အကြိုဆွေးနွေးပွဲအား တောင်ကြီးမြို့တွင် ပြုလုပ်ခွင့် မရသဖြင့် ရှမ်းလူမျိုးအလိုက် အမျိုးသားအဆင့် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲ ပြုလုပ်၊ မလုပ် ရှမ်းအဖွဲ့အစည်းများ ပြန်လည် ဆွေးနွေးမည်ဖြစ်ကြောင်း သတင်းရရှိသည်။
ရှမ်းပြည်နယ်၊ လင်းခေးမြို့တွင် ရှမ်းလူမျိုးအလိုက် အမျိုးသားအဆင့် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲ ပြုလုပ်နိုင်ရန် အကြိုဆွေးနွေးပွဲအား တောင်ကြီးမြို့တွင် ပြုလုပ်ခွင့်ရရှိရေး အစိုးရ၊ တပ်မတော်နှင့် NCA ရေးထိုးထားသည့် ရှမ်းပြည်ပြန်လည် ထူထောင်ရေးကောင်စီ (RCSS-SSA) တို့ကြား ညှိနှိုင်းနေခြင်း ဖြစ်သည်။
လင်းခေးမြို့၌ ရှမ်းလူမျိုးအလိုက် အမျိုးသားအဆင့် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲကို ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁၂ ရက်မှ ၁၄ ရက်ထိ သုံးရက်ကြာ ပြုလုပ်ရန်လျာထားပြီး အကြိုဆွေးနွေးပွဲအား တောင်ကြီးမြို့၌ ဇန်နဝါရီ ၇ ရက်မှ ၉ ရက်ထိ ပြုလုပ်နိုင်ရန် လျာထားခြင်း ဖြစ်သည်။
လက်ရှိတွင် အကြိုဆွေးနွေးပွဲ ပြုလုပ်ခွင့် တောင်းခံထားမှု အဆင်မပြေကြောင်း ကြားသိရသည်ဟု ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (SNLD) တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး (၁) စိုင်းကျော်ညွန့်က ပြောကြားသည်။
“အခု ကြားသလောက် အဆင်မပြေဘူးဗျ။ အဆင်ပြေ မပြေဘူးဆိုတာက ကျွန်တော်တို့ ၇၊ ၈၊ ၉ ရက် တောင်ကြီး မလုပ်နိုင်တော့ဘူး။ မလုပ်နိုင်တော့ဘူး ဆိုတော့ လင်းခေးမှာ လုပ်မလား။ မလုပ်ဘူးလား ဆိုတဲ့ဟာကို ကျွန်တော်တို့ အစည်းအဝေးထိုင်ရဖို့ ရှိပါတယ်”ဟု စိုင်းကျော်ညွန့်က ပြောကြားသည်။
တောင်ကြီးမြို့၌ အကြိုဆွေးနွေးပွဲ ပြုလုပ်ခွင့်ရရှိရေး ညှိနှိုင်းနေမှု အခြေအနေနှင့် ပတ်သက်၍ UPDJC အတွင်းရေးမှူးအဖွဲ့ဝင်၊ RCSS/SSA အဖွဲ့ အတွင်းရေးမှူး(၃) ဗိုလ်မှူးကြီး စိုင်းငင်း ထံဆက်သွယ်သော်လည်း ဖုန်းကိုင်ဆောင်ခြင်း မရှိ၍ မေးမြန်းနိုင်ခြင်း မရှိပေ။
ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံ -၂၁ ရာစုပင်လုံ တတိယအစည်းအဝေး ကျင်းပနိုင်ရေး ကြိုတင်ပြင်ဆင်သည့် ဒီဇင်ဘာ ၃၀ ရက်တွင် နေပြည်တော်၌ ပြုလုပ်သော ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမှု ပူးတွဲကော်မတီ (UPDJC) အတွင်းရေးမှူးအဖွဲ့ အစည်းအဝေးတွင် ရှမ်းလူမျိုးအလိုက် အမျိုးသားအဆင့် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲ ကျင်းပနိုင်ရေး ကိစ္စရပ်များ ဆွေးနွေးမှုရှိခဲ့သည်။
ရှမ်းလူမျိုးအလိုက် အမျိုးသားအဆင့် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲအကြို မြို့နယ် လူထုတွေ့ဆုံပွဲများအား RCSS/SSA က ဦးဆောင်ကာ ရှမ်းအဖွဲ့အစည်းများက လိုက်လံပြုလုပ်ခဲ့ရာ နေရာအချို့တွင် တပ်မတော်ဘက်မှ တားဆီးမှုများ ရှိခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းကလည်း ပြုလုပ်ခွင့် မပေးတော့သဖြင့် ရှမ်းအဖွဲ့အစည်းများကလည်း ကျန်လူထု တွေ့ဆုံပွဲများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ခြင်း မပြုတော့ဘဲ ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပြီး အကြိုဆွေးနွေးပွဲကို တောင်ကြီးမြို့တွင် ကျင်းပခွင့်ပေးရန် RCSS/SSA က ဆက်လက် တောင်းခံခဲ့ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။
ရှမ်းလူမျိုးအလိုက် အမျိုးသားအဆင့် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲ အကြိုဆွေးနွေးပွဲကို လင်းခေးမြို့၌သာ ပြုလုပ်ရန် အစိုးရနှင့်တပ်မတော်က ခွင့်ပြုထားသည်။
“ဒါကတော့ အစည်းအဝေးထဲမှာ ဟိုဘက်က ပြောသလိုပေါ့ ဆုံးဖြတ်ချက် ရှိမထားဘူးပေါ့။ အကြိုတွေလုပ်ဖို့ ဘာညာပေါ့ဗျာ။ ဆုံးဖြတ်ချက် ရှိမထားဘူးဆိုရင်လည်း မလုပ်ရဆိုတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တော့ တကယ်တမ်း မရှိပါဘူးဗျာ။ လုပ်ရမယ်လို့လည်း မပါဘူး။ မလုပ်ရဘူးလို့လည်း မပါဘူး။ နောက်ပြီးတော့ ပိုအရေးကြီးတာက အစည်းအဝေးမှာ ရှိခဲ့တဲ့ Gentlemen Agreement လို့ခေါ်တဲ့ ဟိုဘက် ဒီဘက် နားလည်မှုပေါ့ဗျာ။ အစည်းအဝေးထဲမှာ ဆုံးဖြတ်ချက်အနေနဲ့ ချမရေးထားပေမယ့် လင်းခေးဆိုတာ သတ်မှတ်ပြီးရင်တော့ လုပ်လို့ရတယ်။ ပြုတယ်ဆိုတာတွေ ရှိပါတယ်။ ဒါတွေက အမှန်အတိုင်းပြောရင် အသံဖိုင်တွေ ရှိပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ အဲဒီလောက်ကြီး မပြောချင်ဘူး။ အဲဒီတော့ ဒါတွေက Gentlemen Agreement တွေကို ဖောက်ဖျက်ရာ ကျတယ်။ လူကြီးလူကောင်း သဘောတူညီမှုတွေ ဖောက်ဖျက်ရာကျတယ်။ ဒီကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ အထွေအထူး မပြောချင်ဘူး။ တပ်ကလည်း ပေးမလုပ်ဘူး။ အစိုးရ ကိုယ်တိုင်ကလည်း တပ်ရဲ့ဖိအားကြောင့် ပေးမလုပ်ဘူးဆိုတဲ့သဘော သက်ရောက်နေတယ်။ အဲဒီတော့ ဒီအပေါ်မှာဆန့်ကျင်ပြီး ကျွန်တော်တို့ လုပ်ဖို့တော့ မရှိပါဘူး။ လင်းခေးကိစ္စကတော့ အစည်းအဝေးထိုင်ရဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်”ဟု စိုင်းကျော်ညွန့်က ပြောကြားသည်။
တပ်မတော်နှင့် NCA ရေးထိုးထားသည့် ရှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ (RCSS/SSA) အကြား လူမျိုးအလိုက် အမျိုးသားအဆင့် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲ (ရှမ်း) ကျင်းပမည့်နေရာ အငြင်းပွားနေမှုအပေါ် နိုဝင်ဘာ ၂၇ ရက်က ပြုလုပ်သည့် တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် အကောင်အထည်ဖော်မှုဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းအစည်းအဝေး (JICM) တွင် နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ကြားဝင်စေ့စပ်ညှိနှိုင်းပေးမှုအရ ရှမ်းပြည်နယ် လင်းခေးမြို့၌ ပြုလုပ်ရန် သဘောတူ ဆုံးဖြတ်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။
ရှမ်းပြည်နယ်တွင် NCA လက်မှတ် ရေးထိုးထားခြင်း မရှိသော ရှမ်းတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ဖြစ်သည့် ရှမ်းပြည်တိုးတက်ရေးပါတီ (SSPP/SSA) အဖွဲ့လည်း ရှိနေသေးသောကြောင့် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲများအား ကန့်သတ်နေသည့် သဘောရှိကြောင်း တိုင်းရင်းသားအရေး လေ့လာသူအချို့က သုံးသပ်ကြသည်။
ထို့ပြင် အကြိုလူထုတွေ့ဆုံပွဲ ပြုလုပ်ရာတွင် RCSS/SSA အပါအဝင် SSPP/SSA ၊ ရှမ်းနိုင်ငံရေးပါတီများ၊ ရှမ်းအရပ်ဘက် အဖွဲ့အစည်းများ ပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားသည့် ရှမ်းပြည်ညီညွတ်ရေးကော်မတီ (CSSU) က ဦးဆောင် ကျင်းပခြင်းဖြစ်သဖြင့် တားမြစ်ခြင်းဖြစ်ကြောင်းလည်း ပြင်ပတွင်ပြောဆိုမှုများ ရှိနေသည်။
သို့သော် ရှမ်းအဖွဲ့အစည်းများဘက်ကမူ ရှမ်းလူမျိုးအလိုက် အမျိုးသားအဆင့် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲအား NCA လက်မှတ် ရေးထိုးထားသည့်အဖွဲ့နှင့် ရွေးကောက်ပွဲအနိုင်ရ နိုင်ငံရေးပါတီများက ဦးဆောင်ကာ ပါဝင်သင့် ပါဝင်ထိုက်သူများကဏ္ဍတွင် ရှမ်းတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များ၊ ရှမ်း CSO များ ပါဝင်ခွင့်ရှိသည့် မူဘောင်အရ လုပ်ဆောင်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း စိုင်းကျော်ညွန့်က ပြောကြားထားသည်။
လူမျိုးအလိုက် အမျိုးသားအဆင့် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲ (ရှမ်း) ကျင်းပခွင့်အား ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံ-၂၁ ရာစုပင်လုံ ဒုတိယအစည်းအဝေး မတိုင်မီကပင် ခွင့်ပြုထားသော်လည်း ဆွေးနွေးပွဲ ကျင်းပမည့်နေရာအား တပ်မတော်ဘက်က မိုင်းပန်မြို့၊ မုံးထော်၊ မုံးထမြို့၊ နမ့်ပန်ခွန်မြို့တို့တွင်သာ ကျင်းပရန် ထောက်ခံခဲ့ပြီး RCSS/SSA ၊ ဘက် က တောင်ကြီးမြို့ (သို့မဟုတ်) ပင်လုံမြို့တွင် ကျင်းပခွင့်ပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သဖြင့် အငြင်းပွားခဲ့သည်။
လူမျိုးအလိုက် အမျိုးသားအဆင့် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲအား NCA ရေးထိုးထားသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ဦးဆောင်၍ တရားဝင်နိုင်ငံရေးပါတီ ပူးပေါင်းကာ ကျင်းပခွင့်ရှိပြီး လူမျိုးအလိုက် အမျိုးသားအဆင့် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲ (ရှမ်း) ကျင်းပရန် RCSS/SSA ၊ ရှမ်းနိုင်ငံရေးပါတီများ၊ အရပ်ဘက် အဖွဲ့အစည်းများက အကြိုဆွေးနွေးပွဲ ကျင်းပပြီး မူဝါဒမူကြမ်းများ ရရှိထားကာ နိုင်ငံရေးသိက္ခာအရ တောင်ကြီး (သို့မဟုတ်) ပင်လုံတွင်သာ ကျင်းပခွင့်ပေးရန် RCSS/SSA က အစဉ်တစိုက် တောင်းဆိုသော်လည်း နောက်ဆုံးတွင် လင်းခေးမြို့တွင် ကျင်းပရန်သာ RCSS/SSA ဘက်က သဘောတူခဲ့ရသည်။
ရှမ်းလူမျိုးအလိုက် အမျိုးသားအဆင့် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲအတွက် တောင်ကြီးမြို့တွင် ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ရက်မှ ၁၅ ရက်အထိ ရှမ်းပြည်ညီညွတ်ရေးကော်မတီ (CSSU) ၏ ကြိုတင်ပြင်ဆင်သည့် အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲ ကျင်းပခဲ့သည်။
ထို့နောက် လူထုတွေ့ဆုံပွဲများ ပြုလုပ်ရန် ရှမ်းအဖွဲ့အစည်းများမှ ကိုယ်စားလှယ်များ ပါဝင်သည့် အဖွဲ့ငါးဖွဲ့သည် ရှမ်းပြည်နယ်နှင့် ရှမ်းပြည်နယ်ပြင်ပရှိ ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ နေထိုင်ရာဒေသများသို့ သွားရောက်ကာ လူထုသဘောထားများ ရယူရာတွင် တားမြစ်ခံရခြင်း ဖြစ်သည်။
ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံ- ၂၁ ရာစုပင်လုံ ဒုတိယအစည်းအဝေး မတိုင်မီက အမျိုးသားအဆင့် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲများ ကျင်းပရာတွင် လူမျိုးအလိုက် အမျိုးသားအဆင့် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲအား (ချင်း)၊ (ပ အိုဝ်း)၊ (ကရင်) သုံးပွဲ၊ ဒေသအလိုက် အမျိုးသားအဆင့်နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲအား (ပဲခူး)၊ (တနင်္သာရီ)၊ (ရှမ်း) သုံးပွဲ ကျင်းပခဲ့ပြီး အဆိုပါ ခြောက်ပွဲမှ ရရှိထားသည့် သဘောထားစာတမ်းများကို စုစည်းကာ ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံ-၂၁ ရာစုပင်လုံ ဒုတိယအ စည်းအဝေးတွင် တင်သွင်းဆုံးဖြတ်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။
