ကလေးတွေ အငိုတိတ်အောင် လူကြီးတွေက ကြောက်စရာ ပုံရိပ်တစ်ခုခုနဲ့ ခြောက်လှန့် ပြောဆိုတတ်ပါတယ်။ ဥပမာ “ဒေဝေါကြီး လာနေပြီ” တို့၊ “ဓားပြကြီး လာနေပြီ” တို့ ဘာတို့။ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် တစ်ပြေးနေတဲ့ ဒီမိုကရက်တစ် ပါတီက ဟီလာရီကလင်တန်နဲ့ တခြား သမ္မတလောင်းတွေက ရီပက်ဘလီကင်ပါတီက တစ်ပြေးနေတဲ့ ဒေါ်နယ်ထရန့်ကို ဒီဇင်ဘာ ၂၀ ရက်မှာ ပြည်သူကို ခြောက်လှန့်ဖို့ ကြောက်စရာ ပုံရိပ်တစ်ခုအဖြစ် အသုံးပြုလိုက်ပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ ပြိုင်ဘက် ရီပက်ဘလီကင် သမ္မတလောင်းကြီး ဒေါ်နယ်ထရန့်ရဲ့ တစ်ယူသန်ပြီး သင်္ကြန်အမြောက်ဖောက်တဲ့ စကားမျိုးတွေကို အသုံးမပြုဘဲ ဒီမိုကရက်တွေက ဂျီဟတ် အစွန်းရောက်တွေကို ခြေမှုန်းဖို့ သူတို့နည်း သူတို့ဟန်နဲ့ တောင်းဆိုမှုတွေကို မီးမောင်းထိုးပြရာမှာ ဒေါ်နယ်ထရန့်ကို အသုံးချ သွားတာပါပဲ။နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဟောင်း ကလင်တန်၊ ဆီးနိတ် လွှတ်တော်အမတ် ဘန်နီဆန်းဒါးနဲ့ မေရီလန်း ပြည်နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးဟောင်း မာတင်အိုမောလေးတို့ဟာ အမျိုးသား လုံခြုံရေးကို တိုးမြှင့်ဖို့ အနည်းဆုံး လုပ်ခကို မြှင့်တင်ဖို့နဲ့ အမျိုးသမီး၊ လူနည်းစုနဲ့အခွင့်အလမ်း နည်းသူတွေရဲ့ အခွင့်အရေးကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ဖို့ လိုအပ်ချက်တွေကို နယူးဟမ့်ရှိုင်းယားမှာ ကိုယ်စီကိုယ်စီ ပြောကြားသွားကြပါတယ်။ဒါပေမဲ့ သူတို့က စီးပွားရေး၊ လက်နက်ကိစ္စ၊ အကြမ်းဖက် ခြိမ်းခြောက်မှုတွေကို ကိုင်တွယ်ရေးနဲ့ ပြည်ပက အမေရိကန်ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍ ကိစ္စတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အပြင်းအထန် ပြန်လှန် ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။ဆန်ခါတင် စာရင်းအတွက် ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် အိုင်အိုဝါမှာ ပထမဆုံး မဲပေးဖို့ သီတင်း ခြောက်ပတ်ကျော် အလိုမှာ ဆန်းဒါးနဲ့ အိုမောလေးတို့ဟာ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဟောင်း ဟီလာရီကလင်တန်ရဲ့ အရှိန်အဟုန်ကို တန့်သွားအောင် အစွမ်းကုန် လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။RealClearPolitics.com က ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာ စစ်တမ်းမှာ  ဟီလာရီဟာ ပြိုင်ဘက် ဆန်းဒါးထက် ၂၅ မှတ် အသာရနေပါတယ်။ အိုမောလေးကတော့ သူတို့နှစ်ဦးရဲ့နောက်မှာ ဆိုးဆိုးရွားရွား ပြတ်ကျန်နေပါတယ်။နယူးဟမ့်ရှိုင်းယားမှာ လုပ်ခဲ့တဲ့ ပြန်လှန် ဆွေးနွေးမှုကတော့ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကြိုကာလ တတိယမြောက် ဒီဘိတ်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အခု ဒီဘိတ်ဟာ အစွန်းရောက် ဝါဒီစုံတွဲက ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ် ဆန်ဘန်နာဒီနိုမှာ လူပေါင်း ၁၄ ဦးကို ပစ်သတ်ခဲ့တဲ့နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးဖြစ်ပြီး ၂၀၁၅ ခုနှစ်ရဲ့ နောက်ဆုံး ဒီဘိတ်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ဒါပေမဲ့ ဒီမိုကရက်တစ် သမ္မတလောင်းတွေဟာ ရီပက်ဘလီကင် သမ္မတလောင်း ဒေါ်နယ်ထရန့်ကိုလည်း ထိုးနှက် တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြပါတယ်။ အထူးသဖြင့် မွတ်စလင်တွေကို အမေရိကကို ဝင်ခွင့်ပိတ်ပင်ဖို့ တောင်းဆိုမှု အပါအဝင် ဒေါ်နယ်ထရန့်ရဲ့ ရွှေ့ပြောင်းလာသူတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အငြင်းပွားဖွယ် မှတ်ချက်တွေကို ထိုးနှက် တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြတာပါ။ကလင်တန်က “အမေရိကန် နိုင်ငံသားတွေ အနေနဲ့ ထရန့်က ကမ္ဘာတစ်လွှားကို ဖြန့်ချိခဲ့တဲ့ ခွဲခြားဆက်ဆံရေး မက်ဆေ့ချ်တွေကို နားမဝင်ဖို့ လိုပါတယ်” လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။“ထရန့်ဟာ IS အဖွဲ့အတွက် အကောင်းဆုံး လူသစ်စုဆောင်းပေးသူ ဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်။ ဂျီဟတ်တွေက ပိုပြီးအစွန်းရောက်တဲ့ ဂျီဟတ်တွေ စုဆောင်းဖို့ အစ္စလာမ်ဘာသာနဲ့ မွတ်စလင်တွေကို စော်ကားတဲ့ ဒေါ်နယ်ထရန့်ရဲ့ ဗီဒီယိုဖိုင်တွေကို ပြသနေကြပါတယ်” လို့ ကလင်တန်က အခိုင်အမာ ပြောခဲ့ပါတယ်။အိုမောလေးကလည်း ထရန့်နဲ့ တခြားရိုးသားမှု မရှိတဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေကို နိုင်ငံရေး အန္တရာယ်တွေလို့ အပြင်းအထန် ဝေဖန်ခဲ့ပါတယ်။“နိုင်ငံဟာ IS အစွန်းရောက်တွေရဲ့ စိန်ခေါ်မှုကို တုံ့ပြန်ဖို့ ပိုပြီးနိုးကြား လာပါလိမ့်မယ်။ ဒါပေမဲ့ အမေရိကန် နိုင်ငံသားတွေ အနေနဲ့ သူတို့ရဲ့ စံတန်ဖိုးတွေကို အာကျယ်အာကျယ်လုပ်တဲ့ ဘီလျံနာတွေရဲ့ ဖက်ဆစ်ဆန်တဲ့ တောင်းဆိုချက်တွေထံ ဘယ်တော့မှလက်နက်မချဖို့ လိုပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ဟာ ဒီထက်ပိုပြီး ကောင်းမွန်တဲ့ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဖြစ်ပါတယ်” လို့ အိုမောလေးက ဆိုပါတယ်။မကြာသေးမီ သီတင်းပတ်တွေအတွင်း ဒေါ်နယ်ထရန့်ရဲ့ လူသိများမှုဟာ သူရဲ့ အငြင်းပွားဖွယ်ရာ အကောင်းဆုံး မှတ်ချက်စကားတွေ ပြောပြီးတဲ့နောက်မှာမှ ပိုပြီးကြီးထွားလာပုံ ရပါတယ်။ နိုင်ငံရေး မျက်နှာသစ် ဒေါ်နယ်ထရန့်ဟာ ရီပက်ဘလီကင်ပါတီနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ ကောက်ယူခဲ့တဲ့ စစ်တမ်းအများစုမှာ ထိပ်ဆုံးက တစ်ပြေးနေသူ ဖြစ်ပါတယ်။ဒေါ်နယ်ထရန့်ကို တိုက်ခိုက်ရာမှာ ဒီမိုကရက်တစ် ခေါင်းဆောင်တွေ တက်ညီလက်ညီ ရှိခဲ့ကြပေမယ့် ဆန်းဒါးဟာ အစွန်းရောက်ဝါဒကို ဘယ်လို ကိုင်တွယ်မလဲဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကလင်တန်နဲ့ အကြာကြီး အငြင်းအခုံ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဆန်းဒါးက ကလင်တန်ရဲ့ ဆီးရီးယားနိုင်ငံ ဝေဟင်ကို မပျံသန်းရဇုန် သတ်မှတ်ရေး တောင်းဆိုချက်နဲ့ ဆီးရီးယား သမ္မတ ဘာရှားအယ်အာဆတ် ပြုတ်ကျရေးအပေါ် အဓိက အာရုံပြုဖို့ဆိုတဲ့ အချက်တွေကို ဆန့်ကျင်ခဲ့ပါတယ်။ဆန်းဒါးဟာ စီးပွားရေး မညီမျှမှုနဲ့ ဘဏ္ဍာရေး အလွဲသုံးစားမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပြောဆိုရာမှာသာ ပိုပြီး သက်သောင့်သက်သာ ရှိသူပါ။ သူက ကလင်တန် ပြောဆိုတဲ့ ကိစ္စကို ပြင်း ပြင်းထန်ထန် ဆန့်ကျင်သူ ဖြစ်လာပါတယ်။သူက “အမေရိကန် အနေနဲ့ အာဆတ်နဲ့ IS ကို တစ်ပြိုင်တည်း အောင်မြင်စွာ တိုက်ဖို့ မလုပ်နိုင်ပါဘူး။ အခုအချိန်မှာ IS က အဓိက ဦးစားပေး ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်တော့မှပဲ အာဆတ်ကို ဖယ်ကြတာပေါ့” လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။အိုမောလေးက အမေရိကန်က ကျောထောက်နောက်ခံ ပြုပေးခဲ့တဲ့ အစိုးရ အပြောင်းအလဲဖြစ်ခဲ့တဲ့ နိုင်ငံတွေ အများကြီး ဒုက္ခတွေ ရောက်ခဲ့ရပုံကို ပြန်ကြည့်ကြဖို့ ထောက်ပြခဲ့ပါတယ်။ သူက ၂၀၁၁ ခုနှစ်က လစ်ဗျားနိုင်ငံရဲ့ အဖြစ်ကို ရွေးထုတ်ပြခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီအချိန်က ကလင်တန်ဟာ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဖြစ်ပါတယ်။ မွမ်မာကဒါဖီကို ဖြုတ်ချဖို့ ထောက်ခံခဲ့ပြီး အခုတော့ လစ်ဗျားနိုင်ငံ ဒုက္ခသုက္ခထဲ ထိုးကျသွားခဲ့ပါတယ်။ လစ်ဗျားဟာ ဂျီဟတ်တွေအတွက် လုံခြုံတဲ့ နယ်မြေတစ်ခု ဖြစ်လာနေပါပြီ။“နယ်မြေ တစ်ခုမှာ တည်ငြိမ်ရေးကို လက်တွေ့ကျကျ စဉ်းစားဖို့ထက် အစိုးရ ဖြုတ်ချရေး အတွက်ပဲ ဇောကြီးခဲ့တာမျိုး ဖြစ်နိုင်ပါတယ်” လို့ အိုမောလေးက ဆိုပါတယ်။ကလင်တန်က သူ့အနေနဲ့ ဆီးရီးယားနဲ့ အီရတ်ကို အမေရိကန် တိုက်ခိုက်ရေးတပ်တွေ လွှတ်ဖို့ အဆင်သင့် မဖြစ်ဘူးလို့ ပြောပါတယ်။ သူက အမေရိကန်တွေ အနေနဲ့ မြေပြင်တိုက်ပွဲမှာ ပါဝင်စရာ မလိုဘဲ IS တွေကို တိုက်ခိုက် ချေမှုန်းဖို့ မဟာဗျူဟာ ရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ဆန်းဒါးရဲ့ လက်ထောက် တစ်ဦးက ကွန်ပျူတာ ချွတ်ယွင်းချက် တစ်ခုကို အခွင့်ကောင်းယူပြီး ကလင်တန်ရဲ့ မဲဆန္ဒရှင် အချက်အလက်တွေကို ချောင်းကြည့်ခဲ့မှုလိုမျိုး အချက်အလက်ဆိုင်ရာ စည်းကမ်းချိုးဖောက်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကလင်တန်နဲ့ ဆန်းဒါးတို့ရဲ့ မဲဆွယ်မှုအကြား အရှုပ်တော်ပုံ အသေးစားတစ်ရပ် ရှိနေပေမယ့်လို့ အခုဒီဘိတ်ကို လုပ်ခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ဒါပေမဲ့ ဒီဇင်ဘာ ၂၀ ရက်မှာတော့ ဆန်းဒါးက “ဒါဟာ ကျွန်တော်တို့ လုပ်နေတဲ့ မဲဆွယ်မှု အမျိုးအစား မဟုတ်ပါဘူး” လို့ပြောရင်း စင်ပေါ်ကနေ ကလင်တန်ကို တောင်းပန်လိုက်တဲ့အတွက် ဒီကိစ္စဟာ ပြေလည်လို့ သွားပါတယ်။နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဖြစ်ကတည်းက သူဟာ ကိုယ်ပိုင် အီးမေးလ်အကောင့်နဲ့ ဆာဗာကို သုံးခဲ့တယ်လို့ ဖွင့်ပြောခဲ့တဲ့နောက် ဒီကိစ္စမျိုးတွေဟာ ကလင်တန် အတွက်တော့ ဘာမှ အရေးမပါလှပါဘူး။