IRI ၏ လူထုစစ်တမ်းတွင် ဖော်ပြထားသည့် အချက်အလက်များကို တွေ့ရစဉ်

အစိုးရသစ်တာဝန်ယူခဲ့ပြီး တစ်နှစ်အတွင်းမှာ တိုးတက်မှုထက် ဆုတ်ယုတ်မှုပဲ မြင်နေရခြင်းရဲ့ ရလဒ်အဖြစ် လူထုကြားမှာ အစိုးရသစ်ရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်ကို မယုံကြည်မှုတွေ ဖြစ်ပေါ်လာနေပါတယ်။

သတင်းစာထဲနဲ့ အစိုးရထောက်ခံသူတွေကြားမှာ အောင်မြင်နေတဲ့ လက်ရှိအခြေအနေအပေါ် နိုင်ငံတစ်ဝန်းက လူထုအသံကို မျက်ကွယ်ပြုထားပေမယ့် စားဝတ်နေရေး အဆင်မပြေတဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့ အသံတွေကတော့ စစ်တမ်းတစ်စောင်ကနေ ထွက်ပေါ်လာပါ တယ်။

စစ်တမ်းကိုပြုစုတဲ့ အဖွဲ့အစည်းက ဦးသိန်းစိန်ဟာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ထက် လူကြိုက်များတယ်ဆိုတဲ့ အငြင်းပွားဖွယ်ရာ စစ်တမ်းကို ၂၀၁၄ ခုနှစ်မှာ ထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ အမေရိကန်အခြေစိုက် International Republican Institute (IRI) ဖြစ်ပြီး အခုထုတ်ပြန်တဲ့ စစ်တမ်းကိုတော့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လူထုစစ်တမ်းလို့ အမည်ပေးထားပါတယ်။

အစိုးရသစ် ရက် ၁၀၀ အတွင်းနဲ့ တစ်နှစ်ပြည့် ကာလအတွင်းမှာ အောင်မှတ်မရခဲ့တဲ့ လက်ရှိအစိုးရအတွက် လူထုကြားက စစ်တမ်းညွှန်းကိန်းဟာ ငါတို့ကို ထိုးနှက်တာပဲလို့ မြင်ရင်တော့ စိတ်ပျက်စရာဖြစ်လာမှာပါ။ ဒါပေမဲ့ ဒီညွှန်းကိန်းက ငါတို့မလုပ်နိုင်သေးတာကို လုပ်နိုင်အောင်၊ ငါတို့ဘာမှားနေတာလဲ ဆိုတာကို ထောက်ပြပေးတာလို့ မြင်နိုင်အောင် ကြည့်တတ်မယ်၊ အားနည်းချက်တွေ ပြင်နိုင်မယ်ဆိုရင်တော့ လာမယ့် ၂၀၂၀ ရွေး ကောက်ပွဲမှာ အစိုးရဖွဲ့ဖို့အထိ ထောက်ပံ့ပေးမယ့် စစ်တမ်းလို့ ဆိုချင်ပါတယ်။

၂၀၁၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီမှာ ပထမအကြိမ် စစ်တမ်းထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီးတဲ့နောက် လက်ရှိ ကောက်ခံခဲ့တဲ့ စစ်တမ်းဟာ အစိုးရသစ်ရဲ့ အုပ်ချုပ်မှုအပေါ် ပြည်သူတွေ တစ်နှစ်ကြုံတွေ့ ခံစားခဲ့ပြီးတဲ့ အခြေအနေအတွက် ကောက်ခံခဲ့တာဖြစ်ပြီး ဒီစစ်တမ်းအတွက် မြန်မာနိုင်ငံက မြို့ပြတွေနဲ့ ကျေးလက် အနှံ့အပြားဆီသွားပြီး ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်းမှာရှိတဲ့ မြန်မာ့လူဦးရေအပေါ် အခြေခံပြီး အိမ်ထောင်စု ၃၀၀၀ ကို ကိုယ်စားပြုတဲ့ လူဦးရေ ၃၀၀၀ အပေါ် စစ်တမ်းကောက်ခံခဲ့တာပါ။ လူဦးရေ ၃၀၀၀ ဟာ တစ်နိုင်ငံလုံးကို ကိုယ်စားပြုမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ အငြင်းပွားလိုသူတွေ ပွားနိုင်ပေမယ့် စီးပွားရေးကျဆင်းမှု၊ ပဋိပက္ခတွေ ဖြစ်ပွားမှု တိုးမြင့်လာမှု၊ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေက လူထုနဲ့ ထိတွေ့ခြင်း ကင်းမဲ့လာမှုစတဲ့ ညွှန်းကိန်းတွေရဲ့ လူထုအမြင်ဟာ မငြင်းပယ်နိုင်စရာ အချက်အလက်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။

စစ်တမ်းမှာဆိုရင် လူမှုစီးပွားညွှန်းကိန်းတွေ၊ အစိုးရတစ်ရပ်အတွက် ဦးစားပေး လုပ်ကိုင်ရမယ့် အကြောင်းအရာတွေ၊ ဒီမိုကရေစီ နဲ့ အခွင့်အရေး၊ အစိုးရနဲ့ ဝန်ကြီးဌာနတွေအပေါ် ဆန်းစစ်ချက်၊ တိုင်းဒေသကြီးတွေနဲ့ ပြည်နယ်တွေရဲ့ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ရေး၊ နိုင်ငံ ရေးပါတီတွေအပေါ် အမြင်နဲ့ ပြည်သူလူထုကြားက ဆက်သွယ်ရေးကဏ္ဍဖြစ်တဲ့ မီဒီယာ စတဲ့ ကဏ္ဍခုနစ်ခုနဲ့ စစ်တမ်း ကောက်ယူထားတာပါ။

Facebook ၊ Internet နဲ့ပတ်သက်ပြီး စစ်တမ်းကောက်ယူထားတဲ့ မီဒီယာကဏ္ဍကလွဲရင် ကျန်တဲ့ ခုနစ်ချက်က လက်ရှိအစိုးရရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်အပေါ် ဆုံးဖြတ်ထားတဲ့ မှတ်ချက်တွေပါ။

ဒီစွမ်းဆောင်ရည်တွေမှာ စိတ်မကောင်းစရာကတော့ လက်ရှိအစိုးရရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေအပေါ် ပြည်သူတွေရဲ့ အမြင်တွေက သံသယတွေရှိနေသလို စစ်အာဏာရှင်တွေရဲ့ မျိုးဆက်လို့ ပြည်သူတွေရော အတိုက်အခံကပါ မှတ်ယူခဲ့တဲ့ အရင်အစိုးရရဲ့ စွမ်း ဆောင်ရည်လောက်တောင် အမှတ်မရခဲ့တာပါ။

အာဏာကို ဆုပ်ကိုင်ထားနိုင်ရေးနဲ့ တိုင်းပြည်အတွက် ဆက်ပြီးတော့ ရှိပေးချင်သေးတယ်ဆိုရင် IRI စစ်တမ်းဟာ ဆင်ခြင်စရာဖြစ်လာမှာဖြစ်ပြီး ငါ့လှေငါထိုး ပဲခူးပဲ ရောက်ရောက်ဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုးနဲ့ ပါးစပ်တွေ့ရာပြော၊ စိတ်ထင်ရာ မူဝါဒချ၊ ပြည်သူလူထု အသံ နားမထောင်ဘဲ လုပ်ချင်ရာလုပ်နေဦးမယ်ဆိုရင်တော့ အချိန်က ဆုံးဖြတ်ပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

■ လူမှုစီးပွားညွှန်းကိန်းတွေထဲ နိုင်ငံ့ အခြေအနေ

လူမှုစီးပွားညွှန်းကိန်းတွေမှာဆိုရင် ဦးသိန်းစိန်အစိုးရလက်ထက် ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီမှာ ကောက်ခံခဲ့တဲ့ အချက်အလက်တွေအရ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေအရပ်ရပ်ဟာ အကောင်းဘက်မှာရှိနေတယ်လို့ ဖြေဆိုသူ ၈၈ ရာခိုင်နှုန်းအထိရှိခဲ့ပြီး လက်ရှိ အစိုးရလက်ထက်မှာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေအရပ်ရပ်ဟာာ အကောင်းဘက်မှာ ရှိနေတယ်လို့ ယူဆသူဟာ ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းသာ ရှိနေတယ်လို့ဖြေဆိုခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လက်ရှိ အခြေအနေအပေါ် အကောင်းမြင်မှု ကျဆင်းသွားတယ်လို့ စစ်တမ်းမှာ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လက်ရှိအခြေအနေဟာ အဆိုးဘက်ကို ရောက်နေတယ်လို့ ထင်မြင်ယူဆသူတွေကတော့ ဦးသိန်းစိန် အစိုးရလက်ထက်မှာ ခြောက်ရာခိုင်နှုန်းပဲ ရှိ ခဲ့ရာက လက်ရှိအစိုးရလက်ထက်မှာ ၁၆ ရာ ခိုင်နှုန်းအထိ မြင့်တက်လာခဲ့ပြီး အကောင်း မြင်မှုကျဆင်းခြင်းဟာ အဆိုးဘက်ကိုပြောင်းသွားတယ်ဆိုတာ တွေ့ရပါတယ်။

“ယေဘုယျကြည့်မယ်ဆိုရင် ဖြေဆိုသူ တော်တော်များများက မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေ အရပ်ရပ်ဟာ အကောင်းဘက်ကို ဦးတည်နေတယ်လို့ ပြောကြတာများပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ၂၀၁၄ တုန်းက ကောက်ခံခဲ့တဲ့ လူထုစစ်တမ်းနဲ့ နှိုင်းယှဉ်မယ်ဆိုရင် အကောင်းမြင်မှု ကျဆင်းသွားတာတွေ့ရပါတယ်။ ဒီလိုဘာကြောင့် ကျဆင်းတာလဲဆိုရင် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စစ်တမ်းအရ စီးပွားရေးအခြေအနေနဲ့ ပဋိပက ္ခအခြေအနေတွေကြောင့် ကျဆင်းသွားတယ်ဆိုတာ တွေ့ရပါတယ်” လို့ စစ်တမ်းကောက်ခံခဲ့တဲ့ အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ဖြစ်တဲ့ Global Strategic Partners က Rob Varsalone က ဆိုပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေအရပ်ရပ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး အကောင်းမြင်တဲ့ဘက်မှာ တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ ဖြေဆိုတဲ့သူ ၂၂၄၉ ဦးရှိပြီး ဒီဖြေဆိုမှုတွေမှာ လမ်းတံတားတွေ ဖောက်ပေးတာအတွက် ရာခိုင်နှုန်း ၄၀ က အကောင်းမြင်ခဲ့ပြီး စီးပွားရေးတိုးတက်ပြီး အလုပ်အကိုင်တွေ ရလာတယ်လို့ ထင်တဲ့သူက ၁၈ ရာခိုင်နှုန်းပါ။ လုံခြုံရေးအခြေအနေ တိုးတက်လာပြီး လူမျိုးရေးပဋိပက္ခ နည်းလာတယ်လို့ ထင်မြင်သူ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဒီမိုကရေစီ နဲ့ လွတ်လပ်မှုစံနှုန်းအပေါ် အကောင်းမြင်ခဲ့သူ ခြောက်ရာခိုင်နှုန်း၊ လူမှုရေးဝန်ဆောင်မှုတွေအပေါ် ခြောက်ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ အစိုးရသစ်ကြောင့် တိုးတက်တာလို့ အကောင်းမြင်ခဲ့တဲ့သူ ငါးရာခိုင်နှုန်းရှိခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေအရပ်ရပ်အပေါ် မဖြေတဲ့ မသိတဲ့သူက ကိုးရာခိုင်နှုန်းပါ။

မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လက်ရှိအခြေအနေဟာ အဆိုးဘက်ကို ဦးတည်နေတယ်လို့ ထင်မြင်သူ ၄၉၃ ဦး မဲပေးခဲ့ပြီး စီးပွားရေးကဏ္ဍတွေ ဖြစ်တဲ့ စီးပွားရေးအခြေအနေ မကောင်းမွန်မှု၊ ကုန်ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လာမှု၊ သီးနှံဈေးတွေ ကျဆင်းလာမှု၊ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း နည်းပါးလာမှုနဲ့ အခြားအချက်အလက်တွေကြောင့် အဆိုးဘက်ကို ဦးတည်နေတယ်လို့ ယူဆသူ ၅၃ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိခဲ့ပါတယ်။ မအောင်မြင်သေးတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေကြောင့် အဆိုးဘက်ကို ဦးတည်နေတယ်လို့ ရာခိုင်နှုန်း ၂၀ က ထင် မြင်ခဲ့ပြီး ရာဇဝတ်ပြစ်မှုများပြားလာတာ၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးမှု မရှိတာ၊ ပွင့်လင်းမြင်သာမှု မရှိတာနဲ့ လုံခြုံရေးအားနည်းလာတာ စတဲ့ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး ကျဆင်းနေတယ်လို့ ထင်မြင်တာကြောင့် အဆိုးဘက်ဆီ ဦးတည်နေပြီလို့ ၁၄ ရာခိုင်နှုန်းက ဖြေဆိုပါတယ်။

“အကောင်းဘက်ကို ရောက်နေတယ် လို့ ပြောတဲ့သူတွေက အခြေခံအဆောက်အအုံကြောင့် ပြောတဲ့သူတွေများပြီးတော့ အဆိုးဘက်ကို သွားတယ်လို့ ပြောတဲ့သူတွေကို ဘာကြောင့်ဆိုးတယ်ပြောလဲလို့ ကျွန်တော်တို့က ထပ်ဆင့်မေးတဲ့အခါကျတော့ ၅၃ ရာ ခိုင်နှုန်းက စီးပွားရေးအခြေအနေ အဆိုးရွားဆုံးလို့ ပြောခဲ့တာကို တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ အဆိုးဘက်ကို ဦးတည်နေတယ်လို့ မြင်တဲ့သူတွေရဲ့ အဓိကအချက်က စီးပွားရေးနဲ့ ပဋိပက္ခအပေါ် စိုးရိမ်နေတယ်ဆိုတာကို တွေ့ရပါတယ်။ လက်ရှိအခြေအနေဟာ အကောင်း ဘက်ကို သွားနေသလား၊ အဆိုးဘက်ကို ဦးတည်နေသလားဆိုတာကို မေးတဲ့အချိန်မှာ လူတွေရဲ့ ယေဘုယျအခြေအနေကို မှန်းလို့ရပါတယ်” လို့  Rob Varsalone က ဆိုပါတယ်။

ဒါ့အပြင် လက်ရှိမြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လုံခြုံရေး အခြေအနေနဲ့ပတ်သက်ပြီး အရမ်းကောင်းတယ်လို့ ထင်မြင်သူ ၁၉ ရာခိုင်နှုန်း၊ သာမန်လောက်ကောင်းတယ်လို့ မတင်မကျ ဖြေဆိုတာက ရာခိုင်နှုန်း ၅၀၊ ဆိုးရွားနေတယ်လို့ ၁၉ ရာခိုင်နှုန်း၊ အရမ်း ဆိုးရွားနေတယ်လို့ ထင်မြင်သူ ခုနစ်ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ မဖြေတာနဲ့ မသိပါဘူးလို့ ဖြေဆိုခဲ့တဲ့သူက ငါးရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိနေတယ်လို့ စစ်တမ်းက ဆိုပါတယ်။

“မြန်မာ့ လုံခြုံရေးအခြေအနေကို ဖြေဆိုတဲ့အခါမှာ အများစုက ကောင်းတယ်လို့ ဖြေဆိုတာ မြင်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကောင်းတယ်လို့ဖြေတဲ့ ရာခိုင်နှုန်း ၅၀ က အရမ်းကြီး ကောင်းတယ်လို့ ဖြေဆိုတာမျိုး မဟုတ်ဘဲ သာမန်လေးပဲ ကောင်းတယ်လို့ ဆိုလိုတဲ့သဘော ဖြစ်ပါတယ်။ သိပ်မသေချာတဲ့ သဘောလည်း ဆန်ပါတယ်” လို့ Rob Varsalone က ဆိုပါတယ်။

ဒါ့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လက်ရှိနိုင်ငံရေး အခြေအနေကို လုံးဝတည်ငြိမ်တယ်လို့ ထင်မြင်သူက ၁၄ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ အလွန်နည်းပါးခဲ့ပြီး အတော်အသင့်ပဲ တည်ငြိမ်တယ်လို့ ဖြေဆိုခဲ့တာက ၃၈ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိနေပါတယ်။ သိပ်မတည်ငြိမ်ဘူးလို့ ဖြေတာက ၃၄ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိနေပြီး လုံးဝမတည်ငြိမ်ဘူးလို့ဖြေသူက ခုနစ်ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိနေပါတယ်။ နောက်ဆက်တွဲအဖြစ် မနှစ်ကထက်စာရင် နိုင်ငံရေးအခြေအနေ ပိုပြီးတည်ငြိမ်မှု ရှိလာသလား၊ အရင်အတိုင်းပဲလား၊ တည်ငြိမ်မှု လျော့နည်းလာသလားလို့ စစ်တမ်း ကောက်ယူရာမှာတော့ ပိုပြီးတည်ငြိမ်လာတယ်လို့ ထင်မြင်သူက ၃၈ ရာခိုင်နှုန်း၊ အရင်အတိုင်းပဲလို့ ထင်သူက ရာခိုင်နှုန်း ၃၀ နဲ့ တည်ငြိမ်မှု လျော့နည်းလာတယ်လို့ ဖြေခဲ့တဲ့သူက ၂၈ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိနေခဲ့ပါတယ်။

■ လူမှုစီးပွား ညွှန်းကိန်းတွေထဲက မြန်မာ့စီးပွားရေး

ဦးသိန်းစိန်လက်ထက် မြန်မာ့စီးပွားရေး အခြေအနေအပေါ် စစ်တမ်းကောက်ယူချိန်မှာ ကောင်းတယ်လို့ မတင်မကျဖြေဆိုသူဟာ ၇၃ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိခဲ့ပြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အစိုးရလက်ထက်မှာတော့ ၅၃ ရာ ခိုင်နှုန်းသာ ရှိခဲ့ပါတယ်။ ညံ့တယ်လို့ ထင်တဲ့ သူတွေကတော့ ဦးသိန်းစိန်လက်ထက်မှာ ၁၁ ရာခိုင်နှုန်းပဲရှိခဲ့ရာက လက်ရှိမှာ ၂၂ ရာ ခိုင်နှုန်းအထိ ခုန်တက်သွားပါတယ်။ တော်တော့်ကိုညံ့တယ်လို့ ထင်မြင်ကြတာက ဦး သိန်းစိန်အစိုးရလက်ထက်မှာ တစ်ရာခိုင်နှုန်း သာရှိခဲ့ပြီး ဦးထင်ကျော်အစိုးရလက်ထက် မှာတော့ တော်တော်ညံ့တယ်လို့ ထင်မြင်မှုက ကိုးရာခိုင်နှုန်းအထိ မြင့်တက်လာတာကို မြင်ရပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဦးသိန်းစိန်အစိုးရလက်ထက် စီးပွားရေးဟာ အရမ်းကောင်းတယ်လို့ ထင်မြင်သူ ၁၂ ရာ ခိုင်နှုန်းရှိရာကနေ လက်ရှိ အစိုးရလက်ထက်မှာတော့ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း ပဲရှိတော့တဲ့အထိ ကျဆင်းသွားပါတယ်။

မနှစ်ကထက်စာရင် စီးပွားရေးအခြေအနေ ပိုကောင်းလာသလား၊ အရင်အတိုင်းပဲလား၊ ပိုဆိုးသွားသလားလို့ မေးရာမှာတော့ ဦးသိန်းစိန်အစိုးရလက်ထက်မှာ ပိုကောင်းတယ်လို့ ဖြေသူ ရာခိုင်နှုန်း ၄၀၊ အတူတူပဲလို့ ဖြေသူ ၄၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ ပိုဆိုးသွားတယ်လို့ ဖြေဆိုသူ ၁၆ ရာခိုင်နှုန်းပါ။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အစိုးရလက်ထက်မှာတော့ ပိုကောင်းတယ်လို့ ဖြေသူ ၃၉ ရာခိုင်နှုန်း၊ အတူတူပဲလို့ ဖြေသူ ၃၇ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ ပိုဆိုးသွားတယ်လို့ ဖြေဆိုသူ ၂၃ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ဖြစ်လာပြီး ဦးသိန်းစိန်အစိုးရ လက်ထက်ကထက် ရလဒ် ကောင်းတွေ လျော့ကျတာကို စစ်တမ်းက ဖော်ပြပါတယ်။

နောက်ဆက်တွဲမေးခွန်းအဖြစ် လာမယ့်နှစ်မှာ အစ်ကို၊ အစ်မတို့ရဲ့ စီးပွားရေးအခြေအနေ ပိုကောင်းလာမယ်လို့ထင်လား။ အတူတူပဲ ဖြစ်မယ်လို့ထင်လား။ ဒါမှမဟုတ် ပိုဆိုးသွားမယ် ထင်လားလို့ မေးရာမှာတော့ ပိုကောင်းလာမယ်လို့ထင်သူ ဦးသိန်းစိန်လက်ထက်မှာ ၅၇ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်လက်ထက်မှာ ၅၅ ရာခိုင်နှုန်းရှိပါတယ်။ အတူတူပဲဖြစ်မယ်လို့ထင်မြင်မှုက ဦးသိန်းစိန်လက်ထက်မှာ ၂၄ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်လက်ထက်မှာ ၂၆ ရာခိုင်နှုန်း ဖြစ်ပြီးတော့ ပိုဆိုးသွားမယ် ထင်နေကြတာက ဦးသိန်းစိန်လက်ထက်မှာ နှစ်ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လက်ထက်မှာ ကိုးရာခိုင်နှုန်းပါ။ စစ်တမ်းတွေအရဆိုရင်တော့ ပြည်သူတွေဟာ စီးပွားရေး တိုးတက်လာဖို့ မျှော်လင့်နေတာကို တွေ့ရမှာဖြစ်တယ်လို့  Rob Varsalone က ဆိုပါတယ်။

အိမ်ထောင်စုရဲ့ စီးပွားရေးအခြေအနေအပေါ် မေးမြန်းခဲ့တဲ့ စစ်တမ်းမှာဆိုရင်လည်း အရမ်းကောင်းတယ်လို့ထင်တဲ့ အိမ်ထောင်စု ငါးရာခိုင်နှုန်းပဲရှိပြီး ကောင်းပါတယ်လို့ မတင်မကျဖြေတာက ၆၁ ရာခိုင်နှုန်းပါ။ ဆိုးတယ်လို့ ဖြေသူက ၂၃ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ အရမ်းဆိုးတယ်လို့ ဖြေတဲ့သူက ရှစ်ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိနေပြန်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အိမ်ထောင်စုဝင်ငွေဟာ ချောင်ချောင်လည်လည်နေနိုင်မှု ရှိ မရှိ အခြေအနေကို မေးမြန်းရာမှာလည်း လက်ရှိဝင်ငွေ နဲ့ ချောင်ချောင်လည်လည် နေနိုင်တယ်လို့ ဖြေတာက ၁၄ ရာခိုင်နှုန်းသာရှိပြီး လက်ရှိဝင်ငွေ နဲ့ စားနိုင် နေနိုင် အဆင့်ပဲရှိနေတာက ၅၆ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိနေပါတယ်။ လက်ရှိဝင်ငွေနဲ့ ရပ်တည်မှုအပေါ်မှာ ဆိုးတယ်လို့ဖြေတဲ့သူက  ရာခိုင်နှုန်း ၂၀ နဲ့ အရမ်းဆိုးနေတယ်လို့ ဖြေတာက ကိုးရာခိုင်နှုန်းပါ။ ဒီစစ်တမ်းကို ကြည့် ခြင်းအားဖြင့်လည်း တစ်နေ့လုပ်အားခ ၃၆၀၀ သာရရှိတဲ့ မြန်မာ့လုပ်အားခဟာ မြင့်တက်လာတဲ့ ကုန်ဈေးနှုန်း၊ မထိန်းနိုင်သေးတဲ့ ဘတ်ဂျက်လိုငွေ၊ ကျဆင်းနေတဲ့ မြန်မာကျပ်ငွေတန်ဖိုး စတဲ့အခြေအနေတွေကြောင့် အနည်းဆုံး လုပ်အားခကို တိုးမြှင့်သင့်နေပြီဆိုတာကို မြင်ရမှာပါ။

ပိုဆိုးတာတစ်ခုကတော့ တစ်ပတ်ဝင်ငွေကို စားဝတ်နေရေးအတွက် ဘယ်လောက်အထိ သုံးနေလဲဆိုတာကို စစ်တမ်းကောက်ယူမှုပါ။ ဒီနေရာမှာ တစ်ပတ်ဝင်ငွေရဲ့ ရာခိုင်နှုန်း ၅၀ အောက်ကို စားဝတ်နေရေးအတွက် သုံးတာက ကိုးရာခိုင်နှုန်း၊ ရာခိုင်နှုန်း ၅၀ လောက်ကို စားဝတ်နေရေးအတွက် သုံးနေတာက ၁၃ ရာခိုင်နှုန်း၊ တစ်ပတ်ဝင်ငွေရဲ့ ရာခိုင်နှုန်း ၅၀ ကနေ ၇၀ အကြားကို စားဝတ်နေရေးအတွက် သုံးနေတာက ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း နဲ့ ရာခိုင်နှုန်း ၇၀ကနေ ၉၀ အထိကို စားဝတ်နေရေးအတွက် သုံးနေတာက ၂၁ ရာခိုင်နှုန်း ပါ။ ရရစားစား သဘောမျိုးဖြစ်တဲ့ တစ်ပတ် ဝင်ငွေရဲ့ ရာခိုင်နှုန်း ၉၀ ကနေ ၁၀၀ ကို စားဝတ်နေရေးအတွက် သုံးနေတာက ၄၄ ရာခိုင် နှုန်းအထိ ရှိနေပါတယ်။ ဒါဟာ ပြည်သူ့ကျပ်တည်းမှု အမှန်တရားဖြစ်ပြီး မလွဲနိုင်ဘူးလို့ ယူဆရမယ့် အချက်ဖြစ်လို့ အခွန် Base ချဲ့မယ်ဆိုပြီး တွေ့သမျှတိုးကောက်ချင်တဲ့ မူဝါဒချသူတွေ သတိပြုဖို့ လိုအပ်ပါမယ်။

■ အစိုးရ ဦးစားပေးလုပ်မယ့် အကြောင်းအရာတွေအပေါ်  ပြည်သူ့ရှုမြင်မှု

မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးအနေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အကြီးဆုံးပြဿနာသုံးခုက ဘာတွေလဲလို့ မေးမြန်းခံရသူဖြေချင်တာ ဖြေလို့ရတဲ့ အဖွင့်မေးခွန်းမှာ ဖြေဆိုမှုက စိတ်ဝင်စားစရာ ကောင်းပါတယ်။

ဒီမေးခွန်းအတွက် ဖြေဆိုမှုမှာ အဓိကအကြီးဆုံးပြဿနာက စီးပွားရေးကျဆင်းမှုအတွက်ပါ။ ဒုတိယက ပဋိပက္ခဖြစ်ပြီးတော့ တတိယမှာ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးဖြစ်ပြီး စတုတ္ထကိုတော့ နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်မှု မရှိခြင်းလို့ ဖြေဆိုပါတယ်။

စီးပွားရေးကျဆင်းမှုမှာဆိုရင် ပထမအကြိမ်ဖော်ပြမှုမှာ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဒုတိယအကြိမ် ဖော်ပြမှုမှာ ၃၂ ရာခိုင်နှုန်း၊ တတိယအကြိမ်ဖော်ပြမှုမှာ ၂၆ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ သုံးကြိမ်ပေါင်းမှာ ၈၃ ရာခိုင်နှုန်းက စီးပွားရေးတိုးတက်မှုကို တောင့်တနေပါတယ်။ ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားမှုအပေါ် သုံးကြိမ်ဖော်ပြရာမှာ ၄၉ ရာခိုင်နှုန်း၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးပြဿနာအပေါ် သုံးကြိမ်ဖော်ပြရာမှာ ၃၄ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ နိုင်ငံရေး တည်ငြိမ်မှု မရှိတဲ့အပေါ်မှာ ၂၃ ရာခိုင်နှုန်းက မြန်မာနိုင်ငံအကြီးဆုံး ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ပြဿနာတွေလို့ ဖြေဆိုကြပါတယ်။ တခြားအချက် တွေအဖြစ် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းမရှိတာက ၃၄ ရာခိုင်နှုန်း၊ ကုန်ဈေးနှုန်းကြီးတာ က ၂၃ ရာခိုင်နှုန်း၊ သီးနှံဈေးကျတာက ၁၃ ရာခိုင်နှုန်း၊ ပြည်တွင်းစစ်/ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်ကို ရာခိုင်နှုန်း ၂၀၊ မတူတဲ့အုပ်စုတွေအကြား ပဋိပက္ခ ၁၉ ရာခိုင်နှုန်း၊ တိုင်းရင်းသားပဋိ ပက္ခတွေအတွက် ၁၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ လုံခြုံရေး/ လုံခြုံမှု/မှုခင်းအတွက် ၁၄ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ တရားဥပဒေ စိုးမိုးမှုမရှိတဲ့အပေါ်မှာ ငါးရာခိုင်နှုန်းနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အကြီးဆုံးပြဿနာကို ဖြေကြပါတယ်။

ဒါ့အပြင် လက်ရှိအစိုးရအနေနဲ့ ဘယ်ကိစ္စကို ပထမဦးစားပေးအနေနဲ့ ဆောင်ရွက်သင့်တယ် ထင်ပါသလဲလို့ အဖွင့်မေးခွန်း ဆက်လက်မေးမြန်းရာမှာလည်း စီးပွားရေးတိုးတက်အောင်လုပ်ဖို့ ၃၁ ရာခိုင်နှုန်းက ဆန္ဒပြုခဲ့ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ ပဋိပက္ခကို ပထမ ဦးစားပေးအနေနဲ့ ဆောင်ရွက်သင့်တယ်လို့ ဖြေသူကတော့ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းပါ။ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး၊ ဆေးရုံဆေးခန်း၊ လျှပ်စစ်မီး စတဲ့ အခြေခံအဆောက်အအုံတွေကို ဦးစားပေး လုပ်ပါလို့ ဆန္ဒပြုသူ ၁၁ ရာခိုင်နှုန်းရှိပြီး ပညာအရေးအဆင့်အတန်း မြှင့်ရမယ်လို့ ထင် မြင်သူက ခြောက်ရာခိုင်နှုန်းရှိပါတယ်။

ဒါကိုကြည့်ခြင်းအားဖြင့် ပြည်သူတွေဟာ သူတို့အတွက် စားဝတ်နေရေးကျပ်တည်းမှုကိုဖြစ်စေတဲ့ စီးပွားရေးကျဆင်းမှုကိုပဲ စိတ်ထဲမှာရှိနေတာကို မြင်ရမှာဖြစ်ပြီး ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းမှုရမှာ နိုင်ငံ့စီးပွားရေးတိုးတက်မယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆနဲ့ ဖြောင့်ဖြောင့်ကြီးဆန့်ကျင် နေတာကို မြင်ရမှာဖြစ်လို့ မှန်ကန်တဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်နဲ့ ပြည်သူ့စားဝတ်နေရေး မကျပ်ရအောင် ဆင်ခြင်လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့လိုတာကို တွေ့ရမှာပါ။

ကုန်ဈေးနှုန်းမြင့်မားမှု၊ ဝင်ငွေနည်းပါးမှု၊ ဆေးကုသမှု လက်လှမ်းမမီခြင်း၊ မတူညီတဲ့ အုပ်စုတွေအကြား ပဋိပက္ခ၊ နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှု၊ အခြေခံအဆောက်အအုံ မလုံလောက်မှု၊ တိုင်းရင်းသားပဋိပက္ခ၊ အလုပ်အကိုင်ရှားပါးမှု၊ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု အရည်အ သွေးနည်းပါးမှု၊ ပညာရေးအရည်အသွေးနိမ့်ပါးမှု၊ အကြမ်းဖက်မှု၊ အိမ်ခြံမြေအခြေအနေ၊ မြေယာသိမ်းမှု၊ ရာဇဝတ်မှုထူပြောတာ၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ပြဿနာ၊ သောက်သုံးရေ မလုံလောက်မှု၊ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုတွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဘယ်လောက်တောင်အရေး ကြီးတဲ့ ပြဿနာဖြစ်နေသလဲဆိုတာကို စစ်တမ်းကောက်ခဲ့ရာမှာလည်း ဒီပြဿနာတွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အရေးကြီးတဲ့ ပြဿနာတွေပါလို့ ဖြေဆိုမှုဟာ ပျှမ်းမျှအားဖြင့် ၇၃ ရာခိုင်နှုန်း ပတ်ဝန်းကျင်ကနေ ၈၆ ရာခိုင်နှုန်းအထိကို ဖြေခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။

ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး စစ်တမ်းကောက်ယူရာမှာလည်း လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေရဲ့ ၇၅ ရာ ခိုင်နှုန်းကျော်က ထောက်ခံမှ ပြင်ရမယ်ဆိုတဲ့ ကန့်သတ်ချက်ကိုပြုပြင်ဖို့ ထောက်ခံမလား မေးရာမှာလည်း လုံးဝကို ထောက်ခံပါတယ် ဆိုသူ ၄၈ ရာခိုင်နှုန်းရှိပြီး အတော်အသင့် ထောက်ခံသူက ၃၂ ရာခိုင်နှုန်း ရှိနေပါတယ်။ သိပ်မထောက်ခံဘူးလို့ဖြေသူက လေးရာခိုင် နှုန်းနဲ့ လုံးဝမထောက်ခံဘူးလို့ ဖြေဆိုသူက ငါးရာခိုင်နှုန်းပါ။

“ပြည်သူတွေကတော့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို တော်တော်ပြင်ချင်ကြတာ တွေ့ရတယ်” လို့ Rob Varsalone က ဆိုပါတယ်။

■ ဒီမိုကရေစီနဲ့ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုမှာ ဘာကိုရွေးမလဲ

ဒီမိုကရေစီနဲ့ အခွင့်အရေးများအခန်းကဏ္ဍအတွက် မဲကောက်ခံရာမှာတော့ ပထမဆုံးမှာ ဒီမိုကရေစီနဲ့ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ဒီနှစ်ခုတည်းက တစ်ခုတည်းကိုပဲ ရွေးရမယ်ဆိုရင် ဘာကိုရွေးမလဲလို့ မေးခဲ့ပါတယ်။

ဒီလိုမေးမြန်းရာမှာ ဒီမိုကရေစီစနစ်က လုံးဝပိုအရေးကြီးတယ်လို့ ဖြေတဲ့သူက ၂၄ ရာခိုင်နှုန်းပဲရှိပြီး ဒီမိုကရေစီစနစ်က အတော်အသင့်တော့ အရေးကြီးတယ်လို့ ထင်မြင်သူက ၁၁ ရာခိုင်နှုန်းသာ ရှိနေတာကို အံ့သြဖွယ် တွေ့မြင်ရပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုက ပိုအရေးကြီးတယ်လို့ ဖြေခဲ့တာကတော့ ရာခိုင်နှုန်း ၄၀ အထိရှိနေပြီး စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုက အတော်အသင့်တော့ ပိုအရေးကြီးတယ်လို့ ဖြေဆိုတာက ရာခိုင်နှုန်း ၂၀ ပါ။ ကာလရှည်လုပ်ဆောင်ရမယ့် ငြိမ်းချမ်းရေးကိုပဲ ဦးတည်နေမယ်ဆိုရင်တော့ လက်ရှိဖြစ်နေတဲ့ စီးပွားရေးကျဆင်းမှု ဂယက်အရှိန် နဲ့ ပြည်သူတွေဟာ ဒီမိုကရေစီဆိုတာကို စိတ်ကုန်လာပါလိမ့်မယ်။

ဒါ့အပြင် ဒီမိုကရေစီစနစ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး မေးခွန်းလေးခုနဲ့ စစ်တမ်းယူခဲ့ရာမှာလည်း  ဦးသိန်းစိန်အစိုးရလက်ထက်ကထက် စစ်တမ်းတွေမှာ အကောင်းမြင်မှု လျော့ကျလာတာ တွေ့ရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ဒီမိုကရေစီ ဖော်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းစဉ်ဟာ ပို ကောင်းလာသလား၊ ပိုဆိုးလာသလား မေးရာမှာတော့ ပိုကောင်းလာတယ်လို့ ထင်မြင်သူ ၅၄ ရာခိုင်နှုန်းရှိပြီး ၃၁ ရာခိုင်နှုန်းကတော့ အရင်အတိုင်းပါလို့ ဖြေခဲ့ပါတယ်။ ရှစ်ရာခိုင်နှုန်းကတော့ ပိုဆိုးသွားတယ်လို့ ရှုမြင်ခဲ့ပြီး မသိလို မဖြေလိုသူက ခုနစ်ရာခိုင်နှုန်းပါ။

ဒါပေမဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လူထုက နိုင်ငံရေးအမြင်တွေကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ထုတ်ဖော်ဖို့ ကြောက်သလား၊ မကြောက်သလားဆိုတာကို ဖြေဆိုသူအနေနဲ့ မဟုတ်ဘဲ တခြားသူတွေအပေါ် အမြင်ကို မေးရာမှာတော့ ရလဒ်မကောင်းခဲ့ဘဲ အများစုက ကြောက်နေဆဲပါလို့ ၃၄ ရာခိုင်နှုန်းက ဖြေဆိုခဲ့ပြီး တချို့ကကြောက်နေဆဲပါလို့ ၂၆ ရာခိုင်နှုန်းက ဖြေဆိုခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုမျိုး ကြောက်နေတယ်လို့ ထင်မြင်မှုတွေဟာ ပြည်သူလူထုက လက်သင့်မခံတဲ့ ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေ ပုဒ်မ ၆၆ (ဃ) နဲ့ သက်ဆိုင်နိုင်ပြီး ၃၇ ရာခိုင်နှုန်းကတော့ ဘယ်သူမှ မကြောက်တော့ဘူးလို့ ထင်မြင်ကြောင်း ဖြေဆိုခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။

■ အစိုးရ၊ အဖွဲ့အစည်းတွေအပေါ် ဘယ်လိုထင်နေကြလဲ

လက်ရှိအစိုးရ လုပ်ဆောင်နေတာကို ဘယ်လိုသဘောရလဲ၊ ကောင်းတယ်လို့ ထင်သလား၊ ဆိုးတယ်လို့ ထင်သလားလို့ မေးမြန်းတဲ့ စစ်တမ်းကို ဦးသိန်းစိန်အစိုးရလက်ထက်နဲ့ နှိုင်းယှဉ်ဖော်ပြခဲ့ပြီး အလွန်ကောင်းတယ်လို့ ဖြေသူက ဦးသိန်းစိန်လက်ထက်မှာ ရာခိုင်နှုန်း ၂၀ နဲ့ လက်ရှိအစိုးရလက်ထက်မှာ ၂၄ ရာ ခိုင်နှုန်းပါ။ အတော်အသင့်တော့ ကောင်းပါတယ်လို့ မတင်မကျ ဖြေဆိုမှုတွေက ဦးသိန်းစိန်လက်ထက်မှာ ၆၉ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ လက်ရှိ အစိုးရလက်ထက်မှာ ၅၈ ရာခိုင်နှုန်းပါ။ အတော်အသင့်ဆိုးတယ်ဆိုတာနဲ့ အလွန်ဆိုး တယ်ဆိုတဲ့ မေးခွန်းမှာတော့ ဦးသိန်းစိန်လက်ထက်မှာ ငါးရာခိုင်နှုန်းသာရှိခဲ့ရာက လက်ရှိအစိုးရလက်ထက်မှာ ၁၁ ရာခိုင်နှုန်းအထိ မြင့်တက်လာပါတယ်။

တိုင်းပြည်တည်ဆောက်ရေးမှာ အရေးကြီးတဲ့အချက်တွေဖြစ်တဲ့ စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံရေး၊ လူမှုရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ အခြေခံ အဆောက်အအုံ စတဲ့ကဏ္ဍတွေအပေါ် လက်ရှိအစိုးရလက်ထက် ကိုင်တွယ်မှုတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကောင်းမကောင်း စစ်တမ်းမှာဆိုရင်လည်း စီးပွားရေးကဏ္ဍနဲ့ အဓိကသက်ဆိုင်တဲ့ ကဏ္ဍတွေအပေါ်မှာ ပြည်သူလူထုက ကိုင်တွယ်မှု မကောင်းဘူးလို့ ဖြေဆိုကြပါတယ်။ အဓိကအားဖြင့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှု၊ အလုပ်အကိုင် ဖန်တီးပေးနိုင်မှု၊ အိမ်ရာဖော်ထုတ် တည်ဆောက်ပေးနိုင်မှုနှင့် အကျင့်ပျက်ခြစားမှုအ ပါအဝင် အကြောင်းအရာအများစုမှာ လက်ရှိ အစိုးရလုပ်ဆောင်မှုအပေါ် ပြည်သူတွေရဲ့ အကောင်းမြင်မှု လျော့ကျနေတာကို စစ်တမ်းမှာ ဖော်ပြထားတာ တွေ့ရပါတယ်။

တိုင်းပြည်တစ်ခု တိုးတက်ဖို့အတွက် အရေးကြီးတဲ့ ကဏ္ဍတွေဖြစ်တဲ့ လမ်းတံတား ဆောက်လုပ်မှု၊ ရေ၊ လျှပ်စစ်မီး၊ ရေကောင်း ရေသန့်၊ ပညာရေး အဆင့်မြှင့်တင်မှု၊ ကျား/မ တန်းတူညီမျှရေး၊ ကျန်းမာရေးစောင့် ရှောက်မှုပေးခြင်း၊ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်၊ လူမျိုးရေးတန်းတူညီမျှမှု၊ တိုင်းရင်းသား ပဋိပက ္ခအဆုံးသတ်ခြင်း၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းမှု၊ မြေယာပိုင်ဆိုင်မှု အခွင့်အရေးများ၊ ဆင်းရဲမွဲတေမှုလျှော့ချခြင်း၊ မတူသော အုပ်စုများအကြား ပဋိပက္ခအဆုံးသတ်ခြင်း၊ ဒီမိုကရေစီဆိုင်ရာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲခြင်း၊ ရာ ဇဝတ်မှု တိုက်ဖျက်ခြင်း၊ အကျင့်ပျက်ခြစားမှု တိုက်ဖျက်ခြင်း၊ အိမ်ရာဖော်ဆောင်ပေးခြင်း၊ အလုပ်အကိုင် ဖန်တီးမှုနဲ့ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုစတဲ့ ကဏ္ဍအသီးသီးအပေါ် ကိုင်တွယ်မှုတွေကို ပြည်သူတွေက ကောင်းမကောင်းအဆင့် သတ်မှတ်စေရာမှာ စီးပွားရေးကဏ္ဍနဲ့ အဓိကသက်ဆိုင်တဲ့ ကဏ္ဍတွေအပေါ် ကိုင်တွယ်မှုတွေကို ပြည်သူတွေ အားမလိုအားမရ ဖြစ်နေတာပါ။

ဒီစစ်တမ်းအချက်အလက်တွေထဲမှာ ဆိုရင် လမ်းတံတားတည်ဆောက်မှုအပေါ် အလွန်ကောင်းတယ်လို့ ထင်မြင်ဆန္ဒပြုမှုက ၅၂ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ ထိပ်ဆုံးမှာရပ်တည်ခဲ့ပြီး ငွေကြေးဖောင်းပွမှုအပေါ် ကိုင်တွယ်ခြင်းကိုတော့ အလွန်ကောင်းမွန်တယ်လို့ ထင်မြင်မှု ရာခိုင်နှုန်း ၂၀ နဲ့ နှစ်ခြိုက်မှု အနည်းဆုံးပါ။

လက်ရှိအစိုးရရဲ့ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကို ကိုင်တွယ်တဲ့အပေါ် မတင်မကျဖြေဆိုမှု ဖြစ်တဲ့ သာမန်သာကောင်းတယ်လို့ ထင်မြင်သူ ၄၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ ညံ့ဖျင်းတယ်လို့ ထင်မြင်တာ ၁၈ ရာခိုင်နှုန်း၊ တော်တော်ညံ့တယ်လို့ ထင်နေကြတာက မဲပေးမှု ရှစ်ရာခိုင်နှုန်းပါ။ ဒါဟာ ဦးသိန်းစိန်အစိုးရ လက်ထက်ကထက် ပိုများနေတဲ့ ဘတ်ဂျက်လိုငွေတွေနဲ့ ဒီဘတ်ဂျက်လိုငွေတွေကို အများအပြားသုံးစွဲနေပေမယ့် စိစစ်နိုင်ခြင်းမရှိတဲ့ တင်ဒါတွေ၊ တင်ဒါ ပေးတည်ဆောက်ထားတဲ့ အဆောက်အအုံ၊ လမ်း၊ တံတား စတဲ့ စီမံကိန်းတွေဟာ ပေးခဲ့ရတဲ့ ပြည်သူ့ဘဏ္ဍာအတိုင်း အမှန်တကယ် သုံးစွဲမှုရှိ မရှိ အတွက်တော့ စစ်ဆေးကြပ်မတ်နိုင်မှုမှာ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေမှာ အားနည်းမှုတွေရှိနေသလို ဝန်ကြီးဌာနတွေက ဆောက်လုပ်မယ့်အဆောက်အအုံတွေမှာ ဒေသအလိုက် ကွာခြားနိုင်တဲ့ ဈေးနှုန်းတွေကိုလည်း ကိန်းသေနှုန်းတွေနဲ့ တင်ပြတောင်းခံထားတာကို မြင်နေရပါတယ်။ ဒေသအလိုက် ကွာခြားနိုင်တဲ့ ဈေးနှုန်းတွေက ဘတ်ဂျက်မှာတော့ ကွာဟမှုမရှိဘဲ ဒီပုံစံ၊ ဒီ အဆောက်အအုံဆောက်မှာမို့လို့ ဒီဈေးနှုန်းပဲ တောင်းတယ်။ ဒီလိုတောင်းတိုင်းလည်း စိစစ် ဖြတ်တောက်နိုင်မှု မရှိဘူးဆိုတာ မဖြစ်သင့်တော့ပါဘူး။

ဒါ့အပြင် အလုပ်အကိုင် ဖန်တီးပေးနိုင်မှုမှာ အလွန်ကောင်းမွန်တယ်လို့ ထင်မြင်သူ ၂၂ ရာခိုင်နှုန်း၊ သာမန်လောက် ကောင်းမွန်တာပါလို့ မတင်မကျဖြေဆိုသူ ၅၃ ရာခိုင်နှုန်း၊ ညံ့တယ်လို့ထင်မြင်သူ ၁၃ ရာခိုင်နှုန်း၊ တော်တော်ညံ့တယ်လို့ ထင်မြင်သူ ခုနစ်ရာခိုင်နှုန်း ရှိခဲ့ပါတယ်။

ပြည်သူတွေရဲ့ အဓိကလိုအပ်ချက် ဖြစ်တဲ့ အိမ်ရာဖော်ထုတ် တည်ဆောက်မှုအပေါ် အလွန် ကောင်းမွန်တယ်လို့ ထင်မြင်သူ ၂၂ ရာခိုင်နှုန်း၊ သာမန်လောက် ကောင်းမွန်တယ်လို့ မတင်မကျ ဖြေဆိုသူ ၄၄ ရာခိုင်နှုန်း၊ ညံ့တယ်လို့ ထင်မြင်သူ ၁၇ ရာခိုင်နှုန်း၊ တော် တော်ညံ့တယ်လို့ ထင်မြင်သူ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း ပါ။ ရန်ကုန်၊ မန္တလေးစတဲ့ နေရာတွေကလွဲရင် မြန်မာနိုင်ငံမှာ နေစရာ တစ်နေရာဟာ အလွန်ခဲယဉ်းတဲ့ လက်လှမ်းမမီနိုင်တဲ့ အခြေအနေမျိုး မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ ကျေးလက်က ပြည် သူတွေကို အားပြုမေးထားတဲ့ ဒီစစ်တမ်းမှာတော့ အိမ်ရာလိုအပ်ချက်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ အခြေအနေတွေကို မြင်ရမှာပါ။

အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်မယ်လို့ ကြွေးကြော်မှုနဲ့တက်လာတဲ့ အစိုးရတစ်ရပ်အတွက် ကိုယ့်ကြွေးကြော်သံအပေါ် လုပ်ဆောင်မှုနည်းပါးတဲ့အတွက် ပြည်သူက အကောင်းမြင်မှု နည်းပါးနေတယ်ဆိုတာ ဝမ်းနည်းစရာ အခြေအနေတစ်ရပ်ပါ။ ဝန်ထမ်းတစ်သန်းခွဲ လောက်မှာ အုပ်ချုပ်တဲ့အစိုးရအဖွဲ့ လူအနည်းစု သေးသေးလေးကပဲ လာဘ်မစားပါဘူးလို့ အာမခံနိုင်ပြီး ကျန်ဝန်ထမ်းအများစု အကျင့်ပျက်လာဘ်စားမှုကို အာမခံချက်မပေးနိုင်သေးတာ၊ အရေးမယူရဲသေးတာဟာ အိုးအသစ်နဲ့ ထမင်းသိုး ချက်နေတုန်းမို့လားလို့ မေးချင်စရာပါ။ လက်ရှိ အစိုးရရဲ့ အကျင့်ပျက်ခြစားမှု တိုက်ဖျက်ရေးအပေါ် အလွန်ကောင်းမွန်တယ်လို့ ထင်ကြတာက ၂၈ ရာခိုင်နှုန်းပဲရှိပြီး  သာမန်လောက်ကောင်းတာပါလို့ မတင်မကျ ဖြေဆိုသူ ၄၂ ရာခိုင်နှုန်း၊ ညံ့တယ်လို့ ထင်မြင်သူ ၁၄ ရာခိုင်နှုန်း၊ တော်တော် ညံ့တယ်လို့ ထင်မြင်သူ ၁၁ ရာခိုင်နှုန်း ရှိခဲ့ပါတယ်။

ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်အပေါ် သဘောကျမှုမှာတော့ ဦးသိန်းစိန်အစိုးရ လက်ထက်ကထက် မြင့်တက်လာခဲ့သလို တိုင်းဒေသကြီးနဲ့ ပြည်နယ်လွှတ်တော်အပေါ် သဘောကျမှုတွေမှာလည်း မြင့်တက်လာတာ တွေ့ရပြီး သိပ်သဘောမကျမှုနဲ့ လုံး၀ သဘောမကျမှုဟာ ရခိုင်ပြည်နယ်လွှတ်တော်မှာ ၁၆ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ အမြင့်ဆုံးသာဖြစ်နေပြီး ချင်းပြည်နယ်မှာတော့ သိပ်သဘောမကျမှုနဲ့ လုံးဝသဘောမကျမှု ဖြေဆိုသူမရှိဘဲ ရာခိုင် နှုန်း ၉၀ က လုံး၀ သဘောကျတယ်ဆိုတာနဲ့ အတော်အသင့် သဘောကျတယ်လို့ ဖြေဆိုခဲ့ပြီး မဖြေလို မသိကြောင်းဖြေတာ ၁၀ ရာ ခိုင်နှုန်းပါ။

လူထုအတွက် အကျိုးရှိတဲ့ ရလဒ်တွေ စတင်ထွက်ပေါ်လာဖို့ လက်ရှိအစိုးရအနေနဲ့ အချိန်ဘယ်လောက်ယူရမလဲ မေးရာမှာတော့  NLD အစိုးရမှာ လုံလောက်တဲ့အချိန်ရပြီးပြီလို့ တစ်ရာခိုင်နှုန်းက ဖြေပါတယ်။ နောက် တစ်နှစ်အတွင်း လုပ်ပါလို့ ၁၂ ရာခိုင်နှုန်းက ဖြေဆိုပြီး နောက်နှစ်နှစ်အတွင်း လူထုအတွက် အကျိုးရှိတာတွေ လုပ်ပေးပါလို့ ဆန္ဒပြုတာ က ၁၆ ရာခိုင်နှုန်းပါ။ နောက်သုံးနှစ်အတွင်း လုပ်ဆောင်ပေးပါလို့ ဆန္ဒပြုသူတွေကတော့ ၂၂ ရာခိုင်နှုန်းရှိပြီး အစိုးရသက်တမ်း မကုန်မီ လုပ်ဆောင်ပေးပါလို့ ဆန္ဒပြုသူက ၃၁ ရာခိုင် နှုန်းရှိနေပါတယ်။ အစိုးရသက်တမ်း မကုန်မချင်း လူထုအတွက် အကျိုးရှိတာလုပ်ပေးတာကို မြင်လိုသူတွေများနေတာကို မြင်ရမှာဖြစ်ပြီး လူထုအတွက် အကျိုးမရှိတာကိုပဲ လုပ်သွားမယ်ဆိုရင်တော့ ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲမှာ လက်သန်းနဲ့ ရွေးခဲ့သလိုမျိုး ၂၀၂၀ မှာ လက်သန်းနဲ့ပဲ ပြန်တောက်ချသွားနိုင်တာမို့ လူထုလိုအပ်ချက်ကို သိရှိအောင်လုပ်ပြီး ပြည်သူ့အတွက် အကျိုးရှိတဲ့ရလဒ်တွေ ထွက်ပေါ်အောင်လုပ်ကြပါလို့ ဆိုရမှာပါ။

“ဒီမေးခွန်းကိုတော့ အစိုးရတွေအပေါ် လူထုတွေက ဘယ်လောက်အထိ သည်းခံနိုင်လဲဆိုတာကို မေးတာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီမှာ တစ်ရာခိုင်နှုန်းကတော့ အစိုးရမှာလုံလောက်တဲ့ အချိန်ရပြီးပြီ အခုထိမလုပ်သေးဘူးလား ဆိုတဲ့သဘောနဲ့ ဖြေတာတွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ၁၂ ရာခိုင်နှုန်းကတော့ နောက်တစ်နှစ်ဆို အဆင်ပြေမှာပါပေါ့။ ၁၆ ရာခိုင်နှုန်းက နောက် နှစ်နှစ်၊ ၂၂ ရာခိုင်နှုန်းကတော့ နောက်သုံးနှစ် အတွင်းလို့ ဖြေကြပြီးတော့ ၃၁ ရာခိုင်နှုန်းက တော့ အစိုးရသက်တမ်း မကုန်ခင်လို့ ဖြေတာ တွေ့ရပါတယ်။ ယေဘုယျကြည့်မယ်ဆိုရင် လူထုရဲ့ သည်းခံနိုင်စွမ်းက ရှိနေတာကို တွေ့ရဦးမှာဖြစ်ပြီး အချိန်တွေကုန်လာတာနဲ့အမျှ သည်းခံနိုင်စွမ်းက လျော့ကျလာမယ့် အခြေအနေ တွေ့ရပါတယ်။ ဒီကိန်းဂဏန်းတွေဟာ အပြောင်းအလဲတွေ ရှိနိုင်ပြီးတော့ စီးပွားရေး အပေါ်မှာလည်း ပြည်သူတွေက စိုးရိမ်မှုတွေ ရှိနေတာကို တွေ့ရပါတယ်။ အချိန်ကြာလာတာနဲ့အမျှ ပြည်သူတွေကြုံနေရတဲ့ အခက်အခဲတွေ အထူးသဖြင့် စီးပွားရေးပြဿနာတွေကိုသာ မဖြေရှင်းနိုင်ဘူးဆိုရင် အဲဒီပြဿနာ အခက်အခဲ ကိန်းဂဏန်းတွေဟာ အ ပြောင်းအလဲတွေ အများကြီးဖြစ်နိုင်ပါတယ်” လို့ စစ်တမ်းကောက်ယူရာမှာ ပါဝင်ခဲ့သူတစ်ဦးက ဆိုပါတယ်။

■ ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းဒေသကြီးတွေကို ကိုယ်ပိုင် အုပ်ချုပ်ခွင့် မပေးချင်တော့ဘူးဆိုတဲ့ စစ်တမ်း

ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းဒေသကြီးတွေကို ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်၊ ကိုယ်ပိုင်ဆုံးဖြတ်ခွင့်ပေးဖို့ ထောက်ခံလား၊ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု စနစ်နဲ့ ပြည်ထောင်စု အစိုးရက ဆုံးဖြတ်သင့်တယ်လို့ ထင်သလားလို့ မေးမြန်းရာမှာတော့ အံ့သြဖွယ် ရလဒ်ထွက်ပါတယ်။ အဲဒါကတော့ ဦးသိန်း စိန်အစိုးရလက်ထက်မှာ ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းဒေသကြီးတွေကို ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်၊ ကိုယ်ပိုင်ဆုံးဖြတ်ခွင့်ပေးဖို့ ထောက်ခံခဲ့မှုထက် လျော့ကျလာတာကြောင့်ဖြစ်ပြီး ဦးသိန်းစိန် အစိုးရလက်ထက်မှာ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ပေးဖို့ ထောက်ခံမှုမှာ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိခဲ့ရာ က လက်ရှိအစိုးရလက်ထက်မှာ ၂၃ ရာခိုင် နှုန်းအထိ ကျဆင်းသွားတာပါ။

ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းဒေသကြီးတွေကို ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုစနစ်နဲ့ ပြည်ထောင်စုအစိုးရက ဆုံးဖြတ်သင့်တယ်ဆိုတဲ့ မေးခွန်းမှာတော့  ဦးထင်ကျော် အစိုးရလက်ထက်မှာ ၆၇ ရာခိုင်နှုန်းအထိဖြစ်လာခဲ့ပြီး ဒီပမာဏဟာ ဦးသိန်းစိန် လက်ထက်ကထက် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းမြင့် တက်လာတာပါ။

တိုင်းနဲ့ ပြည်နယ်တွေကို ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် မပေးချင်တော့ဘဲ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုနဲ့ ဆက်သွားချင်မှုမြင့်တက်လာခြင်းဟာ ပြည်သူရွေးတဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အစိုးရကြောင့်လို့ Rob Varsalone က ထင်မြင်သုံးသပ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဗမာနဲ့ ဗမာ မဟုတ်တဲ့ တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ အဖြေတွေကို ပြန်ပြီးတော့ ရလဒ်စစ်ထုတ်တဲ့အခါမှာတော့ တိုင်း နဲ့ ပြည်နယ်တွေကို ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် မပေးချင်တော့ဘဲ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုနဲ့ ဆက်သွားချင်တယ်လို့ ဆန္ဒပြုသူတွေဟာ ဗမာလူမျိုးတွေ ပိုများတယ်ဆိုတာ သိခဲ့ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းဒေသကြီးဝန်ကြီးချုပ်တွေကို ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းဒေသကြီးတွေကပဲ မဲပေး ရွေးချယ်စေချင်သလား၊ ပြည်ထောင်စု အစိုးရက ရွေးချယ်စေချင်သလား စစ်တမ်းမှာတော့ ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းဒေသကြီးတွေကပဲ မဲပေးရွေးချယ်စေချင်မှု ပိုများပြီး ၄၉ ရာခိုင် နှုန်းက ဆန္ဒပြုခဲ့သလို ပြည်ထောင်စုအစိုးရက ရွေးချယ်ခန့်ထားပါလို့ ဆန္ဒပြုတာက ၄၃ ရာခိုင်နှုန်းပါ။

ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းဒေသကြီးတွေကထွက် ရှိတဲ့ သယံဇာတတွေကို သူတို့ကိုယ်တိုင် စီမံခန့် ခွဲခွင့်ပိုရသင့်တယ်ဆိုတာကို ထောက်ခံသလားလို့ မေးမြန်းရာမှာလည်း လုံးဝမထောက်ခံတာနဲ့ သိပ်မထောက်ခံဘူးဆိုတာက ၄၁ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိခဲ့ပြီး လုံးဝထောက်ခံတယ် ဆိုတာနဲ့ အတော်အသင့် ထောက်ခံတယ်လို့ ဆိုသူက ၃၁ ရာခိုင်နှုန်းသာ ရှိခဲ့ပါတယ်။

■ နိုင်ငံရေးပါတီနဲ့ ကိုယ်စားလှယ်တွေ ပြည်သူနဲ့ ထိတွေ့မှု မပြုတော့ဘူးလား

IRI က လူ ၃၀၀၀ ကို ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၅ တုန်းက မဲပေးခဲ့သလား ဆိုတာကို မေးခဲ့ရာ မှာ ၈၄ ရာခိုင်နှုန်းက မဲပေးခဲ့တယ်လို့ ဆိုခဲ့ပြီး ၂၀၂၀ မှာ မဲဆက်ပေးမလားလို့ မေးမြန်းရာမှာတော့ ၇၇ ရာခိုင်နှုန်းကပဲ မဲဆက်ပေးမယ်လို့ ဖြေဆိုခဲ့ပါတယ်။ ၁၄ ရာခိုင်နှုန်းက မသေချာ မရေရာသဘော သက်ရောက်တဲ့ အတော်အသင့်သေချာလို့ဖြေခဲ့ပြီး မဲပေးဖို့ သိပ်မသေချာဘူးလို့ ဖြေဆိုခဲ့တဲ့သူက ခုနစ်ရာခိုင်နှုန်း နဲ့ လုံးဝမသေချာတော့ဘူးလို့ ဖြေခဲ့သူက နှစ် ရာခိုင်နှုန်းပါ။ တစ်ကြိမ်ထက်တစ်ကြိမ် မဲပေးမှု ကျဆင်းလာတာဟာ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံကြီး တွေတောင် အဖြေရှာနေရချိန်ဆိုပေမယ့် မြန်မာနိုင်ငံလို ဒီမိုကရေစီကူးပြောင်းစနိုင်ငံတွေမှာတော့ ၂၀၁၇ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲမှာ မြင်ခဲ့ရတဲ့ မဲပေးလိုမှု ကျဆင်းခြင်းဟာ ပြည်သူတွေ ဒီမိုကရေစီကို စိတ်ကုန်နေတာလားလို့ တွေးထင်စရာပါ။

နိုင်ငံရေးပါတီတစ်ခုကို ရွေးတော့မယ်ဆိုရင် ဘာကိုအဓိကထားပြီးရွေးမလဲဆိုတာ ကို စစ်တမ်းကောက်ရာမှာတော့ ပါတီရပ်တည်ချက်၊ မူဝါဒ၊ လုပ်ငန်းစဉ်က ၃၄ ရာခိုင် နှုန်းနဲ့ အများဆုံးဖြစ်ပြီး ပါတီခေါင်းဆောင် လို့ ဖြေတာက ၂၃ ရာခိုင်နှုန်းပါ။ ကိုယ်စား လှယ်လောင်း အရည်အချင်းလို့ ဖြေသူက ၁၂ ရာခိုင်နှုန်းရှိပါတယ်။ ဒီအချက်တွေကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် တိုင်းပြည်အတွက် အလုပ်လုပ်နိုင်စွမ်းရှိတဲ့ တစ်သီးပုဂ္ဂလတွေဟာ ကိုယ့်ဘက်ကသာ အရည်အချင်းရှိရင် လာမယ့်ရွေးကောက်ပွဲတွေမှာ အနိုင်ရနိုင်မယ့် အခြေအနေပါ။

USDP ပါတီအစိုးရ USDP ပါတီ လွှတ်တော်နဲ့ NLD အစိုးရ NLD လွှတ်တော်ကို နှစ်ကြိမ်ကြုံပြီးတဲ့ ပြည်သူတွေဟာ ပါတီတစ်ခုတည်းက လွှတ်တော်ထဲမှာကြီးစိုးပြီး ပြည်သူတောင့်တမှုတွေကို ထိုင်ပြီးပယ်ချနေတာမျိုးကို USDP လွှတ်တော်မှာ ကြုံခဲ့ပြီးသလို လက်ရှိ NLD လွှတ်တော်မှာလည်း အမေရိကန်ဆန်ရှင်လွတ်မြောက်ရေးအဆို၊ ပုဒ်မ ၆၆ (ဃ) ပယ်ဖျက်ရေးအဆို၊ နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး ဖြစ်ပွားနေတဲ့ H1 N1  ရာသီတုပ်ကွေးဖြစ်ပွားမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး ပြည်သူတွေအတွက် ပိုမိုလုပ်ပေးဖို့ အဆိုတွေကို ပယ်ချခဲ့တာကြောင့် စိတ်ပျက်ခဲ့ရပြီးဖြစ်သလို လက်ရှိရခိုင်ဒေသက ရဲကင်းတွေကို သြဂုတ် ၂၅ ရက်က ဘင်္ဂါလီ အစွန်းရောက်အကြမ်းဖက်တွေ ဝင်မတိုက်ခိုက်မီမှာ ရခိုင်ဒေသကို လုံခြုံမှုတိုးမြှင့်ဖို့အဆိုကို NLD လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ၂၃၂ ဦးက ကန့်ကွက်ခဲ့တာကြောင့် လုံခြုံမှုတိုးမြှင့် ဖို့အဆို မှတ်တမ်းသာတင်ခဲ့ပြီး ဒီလိုမှတ်တမ်းပဲ တင်နေချိန်မှာ ဘင်္ဂါလီတွေက ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်တာကြောင့် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းတွေနဲ့ ပြည်သူတွေများစွာ အသက်အိုးအိမ် ပျက်စီးခဲ့ရမှု ဆင့်ကဲဖြစ်ပွားခဲ့လို့ ရခိုင်လုံခြုံရေးအဆို ကန့်ကွက်ခဲ့သူ ၂၃၂ ဦးကို ပြည်သူတွေသေနေပြီ အိပ်လို့ပျော်ကြရဲ့လားလို့ မေးခွန်းထုတ်သံတွေ ညံခဲ့သလို အဲဒီလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ၂၃၂ ဦးကို ရခိုင်ပြည်နယ်ဆီ ပို့ပါလို့ ဝေဖန်ခဲ့မှုတွေလည်း ဆူညံခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့တစ်နှစ်အတွင်း လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးဦးက ဆက်သွယ်ခဲ့ဖူးသလားလို့ မေးရာမှာတော့ ၉၆ ရာခိုင်နှုန်းက ဆက်သွယ်မှု မရှိပါလို့ ဖြေဆိုခဲ့ပြီး သုံးရာခိုင်နှုန်းကတော့ ဆက်သွယ်တယ်လို့ ဖြေပါတယ်။

နောင်အချိန်မှာ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်က ဆက်သွယ်ရင် လက်ခံမလားလို့ ဆင့်ကဲမေးရာမှာတော့ ၈၁ ရာခိုင်နှုန်းက လက်ခံမယ်လို့ ဖြေဆိုခဲ့ပြီး ၁၆ ရာခိုင်နှုန်းက လက်မခံတော့ဘူးလို့ ဖြေဆိုခဲ့ပါတယ်။ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေက အီးမေးလ်နဲ့ဆက်သွယ်ရင် လက်မခံဘူးလို့ ဖြေတာက ၃၄ ရာခိုင်နှုန်း၊ SMS က ဆက်သွယ်ရင် လက်မခံဘူးလို့ဖြေတာက ၃၃ ရာခိုင်နှုန်း၊ လူမြင်ကွင်းမှာ ချဉ်းကပ်ရင် လက်မခံဘူးဆိုတာက ၃၃ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဖုန်းနဲ့ဆက်ပြီးခေါ်ရင် လက်မခံဘူးဆိုတာက ၂၈ ရာခိုင်နှုန်း၊ လူထုစည်းဝေးပွဲ တက်ဖို့ဖိတ် ရင် လက်ခံမယ်ဆိုတာက ၆၆ ရာခိုင်နှုန်း၊ အိမ်နီးနားချင်းတွေနဲ့ လုပ်တဲ့ အစည်းအဝေးဖိတ်ရင် လက်ခံမယ်ဆိုတာက ၆၉ ရာခိုင်နှုန်း၊ အိမ်လာလည်ရင် လက်ခံမယ်ဆိုတာက ၈၁ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။

လူထုအနေနဲ့ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ကို အရည်အချင်းတူရင် အမျိုးသားအမျိုးသမီး ဘယ်သူ့ကို ရွေးမလဲဆိုတဲ့စစ်တမ်းကိုတော့ ဦးသိန်းစိန်အစိုးရနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ဖော်ပြထားပြီး ဦးသိန်းစိန်အစိုးရလက်ထက်မှာ အမျိုးသားလို့ဖြေတာက ၄၈ ရာခိုင်နှုန်းရှိပြီး လက်ရှိ အစိုးရ လက်ထက်မှာတော့ အမျိုးသားကို ရွေးမယ်လို့ ဖြေဆိုမှုက ၅၃ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်လာပါတယ်။ အမျိုးသမီးကိုရွေးမယ်လို့ လက်ရှိအစိုးရလက်ထက်မှာ ဖြေဆိုမှုကလည်း ဦးသိန်းစိန် လက်ထက်ကထက် နှစ်ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်လာပြီး ၂၆ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်လာပါတယ်။ ကျဆင်းသွားတာကတော့ အမျိုးသား ဖြစ်ဖြစ်၊ အမျိူးသမီးဖြစ်ဖြစ် အရေးမကြီးဘူးဆိုတဲ့ စစ်တမ်းမှာဖြစ်ပြီး အရင် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကနေ လက်ရှိမှာ ၁၄ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ကျဆင်းသွားတာပါ။ ဒီစစ်တမ်းမှာပဲ ဖြေဆိုသူ အမျိုးသားတွေက အမျိုးသားကိုယ်စားလှယ်တွေကိုပဲ အဓိကရွေးခဲ့ပြီး အမျိုးသမီးတွေကလည်း အမျိုးသမီးကိုယ်စားလှယ်တွေကိုပဲ ရွေးမယ်လို့ ဖြေဆိုခဲ့ကြတာ တွေ့ရပါတယ်။

လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေဟာ လူထုနဲ့ထိတွေ့မှု လျော့ကျနေတာကို ဒီစစ်တမ်းရဲ့အပိုင်းမှာ မြင်ရမှာဖြစ်သလို ဆိုက္ကားသမားလောက်တောင် စိတ်ဓာတ်မမြင့်မြတ်သူတွေ ပါတယ်လို့ နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ပြောကြားထားတဲ့အခြေအနေ၊ ဝန်ကြီးနေရာတွေ မမျှော်လင့်နဲ့လို့ ပြောထားတဲ့ အခြေအနေ၊ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေ မာန်မတက်ဖို့ သတိပေးထားရတဲ့ အခြေအနေတွေနဲ့ လတ်တလောမှာ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေကို တိုင်ကြားထားမှုတွေကို အချိန်မီပြင်ဆင်နိုင်ဖို့ လိုအပ်မှာ ဖြစ်ပြီး အချိန်မီမပြင်နိုင်ရင်တော့ လာမယ့်ရွေးကောက်ပွဲမှာ လူကိုမကြည့်ပါနဲ့စကားမျိုး အောင်မြင်တော့မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ဆိုရမှာပါ။

■ IRI ပြုစုတဲ့စစ်တမ်းက ဘာတွေအတုယူမလဲ

IRI အနေနဲ့ ဒီစစ်တမ်းကို လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်တွေ သက်ဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသူတွေကို မြန်မာနိုင်ငံက ပြည်သူတွေမှာ ဘာတွေတွေးနေတယ်ဆိုတာ ဒီလူထုစစ်တမ်းကနေပြီးတော့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ဒီမိုကရေစီ အသွင်ကူးပြောင်းမှုမှာ ဘယ်လိုအထောက်အပံ့ ပေးမလဲဆိုတာကို ရည်ရွယ်ခဲ့တာဖြစ်တယ် လို့ IRI ရဲ့ Senior Regional Advisor,Asia  ဖြစ်တဲ့ Ms.Johanna Kao က ဆိုပါတယ်။

“ပြည်သူတွေရဲ့ အတွေးအမြင်တွေက ဘာတွေလဲ။ ဒါကို နိုင်ငံရေးပါတီတွေက ချိတ်ဆက်ပြီးတော့ ဘယ်လိုဆက်လုပ်မလဲဆိုတာ မီးမောင်းထိုးပြချင်လို ဒါကို လုပ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်လို့ Ms.Johanna Kao က ဆိုပါတယ်။

IRI ပြုစုတဲ့စစ်တမ်းကို ဘာတွေအတုယူမလဲဆိုပြီး မေးမယ်ဆိုရင် အငြင်းပွားစရာ တွေ ရှိနေနိုင်ပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ လက်ရှိအစိုးရရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးအားပြုတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်နဲ့ ဖြောင့်ဖြောင့်ကြီးဆန့်ကျင်နေပြီးတော့ ပြည်သူတွေက စီးပွားရေးဆိုင်ရာ တိုးတက်မှုကို တောင့်တနေတာကို စစ်တမ်းမှာ မြင်သာခဲ့လို့ပါ။ နောက်တစ်ချက် ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုတာ ကာလရှည်ဆွေးနွေးလုပ်ဆောင်ရမှာဖြစ်ပြီး ဦးသိန်းစိန်အစိုးရဟာ ငါးနှစ်တာကာလမှာ ငြိမ်းချမ်းရေးကို ဇောင်းပေးလုပ်ခဲ့ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးလည်း ကျဆင်း၊ စီးပွားရေး လည်းမအောင်မြင်နဲ့ နောက်ဆုံးမှာ လက်သန်းတွေနဲ့ တောက်ချခဲ့တာကိုလည်း နမူနာယူဖို့ လိုအပ်မှာဖြစ်ပါတယ်။ စစ်တမ်းတွေရဲ့ သဘောသဘာဝဟာ တိုင်းပြည်တိုးတက်မှုအပေါ် လူထုထင်မြင်ချက်နဲ့ ချိတ်ဆက်နေတာ ဖြစ်လို့ ပိုမိုတိုးတက်အောင်သာ လုပ်ပြနိုင် မယ်ဆိုရင် နောင်အချိန်ကောက်ခံတဲ့ စစ်တမ်းတွေမှာ ရလဒ်ပိုကောင်းလာနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိ စစ်တမ်းမှာဆိုလည်း လူထုလိုလားချက်က စီးပွားရေးတိုးတက်ဖို့ဆိုတာ အဓိကမြင်ရပြီဖြစ်လို့ ဦးစားပေးသင့်တာကို ပြန်ဆုံးဖြတ်ပါလို့ပဲ တိုက်တွန်းရမှာဖြစ်ပါတယ်။

Ref;: Survey of Burma/ Myanmar

Public Opinion (The International Republican Institute)