ပေါ်လီယာနာဥပဒေသ (Pollyanna Principle) ဟူသည် မနှစ်မြို့ဖွယ်အကြောင်းအရာများထက်စာလျှင် နှစ်သက်ဖွယ်အကြောင်းအရာများကိုသာ လူတို့၏ ပိုမိုတိကျစွာမှတ်မိသည့် ဖြစ်နိုင်ခြေကို ဆိုလိုသည်။ မသိစိတ်ထဲတွင် စိတ်သည် အကောင်းမြင်မှုအပေါ်၌သာ စူးစိုက်နိုင်ခြေရှိပြီး သိစိတ်တွင် မကောင်းမြင်မှုအပေါ် စူးစိုက်နိုင်ခြေရှိသည်ဟု သုတေသနများက ဆိုသည်။ မသိစိတ်၏ အကောင်းဘက်သို့ ဘက်လိုက်မှုကို ပေါ်လီယာနာ ဥပဒေသဖြင့် ရှင်းပြလေ့ရှိကြသည်။

ပေါ်လီယာနာဟူသည့် အမည်သည် အီလီယာနာအိပ်ချ်ပေါ်တာ၏ ၁၉၁၃ ခုနှစ်တွင် ထွက်ရှိခဲ့သည့် ဝတ္ထုရှည်အမည်ကို ယူထားခြင်းဖြစ်သည်။ ဝတ္ထုထဲမှ ဇာတ်ကောင် မိန်းကလေးသည် အနေအထားတိုင်းနှင့် ပတ်သက်၍ ပျော်ရွှင်နှစ်သက်ဖွယ်ရာ တစ်စုံတစ်ရာကို ရှာဖွေရန် ကြိုးပမ်းလျက် ပျော်ရွှင်ဖွယ်ဂိမ်းကိုသာ ကစားလိုသူဖြစ်သည်။ ယင်းဝတ္ထုကို ရုပ်ရှင်အဖြစ် အကြိမ်ကြိမ်ရိုက်ကူးခဲ့ပြီး အထင်ရှားဆုံးမှာ ၁၉၂၀ ခုနှစ်နှင့် ၁၉၆၀ ခုနှစ်များတွင် ထွက်ရှိခဲ့သောရုပ်ရှင်များ ဖြစ်ကြသည်။ ပေါ်လီယာနာဟူသည့် အမည်ကို စိတ်ပညာ ဆိုင်ရာစာတမ်းတွင် ၁၉၆၉ ခုနှစ်၌ ပထမဆုံးသုံးစွဲခဲ့ပြီး ဘူချာနှင့် အော့စ်ဂွတ်တို့က လူသားတို့သည် တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦးဆက်သွယ်ရာတွင် မကောင်းသောသဘောရှိသည်ဟု အကဲဖြတ်သော စကားလုံးများထက် ကောင်းသောသဘောရှိသည့် စကားလုံးများကို ကြိမ်ဖန်များစွာနှင့် ကွဲပြားခြားနားစွာ အသုံးပြုနိုင်ခြေရှိသည်ဟူသည့် ပေါ်လီယာနာ သဘောတရားကို တင်ပြခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ပေါ်လီယာနာစည်းမျဉ်းကို ပိုမိုတိကျသည့် ပကတိပုံစံတစ်ရပ်အဖြစ် ၁၉၇၈ ခုနှစ်တွင် မက်တလင်းနှင့် စတန်းတို့က တင်ပြခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့တင်ပြသည့် စိတ်ပညာဆိုင်ရာဥပဒေသတွင် လူတို့သည် အတိတ်ကိုစဉ်းစားသည့်အခါအကောင်း (နှစ်သက်ဖွယ်အရာများ) ဘက်သို့ လိုက်တတ်ကြသည့်သဘောကို သရုပ်ဖော်ထားသည်။ ပေါ်လီယာနာဥပဒေသအရ မနှစ်မြို့ဖွယ်အချက်အလက်များနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက နှစ်သက်ကျေနပ်ဖွယ်ကောင်းသော၊ သဘောတူနိုင်ဖွယ်ရှိသောအချက်အလက်များကို လူ၏ဦးနှောက်က ပိိုမိုတိကျခိုင်မာစွာဖြင့် လုပ်ငန်းစဉ်များ လုပ်ဆောင်လေ့ရှိသည်ဟုဆိုသည်။ လူသားတို့သည် အတိတ်အတွေ့အကြုံများကို ပြန်လည်စဉ်းစားအမှတ်ရသည့်အခါ အမှန်တကယ် ဖြစ်ပျက်ခဲ့သည်ထက် ပိုမိုအားရ ရွှင်လန်းစွာ အမှတ်ရတတ်ကြသည်ဟု ဆိုသည်။

သုတေသနပညာရှင်များဖြစ်သော မာဂရက်မက်တလင်းနှင့်ဒေးဗစ်စတန်းတို့သည် ပေါ်လီယာနာဥပဒေသနှင့်ပတ်သက်သော သက်သေအထောက်အထားများကို အဆက်မပြတ် ရှာဖွေတင်ပြခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့က လူတို့သည် ကောင်းသောလှုံ့ဆော်မှုများကို ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင်က ထိတွေ့ကြပြီး မကောင်းသော လှုံ့ဆော်မှုများကို ရှောင်ရှားကြကြောင်းနှင့် နှစ်သက်ဖွယ်ဖြစ်သော သို့မဟုတ် ဘေးကင်းလုံခြုံသောအရာများထက် မည်သည့်အရာသည် မနှစ်မြို့ဖွယ်ဖြစ်သည် သို့မဟုတ် ခြိမ်းခြောက်နေသည်ကို သိမြင်ရန် အချိန်ပို၍ယူကြကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ကြသည်။

ပေါ်လီယာနာဥပဒေသကို Facebook ကဲ့သို့သော လူမှုကွန်ရက်များ၌လည်း လေ့လာကြည့်နိုင်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် Facebook တွင် နှစ်မြို့ဖွယ်ရာကောင်းသော ပို့စ်များကို ပိုမို Share ကြသည်ကိုလည်းကောင်း၊ ပိုမို Like ကြသည်ကိုလည်းကောင်း တွေ့ရှိရမည် ဖြစ်သည်။ သို့သော် ပေါ်လီယာနာဥပဒေသကို စိတ်ကျရောဂါ သို့မဟုတ် စိုးရိမ်လွန်ရောဂါ ခံစားနေရသူများ၌ အသုံးမပြုနိုင်ပါ။ ထိုသူတို့သည် ပိုမိုစိတ်ဓာတ်ကျဖွယ်ကောင်းသော အကြောင်းအရာများ သို့မဟုတ် စိတ်ပျက်ဖွယ်ရာများဆီသို့ ပိုမိုတိမ်းညွှတ်တတ်ကြသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ ဒိဋ္ဌဓမ္မလောကတွင် နှစ်မြို့သည်ဖြစ်စေ၊ မနှစ်မြို့သည်ဖြစ်စေ၊ ကောင်းသော သို့မဟုတ် မကောင်းသောအရာများနှင့် အလျဉ်းသင့်သလို ကြုံတွေ့ရခြင်းကိုပင် ကံကြမ္မာဟု ခေါ်ဆိုတတ်ကြသည်။ ထို့ကြောင့် တွေ့ကြုံလာသမျှကို တွေ့ကြုံလာသည့်အတိုင်း မှန်မှန်ကန်ကန်ရှုမြင်လျက် ရဲရဲဝံ့ဝံ့ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းနိုင်စွမ်းရှိရန်သာ လိုအပ်ပါ ကြောင်း The Daily Eleven သတင်းစာက ရေးသားအပ်ပါသည်။

■ ဇူလိုင် ၂၈ ရက်ထုတ် The Daily Eleven သတင်းစာ၏ အယ်ဒီတာ့အာဘော်