အိပ်ရေးပျက်တာဟာကျန်းမာရေးထိခိုက်ခံစားရနိုင်တဲ့ပြင်၊သက်ကြီးသတိမေ့ရောဂါဖြစ်စေလို့နေ့စဉ်(၆-၈)နာရီနှစ်နှစ်ခြိုက်ခြိုက်အိပ်ပျော်စေသင့်ပါတယ်။ဒါကြောင့်စားချိန်တန်စား၊လုပ်ချိန်တန်လုပ်၊အိပ်ချိန်တန်အိပ်သင့်ပါတယ်။

အဝလွန်တတ်ပါတယ်။အိပ်စက်ချိန်မလုံလောက်တာကြောင့်အစာစားချင်စိတ်ကိုထိန်းချုပ်ပေးတဲ့ဦးနှောက်ရဲ့လုပ်ဆောင်မှုတွေမူမမှန်ဖြစ်စေပြီး၊ကာဗိုဟိုက်ဒြိတ်နဲ့အဆီတွေကိုပိုမိုစားသုံးနိုင်ပါတယ်။(၂-၃)ရက်ဆက်တိုက်အိပ်ရေးပျက်ပါကအစာစားချင်တဲ့ဂရီလင်(Adrenal gland)ဟော်မုန်းကိုများစေပြီး၊အစာစားချင်စိတ်ကိုဖိနှိပ်ပေးတဲ့လက်တင်(leptin)ကိုနည်းစေတာကြောင့်ရေရှည်မှာအဝလွန်စေပါတယ်။

 စွမ်းဆောင်းရည်ကျဆင်းနိုင်ပါတယ်။ညစဉ်ရက်ဆက်အိပ်ရေးပျက်မှမဟုတ်ပါဘူး။တစ်ညတာအိပ်ရေးပျက်တာတောင်နောက်တစ်နေ့မှာစိတ်တွေမကြည်မလင်ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ကြာရှည်အိပ်ရေးပျက်ရင်မောပန်းနွမ်းနယ်ကာကိုယ့်ရဲ့စွမ်းဆောင်ရည်တွေပါကျဆင်းလာနိုင်ပါတယ်။

 ခုခံအားကျဆင်းနိုင်ပါတယ်။အိပ်ရေးဝဝအိပ်တာကကိုယ်ခံအားမြှင့်တင်ပေးတယ်။အိမ်ရေးပျက်တာများလို့ခန္ဓာကိုယ်ခုခံမှုစနစ်ကျဆင်းစေပြီးတုပ်ကွေး၊အအေးမိရောဂါဖြစ်လွယ်ပါတယ်။

 အိပ်ရေးပျက်လို့အိုမင်းရင့်ရော်စေတယ်။အိပ်ရေးပျက်တာကြောင့်အရေပြားတင်းတင်းရင်းရင်းဖြစ်အောင်ကျားကန်ပေးထားတဲ့ကော်လာဂျင်အမျှင်တွေလျော့ပါးလာစေပြီး၊အရွယ်မတိုင်မီအိုမင်းစေပါတယ်။

သွေးတွင်းသကြားဓာတ်များစေပါတယ်။အိပ်ရေးပျက်များလို့ခန္ဓာကိုယ်ကအင်ဆူလင်ခုခံမှုတိုးလာတယ်။အင်ဆူလင်ကဆဲလ်တွေဆီကိုသကြားဓာတ်ပို့ဆောင်ရာမှာကူညီပေးတယ်။အိပ်ရေးပျက်များတဲ့အခါအင်ဆူလင်ရဲ့လုပ်ဆောင်မှုတွေလျော့နည်းလာပြီးသွေးတွင်းသကြားဓာတ်များလာစေကာအမျိုးစား(၂)ဆီးချိုဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေများစေပါတယ်။သုတေသီတွေရဲ့လေ့လာမှုအရညစဉ်(၇)နာရီထက်လျော့နည်းအိပ်စက်သူတွေဟာကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်ခြေပိုများတာတွေ့ရပါတယ်။လူတွေရဲ့ဟော်မုန်းမညီမမျှဖြစ်ရာကနေစတင်တယ်။

အိပ်ရေးပျက်ရင်စိတ်ဖိစီးမှုများစေပါတယ်။အိပ်မပျော်လို့စိတ်ဖိစီးမှုဟော်မုန်းဖြစ်တဲ့ကော်တီဆုန်း(cortisone)ဟော်မုန်းထွက်လာတယ်။အဆိုပါဟော်မုန်းကကိုယ့်ကိုနှလုံးခုန်များစေပြီးသွေးဖိအားတတ်တာ၊သွေးတွင်းသကြားဓာတ်တတ်တာဖြစ်စေတယ်။ဒါပြင်ကော်တီဆုန်းကကိုယ့်ကိုနိုးကြားစေတာကြောင့်အိပ်စက်မှုကိုအနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေပါတယ်။

      အိပ်ရေးပျက်ခြင်းကသက်ကြီးသတိမေ့ရောဂါ၊အယ်လ်ဇိုင်းမား(Alzheimer)၊ဒီမန်းရှား(dementia)ရောဂါဖြစ်စေတယ်။ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်တဲ့မြေထဲပင်လယ်ဒေသအစာမှာဟင်းသီးဟင်းရွက်၊သစ်သီး၊အစေ့အဆန်နဲ့ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်ပြီး၊နှလုံးသွေးကြောအထောက်ကူပြုတဲ့အဆီ၊(သံလွင်ဆီ)တွေပါဝင်တယ်။ဦးနှောက်မှတ်ဉာဏ်ကျဆင်းမှုကိုနှေးစေလို့၊သက်ကြီးသတိမေ့တာမဖြစ်အောင်ကာကွယ်နိုင်တယ်။လေ့လာမှုအရအယ်ဇိုင်းမားရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေ(၅၃%)လျော့နည်းစေတာတွေ့ရပါတယ်။

     ဦးနှောက်အတွက်အစာအုပ်စုမှာအစိမ်းရင့်ရောင်ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊အခြားအသီးအရွက်တွေအစေ့အဆန်၊ဘယ်ရီသီး၊ပဲအမျိုးမျိုး၊ကောက်နှံတစ်ခုလုံးပါအစာတွေကွေကာ၊ငါး၊ကြက်သား၊သံလွင်ဆီနဲ့ဝိုင်တို့ပါဝင်တယ်။ဝိုင်သောက်တာကဦးနှောက်ကျန်းမာရေးကိုကောင်းမွန်စေပြီး၊အယ်ဇိုင်းမားရောဂါဖြစ်ပွားမှုကာကွယ်ပေးတယ်လို့လေ့လာမှုများအရဆိုတယ်။မိန်းကလေးတွေအနေနဲ့တစ်နေ့ကိုဝိုင်တစ်ခွက်အမျိုးသားတွေအတွက်ဝိုင်(၂)ခွက်သောက်နိုင်ပါတယ်။(သို့)ညစာမစားခင်အမျိုးသားအရက်(၂)ပတ်၊အမျိုးသမီးအရက်(၁)ပတ်ကနှလုံးသွေးကြောကျန်းမာရေးကိုကောင်းမွန်စေပေမယ့်အရက်ကစွဲလမ်းစေတယ်။အရက်စွဲရောဂါကအသည်းမှာတင်အသည်းအဆီဖုံးရောဂါ၊အသည်းရောင်ရောဂါ၊နာတာရှည်အသည်းရောဂါ၊အသည်းမှာအမှတ်စွဲထင်ခြင်း၊အသည်းကျွတ်ဆတ်နာ၊အသည်းကင်ဆာရောဂါတို့ဖြစ်စေလို့ရှောင်သင့်ပါတယ်။ခံတွင်းကင်ဆာ၊အစာရေမျိုပြွန်ကင်ဆာ၊အစာအိမ်ကင်ဆာတို့ဖြစ်စေတယ်။

     ပရိုတင်းစားသင့်တယ်။တစ်ပတ်ကိုကြက်သားနှစ်ကြိမ်၊ငါးတစ်ကြိမ်စားတာ၊ကျန်ရက်တွေမှာပဲအမျိုးမျိုးပါဝင်အောင်စားသင့်တယ်။ပဲမှာပရိုတင်းများစွာပါဝင်ပြီးပြည့်ဝဆီအနည်းငယ်သာပါဝင်လို့ခန္ဓာကိုယ်ကျန်းမာရေးအတွက်သင့်တော်ပြီးဦးနှောက်ကျန်းမာရေးကိုအထောက်အကူများစွာဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

 သံလွင်ဆီသုံးသင့်ပါတယ်။ပေါင်မုန့်နဲ့အသုတ်တွေမှာအရသာရှိအောင်နဲ့ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေကိုကြော်ချက်စားသောက်ရာမှာသံလွင်ဆီကိုအသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။သံလွင်ဆီကဦးနှောက်ရဲ့လုပ်ငန်းဆောင်တာကိုကောင်းစေပြီးသက်ကြီးသတိမေ့တာမဖြစ်အောင်ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။

ဟင်းသီးဟင်းရွက်နဲ့ကောက်နှံတစ်ခုလုံးပါအစာစားသင့်ပါတယ်။ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေကိုတစ်နေ့သုံးကြိမ်ပါဝင်အောင်စားသုံးနိုင်တယ်။ကိုက်လန်၊ကညွတ်၊ဟင်းနုနွယ်ရွက်စတဲ့အစိမ်းရင့်ရောင်ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေအပြင်ကောက်နှံတစ်ခုလုံးပါဝင်တဲ့ကွေကာစားသုံးပေးပါကဦးနှောက်ကျန်းမာရေးကောင်းစေပါတယ်။

     ဦးနှောက်အတွက်အဆိပ်အတောက်ဖြစ်စေတဲ့အစားအစာများရှောင်ကြဉ်သင့်တယ်။အနီရောင်အသား၊ထောပတ်၊မာဂျလင်း၊ချိစ်၊အချိုစာ၊ဆီကြော်စာတွေနဲ့အသင့်အမြန်စားအစာတွေကအလွယ်တကူဝယ်ယူစားသုံးနိုင်လို့လူတိုင်းနှစ်ခြိုက်စွာဝယ်စားတတ်တယ်။ဦးနှောက်အတွက်အဆိပ်အတောက်ပဲဖြစ်တယ်။

       အနီရောင်အသားဆိုရင်တစ်ပတ်ကိုလေးကြိမ်ထက်ပိုမစားသင့်ဘူး။ထောပတ်ကိုတစ်နေ့ထမင်းစားဇွန်းတစ်ဇွန်းထက်ပိုမစားသင့်ပါဘူး။အခြားကျန်းမာရေးနဲ့မညီညွတ်တဲ့အစာတွေကိုလည်းဦးနှောက်ရဲ့လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေကိုအနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေတာကြောင့်တစ်ပတ်ကိုတစ်ကြိမ်ထက်ကပိုမစားသင့်ပါဘူး။

သရေစာအနေနဲ့အစေ့အဆန်တွေဘယ်ရီသီးတွေစားသုံးတာကဦးနှောက်ကျန်းမာရေးကိုအထောက်ကူပြုပါတယ်။စတော်ဘယ်ရီသီး၊ဘယ်လူးဘယ်ရီသီးစတဲ့ဘယ်ရီသီးအနွယ်ဝင်တွေကအယ်ဇိုင်းမားရောဂါလက္ခဏာတွေဖြစ်ပွားမှုကိုနှေးကွေးစေပါတယ်။

 ဘိုးဘွားအရွယ်တွေမှာဗီတာမင်၊သတ္ထုဓာတ်တွေလိုပါတယ်။အရိုးသန်မာစေပြီး၊အရိုးပွရောဂါကြိုတင်ကာကွယ်ဖို့ကယ်စီယမ်လိုအပ်ပါတယ်။အရိုးကျိုးခြင်းနဲ့အရိုးကျိုးခြင်းမှကြိုတင်ကာကွယ်ဖို့ဗီတာမင်ဒီလိုတယ်။သွေးဆဲလ်နဲ့အာရုံကြောဆဲလ်တွေအထောက်အကူပြုနိုင်ဖို့ဗီတာမင်ဘီတွဲလိုအပ်ပါတယ်။သွေးအားနည်းခြင်းမှကာကွယ်ဖို့ဖောလစ်အက်ဆစ်လိုအပ်ပါတယ်။ဇီဝဖြစ်စဉ်နဲ့ကိုယ်ခံအားစနစ်ကိုအထောက်အကူပြုဖို့ဗီတာမင်ဘီစစ်လိုအပ်တယ်။ကိုယ်ခံအားကောင်းစေပြီး၊အနာကျက်မြန်စေဖို့မျက်စိအတွင်းတိမ်မှကြိုတင်ကာကွယ်ဖို့ဗီတာမင်စီလိုတယ်။သွေးဖိအားနဲ့သွေးတိုး၊ဆီးချိုသကြားဓာတ်ကိုပုံမှန်ထိန်းသိမ်းပေးဖို့မဂ္ဂနီစီယမ်လိုတယ်။နှလုံးနဲ့သွေးကြောများကျန်းမာကြံ့ခိုင်စေဖို့အိုမီဂါသရီး(omega-3)လိုအပ်ပါတယ်။

     ရေဓာတ်လိုအပ်ပါတယ်။နေ့စဉ်ရေဖန်ခွက်(၆-၈)ခွက်(သို့)ရေသန့်(၂-၃)လီတာသောက်သင့်တယ်။ရေဓာတ်အားနည်းရင်ကြွက်သားနာကျင်ခြင်း၊နွမ်းနယ်ခြင်း၊အပူလျှပ်ခြင်းများခံစားရနိုင်တယ်။ရေဓာတ်ပြည့်ဝအောင်ဂရုစိုက်သင့်တယ်။ရေဓာတ်ခမ်းခြောက်ခြင်းဖြစ်စေတဲ့အကြောင်းရင်းများမှာဝမ်းလျှောခြင်း၊အော့အန်ခြင်း၊အဖျားရောဂါရှိခြင်း၊ချွေးထွက်များခြင်း၊ဆီးသွားများခြင်းတို့ဖြစ်တယ်။အသက်အရွယ်ရလာချိန်မှာအပူချိန်ကြောင့်ဖြစ်တဲ့ဆိုးကျိုးကာကွယ်ဖို့လက်ဖက်ရည်၊ကော်ဖီ၊အချိုရည်သောက်သုံးမှုများလျော့ချဖို့အတွက်ရေမဆာပေမယ့်၊အချိန်သတိထားပြီးသောက်ပေးသင့်တယ်။ရေသောက်မမေ့ဖို့ရေတစ်ခွက်ပြီးတိုင်းရေထပ်ဖြည့်သောက်သင့်ပါတယ်။

    သက်ကြီးတို့အတွက်အင်တီအောက်စီဒင့်ပမာဏတိုးမြင့်လာရင်လူကြီးများစိတ်ရူးသွပ်မှု၊ခံစားရနိုင်ခြေလျော့နည်းမှာဖြစ်ကြောင်းမေရီလင်းတက္ကသိုလ်မှသုတေသီတို့ကလူကြီး(၇၀၀၀)ကျော်ကို(၁၅)နှစ်ကြာစောင့်ကြည့်လေ့လာပြီး၊ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းရဲ့အစွမ်းအာနိသင်ကိုသိရှိလာတာဖြစ်တယ်။လူဟာ(၅၀-၆၀)ကျော်ရင်သက်ကြီးဘဝရောက်သွားတယ်။

     သက်ကြီးပိုင်းမှာသွေးတိုးဖြစ်နိုင်တယ်။သွေးတိုးကိုရှောင်ရှားဖို့လိုတယ်။အစားအသောက်မှအငန်၊အဆီအစိမ့်၊အချိုလျော့စားသင့်တယ်။အသက်အရွယ်တိုင်းမှာကိုယ်အလေးချိန်ပုံမှန်ရှိသင့်တဲ့အနေထားမျိုးဖြစ်အောင်ထိန်းသိမ်းသင့်တယ်။နေ့စဉ်နာရီဝက်မှတစ်နာရီအကြာအပြေး၊လမ်းလျှောက်၊ရွရွပြေး၊စက်ဘီးစီး၊ရေကူးပြုသင့်ပါတယ်။အကောင်းမြင်စိတ်မွေးမြူသင့်တယ်။တရားထိုင်သင့်တယ်။အရက်၊ဆေးလိပ်၊ကွမ်းဖြတ်သင့်ပါတယ်။

     အသက်အရွယ်ကြီးသူများအိပ်ချိန်နည်းသွားတယ်။နေ့စဉ်အနည်းဆုံး(၆)နာရီနှစ်နှစ်ခြိုက်ခြိုက်အိပ်ပျော်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။အိပ်စက်ချိန်ပျက်ယွင်းစေတဲ့လက်ဖက်သုပ်၊လက်ဖက်ရည်၊ကော်ဖီတို့နေ့လည်(၁၂)နာရီနောက်ပိုင်းမစားမသောက်သင့်ပါဘူး။အသက်အရွယ်ကြီးချိန်မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းတတ်လို့စာဖတ်ခြင်း၊တရားနာခြင်း၊တရားထိုင်ခြင်းတို့ပြုလုပ်သင့်ပါတယ်။အတက်အဆင်း၊ရေချိုးခန်းတို့မှာအလွက်တကူကိုင်တွယ်နိုင်မယ့်လက်ရန်း၊လက်ကိုင်များတပ်ထားရင်ချော်လဲခြင်း၊အဆစ်လွဲခြင်းတို့မှရှောင်ရှားနိုင်ပါတယ်။နေ့စဉ်စာဖတ်ခြင်းကသတိမေ့ရောဂါကာကွယ်ပေးပါတယ်။ ။