ဝါရှင်တန်ပို့စ် သတင်းစာမှ သတင်းထောက် Lally Weymouth က လူထုခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား သီးသန့်တွေ့ဆုံ မေးမြန်းခဲ့သည့် အင်တာဗျူးမှ ဖြေကြားမှုများအား အောက်ပါအတိုင်း ကောက်နုတ် ဖော်ပြအပ်ပါသည်။ 
■ တပ်မတော်က ယခင် (၁၉၉၀)က ကဲ့သို့ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုမျိုးအား စိုးရိမ်သလားဟု မေးမြန်းမှုအပေါ်“ကျွန်မတို့က စစ်တပ်အုပ်ချုပ်မှုကနေ အရပ်သား ထိန်းချုပ်မှု ရှိတဲ့ အုပ်ချုပ်မှုပုံကို ကူးပြောင်းဖို့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေက မပြီးဆုံးသေးဘူး။ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေအရ ဆိုရင် လာမယ့် မတ်လအထိ စောင့်ရမှာပါ။ ၁၉၉၀ နဲ့တော့ မတူတော့ပါဘူး။ စကားပြောဆို ဆက်သွယ်မှုတွေက ကောင်းမွန်လာတယ်။ ပြည်သူလူထုကလည်း တိုင်းပြည်ကို ဘယ်လိုဖြစ်စေချင်သလဲဆိုတဲ့ ဆန္ဒအတိုင်း ဖြစ်လာဖို့ တက်တက်ကြွကြွ ရှိနေကြပါတယ်”

■ လွှတ်တော်တွင် တပ်မတော်က ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ပါဝင်နေမှုနှင့် ပတ်သက်၍“ကျွန်မတို့က ဘယ်သူနဲ့မဆို တွဲလုပ်နိုင်ပါတယ်။ အစိုးရတစ်ခု ဖွဲ့တော့မယ် ဆိုရင်တော့ တပ်မတော်နဲ့ တွဲပြီး အလုပ်လုပ်ဖို့ ရှောင်လွှဲလို့ မရဘူးလေ”

■ သမ္မတ၊ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ်တို့နှင့် တွေ့ဆုံရေး ကိစ္စအပေါ် မေးမြန်းမှုနှင့် ပတ်သက်၍“ကျွန်မတို့ စိုးရိမ်မှု ရှိပါတယ်။ အတိတ်တုန်းက စိတ်မပူရမယ့် ကိစ္စတွေကို စိတ်ပူခဲ့ရတဲ့ ထူးဆန်းတဲ့ အတွေ့အကြုံတွေ ကျွန်မတို့မှာ အများကြီး ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျွန်မတို့ နောက်မှာ ပြည်သူလူထု တစ်ရပ်လုံး ရှိနေတယ်ဆိုတာ ကျွန်မတို့ သိပါတယ်”

■ အစိုးရသစ်လက်ထက် သမ္မတ အထက်တွင် ရှိမည်ဟု ပြောကြားခဲ့မှုနှင့် ပတ်သက်၍ မေးမြန်းခဲ့မှုအပေါ်“သမ္မတဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ် ကိစ္စက သိပ်ဆွဲဆောင်မှု ရှိတယ်လို့ ကျွန်မ မထင်ဘူး။ ကျွန်မတို့ လိုချင်တဲ့ အခွင့်အရေးဆိုတာ နိုင်ငံအတွက် အလုပ်လုပ်နိုင်တဲ့ အနေအထား တစ်ခုပါ။ ကျွန်မကို သမ္မတပဲဖြစ်ဖြစ် အခြားနာမည် တစ်ခုနဲ့ပဲ ခေါ်ခေါ် တကယ်တော့ သိပ်မသက်ဆိုင်ဘူး။

■ ဖွဲ့စည်းပုံ ပြင်ဆင်မှုနှင့် ပတ်သက်၍“ဖွဲ့စည်းပုံဟာ တစ်ချိန်မှာ ပြောင်းလဲရမယ် ဆိုတာက ကျွန်မ ယုံကြည်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဒီကိစ္စ လာမယ့် နှစ်လအတွင်း ဖြစ်မယ်လို့ ကျွန်မ မပြောခဲ့ပါဘူး။ သင့်တော်တဲ့ အချိန်တစ်ချိန် အတွင်းမှာတော့ ပြောင်းလဲရမှာပါ”

■ ရွေးကောက်ပွဲ အနိုင်ရရှိမှုအတွက် အမေရိကန် အစိုးရကို အမှတ်ပေးချင်သလားဟု မေးမြန်းမှုအပေါ်“ဟင့်အင်း။ ကျွန်မတို့ ရွေးကောက်ခံရတဲ့ အကြောင်းရင်းက ပြည်သူတွေကြောင့်ပါ။ အခြား ဘယ်သူကြောင့်မှ မဟုတ်ပါဘူး”“...အခြားနိုင်ငံတွေကလည်း ဒီလိုမျိုး အားထုတ်ခဲ့တာပါပဲ။ ဗြိတိန်၊ နော်ဝေနဲ့ အခြား စကန်ဒီနေးဗီးယန်း နိုင်ငံတွေပေါ့။ နိုင်ငံ အများစုက ကျွန်မတို့ရဲ့ ဒီမိုကရေစီရေး ဖြစ်စဉ်ကို ထောက်ခံကြပါတယ်။ နိုင်ငံတစ်ခုတည်းကိုပဲ ကွက်ပြီး ကျွန်မ မပြောချင်ပါဘူး”

■ အမေရိကန်နှင့် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းကို ဘာတွေ လုပ်စေချင်သလဲဟု မေးမြန်းမှုအပေါ်“အခုတော့ အားလုံးက ငြိမ်းချမ်းပြီး ချောမွေ့တဲ့ အသွင်ကူးပြောင်းရေးကိုပဲ အားပေးထောက်ခံကြပါလိမ့်မယ်။ မြန်မာပြည်သူတွေဟာ သူတို့ရဲ့ ဆန္ဒသဘောထားကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်းဖြစ်အောင် လုပ်ခဲ့ပြီဆိုတာ အားလုံး နားလည်ကြပါတယ်။ အဲဒီကိစ္စကို လေးကို လေးစားရမယ်”“ကျွန်မတို့ အစိုးရဖွဲ့ပြီးတဲ့ အခါကျရင် ကျွန်မတို့ ဘာဖြစ်ချင်လဲ ပြောပါ့မယ်”“ကျွန်မ လိုချင်တာက ကောင်းမွန်မှန်ကန်တဲ့ သဘောထားနဲ့ ကောင်းမွန်မှန်ကန်တဲ့ စီးပွားရေးမျိုးပေါ့။ ကျွန်မအမြဲတမ်း ပြောပါတယ်။ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေ အောင်မြင်စေချင်တယ်။ တစ်ဖက်မှာလည်း ကျွန်မတို့အတွက် အကျိုးအမြတ်လည်း ရှိရမယ်။ တစ်ဖက်သတ် စီးပွားရေး မဖြစ်စေချင်ဘူး”

■ အမေရိကန်၏ ပိတ်ဆို့မှုများနှင့် ပတ်သက်၍“စစ်မှန်တဲ့ ဒီမိုကရေစီ အစိုးရ အာဏာရပြီ ဆိုရင်တော့ ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုတွေ ဘာလို့ ဆက်ထားနေရဦးမှာလဲ”

■ မြန်မာနှင့် တရုတ်ဆက်ဆံရေးအပေါ် အမြင်“ကောင်းပါတယ်။ ကျွန်မတို့ဟာ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံ အားလုံးနဲ့ ဆက်ဆံရေးကောင်းဖို့ပဲ ရည်ရွယ်ပါတယ်”

■ မြန်မာနိုင်ငံကို အမှန်တကယ် ပြောင်းလဲနိုင်မလားဟု မေးမြန်းမှုအပေါ်“ကောင်းမွန်တဲ့ အရာတွေအတွက် လုပ်စရာတွေက အများကြီးပါ။ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ လုံခြုံရေးက စရပါမယ်”

■ အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေးများနှင့် ပတ်သက်၍“လုံခြုံမှုဆိုတာ အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေး တစ်ခုတည်း မဟုတ်ပါဘူး။ အဲဒါဟာ တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ပြည်သူတွေရဲ့ ဘဝတွေဟာ လုံခြုံမှု ရှိနေရပါမယ်။ ဥပဒေ စိုးမိုးမှု မရှိတဲ့အတွက် ဘယ်ဥပဒေကို လိုက်နာရမယ်ဆိုတာ မသိခဲ့ကြဘူး။ ကျွန်မတို့ တရားရုံးတွေကို သန့်ရှင်းစေချင်တယ်။ ကောင်းမွန်တဲ့ ဥပဒေတွေ ရှိပေမယ့် အဲဒီ ဥပဒေတွေဟာ မှန်မှန်ကန်ကန်နည်းနဲ့ အကောင်အထည် ဖော်နေဖို့ လိုပါတယ်”

■ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းက ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် ဆက်ဆံမှုအား စိုးရိမ်မှုနှင့် ပတ်သက်၍“အဲဒါက ပြဿနာတစ်ခုပါ။ ဒါပေမဲ့ ဒီနိုင်ငံမှာ အခြားပြဿနာ တွေ မရှိဘူးလို့ သူတို့ ထင်နေတာကို အံ့သြတယ်။ ကျွန်မတို့ နိုင်ငံမှာ ပြဿနာတစ်ခုတည်းပဲ ရှိနေတဲ့ပုံမျိုး ကြည့်တာဟာ သိပ်ဆိုးပါတယ်။ ကျွန်မတို့ အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေး သဘောတူညီမှုအကြောင်း စောစောက ပြောခဲ့တယ်နော်။ ၁၇ ဖွဲ့မှာ ရှစ်ဖွဲ့ပဲ လက်မှတ်ထိုးရသေးတယ် ဆိုတာ။ အဲဒီကိစ္စကလည်း ပြဿ နာတစ်ခုပဲလို့ ကျွန်မတို့ ထင်ပါတယ်”“ကမ္ဘာပေါ်က ဒုက္ခခံစားနေသူ လူသားအားလုံးအတွက် ကျွန်မ စာနာသနားမှု ရှိပါတယ်။ မြန်မာပြည် တစ်ခုတည်း မဟုတ်ပါဘူး”

■ လက်ရှိ အစိုးရက ပြောင်းလဲမှုတွေကနေ နောက်ပြန်သွားနေတယ်လို့ ထင်သလားဟု မေးမြန်းမှုအပေါ်“သူတို့က နောက်ပြန်လန်နေတာ အခုဆို နှစ်အနည်းငယ်တောင် ရှိနေပါပြီ”“Weekly Eleven က အယ်ဒီတာ တစ်ယောက်ပေါ့။ သူက ဒီမိုကရေစီရေး လှုပ်ရှားမှုကို အင်မတန် အားပေးသူ တစ်ယောက်။ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်ရက်လောက်က လေဆိပ်မှာ ထွက်ခွာခွင့် ပိတ်ခံခဲ့ရတယ်။ နိုင်ငံခြားကို အလည်အပတ် ထွက်တာလေ။ ဒီလိုမျိုးလုပ်တာ နည်းနည်းတော့ ထူးဆန်းတာပေါ့”

■ ငါးနှစ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံကို ဘယ်လို ဖြစ်စေချင်သလဲဟု မေးမြန်းမှုအပေါ်“အခု ရောက်နေတဲ့ နေရာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျွန်မ အမြဲ စဉ်းစားတာက တိုင်းပြည်ရဲ့ အနာဂတ်ဟာ မပြီးဆုံးတဲ့ ဖြစ်စဉ်တစ်ခုပါ။ လက်ရှိ ရောက်နေတဲ့ နေရာထက် ပိုပြီး ခရီးရောက်တဲ့ နေရာကို ရောက်စေချင်ပါတယ်”

■ လျှပ်စစ်မီးပြဿနာနှင့် ပတ်သက်၍“မီးပျက်သွားတိုင်း ကျွန်မ ပြောလေ့ ရှိပါတယ်။ အဲဒါ မြန်မာပြည်ပဲလို့။ ဒါက ပုံမှန်ပဲ။ မီးပျက်သွားတဲ့ ကိစ္စဟာ ကျွန်မတို့ဆီက ပြဿ နာတွေ အားလုံးထဲက တစ်ခုပါ”

■ မြေယာပြုပြင် ပြောင်းလဲရေး၊ မြေယာပိုင်ဆိုင်မှုများနှင့် ပတ်သက်၍ မေးမြန်းမှု အပေါ်“လယ်ယာ စိုက်ပျိုးရေးက ကြီးမားပါတယ်။ ကျွန်မတို့ ပြည်သူ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်က ကျေးလက်မှာ နေထိုင်ကြရတယ်”“ဖွဲ့စည်းပုံအရ နိုင်ငံတော်ကပဲ မြေကိုပိုင်ပါတယ်။ မြေပိုင်သူတိုင်းဟာ အစိုးရခွင့်ပြုချက်နဲ့ နေရပါတယ်။ လယ်သမားတွေဟာ မြေယာကို အခြေပြုပြီး ငွေချေးလို့ မရဘူး။ ဒါပြဿနာကို ဖြေရှင်းဖို့ လိုပါတယ်”

■ အခွန်စနစ် ဖန်တီး၍ မြေယာပိုင်ဆိုင်မှုလုပ်ဖို့ လိုအပ်သလားဟု မေးမြန်းမှုအပေါ်“အခွန်ကောက်တာက ဒီနိုင်ငံမှာ ပြဿနာ အကြီးအကျယ် ရှိနေတယ်။ အခွန်ယဉ်ကျေးမှု ကျွန်မတို့ဆီမှာ မရှိခဲ့ဘူး”“ပြည်သူတွေ ဘာ့ကြောင့် အခွန်ပေးရတယ်ဆိုတာ နားလည်အောင် ကျွန်မတို့ အရင်လုပ်ရပါမယ်။ ပြည်သူ့ အခွန်ငွေတွေဟာ ပြည်သူတွေ အကျိုးအတွက် အသုံးပြုတယ်၊ နှစ်ပေါင်းများစွာ ဖြစ်နေတဲ့ အာဏာပိုင်တွေရဲ့ အိတ်ထဲ အခွန်ငွေတွေ ရောက်မသွားဘူးဆိုတာ သက်သေပြဖို့ လိုတယ်”

Ref:The Washington Post