ကမ္ဘာပေါ်ရှိ လူမျိုးတိုင်းလိုလို ခုနစ်ရက်တစ်ပတ်လျှင် တစ်ရက်ကို နေ့အားအဖြစ် သတ်မှတ်ထားလေ့ရှိကြသည်။ ထိုသို့ထားရာတွင် အချို့လူမျိုးများအဖို့ ထိုနေ့သည် နေ့စဉ်အလုပ်တာဝန်များကို ရပ်ဆိုင်းထားသော အားလပ်ရက်မျှသာ မဟုတ်ဘဲ လောကုတ္တရာလမ်းစဉ်ဖြစ်သော အယူဝါဒဆိုင်ရာကိစ္စများကို ဆောင်ရွက်ရသော နေ့ထူးနေ့မြတ်လည်း ဖြစ်သည်။ ထိုကြောင့် ထိုကဲ့သို့သောနေ့မျိုးကို သီတင်းနေ့ သို့မဟုတ် ဥပုသ်နေ့ဟု ခေါ်သည်။
ရှေးနှစ်ပေါင်းများစွာကပင် အီဂျစ်၊ ဘာဘီလိုနီးယန်း၊ ပါရှား၊ ဂရိနှင့် ရောမလူမျိုးများသည်လည်းကောင်း၊ ဟိန္ဒူဘာသာဝင်များသည် လည်းကောင်း ခုနစ်ရက် တစ်ပတ်တွင် တစ်ရက်ကို အားလပ်ရက်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားခဲ့ကြသည်။ နောက်ခေတ်တွင် ဟီဗြူလူမျိုးများသည် ဘာဘီလိုနီးယန်းလူမျိုးများမှတစ်ဆင့် ခုနစ်ရက်တစ်ပတ်တွင် တစ်ရက်ကို အားလပ်ရက်အဖြစ် ထားသောအလေ့ကို ဆက်ခံရရှိဟန်တူလေသည်။ သို့ရာတွင် ဟီဗြူလူမျိုးတို့၏ အားလပ်ရက်မှာ သူတို့၏အယူဝါဒဆိုင်ရာ နေ့ထူးနေ့မြတ်လည်း ဖြစ်သည်။ ထိုနေ့မှာ အီဂျစ်လူမျိုးတို့၏ အညှဉ်းဆဲခံလက်အောက်ခံဘဝမှ ဟီဗြူလူမျိုးများ လွတ်မြောက်သောနေ့ဖြစ်ပြီး ရက်သတ္တပတ်တွင် ခုနစ်ရက်မြောက်နေ့ဖြစ်သော စနေနေ့ ဖြစ်လေသည်။ ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်တို့၏ ဥပုသ်နေ့မှာမူ တနင်္ဂနွေနေ့ဖြစ်၏။ ခရစ်ယာန်များသည် တနင်္ဂနွေကို ဥပုသ်နေ့အဖြစ် သတ်မှတ်ရခြင်းမှာ ထိုနေ့တွင် ခရစ်တော် ရှင်ပြန်ထမြောက်လာသောကြောင့် ဖြစ်သည်။
ဗုဒ္ဓဘာသာ မြန်မာလူမျိုးတို့၌ ဥပုသ်နေ့ဟူ၍ သတ်မှတ်ထားခြင်းရှိသည်။ ဥပုသ်ဟူသော စကားသည် “ဥပေါသထ” ဟူသော ပါဠိမှလာသော ပါဠိပျက်စကားပင် ဖြစ်သည်။ “ဥပ + ဝသထ” ဟု ပုဒ်ခွဲကြည့်ပါက “ဥပ” - ညစာမစားခြင်း၊ “ဝသထ” နေခြင်းဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ညစားမစားခြင်း၊ သူ့အသက်မသတ်ခြင်း အစရှိသည့် အင်္ဂါရှစ်ပါးနှင့် ပြည့်စုံသော သီလကိုခံယူဆောက်တည်၍ ဘုရားဂုဏ်တော်၊ တရားဂုဏ်တော်စသော အာရုံများကို အာရုံပြုကာ ဘာဝနာပွားလျက် အကုသိုလ်စိတ်များ မဖြစ်စေဘဲ စိတ်စင်ကြယ်အောင် စောင့်စည်းနေထိုင်မှုကို ဥပုသ်စောင့်သည်ဟု ခေါ်သည်။ တစ်ဖန် ဥပုသ်သုံးမျိုး ရှိပြန်ရာ (၁) ဂေါပါလဥပုသ် (၂) နိဂဏ္ဌဥပုသ် နှင့် (၃) အရိယာဥပုသ်ဟူ၍ ဖြစ်သည်။
(၁) ဂေါပါလဥပုသ်ဆိုသည်မှာ ဥပုသ်သီလကို ဆောက်တည်ပြီးနောက် ရတနာသုံးပါး၏ ဂုဏ်တော်၊ ကျေးဇူးတော်ကို မအောက်မေ့မပွားများဘဲ ဝတ်ရေးစားမှု အစုစုတို့ကိုသာ ကြံစည်အောက်မေ့နေသော ဥပုသ်မျိုး ဖြစ်သဖြင့် အကျိုးပေးနည်းသည်။
(၂) နိဂဏ္ဌဥပုသ်ဆိုသည်မှာ တိတ္ထိတို့ဆောင်သော ဥပုသ်မျိုး ဖြစ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် မိုင်တစ်ရာအတွင်းရှိသော သတ္တဝါကိုသာ သတ်ပါမည် စသည့်သိက္ခာပုဒ်မျိုးကို ဆောက်တည်ခြင်းဖြစ်၍ အပြစ်ရှိသည်။
(၃) အရိယာဥပုသ်ဆိုသည်မှာ ဥပုသ်ဆောက်တည်ပြီးလျှင် အနိစ္စ၊ ဒုက္ခ၊ အနတ္တ အသုဘတရားတို့ကို ဆင်ခြင်စဉ်းစားပြီး ရတနာသုံးပါးတို့၏ ဂုဏ်တော်ကျေးဇူးတော်များကို အောက်မေ့ပွားများခြင်းများ ပြုလုပ်သဖြင့် များမြတ်သော အကျိုးရှိ၏။
ဥပုသ်နေ့များတွင် ရတနာသုံးပါးကို ရိုသေကိုင်းရှိုင်းသော ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များသည် ဥပုသ်သီလဆောက်တည်ကြသည်။ ထိုနေ့မျိုးတွင် ပစ္စည်းဥစ္စာ ကုံလုံပြည့်စုံသူများက ရဟန်းသံဃာတော်များအား လှူဖွယ်ဝတ္ထုများကို ဆက်ကပ်လှူဒါန်းကြသည်။ အချို့သောသူများကမူ ဘုရားတန်ဆောင်းများနှင့် ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းများသို့ သွားရောက်၍ ကုသိုလ်ကောင်းမှု ပြုလုပ်ကြသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များသည် ဥပုသ်ဆောက်တည်ရာ၌ မြတ်စွာဘုရားထံတွင် အာရုံပြု၍ ဖြစ်စေ၊ သံဃာတော်များထံမှ သီလကိုခံယူ၍ဖြစ်စေ ဆောက်တည်ကြလေသည်။ ဗုဒ္ဓတရားတော်အရ ဥပုသ်စောင့်သူတစ်ယောက်သည် ဥပုသ်ဆောက်တည်သည့်နေ့တွင် မွန်းလွဲသည့်အချိန်မှစ၍ နောက်တစ်ရက် မိုးသောက်အထိ “၀ိကာလဘောဇနာ” ဟူသော သိက္ခာပုဒ်အရ မည်သည့်အစာအာဟာရကိုမျှ မှီဝဲခြင်း မပြုရပေ။
မည်သို့ပင်ဆိုစေ၊ ဥပုသ်စောင့်ခြင်းဟူသည် အဓိကအားဖြင့် အကျင့်သီလကို စောင့်ထိန်းခြင်း ဖြစ်သောကြောင့် လူသားတို့ ပြုကျင့်အပ်သော မွန်မြတ်သည့် အလေ့အထတစ်ရပ်ပင် ဖြစ်ပါကြောင်း The Daily Eleven သတင်းစာက ရေးသားအပ်ပါသည်။
အောက်တိုဘာ ၁၂ ရက်ထုတ် The Daily Eleven သတင်းစာ အယ်ဒီတာ့အာဘော်
