ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ပခုက္ကူမြို့လေးက ဧရာဝတီ မြစ်ကြီးရဲ့ အနောက်ဘက်မှာရှိလို့  ဧရာ အနောက်မြို့လို့တောင် တချို့က ခေါ်ကြတယ်မို့လား။ ဧရာဝတီ မြစ်ကြီးကို အမှီပြုပြီး အသက်ရှင် ရပ်တည်နေတဲ့ ကျေးရွာတွေကလည်း အများသား။ မြစ်ကမ်းဘေးက မြို့ဆိုတော့ မြစ်ရေတက်ချိန်ဆို လှေပြိုင်ပွဲတွေ လှေအလှပြ ပြိုင်ပွဲတွေကို ခြိမ့်ခြိမ့်သဲသဲ ကျင်းပတာ။ အခု ကျင်းပတာတော့ မဟုတ်ဘူး။ အရင်တုန်းကပါ။ မှတ်သားမိသလောက် ပြောရရင် ပခုက္ကူမှာ လှေပြိုင်ပွဲနဲ့ လှေအလှ ပြိုင်ပွဲ နောက်ဆုံးလုပ်ခဲ့တာ ၁၉၉၈ ခုနှစ်ကပါ။ အဲဒီနောက်ပိုင်း ပခုက္ကူမှာ လှေပြိုင်ပွဲ မလုပ်တော့တာ ဆယ်စုနှစ် နှစ်ဆယ်နီးပါး ရှိလာပါပြီ။ လှေသီချင်းသံတွေလည်း တိတ်ဆိတ်နေတာ ကြာပါပြီ။ ကုန်ခဲ့တဲ့ စက်တင်ဘာ ၂၂ ရက်နေ့ နံနက်ခင်းဆီမှာ လွမ်းမောခဲ့ရတဲ့ လှေသီချင်းသံတွေ ဧရာဝတီမြစ် အတွင်းမှာ တစ်ဖန် လွင့်ပြန်လာပါတယ်။
နံနက်ခင်း နေရောင်ထဲသို့ ‘သရကာ ငှက်အပေါင်း ပျော်မြူးကြပြန် ..မြူးကြအချိန်မှန် .. ပန်းနံ့သာ ရောင်စုံမွှေး လေယူရာယိမ်း .. ဘဝင် အေးအောင်ဖန် အလွန် ပျော်မြူးဖွယ် ထူးတဲ့ အချိန်ယံ ...’ ဆိုတဲ့ ကျေးလက် သီချင်းသံဟာ လေထဲကို ပြန်လွင့်လာချိန်မှာ ရေဖောင်ထက်ကို တင်မယ့် ဘုရားတင်ပြာဿဒ်ကိုလည်း တူညီဝတ်စုံ ဝတ်ဆင်ထားတဲ့ လူငယ်တစ်စုက ပခုံးထက်ကို မ,တင်လိုက်ပါတယ်။ ထွက်ပေါ်လာတဲ့ သီချင်းသံ ဂီတသံ တို့ကို လိုက်ပြီး ဘုရားတင်ပြာဿဒ်ကို ထမ်းထားတဲ့ လူငယ်တွေက ဘယ်ညာခြေလှမ်း တို့ကို ဟန်ချက်ကျကျ လှမ်းရင်း သိုင်းနင်းလိုက်ပါတယ်။ သိုင်းနင်းတယ် ဆိုတာက ကိုယ်ရွာရဲ့ ယဉ်ကျေးမှု အတတ်ပညာနဲ့ ဘုရားရှင်ကို ပူဇော်တာပါ။ ဒီလို ဓလေ့ထုံးတမ်းတွေ အညာအရပ်မှာ အများကြီး ကျန်နေပါသေးတယ်။

သိုင်းနင်းတဲ့ လူငယ်ထုကို လာရောက်ကြည့်ရှုတဲ့ ပရိတ်သတ်ကလည်း အနီးနားတစ်ဝိုက် ပြည့်ကျပ်လာပြီး အုန်းပွဲ၊ ငှက်ပျောပွဲနဲ့ ဘုရားပင့်လာတဲ့ သူတွေလည်း အတန်းလိုက် ဧရာဝတီ မြစ်ဆီကို လှမ်းနေကြပါတယ်။ ဘုရားရှင် ကိန်းဝပ်စံပယ်မယ့် ပြာဿဒ်ဆောင်ကိုလည်း သိုင်းနင်းရင်း မြစ်ကမ်းဆီကို ပင့်ဆောင် လာပါတယ်။  မြစ်အတွင်း လှည့်လည် ပူဇော်မယ့် ဖောင်ထက်ကို ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်နဲ့  ပြာဿဒ်ဆောင်တို့ ရောက်ရှိသွားချိန်မှာ လောင်းလှေတွေဟာ မြစ်ပြင်ဆီကို အစုန်အဆန် စ,လှော်ခတ်နေကြပါပြီ။ လှေသီချင်း သံတွေဟာလည်း မြစ်ပြင်ထက်ကနေ ကမ်းနံဘေးက ပရိသတ်ဆီကို လွင့်လူးလို့ လာပါတယ်။
ပရိသတ်တွေဆီကလည်း “ဟိုမှာ အောင်လံသိန်း လှေလာပြီ “၊ “ဟိုမှာ စိန် မောင်း လှေလာပြီ”ဆိုပြီး အော်ဟစ်ပြောဆို နေသံတွေလည်း ဆူညံလာပါတယ်။ လောင်း လှေတွေကလည်း ပရိသတ်နားဆီကနေ လှော်သွားလိုက် မြစ်အလယ်ကနေ လှော် သွားလိုက်။ လောင်းလှေတွေရဲ့ နောက်မှာပါ တဲ့ ဆွဲလှေတွေဆီကနေ စည်တိုသံ မောင်းသံ တွေနဲ့ လင်ကွင်းသံတွေတို့နဲ့အတူ ‘လှေအသင်း ပြောင်ထွန်းတဲ့ ဂုဏ်ကျက်သရေ .. မြစ်အတွင်းမှာ စုန်ဆင်းကာ ..  လှော်အသင်းမဟာ လှော်ပြန်နေတာ’ ဆိုတဲ့ လှေသီချင်း တွေ ‘ဟေလာ ယောက်ျား စိန်မောင်းလှေသား .. တိုးတက်တဲ့ မြန်မာပြည် အေးချမ်းလို့သာယာပြီ မြန်မာ့ လှေသဘင်ပွဲ ဆင်နွဲကြသည် တင့်လှပေသည် .. ရိုးရာပွဲ နွဲပျော်ကြလို့  မြို့ရွာလည်း ရှုမဆုံးနိုင်ပေသည် .. ဟေလာ ယောက်ျား စိန်မင်းလှေသား..’ နှစ်ရှည်လများ မကြားရခဲ့တဲ့ လှေသီချင်းတွေ ပြန်ကြားရတာကြောင့် တချို့လိုက်ပြီး ကနေပါသေးတယ်။ တချို့ လှေသီချင်းသံက ခပ်မှန်မှန်၊ တချို့လှေသီချင်းက ခပ်မြန်မြန်။ သီချင်းသံကို လိုက်ပြီး လှေလှော်သားတွေက လှော်တက်တွေကို ယိမ်းကာနွဲ့ကာ လှော်ကြပါတယ်။
ပခုက္ကူမြို့အနီးက ဧရာဝတီမြစ်ထဲမှာ လှေသီချင်းသံတွေကို အခုလိုကြားစေခဲ့တာတော့ မြစ်ကမ်းနံဘေးက ကုက္ကိုလှကျေးရွာ ဘုရားပွဲကြောင့်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ကုန်းပွဲရေပွဲ တစ်ပြိုင်တည်း ကျင်းပတဲ့ပွဲပါ။ ပခုက္ကူတစ်နယ်လုံးမှာ ကုန်းပွဲကျင်းပတဲ့ ဘုရားပွဲ အများအပြား ရှိပေမယ့် ရေပွဲကျင်းပတဲ့ ဘုရားပွဲကတော့ ဒီတစ်ပွဲပဲ ရှိပါတယ်။ ကုန်းပွဲဆိုတာက သံဃာတော်တွေကို ဆွမ်းလောင်းလှူပြီး ဇာတ်သဘင်တွေနဲ့ ကျင်းပတာပါ။ ရေပွဲကတော့ အနီးအနားမှာရှိတဲ့ ရှေးဟောင်း လောင်းလှေအသင်းတွေကို ဖိတ်ပြီး မြစ်ထဲမှာ အလှပြ လှော်ခတ်ရင်း ဖောင်ထက်မှာရှိတဲ့ ဘုရားရှင်ကို လှေတွေနဲ့ ပူဇော် ဦးခိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။
ရေပွဲဟာ ကုန်းပွဲထက် ကုန်ကျစရိတ် များတာကြောင့် နှစ်တိုင်း မထည့်နိုင်ပါဘူး။ ငွေကြေး အဆင်ပြေတဲ့ နှစ်မှပဲ ရေပွဲ ထည့်နိုင်ပါတယ်။ တစ်ခါတလေ သုံးနှစ်တစ်ကြိမ်၊ တစ်ခါတလေ လေးနှစ်မှတစ်ကြိမ်ပဲ ရေပွဲထည့် နိုင်ပါတယ်။ လှေအသင်းတွေကို အနည်းဆုံး ၁၀ ရက်လောက် ကြိုဖိတ် ရပါတယ်။ ဒါမှလည်း လှေအသင်းတွေမှာ လေ့ကျင့်ချိန် ရတာပါ။ လှေအသင်းက အနည်းဆုံး ၁၀ သင်းလောက် ပါပါတယ်။ တစ်သင်းကို လှေသား ၃၀ ကနေ ၆၀ ထိ ပါတာဆိုတော့ လူပေါင်း ၄၀၀ စာလောက် အကြွေးအမွေး စီစဉ်ရပါတယ်။ လှေလှော်ရင်း ကမ်းဘေးမှာ ခဏ ဝင်နားရင်လည်း ငှက်ပျောသီးတို့ အအေးတို့နဲ့ အစာပြေ ဧည့်ခံရပါတယ်။ ဒါမှလည်း လှေလှော်အဖွဲ့မှာ မြစ်ထဲ နာရီချီ လှော်နိုင်တာပါ။ အဆုံးသတ် လှော်ပြီးရင်တော့ လှေသားအားကို ရွာဘုန်းကြီးကျောင်း ထမင်းဟင်းတွေနဲ့ ဧည့်ခံရပါတယ်။
အကုန်အကျများလှတဲ့ ကုက္ကိုလှရေပွဲဟာ ဒေသခံတွေ အတွက် အလွမ်းဖြေစရာပါ။ လောင်းလှေတွေကို တစ်စုဝေးတည်း ခုလို မြင်တွေ့ရဖို့ မလွယ်တော့ပါဘူး။ လှေအတော်များများရဲ့ သက်တမ်းက နှစ် ၁၀၀ကျော် တွေပါ။ ဒီလို နှစ်ပေါင်း ကြာလှပြီဖြစ်တဲ့ လှေကြီးတွေကို လှေမျက်ရွဲ လှေမျက်လုံး စတဲ့ လောင်းလှေတွေရဲ့ အဆင်တန်ဆာတွေ နဲ့အတူ မပျက်မစီဘဲ မြင်တွေ့ရတာ စိတ်ချမ်းသာစရာလည်း ကောင်းလှပါတယ်။  အရင်ကတည်းက နာမည်ကျော် လောင်းလှေတွေဆိုတော့ ပွဲကြည့်ပရိတ်သတ်အတွက် ခုလို မြင်ခွင့်ရတာ ကျေနပ်စရာ အကောင်းဆုံးပါပဲ။
လောင်းလှေတွေကို အားပါးတရ လှော်ခပ်နေတဲ့ လှေသားတွေ ကြည့်ရင်း မကြာခင်က အဖြစ်အပျက်တွေကို သတိရမိပါတယ်။ အဲဒါက ၂၇ကြိမ်မြှောက် ဆီးဂိမ်းနဲ့ ၂၈ကြိမ်မြောက် ဆီးဂိမ်းက လှေပြိုင်ပွဲပါ။ ၂၇ကြိမ်မြှောက် ဆီးဂိမ်း ရိုးရာလှေပြိုင်ပွဲမှာ ရွှေတံဆိပ်တွေ အများအပြား ရပါတယ်။ အဲဒီ ဆီးဂိမ်းအပြီးမှာ အားကစားသမား အတော်များများ အနားယူသွားပါတယ်။ ၂၈ကြိမ်မြှောက် ဆီးဂိမ်းမှာ ရိုးရာလှေပြိုင်ပွဲကနေ ရွှေဆု အများအပြား မျှော်မှန်းခဲ့ပေမဲ့ တစ်ကယ် ပြိုင်တဲ့အခါ အတော်ကို လွဲသွားပါတယ်။ မြစ်တွေ ချောင်းတွေပေါတဲ့ မြန်မာပြည်မှာ လှေပြိုင်ပွဲတွေ တစ်ကယ်လုပ်ပြီး တစ်ကယ် လှေလှော်ကောင်းတဲ့ အားကစားသမားတွေ ရှာဖို့ မခက်ပါဘူး။ ထူးခွန်သူတွေကို ရွေးပြီး စနစ်တကျ လေ့ကျင့်ပေးဖို့ပဲ လိုတာပါ။ မြစ်ကမ်းနံဘေးမြို့တွေမှာ လှေပြိုင်ပွဲ ပြန် ကျင်းပနိုင်ရင် အာကစားသမားကောင်းတွေ ထွက်ပေါ်လာမှာ သေချာပါတယ်။

 တော်သလင်းလ လှေပြိုင်ပွဲ “ ဆိုတာ မူလတန်း ဖက်စာတန်းထဲမှာ သင်ခဲ့ဖူးပြီးသားပါ။ ကျွန်တော်တို့ကတော့ အထိုက်အလျှောက် တော်သလင်းလ လှေပြိုင်ပွဲတွေကို သိမီခဲ့ပါတယ်။ သို့သော်လည်း ယနေ့ခေတ် မျိုးဆက် များအတွက် တော်သလင်းလ လှေပြိုင်ပွဲဆိုတာ စာထဲမှာ တွေ့ရမြင်ရတဲ့ အရာတစ်ခုပါ။ မျက်မြင်ကိုယ်တွေ့ လှေတွေ ဘယ်လို ပြိုင်ကြတယ် ဘယ်လိုလှော်ကြတယ် ဆိုတာ တွေ့ဖို့မြင်ဖို့ မလွယ်တော့ဘဲ ဒဏ္ဍာရီ ပုံပြင် ဆန်ဆန် ရှိနေတော့မှာပါ။
တွေးတောနေတဲ့ အတွေးစတွေကို ပြန်ဖျက်ပြီး လောင်းလှေတွေဆီကို ပြန်ပြီး ကြည့်လိုက်ပါတယ်။ အချိန် အတော်ကြာအောင် မြစ်ထဲမှာ လှော်ခဲ့ပြီးပြီမို့ လှေသားတွေလည်း အတော်လည်း ပင်ပန်းနေကြပါပြီ။ တစ်ချို့ လှေတွေက နှုတ်ဆက်သီချင်း ‘ မောင်ကြီးတို့ လာခဲ့မယ်ဗျို့ ဒီနှစ်လို နောင်နှစ်လည်း နွဲကြမှာ ထထထ တစ်နှစ် တစ်ခါ အရောက်လာခဲ့ပါ လာခဲ့မှာ လာခဲ့မှာ’ ကို ဆိုနေကြပါပြီ။ နှစ်အတန်ကြာ ဝေးကွာခဲ့တဲ့ လှေပွဲဆီကနေ ပြန်လှည့်လာခဲ့ပေမဲ့ လွမ်းမောခဲ့ရတဲ့ လှေသီချင်းသံတွေကတော့ အိမ်အပြန်ခရီးထိ ကြားယောင်နေဆဲ ဖြစ်ပါတော့တယ်။