ဖြစ်နိုင်ခြေရလဒ်ကို အသေအချာ တွက်ချက်ပြီးနောက် ရယူလိုက်သည့် အခွင့်အလမ်းတစ်ရပ်ကို ‘တွက်ချက်ထားသည့် စွန့်စားမှု’ (Calculated Risk) ဟု ခေါ်ဆိုခြင်း ဖြစ်သည်။ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည့် အောင်မြင်မှုက လုပ်ဆောင်မှု ကျရှုံးသွားသည့်အခါ ဖြစ်ပေါ်မည့် ဆုံးရှုံးမှုထက် ပို၍ထိုက်တန်သည့်အခါ ယင်းစကားရပ်ကို အသုံးပြုကြသည်။ ယင်းစကားရပ်၏ ဇာစ်မြစ်နှင့်ပတ်သက်၍ နောက်ကြောင်းကို ပြန်ကြည့်သော် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကာလ၌ အထင်အရှား တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။ စစ်ဘက်ခေါင်းဆောင်များက စစ်ဆင်ရေး ဆောင်ရွက်ချက်တစ်ရပ် ကျရှုံးနိုင်ခြေရှိသည့် အခွင့်အလမ်းနှင့်ပတ်သက်၍ တွက်ချက်ကြည့်ရာမှ ယင်းစကားရပ် ထင်ရှားလာခြင်းဖြစ်သည်။ သူတို့သည် ကျရှုံးသည့်အခါ ထိခိုက်နိုင်သည့် ဆုံးရှုံးမှုကို မစ်ရှင်အောင်မြင်သည့်အခါ ရရှိမည့် အကျိုးကျေးဇူးနှင့် ချိန်ထိုးကာ တွက်ချက်ခဲ့ကြသည်။ ယင်းကိစ္စ၌ ‘တွက်ချက်ထားသည့်’ (Calculated) ဟူသည် ‘အစီအစဉ်ချထားသည့်’ (Planned) ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။

ယင်းစကားရပ်၏ ဥပမာအဖြစ် သချင်္ာပါမောက္ခတစ်ဦးနှင့် သူ၏တပည့်တစ်ဦးတို့၏ စကားပြောခန်းကို တင်ပြပါမည်။ တပည့်ဖြစ်သူသည် သချင်္ာစစ်ဆေးမှုတစ်ရပ်ကို ရှောင်လွှဲရန် မီးဘေးအချက်ပေးမှုစနစ်မှ ခလုတ်ကို ဆွဲခဲ့သည်။ ဆရာက “မင်းဘာဖြစ်လို့ အဲဒီလို လုပ်တာလဲ။ မီးသတ်သမားတွေအားလုံး ကျောင်းကို ရောက်လာမယ်။ တကယ်က ဘာအရေးပေါ်ကိစ္စမှ မရှိဘူးလေ။ တခြားတစ်နေရာရာမှာ တကယ့်မီးလောင်မှု ဖြစ်ပွားတယ်လို့ စိတ်ကူးကြည့်။ ဘာအကြောင်းမှမရှိဘဲ မီးသတ်သမားတွေအားလုံး ကျောင်းကို ရောက်နေတာမို့ တကယ့်မီးလောင်မှု ဖြစ်ပွားတဲ့နေရာမှာ လူသေဆုံးမှုတောင် ဖြစ်ပေါ်နိုင်တယ်” ဟု ဆိုသည်။ “ဆောရီးပါ ဆရာ။ အဲဒီလို ကျွန်တော် မစဉ်းစားမိခဲ့ဘူး။ ကျွန်တော် သချင်္ာစစ်ဆေးမှုကို မဖြေချင်တာပဲ သိတယ်။ ကျွန်တော် မီးဘေးအချက်ပေးခလုတ်ကို ဆွဲလိုက်ရင် လူတိုင်း ကျောင်းကနေ ထွက်ခွာသွားကြလိမ့်မယ်ဆိုတာ ကျွန်တော်သိတယ်လေ။” ဟု ကျောင်းသားက ပြန်ဖြေ၏။ ဆရာက “မင်း အဖမ်းခံရနိုင်တယ်ဆိုတာ မသိဘူးလား။ ရဲတွေက မင်းကို ရာဇဝတ်မှုနဲ့ တရားစွဲဖို့ လာတော့မယ်။” ဟု ပြော၏။ “အဖမ်းခံရနိုင်တာ ကျွန်တော် သိပါတယ်။ ကျွန်တော်က ‘တွက်ချက်ထားတဲ့ စွန့်စားမှု’ (Calculated Risk) ကို ယူလိုက်တာပါ။ ကျွန်တော်တွက်ကြည့်တော့ အဖမ်းခံရမယ့်အခွင့်အလမ်းက သေးငယ်ပြီး သချင်္ာစစ်ဆေးမှု မခံရရင် ရမယ့်အကျိုးအမြတ်က ကြီးမားလွန်းလို့ပါ။”ဟု တပည့်ဖြစ်သူက ပြန်ဖြေရာ ပါမောက္ခလည်း “ကြောက်စရာကောင်းလွန်းတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ပါလား။”ဟု ဆိုကာ သူ့နဖူးသူ လက်ဝါးဖြင့် ရိုက်လေ၏။

နောက်ထပ် ဥပမာတစ်ရပ်ကို တင်ပြပါမည်။ ယခုဥပမာတွင် သူငယ်ချင်းနှစ်ဦးက သူတို့ထံမှ ခိုးယူမှုများ ပြုလုပ်နေသည့် တတိယမြောက်သူငယ်ချင်းတစ်ဦးအား ထိပ်တိုက် ရင်ဆိုင်ရန် သင့် မသင့် ဆွေးနွေးနေခြင်းဖြစ်သည်။ ပထမအမျိုးသမီးက “သူ ငါတို့ဆီကနေ ခိုးနေတာကို ငါတို့ သိတယ်လို့ သူ့ကိုပြောဖို့ လိုလာပြီလို့ ငါထင်တယ်။” ဟု ပြောလိုက်၏။ ဒုတိယအမျိုးသမီးက “ဒါပေမဲ့ ငါတို့မှာ သက်သေအထောက်အထား မရှိဘူးလေ။ သူ စိတ်ဆိုးတာပဲ အဖတ်တင်လိမ့်မယ်။” ဟု ဆို၏။ “အဲဒီတော့ ဘာဖြစ်လဲ။” ဟု ပထမအမျိုးသမီးက ပြန်ထောက်၏။ ထိုအခါ ဒုတိယအမျိုးသမီးက “သူက ကျန်တဲ့ ငါတို့သူငယ်ချင်းအားလုံးကို ငါတို့က သူ့အကြောင်း မဟုတ်မဟတ်တွေ လိုက်ပြောနေတယ်လို့ ပြောမှာပေါ့။” ဟု ဆို၏။ ပထမအမျိုးသမီးက “ဒါက ငါတို့ စွန့်စားရမယ့် အန္တရာယ်ပဲ။ သူ ငါတို့ဆီကနေ ဆက်ပြီး ခိုးနေမှာကို ငါ ထိုင်ကြည့်မနေနိုင်တော့ဘူး။” ဟု ပြန်ပြောသည်။ ထိုအခါမှ ဒုတိယအမျိုး သမီးက “နင် မှန်တယ်လို့ ငါ ထင်တယ်။ ဒါဟာ ‘တွက်ချက်ထားတဲ့ စွန့်စားမှု’ ပဲ။ ငါလည်းပဲ ငါတို့ သူ့ကို ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်သင့်တယ်လို့ ထင်တယ်။” ဟု ဆိုလေ၏။

ယခုဖော်ပြမည့် ကောက်နုတ်ချက်မှာမူ ဗြိတိန်နိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာနိုင်သူ တစ်ယောက်၏အကြောင်း LA Times ဖော်ပြချက်ဖြစ်သည်။ “(ဥရောပသမဂ္ဂ မှ) ထွက်ခွာရေး မဲဆွယ်မည့်အဖွဲ့တွင် ပူးပေါင်းပါဝင်လိုက်ခြင်းဖြင့် ‘တွက်ချက်ထားသည့် စွန့်စားမှု’ (Calculated Risk) ကို ယူလိုက်သော နိုင်ငံရေးသမားတစ်ဦးအတွက် ယင်းသည် တစ်ရှိန်ထိုးမြင့်တက်လာမှုတစ်ရပ် ဖြစ်နိုင်ပါ၏။” ဟု အဆိုပါသတင်းစာက ဖော်ပြခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ LA Times သတင်းစာ၏ နောက်ထပ်ဖော်ပြချက်တစ်ရပ်မှာမူ ၎င်း၏ ဒဏ်ရာကို ပျောက်ကင်းအောင် ကြိုးပမ်းနေသည့် အားကစားသမားတစ်ယောက်၏အကြောင်းဖြစ်သည်။ “ပင်မဆဲလ်ကုထုံးကို ခံယူခြင်းက သူ့အား ယခုရာသီကုန်ကာနီးတွင် Angles အသင်း၏ လူစာရင်းတွင် ပြန်လည်ပါဝင်လာနိုင်ဖွယ် ဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း ဟီနေးက ပြောပြသည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် ‘တွက်ချက်ထားသည့် စွန့်စား’ (Calculated Risk) ကို ယူကာ ကာလန်ဂျုတ်အရိုးအကြောအထူးကုဆေးရုံသို့ သွားပြီး သူ၏ ရိုးတွင်းခြင်ဆီမှ ပင်မဆဲလ်များကို ထုတ်ယူကာ သူ၏ ဘယ်ဘက်တံတောင်ထဲသို့ ထိုးသွင်းမည့် ကုထုံးကို ခံယူတော့ မည်ဖြစ်သည်။” ဟု LA Times သတင်းစာက ရေးသားခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ‘တွက်ချက်ထားသည့် စွန့်စားမှု’ (Calculated Risk) ဟူသော စကားရပ်သည် မအောင်မြင်နိုင်ခြေရှိသော်ငြား ယင်းအခွင့်အလမ်းကို ရယူရန် ထိုက်တန်သည့် ဆောင်ရွက်ချက်မျိုးကို ဖော်ပြခြင်းဖြစ်ပါကြောင်း The Daily Eleven သတင်းစာက ရေးသားအပ်ပါသည်။

■ မေ ၁၃ ရက်နေ့ထုတ် The Daily Eleven သတင်းစာ၏ အယ်ဒီတာ့အာဘော်