မေလအစောပိုင်းမှာ အသေခံဗုံးခွဲသမားတွေက လူဆာက ကာနက်ဘုရားကျောင်းမှာ ဗုံးဖောက်ခွဲဖို့ ကြိုးပမ်းခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ ဒေသတွင်းတစ်ခုလုံးကို အကြီးအကျယ် ခြိမ်းခြောက်လာတဲ့ တိုက်ခိုက်မှုအဖြစ် မီးမောင်းထိုးပြ လိုက်တာပါပဲ။ အီရတ်နဲ့ ဆီးရီးယားမှာ IS တွေရဲ့ အုပ်စိုးမှုကို အဆုံးသတ်ဖို့ နေ့စဉ်ပြုလုပ်နေတဲ့ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုတွေမှာ အာရပ်နိုင်ငံများစွာ ပါဝင်နေပါတယ်။
အဲဒီလို မငြိမ်မသက်မှုတွေအပြင် နိုင်ငံရေး အခြေအနေတွေက အီဂျစ်နိုင်ငံရဲ့ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွား လုပ်ငန်းကို အကြီးအကျယ် ထိခိုက်စေပါတယ်။ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်မှာ အီဂျစ်ဟာ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွား လုပ်ငန်းက ရတဲ့ဝင်ငွေ ဒေါ်လာ ၁၂ ဒသမ ၅ ဘီလျံရှိပြီး ဂျီဒီပီရဲ့ ၁၃ ရာခိုင်နှုန်း ရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အီဂျစ်နိုင်ငံရဲ့ ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွားလုပ်ငန်း ဝင်ငွေဟာ ၅၄ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ကျဆင်းသွားပြီး ဒီနှစ်မှာ ဒေါ်လာခြောက်ဘီလျံလောက်ပဲ ရှိတော့မယ်လု့ိ ခန့်မှန်းထားပါတယ်။
အီဂျစ်နိုင်ငံရဲ့ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွား လုပ်ငန်းဟာ IS အဖွဲ့ ပေါ်လာကတည်းက ဆိုးဆိုးရွားရွား ကျဆင်းလာနေပါတယ်။၂၀၁၄ ခုနှစ် အလယ်လောက်မှာ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ရဲ့ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု စတင်ခြင်းနဲ့အတူ အီဂျစ်နိုင်ငံကို လာရောက်တဲ့ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည် အရေအတွက် ကျဆင်းလာလိုက်တာ ၂၀၁၅ ခုနှစ် ပထမသုံးလမှာပဲ ၂၄ ရာခိုင်နှုန်းထိ ကျသွားပါတယ်။
အီဂျစ်ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွားလုပ်ငန်း အာဏာပိုင်တွေက မငြိမ်မသက်မှုတွေဟာ အီဂျစ်နိုင်ငံသားအချင်းချင်း ဖြစ်ပွားခြင်းသာဖြစ်ပြီး အီဂျစ်နိုင်ငံသားနဲ့ နိုင်ငံခြားသားတွေအကြား ဘာပြဿနာမှမရှိဘူးလို့ အတင်းပုံဖော်ဖို့ ကြိုးပမ်းနေတာတောင်မှပဲ အီဂျစ်နိုင်ငံဟာ ခရီးသွားများစွာ တို့အတွက် မသွားသင့်တဲ့နိုင်ငံထဲမှာ ပါဝင်နေပါတယ်။
အဲဒီနောက် အကြမ်းဖက်မှုရဲ့ အရိပ်အယောင်တွေဟာ တူနီးရှားကို ပျံ့နှံ့သွားပါတယ်။ တခြားနိုင်ငံတွေကို ကူးစက်စေခဲ့တဲ့ အာရပ်နွေဦးလို့ ခေါ်ဆိုကြတဲ့ မငြိမ်မသက်မှုတွေ စတင်ရာ တူနီးရှားဟာ နိုင်ငံရေးမငြိမ် မသက်မှုတွေကနေ အကြီးအကျယ် လွတ်မြောက်ခဲ့ပြီလို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ မတ်လမှာတော့ မြို့တော်တူနစ်က ဘာဒိုအမျိုးသားပြတိုက်မှာ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည် ၂၁ ဦး အသတ်ခံရခြင်းနဲ့အတူ တူနီးရှားနိုင်ငံရဲ့ ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းအပေါ် ခြိမ်းခြောက်မှု စတင်လာပါတယ်။ တူနီးရှားနိုင်ငံမှာ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း အားလုံးရဲ့ ၁၃ ဒသမ ၈ ရာခိုင်နှုန်းကို ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွား လုပ်ငန်းက ပေးထားတာပါ။ အဲဒီကတည်းကစပြီး ဥရောပက ခရီးသည်များစွာဟာ အီဂျစ်ခရီးစဉ်တွေကို  ဖျက်သိမ်းခဲ့ကြတယ်လို့ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွား အာဏာပိုင်တွေက ဆိုပါတယ်။ တူနီးရှားနိုင်ငံဟာ ၂၀၁၄ ခုနှစ်မှာ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွား လုပ်ငန်းကရတဲ့ အမြတ်ငွေ ဒေါ်လာခြောက်ဘီလျံရှိပြီး နိုင်ငံဂျီဒီပီရဲ့ ၁၅ ဒသမ ၂ ရာခိုင်နှုန်းပါ။ ဒီနှစ်မှာတော့ အကြီးအကျယ် ကျဆင်းသွားခဲ့ ပါတယ်။
ဘာဒိုပြတိုက်မှာ ဥရောပကမ္ဘာလှည့် ခရီးသည် အများအပြား ပါဝင်တဲ့ လူ ၂၁ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီးတဲ့နောက် သုံးလအကြာမှာ တူနီးရှားကမ်းခြေ အပန်းဖြေစခန်း တစ်ခုမှာ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ထပ်မံဖြစ်ပွားပါတယ်။ လူတစ်ဦးက တူနီးရှားနိုင်ငံက မြေထဲပင်လယ် အပန်းဖြေစခန်းဖြစ်တဲ့ ပို့အယ်လ်ကန်တာအူယီမှာ ကမ်းခြေမှာဆောင်းတဲ့ ထီးတစ်လက်ထဲ ဝှက်ထားတဲ့ သေနတ်ကိုဆွဲထုတ်ပြီး ပစ်ခတ်ခဲ့တာမို့ လူ ၃၈ ဦး သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ သေဆုံးသူ အများစုဟာ ဗြိတိန်နိုင်ငံက ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်တွေဖြစ်ပြီး ဂျာမနီ၊ ဘယ်ဂျီယံနဲ့ ပြင်သစ်တို့က ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်တွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ IS အဖွဲ့က အဲဒီသေနတ်သမားကို အဘူယာဟွာအယ်ကွေရဝမ်နီလို့ အမည်ဖော်ပြပြီး သူတို့အဖွဲ့က စစ်သားဖြစ်တယ်လို့ ထုတ်ဖော်ပြောကြား ခဲ့ပါတယ်။
၁၉၉၇ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလမှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ အီဂျစ်နိုင်ငံ လူဆာက တိုက်ခိုက်မှုမှာ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည် အများစုပါဝင်တဲ့ လူပေါင်း ၆၂ ဦး သေဆုံးခဲ့ဲပြီးတဲ့နောက် အခုတိုက်ခိုက်မှုဟာ အာရပ်ကမ္ဘာက ခရီးသွားလုပ်ငန်းမှာ လူအသေအပျောက် အများဆုံး တိုက်ခိုက်မှုပါပဲ။ အစ္စလာမ္မစ်တွေကို နှိမ်နင်းဖို့ဆိုတာ အခုအချိန်မှာ ဖြစ်နိုင်ပေမယ့်လို့ အန္တရာယ်ကတော့ တန်ပြန်တိုက်ခိုက်မှုတွေ လုပ်လာနိုင်တာပါ။ အခုလက်ရှိ ဆီးရီးယားနဲ့ အီရတ်မှာ ဂျီဟတ်တွေနဲ့ သွားပူးပေါင်းပြီး တိုက်ပွဲဝင်နေတဲ့ တူနီးရှားနိုင်ငံသားဟာ ၃၀၀၀ ကျော်ရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
အဲဒီ IS တိုက်ခိုက်ရေး သမားတွေထဲက ၅၀၀ လောက်ဟာ တူနီးရှားနိုင်ငံကို ပြန်လာပြီလို့ ယုံကြည်ရပြီး တူနီးရှားနိုင်ငံမှာ ဖြန့်ကြက်နေရာ ယူထားပါတယ်။ သူတို့ဟာ နိုင်ငံတွင်းမှာ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုတွေ ဆောင်ရွက်ဖို့ စီစဉ်ပါလိမ့်မယ်။ အကြမ်းဖက် သမားတွေအတွက် စိတ်ဝင်စားစရာ အကောင်းဆုံး ပစ်မှတ်ကတော့ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်တွေပါ ပဲ။ ဂျီဟတ်တွေအတွက် အလွန်လွယ်ကူပြီး ကာကွယ်မှု အားနည်းတဲ့ ပစ်မှတ်တွေပဲပေါ့။
အကြမ်းဖက်မှုတွေဟာ အစဉ်အလာအရ ငြိမ်သက်အေးချမ်းခဲ့တဲ့ ဂျော်ဒန်နိုင်ငံလို အာရပ်နိုင်ငံတွေကိုတောင်မှ ခြိမ်းခြောက်လာပါတယ်။ အိမ်နီးချင်း အီရတ်နဲ့ ဆီးရီးယားမှာ မငြိမ်မသက်မှုတွေ ဖြစ်နေတာက ဂျော်ဒန်နိုင်ငံကို လာရောက်မယ့် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည် အရေအတွက်ကို သိန်းနဲ့ချီပြီး ကျဆင်းသွားစေပါတယ်။ အဲဒီလို အရေအတွက် ကျဆင်းမှုဟာ ပီထရာမြို့မှာ အရမ်းသိသာပါတယ်။ ကမ္ဘာ့အံ့ဖွယ်ခုနစ်ပါးစာရင်းမှာ အသစ်ထည့်သွင်းခံရတဲ့ နေရာဖြစ်ပြီး ၂၀၀၉ ခုနှစ်မှာ ကမ္ဘာတစ်လွှားက ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်ပေါင်း တစ်သန်း လာရောက်ခဲ့တယ်လို့ မှတ်တမ်းတွေရှိပါတယ်။ တစ်နေ့ကို လူပေါင်း ၅၀၀၀ နှုန်း လာရောက်တဲ့နေရာဟာ အခုအခါမှာ ရာဂဏန်း အနည်းငယ်မျှသာ ရှိပါတော့တယ်။ တရားဝင် စာရင်းဇယားတွေအရ ပီထရာကို လာရောက်တဲ့ ဧည့်သည်ဟာ ၂၀၁၅ ပထမ သုံးလအတွင်းမှာတင် ရာခိုင်နှုန်း ၅၀ ကျဆင်းသွားပါတယ်။ ဂျော်ဒန်တစ်နိုင်ငံလုံး အနေနဲ့ ကြည့်ရင်တော့ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်မှာ ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသည်အရေအတွက် ၈ ဒသမ ၂ သန်းရှိရာ ကနေ အခုနှစ်မှာ လေးသန်းပဲရှိတော့မယ်လို့ ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ အဲဒီလို ကျဆင်းမှုကြောင့် ပီထရာမြို့မှာရှိတဲ့ ဟိုတယ် ၁၀ ခုဟာ ဒီနှစ်အစောပိုင်းမှာပဲ ပိတ်လိုက်ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဂျော်ဒန်နိုင်ငံသား ၁၁၀၀ ဟာ အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်သွားပါတယ်။ ဒီအရေအတွက်တွေကိုကြည့်ရင် ပြဿနာဟာ အရမ်းကို ကြီးထွားနေပြီဆိုတာ သိသာလှပါတယ်။
ဆီးရီးယား၊ အီရတ်နဲ့ လစ်ဗျားက ခေါင်းဖြတ်သတ်ဖြတ်မှုတွေနဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေကို ဖော်ပြတဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်တဲ့ ဓာတ်ပုံတွေက အာရပ်ကမ္ဘာ အများစုအပေါ် အရိပ်မည်းတွေ ထိုးကျသွားစေပါတယ်။ အစွန်းရောက်မှု ဆန့်ကျင်ရေး ဒေသတွင်းစစ်ပွဲကို ပိုပြီးကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် စဉ်းစားလိုက်တဲ့အခါ အာရပ်ကမ္ဘာက မြေတစ်လက်မတိုင်းဟာ အလင်းနဲ့ အမှောင်တို့ရဲ့ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်နေသလိုမျိုး ပုံပေါ်စေပါတယ်။ တကယ့်တိုက်ပွဲတွေ မရှိတာတောင်မှပဲ ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို အကြီးအကျယ် ထိခိုက်စေပါတော့တယ်။
အစွန်းရောက်မှုစစ်ပွဲကို မီဒီယာတွေရဲ့ ပုံဖော်မှုအောက်မှာ ကြည့်လိုက်ရင် ဘယ်နိုင်ငံက ဘယ်ရွာမဆို နောက်ထက်တိုက်ပွဲဖြစ်မယ့်နေရာ ဖြစ်လာနိုင်မှာပါ။ ဘယ်မြို့က ဘယ်အိမ်မဆို IS မြေအောက် အကြမ်းဖက်သမားတွေ ခိုအောင်းရာ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်တွေအပေါ် အန္တရာယ်ကျရောက်နိုင်မှုဟာ အာရပ်ကမ္ဘာတစ်ခုလုံးမှာ အတူတူပါပဲဆိုတဲ့ အချက်အတွက် လုံလောက်တဲ့ အကြောင်းပြချက်တွေ ရှိနေပါတယ်။
သမိုင်းကိုပြန်ကြည့်ရင် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည် အရေအတွက် တိုးတက်ကြီးထွားလာအောင်လုပ်နိုင်တဲ့ ပင်လယ်ကွေ့နိုင်ငံတွေဆီကနေ လေ့လာသင်ယူနိုင်ပါတယ်။ ယူအေအီးလို နိုင်ငံတွေဟာ နှစ်စဉ် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည် လာရောက်မှု ခုနစ်ရာခိုင်နှုန်းကျော် တက်လာအောင် လုပ်ဆောင်နိုင်ပြီး ဒီထက်တောင် ပိုများလာဖို့ မျှော်မှန်းထားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အာရပ်ကမ္ဘာရဲ့ နေရာတော်တော်များများဟာ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွား လုပ်ငန်းကဏ္ဍကို ကယ်တင်ဖို့ လူထုလှုပ်ရှားမှုထက် ပိုပြီးလုပ်ဆောင်ဖို့ လိုအပ်နေပါတယ်။ အာရပ်နိုင်ငံတွေအနေနဲ့ တွေးထင်မှုတွေ ပြောင်းလဲဖို့ လိုအပ်ရုံသာမကဘူး၊ ဇာတ်ကြောင်းပြောပုံကိုပါ ပြောင်းလဲဖို့ လိုအပ်နေပါတယ်။
ဂျီဟတ်စစ်သွေးကြွတွေဟာ ဆီးရီးယား မြောက်ပိုင်းနဲ့ အီရတ်အနောက်ပိုင်းက လူထောင်ပေါင်းများစွာကို ခြိမ်းခြောက်နိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အာရပ်ကမ္ဘာရဲ့ ရာခိုင်နှုန်း ၉၀ ကျော်ဟာ ဂျီဟတ်တွေ လက်လှမ်းမမီနိုင်တဲ့ နေရာမှာ ရှိပါတယ်။ IS တွေကို ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်ဖို့ ဆွေးနွေးတဲ့အခါ အနောက်တိုင်း ခေါင်းဆောင်တွေရော အာရပ်ခေါင်းဆောင်တွေပါ သူတို့သုံးနှုန်းတဲ့ စကားလုံးကို အသေအချာ ရွေးချယ်သင့်ပါတယ်။ လူသန်းပေါင်း များစွာရဲ့ ဘဝတွေဟာ အကြောင်းအရာကို သူတို့ပြောပြတဲ့ နည်းလမ်းအပေါ်မှာ တည်မှီနေလို့ပါ။