မုသားမပါ လင်္ကာမချော

မုသားမပါ လင်္ကာမချော
Published 23 October 2021

မြန်မာဘာသာစကားတွင် “မုသားမပါ လင်္ကာမချော” ဟူသည့် စကားရှိသည်။ လူ့ဘောင်လောကတွင် မုသားတည်းဟူသော လိမ်လည်သည့် စကားမပါလျှင် ပြောရဆိုရ၊ ပေါင်းရသင်းရသည့်အခါ အဆင်ပြေချောမွေ့မှု မရှိတတ်ဟု ဆိုလိုခြင်းဖြစ်သည်။ သစ်ပင်ဖြောင့်လျှင် တက်ရခက်ဘိသကဲ့သို့ စကားဖြောင့်လျှင် ကြားရခက်သည်ဟု ဆိုကြ၏။ ထို့အတူ လူ့လောကတွင် မှန်သောစကားကိုဆိုသူအများစုမှာ နာမည်ကောင်း မရတတ်ကြပေ။ “လူ့ဂွစာကြီး” ဟုသာ အပြောခံရတတ်သည်။ ပေါင်းရသင်းရခက်လှသူဟု ယူဆခြင်းခံရတတ်သည်။

အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားတွင်လည်း Doublespeak ဟူသော စကားရပ်တစ်ခုရှိသည်။ Doublespeak ဟူသည် စကားလုံးတို့၏ အဓိပ္ပာယ်များကို တမင်ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ရုပ်ဖျက်ခြင်း၊ အချိုးဖျက်ခြင်း သို့မဟုတ် ပြောင်းပြန်လှန်ထားခြင်းတို့ ပြုလုပ်သည့် ဘာသာစကားတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင် Doublespeak သည် နားခံသာအောင် သုံးစွဲသည့် ဘာသာစကားပုံစံ (Euphemism) ဖြစ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် အလုပ်သမားများအား အလုပ်ဖြုတ်ပစ်ခြင်းကို လုပ်ငန်းအရွယ်အစား လျှော့ချခြင်း၊ ဗုံးကြဲခြင်းကိုပင် ပစ်မှတ်ကိုထမ်းဆောင်ခြင်းဟု သုံးစွဲခြင်းဖြစ်သည်။ သို့သော် Doublespeak ကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိဖြင့် အဓိပ္ပာယ်ထွေပြားသွားအောင် သုံးစွဲခြင်းနှင့် အဓိပ္ပာယ်ကို တမင်ပြောင်းပြန်လှန်ပစ်ခြင်းတို့လည်း ရှိသည်။ ယင်းကဲ့သို့သော ကိစ္စမျိုး၌ Doublespeak သည် အမှန်တရား၏ သဘောသဘာဝကို ရုပ်ဖျက်ပစ်လိုက်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် စစ်ဖြစ်နေသည့် အနေအထားတစ်ရပ်ကိုပင် ငြိမ်းချမ်းရေးဆောင်ရွက်ခြင်းဟု သုံးစွဲခြင်းဖြစ်သည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ Doublespeak သည် နိုင်ငံရေးဘာသာစကားနှင့် ပတ်သက်ဆက်နွှယ်မှု အရှိဆုံးဖြစ်သည်။

Doublespeak ဟူသည့် အသုံးအနှုန်းကို ဂျော့အိုဝယ်၏ Nineteen Eighty-Four စာအုပ်မှ မြစ်ဖျားခံလာသည်ဟု ယူဆကြသည်။ Doublespeak ဟူသည့် စကားလုံးကို အဆိုပါစာအုပ်ထဲ၌ သုံးစွဲခဲ့ခြင်း မရှိသော်လည်း ယင်းစာအုပ်၌ အဓိကကျသော သဘောတရားတစ်ရပ်ဖြစ်သည့် Doublethink နှင့် အနီးကပ်ဆက်နွှယ်လျက်ရှိသည်။ အခြားမူကွဲ စကားရပ်ဖြစ်သည့် Doubletalk ဟူသည့် စကားလုံးကို မိန့်ခွန်းများအား တမင်အဓိပ္ပာယ် ဝေ၀ါးအောင် သို့မဟုတ် အဓိပ္ပာယ်နှစ်ခွထွက်အောင် ပြောဆိုခြင်းအား ရည်ညွှန်းသုံးစွဲမှုသည် ဂျော့အိုဝယ် သူ၏စာအုပ်ကို ရေးသားခဲ့စဉ်က ရှိနှင့်ပြီးသား ဖြစ်သော်လည်း Doublespeak နှင့် Doubletalk စကားနှစ်ရပ်စလုံးသည် ဂျော့အိုဝယ်၏ Nineteen Eighty-Four စာအုပ် ထွက်ရှိခဲ့ပြီးမှ ထင်ရှားလာခြင်းဖြစ်သည်။ ဂျော့အိုဝယ်သည် နိုင်ငံရေးရည်ရွယ်ချက်များဖြင့် ဘာသာစကားကို ရုပ်ဖျက်ထားမှုအကြောင်း သူ၏ထင်ရှားသော အက်ဆေးတစ်ပုဒ်ဖြစ်သည့် Politics and the English Language တွင် ဆွေးနွေးတင်ပြထားသည်။

နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ စီးပွားရေးပညာရှင်နှင့် မီဒီယာလေ့လာသုံးသပ်သူ အက်ဒဝပ် အက်စ်ဟာမန်းက ခေတ်သစ်လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်းမှ Doublespeak နှင့် Doublethink များကို ဥပမာအချို့ဖြင့် အထူးပြုဖော်ပြခဲ့သည်။ ဟာမန်းသည် သူ၏စာအုပ်ဖြစ်သော Beyond Hypocrisy တွင် Doublespeak ၏ အဓိကစရိုက် လက္ခဏာရပ်များကို ဖော်ပြထားသည်။ Doublespeak လောက၌ အမှန်တကယ် အရေးကြီးသည်မှာ သိလျက်နှင့်ဖြစ်စေ သတိမမူမိဘဲဖြစ်စေ လိမ်လည်နိုင်စွမ်းနှင့် Doublespeak ကို အသုံးပြုကာ ရှောင်ထွက်သွားနိုင်စွမ်း၊ အကြောင်းအရာတစ်ရပ်၊ စီမံကိန်းတစ်ခု၌ အံမဝင်သော အချက်အလက်များကို တမင်ပိတ်ဆို့ဖုံးကွယ်လျက် မုသားများကို အသုံးပြုနိုင်စွမ်းနှင့် အချက်အလက်များကို တမင်ရွေးချယ်လျက် ကောက်နုတ်ပုံသွင်းနိုင်စွမ်းတို့ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။

ဂျော့အိုဝယ်နှင့် များစွာခြားခဲ့ပြီဖြစ်သော ယခုခေတ်တွင် နိုင်ငံရေးမိန့်ခွန်းများနှင့် အရေးအသားများသည် တရားမျှတမှု မရှိသည်များကို အကြီးအကျယ် ကာကွယ်ပြောဆိုမှုများ ရှိလာသည်။ နိုင်ငံရေးသမားများသုံးစွဲသည့် ဘာသာစကားများ၌ Euphemism များ၊ မေးခွန်းတောင်းဆိုသော စကားလုံးများနှင့် အမှန်တရားကို ဝေ၀ါးအောင်ပြုလုပ်သော စကားလုံးများ အကြီးအကျယ် ပါဝင်လာသည်။ ရှင်းလင်းသော ဘာသာစကားတစ်ရပ်၏ အကြီးမားဆုံးရန်သူသည် မရိုးသားမှုဖြစ်သည်။ နိုင်ငံရေးသမားတစ်ဦးက ပြောကြားလိုက်သောစကားနှင့် တကယ့်အမှန်တရားတို့အကြား ကြီးမားသော ချောက်ကမ်းပါးကြီးက ခြားလျက်ရှိသည်။

ထို့ကြောင့် နိုင်ငံရေးသမားအချို့က ပြည်သူများကို လှည့်စားရန် ရည်ရွယ်လျက် အသုံးပြုသော Doublespeak များကို သတိပြုရန် လိုအပ်ပါကြောင်း The Daily Eleven သတင်းစာက ရေးသားအပ်ပါသည်။

အောက်တိုဘာ ၂၄ ရက်ထုတ် The Daily Eleven သတင်းစာ အယ်ဒီတာ့အာဘော်