ပွက်လောရိုက်ခဲ့ရတဲ့ RED DOT ကုမ္ပဏီ ပိတ်သိမ်းမှု

ပြီးခဲ့သည့် ရက်သတ္တပတ်အတွင်း နိုင်ငံခြားသားနှစ်ဦးပိုင်သည့် အွန်လိုင်းငွေရေးကြေးရေး ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ကိုင်သော RED DOT ကုမ္ပဏီသည် မြန်မာနိုင်ငံအနှံ့ရှိ အရောင်းကိုယ်စားလှယ်များထံမှ ကြိုတင်အပ်ငွေများ ပြန်လည်ပေးအပ်ခြင်းမရှိသေးဘဲ လုပ်ငန်းပိတ်သိမ်းပြီး ကိုယ်ပျောက်သွားသည့် သတင်းမှာ အတော်ပွက်လောရိုက်ခဲ့သည်။

RED DOTကုမ္ပဏီသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၁၅ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီမှစ၍ ဆက်သွယ်ရေးအော်ပရေတာလေးခုနှင့် အကျိုးတူပူးပေါင်းပြီး ဖုန်းဘေလ်အား အီလက်ထရွန်နစ်နည်းဖြင့် အရောင်းကိုယ်စားလှယ်ဆိုင်များမှတစ်ဆင့် လက်လီပြန်လည်ရောင်းချသည့် လုပ်ငန်းအဓိကလုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ တစ်နှစ်အကြာတွင် မြန်မာနိုင်ငံအနှံ့ ဖုန်းဘေလ်အရောင်းကိုယ်စားလှယ် ဆိုင်ပေါင်း နှစ်သောင်းခန့် ရှိလာခဲ့သည်။

အရောင်းကိုယ်စားလှယ်များအနေဖြင့် တစ်ပတ်လျှင် သုံးသိန်းဖိုး၊ တစ်လလျှင် သုံးသိန်းဖိုး စသည်ဖြင့် ရောင်းရပြီးရောင်းရ ငွေ၏ လေးရာခိုင်နှုန်းကို အမြတ်အဖြစ် ပြန်လည်ရရှိကြသည်။

ယင်းလုပ်ငန်းအပြင် Viber, Ananda, Iflix, Viu တို့နှင့် ပူးပေါင်း၍ အွန်လိုင်းငွေရေးကြေးရေး ဝန်ဆောင်မှုပေးခဲ့ပြီး မီတာဆောင်ခြင်းနှင့် ဗေဒင်မေးမြန်းခြင်း စသည့်ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများကိုလည်း လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ အခြားအွန်လိုင်းငွေပေးချေမှု လုပ်ငန်းများလည်း လုပ်ကိုင်ခဲ့ပြီး Prepaid Card ကိုလည်း မိတ်ဆက်ခဲ့သည်။

Red Dot ထံမှ ကိုယ်စားလှယ်ရယူပြီး အွန်လိုင်ဖုန်းဘေလ်ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ကိုင်ကြသည့် အရောင်းကိုယ်စားလှယ်အများစုမှာ ၂၀၁၈ ခုနှစ် အောက်တိုဘာမှစတင်ပြီး ဖုန်းဘေလ်ထုတ်မရတော့ဘဲ ကုမ္ပဏီကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းရာတွင် သည်းခံစောင့်ပေးရန် အကြောင်းပြန်ခဲ့ကြောင်း ကိုယ်စားလှယ်များထံမှ သိရသည်။ ထပ်တိုးဝန်ဆောင်မှုများ (ကားလက်မှတ်၊ လေယာဉ်လက်မှတ် စသည်) ပြုလုပ်နေသည်ဟု အကြောင်းပြခဲ့သည်။

စောင့်ဆိုင်းနေစဉ် ကိုယ်စားလှယ်များအား တစ်စုံတစ်ရာအကြောင်းကြားခြင်းမရှိဘဲ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်တွင် ကုမ္ပဏီကိုပိတ်သိမ်းခဲ့သည်။ ကုမ္ပဏီရှေ့တွင်ကိုယ်စားလှယ်အချို့သာ ငွေပြန်တောင်းနိုင်ခဲ့သည်။

လက်ရှိဖြစ်ပွားခဲ့သည့် လိမ်လည်မှုမှာ ဖုန်းဘေလ်အရောင်းကိုယ်စားလှယ်များအား ပေးရန်ရှိသည်များကို မရှင်းလင်းရသေးဘဲ ကုမ္ပဏီရောလူပါပျောက်သွားခြင်းဖြစ်သည်။ မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် ကိုယ်စားလှယ်ပေါင်း ၂၀၀၀၀ ကျော် ရှိနိုင်ပြီး ဆုံးရှုံးသည့် ငွေကြေးပမာဏမှာ သိန်းပေါင်း သောင်းဂဏန်းမျှ ရှိနိုင်သည်ဟု အရောင်းကိုယ်စားလှယ်များက ခန့်မှန်းသည်။ စက်ထဲတွင် ကျန်ရှိနေသည့် ရရန်ရှိငွေပမာဏမှာ ရှစ်သိန်းဝန်းကျင်အထိပင် ရှိသူလည်း ရှိသည်ဟု သိရသည်။

RED DOTအရောင်းကိုယ်စားလှယ်များ၏ ဆုံးရှုံးနစ်နာရမှုများနှင့်ပတ်သက်၍ ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးက ပြုလုပ်သည့် အွန်လိုင်းစစ်တမ်းတစ်ခုတွင် ဖြေဆိုသူ ၁၃၂ ဦးအနက် စက်လုံးဝပြန်မအပ်ရသေးသူ ၄၆ ဦး၊ စက်ပြန်အပ်ပြီး ငွေပြန်အမ်းရန်အတွက် စောင့်နေသူများ ၇၆ ဦး၊ ငွေပြန်ရပြီးသူခုနစ်ဦးနှင့် Application ပြန်အမ်းငွေ မရသေးသူ သုံးဦးရှိသည်ဟု ဖြေဆိုထားသည်ကို တွေ့ရသည်။

အခြားစစ်တမ်းတစ်ခု၌ RED DOTစက်ထဲတွင် ကျန်ရှိနေသည့် လက်ကျန်ပမာဏနှင့် ပတ်သက်၍ဖြေဆိုသူ ၁၆၄ ဦးအနက် ၁ဝဝဝဝဝမှ နှစ်သိန်းကြား (၁၀၀၀၀၀ မှ ၂၀၀၀၀၀) ကျန်ရှိနေသူ ၇၀၊ ငါးသောင်းမှ ၁၀၀၀၀၀ ကြား (၅၀၀၀၀ မှ ၁၀၀၀၀၀) ၄၉ ဦး ၊ နှစ်သိန်းအထက် ၃၁ ဦး၊ ငါးသောင်းအောက် ၁၀ ဦး၊ ၁၀၀၀၀၀ နှစ်သောင်း နှစ်ဦး၊ သုံးသိန်းခုနစ်သောင်း ကျန်ရှိနေသူ နှစ်ဦးရှိ နေသည်ဟု ဖြေဆိုထားသည်။

RED DOTဘယ်သူ့ ‘တာ’ က လွတ်သွားတာလဲ

RED DOTနှင့် ပတ်သက်ပြီး အစိုးရပိုုင်းဆိုင်ရာဌာနများသည် ၎င်းတို့နှင့်မသက်ဆိုင်ကြောင်း အကြောင်းပြချက်ကိုယ်စီနှင့် အပြိုင်ငြင်းချက်ထုတ်ကြသည်။ အလိမ်ခံလိုက်ရသည့် အရောင်းကိုယ်စားလှယ်များမှာလည်း အဆိုပါအချက်ကို စိတ်ပျက်လျက်ရှိသည်။

“တစ်နိုင်ငံလုံးဆိုရင် ကိုယ်စားလှယ်ပေါင်းက နှစ်သောင်းကျော် သုံးသောင်းလောက်ရှိတယ်။ တစ်ဦးက ၁၀၀၀၀၀ နဲ့တွက်ရင်တောင် သိန်းပေါင်း အများကြီးပဲလေ။ အဲဒါကို ဘာမှမလုပ်ပေးဘူး။ ဘာလုပ်လို့ လုပ်ရမှန်းလည်းမသိဘူး။ ဘယ်သူ့ကို ဘယ်လိုအကူအညီတောင်းလို့ တောင်းရမှန်း မသိဘူးဆိုတော့ တော်တော်လေးတော့ အံ့သြတယ်။ ဒီနိုင်ငံမှာ ဒီလိုဥပဒေတွေ ဖြစ်နေတာ” ဟု ကရင်ပြည်နယ် ဘားအံမြို့မှ အရောင်းကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးဖြစ်သူ ဒေါ်ဇင်ဇင်ကျော်က ပြောသည်။

အဆိုပါ RED DOTကုမ္ပဏီ၏ လိမ်လည်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ မီဒီယာများ၏ မေးမြန်းမှုကို ဗဟိုဘဏ်က ဖေဖော်ဝါရီ ၆ ရက်၌ ပြုလုပ်သည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ငွေရေးကြေးရေး ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများအား သေးငယ်သေးသည့်အချိန်၌ စည်းကမ်းတင်းကျပ်လိုက်ပါက လုပ်ငန်းကြီးထွားလာရန် အခက်အခဲရှိကြောင်း၊ အခြားတစ်ဖက်တွင်လည်း တစ်စုံတစ်ရာကြီးထွားပြီး လုပ်ငန်းများကို မကြီးကြပ်ပါက အများပြည်သူထိ ခိုက်နစ်နာနိုင်ကြောင်းနှင့် RED DOTသည် ယင်းနှစ်ခုကြား(ကြီးလည်းမကြီး၊ သေးလည်းမသေးသည့် လုပ်ငန်း)တွင် ရှိကြောင်း ဗဟိုဘဏ် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဦးဘိုဘိုငယ်က ဖြေကြားသည်။

ယင်းအပြင် RED DOT သည် ငွေပေးချေမှုလုပ်ငန်းတစ်ခု မဟုတ်ဘဲ မိုဘိုင်းလ်အော်ပရေတာများထံမှ ဖုန်းဘေလ်အားယူ၍ ကို်ယ်စားများမှတစ်ဆင့် ပြန်လည်ရောင်းချသော လုပ်ငန်းသာ ဖြစ်ကြောင်း၊ အွန်လိုင်းမှ ကုန်ပစ္စည်းတစ်ခုခုအား RED DOT ဖြင့် ဝယ်ယူ ငွေပေးချေခြင်းမျိုး မလုပ်နိုင်ကြောင်း၊ ပြည်သူလူထု၏ အပ်ငွေမရှိသော လုပ်ငန်းဖြစ်သောကြောင့် ဗဟိုဘဏ်က ထိန်းချုပ်မှု မပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း ရှင်းလင်းခဲ့သည်။

သို့သော် RED DOT နှင့်ပတ်သက်၍ ငြင်းဆိုကြသော အစိုးရဌာနများအနက် (နှိုင်းယှဉ်ခြင်းအားဖြင့်) ဗဟိုဘဏ်မှာ အသက်ဆိုင်ဆုံးဟု ဆိုနိုင်သည်။ RED DOTသည် ဖုန်းဘေလ်အား ကိုယ်စားလှယ်ယူ၍ လက်လီပြန်ရောင်းသည့် အလုပ်တစ်ခု တည်းသာမက Anada, Chanal+, iflix စသည့် လုပ်ငန်းများနှင့် ချိတ်ဆက်၍ မိုဘိုင်းငွေပေးချေခြင်း လုပ်ငန်းများလည်း လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ဝန်ဆောင်မှုတစ်ခုဖြစ်သည့် Red Dot Pay PIN ဝန်ဆောင်မှုသည် အွန်လိုင်းဂိမ်းများရှိ  Hero, Items များနှင့် ရုပ်ရှင်၊ သီချင်းများ စသည်တို့အား ဝယ်ယူရာတွင် အသုံးပြုနိုင်သည်။

ထို့ထက် RED DOTကုမ္ပဏီသည် RED DOTVISA CARD ဆိုသည့် Prepaid Card အား UAB, ဘဏ် VISA ကုမ္ပဏီတို့နှင့် ပူးပေါင်း၍ ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ယင်းကတ်အတွင်းသို့ ထည့်ထားနိုင်သည့်ငွေကြေးပမာဏမှာလည်း အများဆုံး ၂၅၀၀၀၀ ကျပ်အထိ ထည့်နိုင်ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် အများဆုံး ၅၀၀၀၀၀၀ ကျပ်အထိ ထည့်သွင်းနိုင်မည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ယင်းကတ်အား အသုံးပြုနိုင်သည့် နေရာများမှာ အွန်လိုင်းစတိုးများ၊ VISA နှင့်ချိတ်ဆက်ထားသော ဆိုင်များတွင် အသုံးပြုနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အခြားကတ်သို့ ငွေပေးပို့ခြင်း ၊ ငွေလွှဲခြင်းများ လုပ်ဆောင်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

ကိုယ်စားလှယ်များအား RED DOTVISA CARD နှင့်ပတ်သက်၍ မေးမြန်းရာတွင် အဆိုပါ Network Error စဖြစ်သည့် အောက်တိုဘာတွင် Prepaid Visa Service (PAVS) ဝန်ဆောင်မှုအား လာရောက်မိတ်ဆက်ခဲ့ပြီး ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် အဆိုပါ Prepaid ကတ်နှင့်ပတ်သက်၍ ထပ်တိုးစာချုပ်ချုပ်ခဲ့သည်များ ရှိသည်ကိုတွေ့ရသည်။

“(လာရောက်မိတ်ဆက်ခြင်း) ရှိခဲ့ပါတယ်။ အဲဒါအကြောင်းပြပြီး ကြိုတင်ငွေယူဖို့ ကြံသေးတယ်။ ငွေဖြည့်ကတ်ဘက်က ဟိုမရ ဒီမရ ဖြစ်နေလို့ Visa ကတ်အတွက် ကြိုတင် ငွေမပေးလိုက်ကြဘူး” ဟု အရောင်းကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးက ဆိုသည်။ အဆိုပါကတ်အတွက် အရောင်းကိုယ်စားလှယ်များမှ တစ်ကတ်တန် ဖိုး ၅၀၀၀ ကျပ်ဖြင့် မိမိမှယူသလောက်ကျသင့်သည့် ငွေပမာဏအား ပေးချေရမည်ဖြစ်သည်။ ယင်းကိုယ်စားလှယ်များမှတစ်ဆင့် ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်သူများ (Customers) ထံသို့ ပြန်လည်ရှင်းပြ၍ သုံးစွဲလာစေရန် ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်သည်။

အထက်ပါဝန်ဆောင်မှုသည် ဗဟိုဘဏ်၏ မိုဘိုင်းငွေရေးကြေးရေး ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းစာရင်းတွင် အကျုံးဝင်သည်။ အဘယ်ကြောင့် မှတ်ပုံတင်ထားခြင်းမရှိရသနည်း။ ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် စာချုပ်ချုပ်ဆိုနေသည့် အနေအထားဖြစ်သောကြောင့် လုပ်ငန်းစတင်လည်ပတ်နေပြီဟုဆိုနိုင်သည်။

ယခုဖြစ်ပွားခဲ့သည့် လိမ်လည်မှုသည် ဖုန်းဘေလ်ဝန်ဆောင်မှုအား အဓိကလုပ်ကိုင်နေသည့် အရောင်းကိုယ်စားလှယ်များ ကိစ္စဖြစ်နေခြင်းကြောင့် ဗဟိုဘဏ်က ၎င်းတို့၏ ကွပ်ကဲမှုအောက်တွင် ရှိမနေကြောင်း ငြင်းပယ်ခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။

၂၀၁၆ ခုနှစ် မတ် ၃၀ ရက်တွင် ဗဟိုဘဏ်က ထုတ်ပြန်သည့် မိုဘိုင်းငွေရေးကြေးရေး ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းတွင် မိုဘိုင်းလ်ငွေရေးကြေးရေးဝန်ဆောင်မှု (Mobile Financial Services MFS) အား မိုဘိုင်းနည်းပညာအသုံးပြု၍ ငွေပေးချေမှုနှင့် ငွေရေးကြေးရေး ဝန်ဆောင်မှုပေးခြင်းလုပ်ငန်းဟု အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုထားသည်။ အဆိုပါ မိုဘိုင်းငွေရေးကြေးရေး ဝန်ဆောင်မှုပေးသူအဖြစ် ဆောင်ရွက်လိုသောလူပုဂ္ဂိုလ် (သို့မဟုတ်) အဖွဲ့အစည်းသည် မိုဘိုင်းငွေရေးကြေးရေး ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း ဆောင်ရွက်ရန် မြန်မာနိုင်ငံကုမ္ပဏီများ အက်ဥပဒေအရ ကုမ္ပဏီသီးခြားတည်ထောင်၍ ဗဟိုဘဏ်သို့ သတ်မှတ်ချက်နှင့်အညီ မှတ်ပုံတင်လက်မှတ် လျှောက်ထားရမည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။

RED DOTကိစ္စတွင် ဗဟိုဘဏ်နှင့် မသက်ဆိုင်ကြောင်းငြင်းချက်မှာ ကုမ္ပဏီသည် အများပြည်သူထံမှ အပ်ငွေရယူထားခြင်း မရှိဟူသည့်အချက်ဖြစ်သည်။ ဥပဒေတွင် မိုဘိုင်းငွေကြေးဝန်ဆောင်မှုနှင့် ပတ်သက်၍ ပါဝင်ပတ်သက်သူ သုံးမျိုးပါဝင်သည်။ ဝန်ဆောင်မှုပေးသူ (Red Dot Network)၊ ကိုယ်စားလှယ် (အရောင်းကိုယ်စားလှယ်များ)နှင့် ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်သူ (Customers) ဟူ၍ ဖြစ်သည်။ အများပြည်သူဆိုသည်မှာ ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်သူများကို သာရည်ညွန်းခြင်းဖြစ်ပြီး (ဖုန်းဘေလ်ဝန် ဆောင်မှုကိစ္စတွင်) ၎င်းတို့မှာ ငွေအပ်နှံခြင်းမဟုတ်ဘဲ ကုန်ပစ္စည်းတစ်ခုကို လက်ငင်းဝယ်ယူသူအနေဖြင့်သာ ရှိနေသည်။ ထို့ကြောင့် ထိုကဲ့သို့ တစ်စုံတစ်ခုအား မိုဘိုင်းငွေကြေးဝန်ဆောင်မှုဖြင့် ဝယ်ယူသည့် လုပ်ငန်းများတွင် ကိုယ်စားလှယ်များအနေဖြင့် ကြိုတင်ပေးထားသည့် ငွေများသည် အများပြည်သူမှ လုပ်ငန်းတစ်ခုကို ကြိုတင်ငွေပေးထားခြင်း (သို့မဟုတ်) ယုံကြည်မှုတစ်ခုဖြင့် အပ်နှံထားခြင်းဟု သတ်မှတ်မထားသည်က RED DOTလွတ်သွားရသည့် အဓိက ‘တာ’ တစ်ခု ဖြစ်နိုင်သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ RED DOT ဖြစ်စဉ်သည် မိုဘိုင်း ငွေရေးကြေးရေးဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းတစ်ရပ်လုံးသို့ ဂယက်ရိုက်သွားစေသည်ကတော့ ငြင်းမရပေ။ ယင်းကုမ္ပဏီ ဖျက်သိမ်းပြီးနောက် ဗဟိုဘဏ်က တရားဝင် မှတ်ပုံတင်ရရှိပြီး လုပ်ကိုင်နေသော Wave Money၊ OK$နှင့် True Money စသည့် လုပ်ငန်းများက ရှင်းလင်းချက်များ အသီးသီး ထုတ်ပြန်ခဲ့ရသည်။ ၎င်းတို့၏ ဖေ့စ်ဘွတ်စာမျက်နှာတွင် တင်ထားသော ရှင်းလင်းချက်များအောက်တွင် Comment အများစုမှာ မိုဘိုင်းငွေရေးကြေးရေး ဝန်ဆောင်မှုကဏ္ဍအပေါ် အပျက်သဘောရှုမြင်သည်က များနေသည်။ ယခုကိစ္စ မဖြေရှင်းနိုင်လျှင် (သို့ မဟုတ်) ယခုထက်ပို၍ မကြီးကြပ်နိုင်လျှင် အဆိုပါကဏ္ဍအပေါ် အများပြည်သူ၏ ယုံကြည်စိတ်ချမှု ကျဆင်းသွားနိုင်သည်။

‘RED DOT ပိတ်သိမ်းလိမ်လည်သွားရင် တခြား Mobile Money မလိမ်ဘူးလို့ ဘယ်သူအာမခံထားလဲ’ ဆိုသည့် အွန်လိုင်းစစ်တမ်းတွင် ဖြေဆိုသူ ၆၀ အနက် ‘တစ်ခုမှမရှိ ဘူး လိမ်ရင်ခံရမှာပဲ’ ဟု ဖြေဆိုသူ ၄၁ ဦး၊ ‘စာချုပ်ရှိတာတောင် အလိမ်ခံနေရတာ စာချုပ်မရှိတာတော့ အယုံအကြည်မရှိ’ ဟု ဖြေဆိုသူ ၁၈ ဦး ပါဝင်နေသည်ကို တွေ့ရသည်။

ဗဟိုဘဏ်၏ သတ်မှတ်ချက်နှင့်အညီ လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သည့် မိုဘိုင်းငွေရေးကြေးရေး ဝန်ဆောင်မှုပေးသူသည် မျှော(Float) ထားသည့် ငွေကြေး၏ ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် တူညီသော ပမာဏတစ်ရပ်ကို ဘဏ်၌ ယုံကြည်အပ်နှံငွေစာရင်းဖွင့်လှစ်၍ အစဉ်ထိန်းသိမ်းထားရမည်ဖြစ်ပြီး အဆိုပါငွေအား ငွေဖြစ်လွယ်သော ရရန်ပိုင်ခွင့်များ အဖြစ်ထားရှိ၍ မိုဘိုင်းငွေရေးကြေးရေး ဝန်ဆောင်မှုပေးသူ၏ အခြားငွေစာရင်းများနှင့် ပေါင်းစပ်ခြင်းမရှိဘဲ သီးသန့်ထိန်းသိမ်းထားရမည် ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အများပြည်သူ၏ အပ်ငွေများအတွက် အာမခံချက်ရှိသည်။

RED DOTလိမ်လည်မှုကို ဖြေရှင်းပေးရန် မေးမြန်းခြင်းခံရသည့် အစိုးရဌာနများတွင် စားသုံးသူကာကွယ်ရေး ဦးစီးဌာန၏ ငြင်းချက်မှာ ကျိုးကြောင်းဆီလျော်မှုအရှိဆုံးဟု ဆိုနိုင်သည်။ ဝန်ဆောင်မှုပေးသူနှင့် ကိုယ်စားလှယ်ကြား လုပ်ငန်းရှင်ချင်း (Business to Business) ဖြစ်သည့်အတွက် စားသုံးသူများနှင့်မဆိုင်ပေ။ နစ်နာသူများမှာ ကိုယ်စားလှယ်များသာ ဖြစ်သည်။

ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် ကုမ္ပဏီများ ညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန (DICA) အနေဖြင့် ကုမ္ပဏီမှတ်ပုံတင်သည့်အခါ လုပ်ငန်းအမျိုးအစားကိုသာ အဓိကပြရပြီး လုပ်ငန်းလိုင်စင်ကိစ္စသည် မှတ်ပုံတင်ရရှိပြီးမှ သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနက ဆောင်ရွက်ရသည်။ ၎င်းဌာန အနေဖြင့်လည်း RED DOT ကိစ္စသည် ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနကိုသာ မေးမြန်းရမည်ဖြစ်ကြောင်း ဖြေဆိုထားသည်ကို တွေ့ရသည်။

အဆိုပါကုမ္ပဏီသည် ‘Myanmar Red Dot Network Limited’ ဟူသောအမည်ဖြင့် ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇ ရက်တွင် Register No 1114520641 နှင့် ကုမ္ပဏီမှတ်ပုံတင်ခဲ့ပြီး ကုမ္ပဏီဒါရိုက်တာများမှာ အိုင်ယာ လန်နိုင်ငံသား John Nagle နှင့် နယ်သာလန် နိုင်ငံသား Wouter De Jong တို့ဖြစ်ကြောင်း ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုနှင့် ကုမ္ပဏီများညွှန်ကြားမှု ဦးစီးဌာန (DICA) တွင် ထုတ်ပြန်ထားသည်။

သို့သော် RED DOT သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၁၅ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီကတည်းက မိုဘိုင်းငွေကြေး ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း စတင်လုပ်ကိုင်ခဲ့သောကြောင့် ကုမ္ပဏီမှတ်ပုံမတင်မီကပင် လုပ်ကိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

နိုင်ငံခြားသားနှစ်ဦးတည်ထောင်သည့် လုပ်ငန်းတစ်ခုသည် ထိုကဲ့သို့ဖြစ်နေခြင်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအပေါ် ကြီးကြပ်မှုအားနည်းကြောင်း ဖော်ပြနေသည်။

DICA ပို့ဆောင်ရေးနှင့် ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ဆက်သွယ်ရေး ညွှန်ကြားမှု ဦးစီးဌာနအား မေးမြန်းရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောသော်လည်း ပို့/ ဆက်ဝန်ကြီးဌာနက ၎င်းတို့မှာ ဆက်သွယ်ရေး လုပ်ငန်းဆိုင်ရာများအတွက် လုပ်ငန်းလိုင်စင်ထုတ်ပေးခြင်းသာဖြစ်ပြီး RED DOT သည် ဆက်သွယ်ရေး အော်ပရေတာများထံမှ ကိုယ်စားလှယ်ယူ လုပ်ခြင်းဖြစ်သောကြောင့် လိုင်စင်ထုတ်ပေးထားခြင်းမရှိကြောင်း ဖြေဆိုထားသည်။

မိုဘိုင်းငွေရေးကြေးရေး ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်နိုင်ရန်အတွက် မိုဘိုင်းကွန်ရက် ဆောင်ရွက်သူနှင့်ပတ်သက်၍ ဆက်သွယ်ရေးနှင့် သတင်းအချက်အလက် နည်းပညာဝန်ကြီးဌာနက ကန့်ကွက်ရန်မရှိကြောင်းစာနှင့် ဘဏ်မဟုတ်သော ငွေရေးကြေးရေးအဖွဲ့အစည်းများအတွက် အဆိုပါအဖွဲ့အစည်း၏ ကြပ်မတ်ကွပ်ကဲသူ (Regulator) ထံမှ ကန့်ကွက်ရန်မရှိကြောင်း စာအား ဗဟိုဘဏ်သို့တင်ပြရန် လိုအပ်ချက်သည် ပို့/ဆက် ဝန်ကြီးဌာနနှင့် သက်ဆိုင်သည့်အပိုင်း ဖြစ်သည်။

စီမံကိန်းနှင့် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနကလည်း အီလက်ထရွန်နစ်စနစ်ဖြင့် မိုဘိုင်းဖုန်းဘေလ်ရောင်းချခြင်းသည် မိုဘိုင်းလ်ဖုန်းဆက်သွယ်ရေး အော်ပရေတာများနှင့် အဓိကချိတ်ဆက်လုပ်ဆောင်နေခြင်း ဖြစ်သည့်အတွက် ၎င်းတို့နှင့် မသက်ဆိုင်ကြောင်း ငြင်းဆိုထားသည်။

ကိုယ်စားလှယ်များအနေဖြင့် သာမန်ပြည်သူများသာ ဖြစ်သည့်အတွက် ဥပဒေပိုင်းဆိုင်ရာများကို နားမလည်ဘဲ အစိုးရဌာနများ၏ ကြားဝင်ဖြေရှင်းပေးမှုမျိုးကို လိုလားနေကြသည်။

ရှေးယခင် လိမ်လည်မှုများနှင့် နောင်မဖြစ်ရလေအောင်

 RED DOT မတိုင်ခင်က မြန်မာပြည်တွင် ပြည်သူများ၏ ငွေကြေးများလိမ်လည်ခံရမှု ဖြစ်စဉ်များစွာ ရှိခဲ့သည်။

၂၀၁၅ ခုနှစ်က မြန်မာနိုင်ငံတော် ဗဟိုဘဏ်မှ နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်ရောင်းဝယ်ခွင့် လိုင်စင်ရယူထားသည့် Global Growth ကုမ္ပဏီသည် နိုင်ငံတကာရွှေပေါက်စျေး အတက်အကျ၊ ငွေလဲလှယ်နှုန်း အတက်အကျအပေါ် ဝင်ရောက်ကစားခြင်းဖြင့် အကျိုးအမြတ်ရရှိစေရန် လုပ်ဆောင်ပေးမည်ဟုဆိုကာ မြန်မာနိုင်ငံမှ ယင်းစျေးကွက်ကို စိတ်ဝင်စားသူ အများအပြားထံမှ ငွေသိန်းပေါင်းများစွာ လိမ်လည်ခဲ့သည်။ Global Growth ကုမ္ပဏီတည်ထောင်သူသည် NG Kwok Fai (ခေါ်)Mr.ED ဆိုသူဖြစ်ပြီး ၎င်းသည် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရဲတပ်ဖွဲ့က အလိုရှိနေသူ တစ်ဦးဖြစ်သည့်အပြင် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတွင်လည်း အလားတူ ငွေကြေးလိမ်လည်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ဗီယက်နမ်အာဏာပိုင်များက အလိုရှိနေသူတစ်ဦး ဖြစ်သည်။

၂၀၁၇ ခုနှစ် ဇွန်လအတွင်း Saxon Capital Limited (SCL) သည် အစုရှယ်ယာများကို အတိုးနှုန်းမြင့်မားစွာပေးပြီး တိုင်းဒေသကြီးလေးခုတွင် ဘဏ်လုပ်ငန်းစနစ်နှင့် မိုဘိုင်းစနစ်ကို အသုံးပြု၍ ပြည်သူများကို လိမ်လည်ရောင်းချပြီး ကုမ္ပဏီတာဝန်ရှိသူများ ထွက်ပြေးမှုဖြစ်စဉ်ဖြစ်ခဲ့သည်။ လိမ်လည်မှုကြောင့် မွန်ပြည်နယ် ဇင်းကျိုက်မြို့နယ် တစ်မြို့နယ်တည်း၌ပင် ကျပ်သိန်းနှစ်ထောင်ခန့်ပါသွား၍ ဒေသခံများက မွန်ပြည်နယ်လွှတ်တော်ကို တိုင်ကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါဖြစ်စဉ်အပေါ် ငွေချေးသက်သေခံလက်မှတ် လုပ်ငန်းကြီးကြပ်ရေးကော်မရှင်က သတိပေးထုတ်ပြန်ခဲ့သော်လည်း ထိရောက်သော အရေးယူနိုင်မှုမရှိခဲ့ချေ။ Saxon Capital Limited (SCL) နည်းတူ mart သည်လည်း အလားတူလိမ်လည်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သေးသည်။

ယင်းအပြင် စက်တင်ဘာလဆန်းပိုင်းတွင် မလေးရှားနိုင်ငံသား တရုတ်လူမျိုးများ၏ Myanmar Junwell Global ကုမ္ပဏီက ရှယ်ယာများကို ဆင့်ပွားရောင်းချပြီး ငွေကြေး ဂိမ်းပုံစံပြုလုပ်၍ အမေရိကန်ဒေါ်လာ တစ်သန်းခွဲကျော် လိမ်လည်ခဲ့မှု ဖြစ်စဉ်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

၂၀၁၈ ခုနှစ်အတွင်းမှာလည်း နာမည်ကျော်ခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်များအဖြစ် ယောဂီဝတ်ဒေါ်နန္ဒမာလာ၏ ကျပ်သိန်းထောင်သောင်းချီလိမ်လည်မှု၊ Jude Jude လုပ်ငန်းစုနှင့် မေအိမ့်ဒါလီအမည်ရ အမျိုးသမီးတစ်ဦး၏ ငွေကြေးလိမ်လည်မှုများနှင့် စုမဲငွေကြေးလိမ်လည်မှုများစွာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ထိုသို့လိမ်လည်မှုဖြစ်တိုင်း ပြည်သူများသာခံရသည့် ဖြစ်စဉ်ရှိနေပြီး ထိရောက်သော အရေးယူဆောင်ရွက်မှု တစ်စုံတစ်ရာတွေ့ မြင်ရမှုမရှိ ချေ။ လက်ရှိ RED DOT NETWORK ကုမ္ပဏီ တည်ထောင်သူကို ပြန်လေ့လာပါကလည်း တည်ထောင်သူ John Nagle သည် ဗြိတိန်တွင် ဒေဝါလီခံခဲ့ရသူတစ်ဦးဖြစ်နေသည်။ လက်ရှိ Red Dot Network ကုမ္ပဏီတွင် အများပြည်သူ၏ အပ်ငွေရှိမနေသော်လည်း လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များ၏ ငွေများ ကြိုတင်ပေးထားရသည့်အတွက် စည်းမျဉ်းဥပဒေတစ်ရပ်ရပ်ဖြင့် သေချာစွာ ကြပ်မတ်နိုင်ရန် လိုအပ်ပေသည်။ မူဝါဒနှင့် ဥပဒေများသည် အဆိုပါ ဖြစ်ရပ်မျိုးအား ကာကွယ်တားဆီးနိုင်စွမ်းမရှိဘဲ လစ်ဟာကွက်များ ရှိနေကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက သုံးသပ်သည်။

RED DOT ဖုန်းဘေလ်ဝန်ဆောင်မှုကိစ္စသည် အထက်တွင် ဖော်ပြထားသကဲ့သို့ ကိုယ်စားလှယ်နှင့် ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်သူဟူသည့် ပါဝင်သူ နှစ်ဦးအနက်အများ ပြည်သူ (ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်သူ) ထံမှ ငွေများ လက်ခံထားခြင်းမရှိဘဲ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များထံမှ ယူထားခြင်းအဖြစ်သာ သတ်မှတ်နိုင်သောကြောင့် ဗဟိုဘဏ်၏ ထိန်းချုပ်မှု အောက်မှ လွတ်နေခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။

RED DOT ကုမ္ပဏီနှင့် အရောင်းကိုယ် စားလှယ်များ ချုပ်ဆိုထားသည့် စာချုပ်တွင် တစ်လကြိုတင်အကြောင်းကြား၍ စာချုပ်အား ဖျက်သိမ်းနိုင်ကြောင်း၊ ထို့နောက် Red Dot Termianl (စက်) ပုံမှန်အတိုင်း လည်ပတ်မှု ရှိ-မရှိ စစ်ဆေးမည်ဖြစ်ပြီး ပျက်စီးပျောက်ဆုံးမှုတို့အတွက် စပေါ်ငွေမှ နုတ်ယူမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ စပေါ်ငွေဖြင့်ပေးလျော်ရန် မလုံလောက်ပါက ဥပဒေအရ ဆောင်ရွက်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း စသည်ဖြင့်သာ ပါရှိပြီး Weekly Eleven သတင်းစာက ဖတ်ခွင့်ရသည့်စာချုပ်တွင် ကိုယ်စားလှယ်များ နစ်နာမှုအတွက် ပြန်လည်ပေးလျော်မည့် အစီအစဉ်များအား မတွေ့ရပေ။

ကိုယ်စားလှယ်များအတွက် လုပ်ငန်းနှင့် ချုပ်ဆိုထားသည့် စာချုပ်မှာ အရေးကြီးပေသည်။ နှစ်ဦးသဘောတူချုပ်ဆိုထားသော စာချုပ်သည် တရားမျှတမှု ရှိ-မရှိ၊ နစ်နာမှုတစ်စုံတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့လျှင် ပြုလုပ်မည့် အစီအစဉ်များနှင့် ပတ်သက်၍ လျော်ကန်မှု ရှိ-မရှိ စစ်ဆေးပေးမည့် အဖွဲ့အစည်း လိုအပ်နေကြောင်း၊ သာမန်ပြည်သူအများစုမှာ စာချုပ် စာတမ်းနှင့် ပတ်သက်၍ မကျွမ်းကျင်သောကြောင့် အစိုးရ၏ မူဝါဒများဖြင့် ညှိပေးရန်လိုအပ်ကြောင်း မူဝါဒရေးရာ လေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါ်ဖြူယမင်းမြတ်က ဆိုသည်။

“ငွေကြေးနဲ့ ပတ်သက်ရင် ဗဟိုဘဏ်က ကိုင်တာ အကောင်းဆုံးပဲ။ သက်ဆိုင်တယ်လို့ ပြောတာ သူ့ကို အပြစ်တင်တာတော့ မဟုတ်ဘူး။ တကယ်တော့ သူတို့လည်း ကိုင်တွယ်လို့ မရဘူး။ ဥပဒေမှာကိုက လွတ်ပေါက်ရှိနေတာ။ ဒီလို အဖွဲ့အစည်းမျိုး၊ အထူးသဖြင့် နည်းပညာနဲ့ လုပ်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းမျိုးကို ဘယ်လိုထိန်းမလဲ။ ဘယ်လိုခွင့်ပြုချက်ပေးမလဲ။ ဘယ်အဖွဲ့အစည်းက ဘယ်ခေါင်းစဉ်အောက်မှာ ထားမှာလဲ။ ဘယ်လို စည်းကြပ်မှုမျိုးလုပ်မှာလဲဆိုတာ စဉ်းစားထားသင့်တယ်။ မူဝါဒပိုင်းရော ဥပဒေပိုင်းရော စည်းကြပ်ဖို့ လိုတယ်။ ဘယ်ဥပဒေ မှမရှိရင် ရှိအောင်ရေးရမှာပေါ့။ သူများနိုင်ငံမှာ ဘယ်လိုလုပ်လဲ ကြည့်ရမှာပေါ့” ၎င်းက ပြောကြားသည်။

Red Dot Network ကုမ္ပဏီသည် မည်သည့်လုပ်ငန်းလိုင်စင်မှ မယူခဲ့ဘဲ ကုမ္ပဏီမှတ်ပုံတင်ပြီး ငွေပေးချေမှုဆိုင်ရာ ဝန်ဆောင်မှုများကို လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ အများပြည်သူထံမှ စပေါ်ငွေများ သိန်းသောင်းချီယူထားပြီး လွတ်လွတ်လပ်လပ် လည်ပတ်နိုင်ခဲ့သည်။ ကုမ္ပဏီပိတ်သိမ်းသွားချိန်တွင် မည်သည့် ဌာနမှ တာဝန်မရှိကြောင်း ငြင်းဆိုကြသည်။ နည်းပညာဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်များတိုးတက်နေသည့်အချိန်တွင် ယခုကဲ့သို့ ဖြစ်ရပ်မျိုး နောက်ထပ်မဖြစ်စေရန် လိုအပ်သည်။

ထို့အတူပင် ငွေကြေးလိမ်လည်ခံရမှု ဖြစ်စဉ်များ ဖြစ်ပွားချိန်တိုင်း တာဝန်ယူ တာဝန်ခံမှုပျောက်နေသော မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပြည်သူများ၏ နစ်နာမှုအပေါ် တာဝန်ယူ၊ တာဝန်ခံဖြေရှင်းနိုင်သော အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများ လိုအပ်နေကြောင်း အမြဲတစေ ဖြစ်ပွားနေသည့် ငွေကြေးလိမ်လည်မှုများနှင့် ပျောက်ရှနေသော တာဝန်ယူ၊ တာဝန်ခံမှုများက မီးမောင်းထိုးပြနေသည်။