြော ရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို လျော့နည်းစေပါတယ်။ ကောက်နှံတစ်ခုပါဝင်စာဖြစ်တဲ့ ပေါင်မုန့်၊ ဆန်လုံးညို၊ ဘာလီ၊ ခေါက်ဆွဲစတာတွေကို ရွေးချယ်စားသုံးသင့်ပါတယ်။ ကောက်နှံတစ်ခုလုံး ပါဝင်စာတွေက အဆင့်ဆင့်ပြုပြင်ထားတဲ့ အစားအစာတွေထက် အာဟာရတန်ဖိုးများစွာပါဝင်ပါတယ်။ အမျှင်ဓာတ် ပိုမိုရရှိလို့၊ ဝမ်းချုပ်တာ မဖြစ်အောင်လည်း ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။
အစေ့အဆန်များများ စားသုံးသင့်ပါတယ်။ အစေ့အဆန်တွေကနေ ကိုလက်စထရောမပါဝင်ဘဲ ပရိုတင်းနဲ့အာဟာရ ဓာတ်မျိုးစုံရရှိနိုင်ပါတယ်။ ဗာဒံစေ့မှ အင်တီအောက်စီဒင့်ဖြစ်တဲ့ ဗီတာမင်အီးပါဝင်ပြီး ဆဲလ်တွေပျက်စီးမှုမှ ကာကွယ်ပေးတာနဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ခုခံအားစနစ်ကို ကောင်းမွန်စေကာစတဲ့ အာနိသင်တွေရှိတယ်။ သစ်ချသီးမှာ မပြည့်ဝဆီပါဝင်ပြီး သွေးအတွင်းမကောင်းတဲ့အဆီကို လျှော့ချပေးပြီး ကောင်းတဲ့အဆီကို မြင့်စေပါတယ်။ အစေ့အဆန်တွေ စားသုံးတာက အဆီလုံးဝကင်းစင်တာတော့ မဟုတ်ဘူး။ ဗာဒံစေ့ ၂၄ စေ့ကနေ ၁၆၀ ကယ်လိုရီရပါတယ်။
ဟင်းသီးဟင်းရွက်များများ စားသုံးသင့်ပါတယ်။ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေမှာ အမျှင်ဓာတ်၊ ဗီတာမင်နဲ့ သတ္တုဓာတ်များစွာပါဝင်လို့ နာတာရှည်ရောဂါတွေ မဖြစ်ပွားအောင် ကာကွယ်ပေးပါတယ်။အစိမ်းရင့်ရောင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်ထဲမှာ ဗီတာမင်ကေပါဝင်ပြီး အရိုးတွေ သန်မာစေပါတယ်။ကန်စွန်းဥ၊ မုန်လာဥနီ စတာတွေမှာ ဗီတာမင်အေ ပါဝင်လို့ မျက်လုံးနဲ့ အရေပြားကျန်းမာရေးကို အထောက်အကူပြုတဲ့အပြင် ပိုးမွှားကူးစက် ဝင်ရောက်တာကိုလည်း ဟန့်တားပေးပါတယ်။ တစ်နေ့ကို ခရမ်းချဉ်သီး တစ်ကြိမ်ထည့်စားပါက ဆီးကျိတ်ကင်ဆာနဲ့ ဆက်ဆံမှုရှိတဲ့ဒီအင်အေ (DNA) ပျက်စီးမှုကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။
မြေထဲပင်လယ် အစားအစာမျိုး စားသုံးသင့်ပါတယ်။ မြေထဲပင်လယ် ဒေသမှာနေထိုင်သူတွေရဲ့ စားသောက်မှုပုံစံက ကျန်းမာရေးအတွက် အထောက်ကူဖြစ်ပါတယ်။သံလွင်ဆီ၊ပင်လယ်ငါး၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်နဲ့ ကောက်နှံတွေက ၀ိုင်နီစတာတွေကို စားတဲ့အနပ်တိုင်းမှာ ထည့်စားလေ့ရှိကြပါတယ်။ မြေထဲပင်လယ်ဒေသ အစားအစာက နှလုံးကျန်းမာရေးကို ကောင်းမွန်စေပြီး ဦးနှောက်မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းနိုင်ခြေကို လျော့နည်းစေပါတယ်။ကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကိုလည်း လျော့နည်းစေပါတယ်။
ပဲအမျိုးမျိုးစားသုံးသင့်ပါတယ်။ အမျှင်ဓာတ်ကြွယ်ဝတဲ့ ပဲမျိုးမျိုးကိုတစ်ပတ် ၃-၄ ကြိမ်စားသင့်ပါတယ်။ အမျှင်ဓာတ်က သွေးဖိအားလျော့နည်းစေကာ သွေးအတွင်း ကိုလက်စထရောကျဆင်းစေကာ ဝမ်းချုပ်တာကာကွယ်ပေးလို့ အစာချေဖျက်မှု ကူညီပေးတဲ့ အာနိသင်ရှိပါတယ်။ အမျှင်ဓာတ်စားသုံးတာကလည်း ဗိုက်ပြည့်တင်းသလိုခံစားရတာကြောင့် အစာပိုစားသုံးပြီးတာကနေ ဟန့်တားနိုင်လို့ ကိုယ်အလေးချိန် ကျဆင်းစေပါတယ်။ အသုပ်သုပ်ခြင်း၊ စွပ်ပြုတ်လုပ်သောက်ခြင်းမှာပဲ ထည့်စားသင့်ပါတယ်။ ပဲအမျိုးမျိုးကနေရရှိတဲ့ ကာဗိုဟိုက်ဒြိတ်က သွေးအတွင်းသကြားဓာတ်ကို တည်ငြိမ်စေတာကြောင့် ဆီးချိုသွေးချိုရှိသူများ စားသုံးဖို့သင့်တော်ပါတယ်။
ကိုယ်အလေးချိန်ကို ထိန်းသင့်ပါတယ်။ ကိုဗစ်ဖြစ်ပြီးစမှာ ခံတွင်းလိုက်တဲ့ ဆေးဝါးတွေမှီဝဲတာကြောင့် ပိုစားမိကြတယ်။ လူတိုင်း သာမန်ကိုယ်အလေးချိန် အချိုးအဆ ဘီအမ်အိုင် (BMI) (၁၈ ဒသမ ၉-၂၄ ဒသမ ၉) ရှိသင့်ပါတယ်။ ဘီအမ်အိုင်ဆိုတာ ခန္ဓာကိုယ်လေးချိန် (ကီလိုဂရမ်) ကို အရပ်အမြင့်မိီတာ (နှစ်ထပ်ကိန်း) နဲ့စားလို့ရတဲ့ ရလဒ်ဖြစ်လို့ အစားလျှော့စားသင့်တယ်။ ကိုယ်အလေးချိန် ပုံမှန်ဖြစ်ရင် အရိုးအဆစ်တွေပေါ် ဖိအားသက်ရောက်မှု လျော့နည်းစေပါတယ်။ နှလုံးပေါ်သက်ရောက်မှုတွေ လျော့နည်းစေတဲ့အပြင် ကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ လျော့စေပါတယ်။ အသက်ကြီးလာတဲ့အခါ ဇီဝရုပ်ဖြစ်ပျက်မှုတွေ လျော့နည်းပြီး ကြွက်သားတွေ ဆုံးရှုံးလာတတ်ပါတယ်။ပရိုတိန်းရအောင် အသား၊ ပင်လယ်ငါး၊ ပဲအမျိုးမျိုး၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ ကောက်နှံတစ်ခုခု နေ့စဉ်သစ်သီးတစ်လုံး စသဖြင့် စားသုံးသင့်ပါတယ်။
ပုံမှန်ဘီအမ်အိုင်ဖြစ်အောင် ကိုယ်အလေးချိန် ထိန်းထားသင့်ပါတယ်။ အသက်ကြီးလာတဲ့အခါ ကိုယ်အလေးချိန်တက်ဖို့ ခဲယဉ်းပါတယ်။ ကိုယ်အလေးချိန်ပုံမှန်အောက် လျော့နည်းတာဟာ အအေးမိ၊ နှာစေးတဲ့အခါပျောက်ကင်းဖို့ ခဲယဉ်းကာ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရတဲ့အခါ အမြန်ပြန်ကောင်းဖို့ ခက်ခဲတတ်ပါတယ်။ ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်တဲ့အစာကို အနည်းဆုံးတစ်နေ့ သုံးနပ်စားပြီး ကြားမှာအဆာပြေ သရေစာကို စားသောက်နိုင်ပါတယ်။ အဝလွန်သူတွေ နံနက်စာအပြည့်အဝစားသင့်ပြီး ညစာကို ထမင်း ၁၂ ဇွန်း၊ အသုပ်၊ စွပ်ပြုတ်တစ်ခွက် စားသင့်ပါတယ်။
