“ဥပေဒအားလုံးနီးပါးတြင္ ပုဂၢလိကဆႏၵမ်ားကို ျပည္သူ႔လိုအပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ႏႈိင္းယွဥ္လ်က္ ခ်ိန္ဆျခင္းႏွင့္ အလားတူစြာပင္ ႏႈိင္းရလူမႈတန္ဖိုးမ်ားႏွင့္ခ်ိန္ဆျခင္းပါ၀င္သည္” လူ၀ီဒီဘရန႔္ဒီယစ္ (၁၈၅၆ - ၁၉၄၁) အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ေရွ႕ေနႏွင့္ တြဲဖက္တရားသူႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း
လူမႈတန္ဖိုးမ်ားသည္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းက လက္ခံႏိုင္ေသာ က်င့္၀တ္ဆိုင္ရာ စည္းမ်ဥ္းမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ယင္းစည္းမ်ဥ္းမ်ားကို လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းရွိ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ထုံးတမ္းစဥ္လာမ်ားႏွင့္ လူတို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ ယုံၾကည္ခ်က္မ်ားက ဖန္တီးထားျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းဥပေဒသမ်ားသည္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းရွိ လူမ်ားကို သင့္ေလ်ာ္စြာ က်င့္ၾကံရန္ လမ္းညႊန္ခ်က္ျဖစ္သည္။ လူတို႔သည္ ၎တို႔၏ ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္လုံး လူ႔အဖြဲ႕အစည္းရွိလူမ်ားႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားအေပၚအေျခခံ၍ လူမႈတန္ဖိုးမ်ား အျမဲဖန္တီးလ်က္ရွိသည္။
တစ္ဖန္၊ လူမႈတန္ဖိုးမ်ားသည္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၏ ျပဳမူပုံကို ပုံသြင္းေပးၿပီး လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း ပါ၀င္သူမ်ားအၾကား အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္မႈကို အာမခံထားသည္။ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ားအၾကားႏွင့္ ကုမၸဏီႏွင့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအၾကား ေကာင္းမြန္ခိုင္မာေသာ ဆက္ဆံေရးကို ထိန္းသိမ္းထားရန္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ လူမႈတန္ဖိုးမ်ားသည္ အေရးႀကီးသည္။ ကုမၸဏီတစ္ခုသည္ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္း၏ ဘုံလူမႈတန္ဖိုးမ်ားကို လက္ခံျခင္းမရွိသည့္နည္းလမ္းျဖင့္ လုပ္ငန္းလုပ္ေဆာင္ပါက ထိုလုပ္ငန္းသည္ ၎၏စားသုံးသူမ်ားထံမွ သူ႔အလိုလိုကြဲကြာသြားမည္ျဖစ္သည္။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတစ္ရပ္၏ လူမႈတန္ဖိုးမ်ားကို မလိုက္နာပါက မိမိလုပ္ငန္းကို မိမိကိုယ္တိုင္ ဖ်က္ဆီးပစ္သကဲ့သို႔ ျဖစ္သြားႏိုင္သည္။
လူမႈတန္ဖိုးမ်ားသည္ လူတို႔အား နယ္နိမိတ္အပိုင္းအျခားမ်ား ေပးလိမ့္မည္ျဖစ္သည္။ ယင္းတို႔သည္ မိမိေနထိုင္ေနေသာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအရ မည္သည့္အရာမ်ားကမွားၿပီး မည္သည့္အရာမ်ားက မွန္သည္ဟု သတ္မွတ္ထားမႈကို ညႊန္ျပေပလိမ့္မည္။ ခြင့္ျပဳေသာ အရာ၊ ခြင့္မျပဳေသာအရာ၊ တရားမ၀င္ေသာအရာ၊ လိုလားအပ္ေသာအရာ၊ တရား၀င္ေသာအရာႏွင့္ အျပစ္ရွိေသာအရာ စသျဖင့္ကို အၾကံျပဳေပလိမ့္မည္။ အျပဳသေဘာေဆာင္စြာ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္သည့္ တစ္ခုတည္းေသာ နည္းလမ္းမွာ လူတိုင္းသိနားလည္သည့္ နည္းလမ္းအားျဖင့္ တိုက္႐ိုက္ျဖစ္ေစ သြယ္၀ိုက္၍ျဖစ္ေစ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကို ရွင္းလင္းျပထားေသာ ဘုံသေဘာတူညီခ်က္မ်ားအတိုင္း လုပ္ေဆာင္ရန္ပင္ျဖစ္သည္။ လူတိုင္းသည္ ၎တို႔၏ နယ္နိမိတ္အပိုင္းအျခားမ်ားကို နားလည္ၾကေပလိမ့္မည္။
ေကာင္းေသာလူမႈေရးတန္ဖိုးဟူသည္ အေၾကာင္းတရားတစ္ခုကို အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာနည္းလမ္းျဖင့္ ပံ့ပိုးေပးသည့္ လုပ္ငန္းတစ္ခုျဖစ္သည္။ ဆိုလိုသည္မွာ လုပ္ငန္းတစ္ခုသည္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၏ လူမႈတန္ဖိုးမ်ားကို လိုက္နာႏိုင္သည္၊ သို႔မဟုတ္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၏ တန္ဖိုးမ်ားကို ဆန႔္က်င္သြားႏိုင္သည္ဟု ဆိုလိုသည္။ ကုမၸဏီတစ္ခု၌ ခိုင္မာေသာ လူမႈတန္ဖိုးမ်ားရွိႏိုင္သည္။ ၎သည္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၏ ကိုယ္က်င့္တရားစံႏႈန္းမ်ားကို လိုက္နာပါက ထိုလုပ္ငန္းသည္ ေကာင္းမြန္ေသာအေနအထားတြင္ ရွိေနမည္ျဖစ္သည္။ ဤလုပ္ငန္းကို ပံ့ပိုးျခင္းျဖင့္ ၎တို႔သည္ ဤအျပဳသေဘာေဆာင္ေသာတန္ဖိုးမ်ားကို ရပ္ရြာတြင္ရွိေနေစရန္ တြန္းအားေပးေၾကာင္းသိေသာေၾကာင့္ ဤလုပ္ငန္းကို လူမ်ားက ပံ့ပိုးေပးမည္ျဖစ္သည္။
အစိုးရအဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ ဥပေဒမ်ားသည္ လူမႈတန္ဖိုးမ်ားကို ကာကြယ္ရန္ႏွင့္ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းကို လိုက္နာေစရန္ ျပ႒ာန္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္ထားေလ့ရွိသည္။ တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္ႏွင့္ အစိုးရအင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ားသည္ ယင္းလူမႈတန္ဖိုးမ်ားကို ထိန္းသိမ္းရန္ႏွင့္ လိုက္နာက်င့္သုံးေစရန္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္းရွိရသည္။ လူမႈတန္ဖိုးမ်ားသည္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းယဥ္ေက်းမႈ၏ အေရးႀကီးေသာ အစိတ္အပိုင္းတစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ လူမႈတန္ဖိုးမ်ားက လူမႈအခင္းအက်င္း တည္ၿငိမ္မႈအတြက္ တာ၀န္ခံထားသည္။ လူမႈတန္ဖိုးမ်ားသည္ လူမႈက်င့္၀တ္မ်ားအတြက္လည္း ေယဘုယ်လမ္းညႊန္ခ်က္မ်ားကို ေပးသည္။ အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရးမ်ား၊ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္၊ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာကိုေလးစားမႈ၊ က်ိဳးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္မႈ၊ အနစ္နာခံမႈ၊ တစ္ဦးခ်င္းရပ္တည္ေရး၊ တန္းတူေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီအစရွိသည့္တန္ဖိုးမ်ားသည္ လူမႈတန္ဖိုးမ်ားပင္ျဖစ္သည္။
မည္သို႔ပင္ဆိုေစကာမူ မိမိတို႔လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၌ အစဥ္အဆက္ထိန္းသိမ္းလာခဲ့ေသာ လူမႈတန္ဖိုးမ်ားကို မလိုက္နာျခင္းသည္ မိမိကိုယ္မိမိ ပ်က္စီးေစျခင္းျဖစ္ၿပီး ယင္းလူမႈတန္ဖိုးမ်ားကို မလိုက္နာ႐ုံမက ဖ်က္ဆီးပစ္ျခင္းသည္ ‘ကိုယ့္အသိုက္ကိုယ္ဖ်က္’ ဆိုသကဲ့သို႔ မိမိလူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို ဖ်က္ဆီးျခင္းပင္ျဖစ္ပါေၾကာင္း The Daily Eleven သတင္းစာက ေရးသားအပ္ပါသည္။
ဇူလိုင် ၁၄ ရက်ထုတ် The Daily Eleven သတင်းစာ အယ်ဒီတာ့ အာဘော်
