Category: Editorials

ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားႏုိင္စြမ္းသည္ အလုပ္လာေလွ်ာက္သူမ်ားထံမွေန၍ အလုပ္ခန္႔မည့္သူမ်ား အလုိအရွိဆံုး အရည္အခ်င္းျဖစ္သည္။ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ အလုပ္သာမက ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ မဟုတ္ေသာ အလုပ္မ်ားအတြက္၌ပါ အလုပ္ခန္႔အပ္မည့္သူမ်ားက ယင္းအရည္အခ်င္းကို စာရင္းသြင္းထားေလ့ရွိသည္။ ေလွ်ာက္ထားသည့္ အလုပ္ႏွင့္မဆုိင္ဘဲ ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားႏိုင္စြမ္းသည္ အလုပ္ခန္႔မည့္သူအမ်ားစုက ေတာင္းဆိုေသာ အရည္အခ်င္းျဖစ္သည္။ ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားႏိုင္စြမ္းတြင္ အခ်က္အလက္မ်ား၊ ေလ့လာရမည့္ျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္ သုေတသန ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားကဲ့သို႔ေသာ ရင္းျမစ္မ်ားကို အကဲျဖတ္ျခင္း ပါ၀င္သည္။ ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားႏိုင္စြမ္း ျမင့္မားသူသည္ အခ်က္အလက္ အစံုလိုက္မွေန၍ က်ဳိးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္ေသာ ေကာက္ခ်က္မ်ားခ်ႏိုင္ၿပီး ျပႆနာတစ္ရပ္ ေျဖရွင္းရန္အတြက္ သို႔မဟုတ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ခု ခ်ရန္အတြက္ အသံုး၀င္ေသာ အခ်က္မ်ားႏွင့္ အသံုး၀င္မႈနည္းပါးေသာ အခ်က္အလက္မ်ားဟူ၍ ခြဲျခားႏိုင္သည္။ ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားႏိုင္စြမ္းရွိသူသည္ အေနအထားတစ္ရပ္ကို ေရြးခ်ယ္လက္ခံရန္အတြက္ က်ဳိးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္ေသာ အေၾကာင္းတရားမ်ားကို တင္ျပႏုိင္ၿပီး အဆိုျပဳထားေသာ မွားယြင္းသည့္ အေၾကာင္းတရားမ်ားကို မမွန္ကန္ေၾကာင္း ဖြင့္ခ်ျပႏုိင္သည္။

ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားႏုိင္စြမ္းတြင္ ပါ၀င္သည့္ အဓိကကြၽမ္းက်င္မႈမ်ားကို ယခုကဲ့သို႔ သတ္မွတ္ထားသည္။ (၁) စိစစ္ျခင္း-တစ္စံုတစ္ရာကို စစ္ေဆးစမ္းသပ္ၿပီး အဓိပၸာယ္ကိုလည္းေကာင္း၊ မည္သည္ကို ကိုယ္စားျပဳသည္ကိုလည္းေကာင္း သုံးသပ္ႏုိင္စြမ္းကို ဆုိလိုသည္။ (၂) အလြယ္တကူ နားလည္ေအာင္ ရွင္းလင္းႏိုင္ျခင္း-အခ်က္အလက္မ်ားကို ျပန္လည္ေဖာ္ျပႏိုင္႐ုံသာမက နားလည္ရလြယ္ကူေသာ နည္းလမ္းျဖင့္ ေဖာ္ျပႏုိင္ျခင္းျဖစ္သည္။ (၃) အကဲျဖတ္ျခင္း-စိတ္ကူးထည္တစ္ခု၏ ခိုင္မာမႈကို ဆံုးျဖတ္ႏုိင္စြမ္းျဖစ္သည္။ (၄) ရွင္းျပျခင္း-ေဖာ္ျပထားသည့္ အခ်က္အလက္ကို ရွင္းလင္းေအာင္ ျပဳလုပ္ႏိုင္သည့္အျပင္ ယင္းအခ်က္အလက္ထဲသို႔ ကိုယ္ပိုင္အျမင္ကိုပင္ ေပါင္းထည့္ႏုိင္စြမ္းျဖစ္သည္။ (၅) ေကာက္ခ်က္ခ်ျခင္း-ေပးထားသည့္ အခ်က္အလက္အေပၚ အေျခခံလ်က္ေကာက္ခ်က္မ်ား ဆြဲယူႏိုင္စြမ္းျဖစ္သည္။ (၆) ဖြင့္ဆိုျပျခင္း-ယင္းသည္ အခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ နားလည္ႏိုင္စြမ္းျဖစ္သည္။ သက္ဆိုင္ရာ ပရိသတ္အတြက္ အခ်က္မ်ား၏ အဓိပၸာယ္ကို ပံုစံတစ္ရပ္အတြင္း ဆက္သြယ္ေျပာဆိုႏိုင္စြမ္းျဖစ္သည္။ (၇) ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ျခင္း-အကဲျဖတ္ျခင္းကဲ့သို႔ပင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ျခင္းသည္ စိတ္ကူးထည္တစ္ရပ္ သို႔မဟုတ္ အခ်က္အလက္ အစိတ္အပိုင္းတစ္ရပ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္စြမ္းျဖစ္သည္။ (၈) ဓမၼဓိ႒ာန္က်ျခင္း-စိတ္ကူးထည္ကို ဘက္လိုက္မႈမ်ားမပါဘဲ မွ်တစြာအကဲျဖတ္ႏုိင္စြမ္းျဖစ္သည္။ (၉) ျပႆနာကို ေျဖရွင္းျခင္း-အေရးပါေသာ ကြၽမ္းက်င္မႈတစ္ရပ္ျဖစ္ၿပီး ျပႆနာတစ္ရပ္ကို စိစစ္ျခင္း၊ ေျဖရွင္းမႈတစ္ရပ္ကို ေဖာ္ထုတ္ျခင္းႏွင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္းတို႔အျပင္ အစီအစဥ္ကို အသံုးျပဳႏိုင္ျခင္း ပါ၀င္သည္။ (၁၀) ဆင္ျခင္ျခင္း-ေမးခြန္းတစ္ရပ္ သို႔မဟုတ္ ျပႆနာတစ္ရပ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ယုတၱိေဗဒနည္းက် ေတြးေခၚႏိုင္စြမ္းျဖစ္သည္။

အမွန္တကယ္၌ ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားႏိုင္စြမ္းသည္ မည္သည့္ အလုပ္အကိုင္မဆိုအတြက္ သာမက ေန႔စဥ္ဘ၀၌ ရင္ဆုိင္ေတြ႕ၾကံဳရမႈမ်ားအတြက္ပါ မရွိမျဖစ္လိုအပ္ေသာ ကြၽမ္းက်င္မႈျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လူတိုင္းအေနျဖင့္ ငယ္စဥ္မွစ၍ ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္လံုး ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားႏိုင္စြမ္း တိုးတက္ေအာင္ အျမဲမျပတ္ သင္ယူေလ့က်င့္ေနရမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း The Daily Eleven သတင္းစာက ေရးသားအပ္ပါသည္။

စက္တင္ဘာလ (၂၄) ရက္ေန႔ထုတ္ The Daily Eleven သတင္းစာ အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္

ကမၻာလုံးဆုိင္ရာ မူးယစ္ေဆး၀ါး ျပႆနာကုိ ရင္ဆုိင္ေနရမႈတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္လည္း အပါအ၀င္ ျဖစ္ေနသည္။ ယင္းအျပင္ ဘိန္းစုိက္ပ်ဳိးမႈအျပင္ စိတ္ၾကြေဆးျပား ထုတ္လုပ္သုံးစြဲမႈ ျမင့္မားသည့္ဒဏ္ကုိပါ ထပ္မံရင္ဆုိင္ေနရၿပီျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ မူးယစ္ေဆး၀ါး အေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္၍ လုိအပ္ေသာ အစီအမံမ်ား ခ်မွတ္လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိေၾကာင္း သက္ဆုိင္ရာက တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ထားသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မူးယစ္ေဆး၀ါးပေပ်ာက္ေရးအတြက္ ၁၅ ႏွစ္ စီမံကိန္းကုိ ၁၉၉၉-၂၀၀၀ ဘ႑ာႏွစ္မွ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ႑ာႏွစ္အထိ ငါးႏွစ္စီ သုံးပုိင္းခြဲ၍ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ ယင္းသို႔ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ဘိန္းအဓိကစုိက္ပ်ဳိးေသာ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ ၄၃ ၿမိဳ႕နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ ေလးၿမိဳ႕နယ္၊ ကယားျပည္နယ္တြင္ ႏွစ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ ႏွစ္ၿမိဳ႕နယ္ စုစုေပါင္း ၅၁ ၿမိဳ႕နယ္တြင္ စီမံကိန္းမ်ား ခ်မွတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းအျပင္ ဘိန္းစုိက္ပ်ဳိးမႈ ျပန္လည္ျမင့္တက္လာျခင္း၊ စိတ္ၾကြေဆးျပား သုံးစြဲမႈျပႆနာမွာ လူငယ္တုိ႔အၾကား ပုိမုိပ်ံ႕ႏွံ႔လာျခင္းႏွင့္ အျခားစိတ္ၾကြေဆး၀ါး ေပၚထြက္လာမႈ အေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ မူးယစ္ေဆး၀ါး ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ေရးအတြက္ စီမံကိန္းကာလအား ၂၀၁၄-၂၀၁၅ ဘ႑ာႏွစ္မွ ၂၀၁၈-၂၀၁၉ ဘ႑ာႏွစ္အထိ ငါးႏွစ္သက္တမ္း ထပ္မံတုိးျမႇင့္ လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိသည္။ ဘိန္းစုိက္ပ်ဳိးမႈ ေရရွည္ဆက္လက္ ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ေရး ႏိုင္ငံေတာ္၏ အမ်ဳိးသားဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အစီအစဥ္ေအာက္တြင္ ထည့္သြင္း၍ လူမႈစီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားကုိ ျပည္နယ္မ်ားတြင္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ၿပီး မူးယစ္ေဆး၀ါးႏွင့္ စိတ္ကုိေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆး၀ါးမ်ားအႏၲရာယ္ တားဆီးေရးဗဟုိအဖြဲ႕ႏွင့္ ကုလသမဂၢမူးယစ္ေဆး၀ါးႏွင့္ မႈခင္းဆုိင္ရာ႐ုံးတုိ႔ ပူးေပါင္း၍ ႏွစ္စဥ္ ဘိန္းခင္းတုိင္းတာေရးလုပ္ငန္းမ်ားကုိ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိေနေၾကာင္း တရား၀င္ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားမႈမ်ား ရွိေနသည္။ ထုိသို႔ လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္၌ ဘိန္းစိုက္ဧရိယာမွာ ဟက္တာ ၁၀၅၀၀၀ ရွိခဲ့ၿပီး ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ ဘိန္းစိုက္ဧရိယာ ဟက္တာ ၅၅၅၀၀ သုိ႔ က်ဆင္းခဲ့ရသည္ဟု သိရသည္။ မူးယစ္ေဆး၀ါး ထိန္းခ်ဳပ္ေရးမူ၀ါဒသစ္တြင္ ဘိန္းစုိက္ပ်ဳိးသည့္ေဒသမ်ားအတြက္ လုိအပ္ေသာ လူမႈစီးပြား ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးဆုိင္ရာ မူ၀ါဒႏွင့္ နယ္ပယ္မ်ားကုိ သတ္မွတ္ေရးဆြဲ ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ဘိန္းစုိက္ေတာင္သူမ်ား၏ လူမႈဘ၀ျမင့္မားလာေစေရးအတြက္ ဘိန္းစုိက္ပ်ဳိးျခင္းမွ ရသည့္၀င္ေငြက​ုိ မွီခုိေနရေသာဘ၀မွ လြတ္ေျမာက္ၿပီး အျခား၀င္ေငြရလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ျခင္း အပါအ၀င္ မူးယစ္ေဆး၀ါး သားေကာင္ဘ၀မွ လြတ္ေျမာက္ႏုိင္ေရးတုိ႔အတြက္ မဟာဗ်ဴဟာႏွင့္ မူ၀ါဒမ်ား ခ်မွတ္ကာ အစားထုိး ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးစီမံကိန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ေပးလ်က္ ရွိသည္ဟုလည္း သက္ဆုိင္ရာ တာ၀န္ရွိသူမ်ားက ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားထားသည္။

မူးယစ္ေဆး၀ါးႏွိမ္နင္းေရးအတြက္ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိသလုိ ဥပေဒစုိးမုိးေရးႏွင့္ မူးယစ္ေဆး၀ါး တုိက္ဖ်က္ေရးတို႔အတြက္ အကူအညီေပးရန္ ျမန္မာ-အေမရိကန္ ႏွစ္ႏိုင္ငံသေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထုိးထားသည္။

သုိ႔ေသာ္ ေျပာင္းလဲလာေသာ ေခတ္စနစ္ႏွင့္ နည္းပညာမ်ားအၾကား မူးယစ္ေဆး၀ါးႏွင့္ စိတ္ၾကြေဆးျပားမ်ဳိးစုံ၏ ပ်ံ႕ႏွံ႔ထုိးေဖာက္မႈက စိန္ေခၚမႈအျဖစ္ ရွိေနသည္။ အက္ဖီဒရင္း၊ ကာဖင္းစေသာ ဓာတုေဗဒပစၥည္းမ်ားကို အေျခခံကာ လူတို႔ဖန္တီးျပဳလုပ္ထားေသာ ေဆးတစ္မ်ဳိးျဖစ္ၿပီး Amphetamine Type Stimulants (ATS) ေခၚ စိတ္ၾကြ႐ူးသြပ္ေဆးသည္ ဗဟိုနပ္ေၾကာအဖြဲ႕ (Central Nervous System) ကို လႈံ႔ေဆာ္ေပးျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ေဆးအမ်ဳိးအမည္မ်ားမွာ အမ္ဖီတမင္း၊ မက္အမ္ဖီတမင္း၊ မီသိုင္းလ္ဖင္နီဒိတ္၊ ဖင္မိထရာဇင္း၊ အက္စ္တာစီတို႔ျဖစ္ၿပီး ေယဘုယ်အေခၚမ်ားမွာ အိုက္စ္၊ ရွဘူး၊ ရာဘ၊ ရာမ၊ စပိဒ္ စသည္တုိ႔မွာ စိတ္ၾကြေဆးျပားစာရင္း၀င္ မူးယစ္ေဆး၀ါးမ်ားျဖစ္သည္။ စိတ္ၾကြေဆးျပားကို ေရရွည္သံုးစြဲသူမ်ားတြင္ ေတြ႕ရသည့္ ႐ုပ္ပိုင္းဆုိင္ရာ ထိခိုက္မႈမ်ားမွာ ႐ွဴျခင္း၊ ႐ႈပ္ျခင္းေၾကာင့္ ႏွာေခါင္းၾကြက္သားမွ်င္ ပ်က္စီးျခင္း၊ ႐ွဴ႐ိႈက္ျခင္းေၾကာင့္ အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္း ထိခိုက္ျခင္းႏွင့္ အဆုတ္ကင္ဆာ ပိုမိုျဖစ္ပြားျခင္း၊ ေဆးထိုးသံုးစြဲျခင္းေၾကာင့္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ၊ အသည္းေရာင္အသား၀ါဘီႏွင့္ စီအပါအ၀င္ေသြးမွတစ္ဆင့္ ကူးစက္တတ္ေသာ ဗိုင္းရပ္စ္ ေရာဂါပိုး အႏၲရာယ္ ပိုမိုမ်ားျပားေစျခင္း၊ ခံတြင္းပ်က္ေသာေၾကာင့္ အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့ျခင္း၊ ကိုယ္ခႏၶာပိန္ခ်ဳံးျခင္း၊ အေရျပားေရာဂါျဖစ္ျခင္း၊ သြားမ်ားထိခိုက္ပ်က္စီးျခင္းတို႔ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာ ထိခိုက္မႈမ်ားမွာ မွတ္ဥာဏ္စြမ္းရည္ ဆံုး႐ံႈးျခင္း၊ ေရရွည္အိပ္ေရးပ်က္ျခင္းေၾကာင့္ မွန္မွန္ကန္ကန္ မေ၀ခြဲမဆံုးျဖတ္ႏုိင္ျခင္း၊ စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာ စြဲလမ္းလာျခင္း (မသံုးစြဲရ မေနႏုိင္ေအာင္ အလြန္အမင္း စြဲလမ္းျခင္း)၊ ေပ်ာ္ရႊင္မႈခံစားႏုိင္စြမ္း ေလ်ာ့ပါးလာျခင္း၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေ၀ဒနာအခံရွိသူမ်ား သံုးစြဲလွ်င္ စိတ္ေရာဂါေ၀ဒနာ ပိုမိုဆိုးရြားသြားႏုိင္ျခင္း၊ သံသယလြန္ စိတ္ေရာဂါခံစားရျခင္း၊ စိတ္ဓာတ္က်၍ သတ္ေသခ်င္စိတ္ျဖစ္ျခင္းမ်ားျဖစ္ၿပီး ရာဇ၀တ္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားႏုိင္သည့္ အေနအထားလည္း ျဖစ္သည္။ မႈခင္းျဖစ္စဥ္မ်ားတြင္ မူးယစ္ေဆး၀ါးႏွင့္ဆက္စပ္ေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ား အမ်ားအျပား ပါ၀င္သည္။

သုိ႔ပါ၍ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ဓာတုပစၥည္းမွတစ္ဆင့္ ထုတ္လုပ္သည့္ စိတ္ၾကြေဆးျပား ျပႆနာသည္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္မွစၿပီး ပ်ံ႕ႏွံ႔လာခဲ့ေၾကာင္း၊ အစပ်ဳိး ဓာတုပစၥည္းမ်ား နယ္စပ္မ်ားမွတစ္ဆင့္ ၀င္ေရာက္လာျခင္းကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ခက္ခဲျခင္း၊ စိတ္ၾကြေဆးျပားကို လြယ္ကူစြာ ထုတ္လုပ္ႏုိင္ျခင္း၊ နယ္ေျမအေျခအေန ကန္႔သတ္ခ်က္ရွိျခင္းမ်ားကို အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ နယ္စပ္ေဒသအခ်ဳိ႕တြင္ စိတ္ၾကြေဆးျပားမ်ား ထုတ္လုပ္လာခဲ့ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ စိတ္ၾကြေဆးျပားမ်ား လူငယ္ထုအတြင္း သံုးစြဲမႈ ျမင့္တက္လ်က္ရွိေနျခင္းအေပၚ ေရတုိေရရွည္ စီမံကိန္းမ်ားျဖင့္ အေလးထား ေဆာင္ရြက္ရန္ လုိအပ္မည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း The Daily Eleven သတင္းစာက ေရးသားအပ္ပါသည္။

စက္တင္ဘာ ၂၃ ရက္ေန႔ထုတ္ The Daily Eleven သတင္းစာ အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္

ဘာသာစကားဆုိင္ရာ ပညာေရးဟူသည္ ဒုတိယေျမာက္ ဘာသာစကား သို႔မဟုတ္ ႏုိင္ငံျခားဘာသာစကားတစ္ရပ္ကို ရယူသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ႏွင့္ ေလ့က်င့္မႈျဖစ္သည္။ ယင္းကို အသံုးခ်ဘာသာေဗဒ၏ ဘာသာခြဲအျဖစ္ အေျခခံသေဘာအရ သတ္မွတ္ထားေသာ္လည္း ဘာသာရပ္အမ်ဳိးမ်ဳိး ပါ၀င္ေသာ ပညာရပ္နယ္ပယ္တစ္ခု အျဖစ္လည္း စဥ္းစားႏုိင္သည္။ ဘာသာစကားဆုိင္ရာ ပညာေရးတြင္ သင္ယူရန္ အဓိက အမ်ဳိးအစား ေလးရပ္ရွိသည္။ ယင္းတုိ႔မွာ ဆက္သြယ္ေရးဆုိင္ရာ အရည္အေသြးမ်ား၊ ကြၽမ္းက်င္ပိုင္ႏုိင္မႈ၊ ယဥ္ေက်းမႈ ကူးသန္းေရး အေတြ႕အၾကံဳႏွင့္ စာအမ်ဳိးမ်ဳိး တတ္ေျမာက္မႈတုိ႔ ျဖစ္ၾကသည္။

ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္း တုိး၍တုိး၍ ျဖစ္ထြန္းလာသည္ႏွင့္အညီ လုပ္သားအင္အားစု၌ ပါ၀င္သူမ်ား အေနျဖင့္ ဘာသာစကား အမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ ဆက္သြယ္ေျပာဆုိႏိုင္ရန္ အႀကီးအက်ယ္ လိုအပ္လာသည္။ အသံုးမ်ားေသာ ဘာသာစကားမ်ားကို ကုန္သြယ္ေရး၊ ခရီးသြားလုပ္ငန္း၊ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရး၊ နည္းပညာ၊ မီဒီယာႏွင့္ သိပၸံပညာတုိ႔ကဲ့သို႔ေသာ နယ္ပယ္မ်ား၌ အသံုးျပဳၾကသည္။ ေတာင္ကိုရီးယား၊ ဂ်ပန္ႏွင့္ တ႐ုတ္တုိ႔ကဲ့သုိ႔ေသာ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ မူလတန္းႏွင့္ အလယ္တန္းအဆင့္တုိ႔၌ အနည္းဆံုး ႏိုင္ငံျခားဘာသာစကားတစ္ခု သင္ၾကားေပးရန္ ပညာေရးမူ၀ါဒ ခ်မွတ္ထားသည္။ အိႏိၵယ၊ စင္ကာပူ၊ မေလးရွား၊ ပါကစၥတန္ႏွင့္ ဖိလစ္ပိုင္တုိ႔ကဲ့သို႔ေသာ ႏုိင္ငံအခ်ဳိ႕တြင္မူ ၎တို႔၏ အစိုးရအဖြဲ႕မ်ားအတြင္း ဒုတိယေျမာက္ ႐ံုးသံုးဘာသာစကားတစ္ရပ္ ျပ႒ာန္းထားသည္။ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္၌ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ ႏိုင္ငံျခားဘာသာစကား (အထူးသျဖင့္ အဂၤလိပ္စာ) သင္ၾကားျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ အလြန္ႀကီးမားၿပီး အလြန္အေရးပါသည့္ စီမံကိန္းတစ္ရပ္ကို ခ်မွတ္ခဲ့သည္။

အခ်ိန္ႏွင့္အမွ် ဘာသာစကားဆုိင္ရာ ပညာေရးသည္ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ဖြံ႕ၿဖိဳး၍လာခဲ့ၿပီး ကမၻာတစ္လႊား၌ ပညာေရးသင္႐ိုး၏ တစ္စိတ္တစ္ေဒသ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကဲ့သို႔ေသာ ႏိုင္ငံအခ်ဳိ႕တြင္ ဘာသာစကားဆုိင္ရာ ပညာေရး (ကမၻာ့ဘာသာစကားမ်ားဟုလည္းေခၚ) သည္ အဂၤလိပ္စာ၊ သခ်ၤာႏွင့္ သိပၸံကဲ့သုိ႔ေသာ အဓိကဘာသာရပ္မ်ားႏွင့္အတူ ပင္မဘာသာရပ္တစ္ခု ျဖစ္လာခဲ့သည္။

ၾသစေၾတးလ်ကဲ့သို႔ေသာ ႏိုင္ငံအခ်ဳိ႕တြင္ ယေန႔ေခတ္၌ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ႏိုင္ငံျခား ဘာသာတစ္ရပ္ သင္ၾကားျခင္းသည္ အလြန္ေရပန္းစားလာခဲ့သည္။ ဘာသာစကားဆုိင္ရာ ပညာေရးဘာသာရပ္ကို Language Other Than English (LOTE) ဟု ေခၚဆုိသည္။ အဂၤလိပ္စကားေျပာ ပညာေရးဌာန အမ်ားစုတြင္ ေလ့လာသင္ယူရန္ ေရပန္းအစားဆံုး ႏိုင္ငံျခားဘာသာစကားမ်ားမွာ ျပင္သစ္၊ ဂ်ာမန္ႏွင့္ စပိန္ဘာသာစကားမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ အဂၤလိပ္က ပထမဘာသာစကား မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ အဂၤလိပ္စကားကို ေကာင္းမြန္စြာ ေျပာဆုိႏုိင္ျခင္းမရွိေသာ ေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္မူ အဂၤလိပ္ဘာသာစကားကို ဒုတိယေျမာက္ ဘာသာစကားအျဖစ္ သင္ယူႏုိင္သည္။

မိမိတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အဘက္ဘက္၌ ခြၽတ္ျခံဳက်ေနမႈမ်ားကို အလ်င္အျမန္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ ႀကိဳးစား႐ုန္းကန္ေနရခ်ိန္၌ က႑အသီးသီး၌ ႏိုင္ငံျခားဘာသာစကား (အထူးသျဖင့္ အဂၤလိပ္ဘာသာစကား) တတ္ေျမာက္မႈသည္ အလြန္တရာ အေရးႀကီး၍လာသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရ အေနျဖင့္ ဘာသာစကားဆုိင္ရာ ပညာေရးအတြက္ ခိုင္မာေသာ မူ၀ါဒမ်ား ခ်မွတ္ကာ အထူးအစီအစဥ္မ်ားျဖင့္ အလ်င္အျမန္ အေကာင္အထည္ေဖာ္သြားရန္ လိုအပ္သကဲ့သုိ႔ ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္လည္း ႏုိင္ငံျခားဘာသာစကား တတ္ေျမာက္ေရးကို အထူးအေလးေပး လုပ္ေဆာင္သြားၾကရန္ လိုအပ္ပါေၾကာင္း The Daily Eleven သတင္းစာက ေရးသားအပ္ပါသည္။

စက္တင္ဘာလ ၂၂ ရက္ေန႔ထုတ္ The Daily Eleven သတင္းစာ အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္ ျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ နိုင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က စက္တင္ဘာ ၁၉ ရက္က ႏုိင္ငံေတာ္အေျချပ မိန္႔ခြန္းတစ္ရပ္အား ေျပာၾကားခဲ့သည္။

မိနစ္ ၃၀ ၾကာခန္႔ ေျပာၾကားခဲ့သည့္ အဆိုပါမိန္႔ခြန္းတြင္ ရခိုင္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏုိင္ငံတကာ၏ စစ္ေဆးမႈကို ေၾကာက္ရြံ႕ေနမည္ မဟုတ္ေၾကာင္းႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံသို႔ ထြက္ေျပးသြားသူမ်ားအား ျပန္လည္လက္ခံေရး စိစစ္မႈလုပ္ငန္းစဥ္ကို စတင္ႏုိင္ရန္ ျပင္ဆင္ထားေၾကာင္းတို႔ကို ထည့္သြင္းေျပာၾကား ခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈ ျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္ ထိခုိက္ခံစားရသူ အားလုံးအတြက္လည္း စိတ္မေကာင္းျဖစ္ရေၾကာင္း၊ အုိးအိမ္မ်ားကုိ စြန္႔ခြာၿပီး ထြက္ေျပးရသူ အမ်ားအျပားရွိေၾကာင္း၊ ထုိသုိ႔ထြက္ေျပးရသူမ်ားတြင္ မြတ္စလင္သာမကဘဲ ရခုိင္ႏွင့္ အျခားလူနည္းစုမ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ ကမန္၊ ၿမိဳ၊ သက္၊ မရမာႀကီး၊ ဟိႏၵဴမ်ားလည္း ပါ၀င္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သလို အစုိးရအေနျဖင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္ရွိ လူမႈအသုိင္းအ၀န္းမ်ားၾကား သဟဇာတျဖစ္ေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တည္ၿငိမ္ေရး ျပန္လည္ရရွိေရးအတြက္ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း၊ ထြက္မေျပးသည့္ မြတ္စလင္ရြာ အမ်ားအျပား ရွိေၾကာင္းႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀န္းအေနျဖင့္ ရခုိင္ေဒသသုိ႔ လာေရာက္ၾကည့္႐ႈရန္ ဖိတ္ေခၚေၾကာင္းကိုလည္း ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။ ရခိုင္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ မွားယြင္းေသာ အခ်က္အလက္မ်ား ပ်ံ႕ႏွံ႔ခဲ့ေၾကာင္းလည္း ရွင္းလင္းထားသည္။

ယင္းအျပင္ ႏုိင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္၏ ရခိုင္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ႏုိင္ငံေတာ္အေျချပမိန္႔ခြန္း မေျပာၾကားမီ ရက္ပိုင္းအလိုတြင္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္က လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အက်ပ္အတည္းႏွင့္ အေရးႀကီးေသာ ကိစၥတစ္ရပ္အျဖစ္ ရွိေနသည့္ ရခုိင္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အမွန္တရားကုိ အခုိင္အမာ သက္ေသျပႏုိင္ေရးအတြက္ ညီညြတ္ရန္ လုိအပ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားထားသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ကိစၥသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ျပည္တြင္းေရးသာျဖစ္သည္။ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးဆိုင္ရာ စိစစ္ေဆာင္ရြက္ရမည့္ ကိစၥရပ္သာျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ျပည္တြင္းေရးဆိုင္ရာ ျပႆနာရပ္ေပၚ အစိုးရ၏ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းေနမႈအား ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ မိတ္ေဆြႏုိင္ငံႏွင့္ အိမ္နီးခ်င္း အင္အားႀကီး ႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္သည့္ တ႐ုတ္ႏွင့္ အိႏိၵယႏုိင္ငံတို႔က ေထာက္ခံထားၿပီး ႐ုရွားႏုိင္ငံ အေနျဖင့္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ျပည္တြင္းေရးကို ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္း မျပဳၾကရန္ သေဘာထားမွတ္ခ်က္ ထုတ္ေဖာ္ထားသည္။ ယင္းအျပင္ အာဆီယံေဒသတြင္း ႏုိင္ငံမ်ား အေနျဖင့္လည္း အာဆီယံမူ၀ါဒမ်ားအတိုင္း ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ၏ ျပည္တြင္းေရးအား လိုအပ္သည္ထက္ ပိုမိုစြက္ဖက္ႏိုင္မည္ မဟုတ္ေပ။

သို႔ေသာ္ ရခိုင္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ UN အပါအ၀င္ အေနာက္ႏုိင္ငံတခ်ဳိ႕က ေ၀ဖန္မႈႏွင့္ ဖိအားေပး ေတာင္းဆိုမႈမ်ား ရိွေနဆဲျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအား ကိုလိုနီအျဖစ္ သိမ္းပိုက္ခဲ့ဖူးေသာ ၿဗိတိန္တို႔အေနျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ လိုအပ္သည္ထက္ ပိုမိုသည့္ ဖိအားေပး ေတာင္းဆိုမႈမ်ား ျပဳလုပ္လ်က္ရိွေနသည္။ ရခိုင္အေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ကုလသမဂၢ လံုျခံဳေရးေကာင္စီ အေရးေပၚ အစည္းအေ၀း ေခၚယူရန္ ကုလ၏ ၿဗိတိန္သံအမတ္က ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံသို႔ တက္ေရာက္ေနသည့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဟာဆီနာက နယူးေယာက္တြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူမ်ားကို ေတြ႕ဆံုရာတြင္ ရခိုင္အက်ပ္အတည္းအတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာက ပိုမိုႀကီးမားေသာ ဖိအားေပးရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ပဋိပကၡေၾကာင့္ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကသည့္ ဘဂၤါလီမြတ္စလင္ ၄၂၀,၀၀၀ ေက်ာ္ကို ျမန္မာက ျပန္လည္လက္ခံရမည္ဟု ေတာင္းဆိုခ်က္ တစ္ရပ္ကိုလည္း ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ယင္းအျပင္ ဘဂၤါလီမြတ္စလင္မ်ား ျပန္လာေရးကို ဟန္႔တားသည့္ အေနျဖင့္ ျမန္မာနယ္စပ္၌ မိုင္းမ်ားေထာင္ထားေၾကာင္းလည္း စြပ္စြဲေျပာၾကားခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ လြတ္လပ္သည့္ ႏုိင္ငံျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္သည္ လြတ္လပ္၍ တက္ၾကြၿပီး ဘက္မလိုက္ေသာ ႏုိင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒကို က်င့္သံုးသည္။ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံအခ်င္းခ်င္း မိတ္၀တ္မပ်က္ ေပါင္းဖက္ဆက္ဆံေရးကို ေရွး႐ႈသည္။ ႏုိင္ငံအခ်င္းခ်င္း ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေရးမူကို ေစာင့္ထိန္းေၾကာင္း ႏုိင္ငံေတာ္၏ အေျခခံမူမ်ားအျဖစ္ ခိုင္ခိုင္မာမာ ျပ႒ာန္းထားၿပီးျဖစ္သည္။

သို႔ပါ၍ ႏုိင္ငံတကာ၏ အေျခခံ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားႏွင့္အတူ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားအား ေက်ာ္လြန္၍ ဖိအားေပးလာခဲ့မည္ ဆိုပါက ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ အျခားေရြးခ်ယ္စရာလမ္း မရိွဘဲ အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ႏုိင္ငံသူ ႏုိင္ငံသားအားလံုး အေန ျဖင့္ ညီညြတ္စြာျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ကာကြယ္ၾကရမည္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံသူ ႏုိင္ငံသား ျပည္သူမ်ား အေနျဖင့္လည္း ႏိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္၏ ရခိုင္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ရွင္းလင္းရပ္တည္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားအတိုင္း တပ္မေတာ္၏ ရပ္တည္ခ်က္မ်ားအတိုင္း အခိုင္အမာ ရပ္တည္သြားၾကရန္ လိုအပ္မည္ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ပါ၍ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ လြတ္လပ္သည့္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ႏုိင္ငံ ျဖစ္သည့္အတြက္ ရခိုင္အေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ၿဗိတိန္ႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံတို႔ အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ပိုင္ဆိုင္မႈကို ေလးစားရန္ လိုအပ္ပါေၾကာင္း The Daily Eleven သတင္းစာက တိုက္တြန္းအပ္ပါသည္။

စက္တင္ဘာ ၂၁ ရက္ေန႔တြင္ ထုတ္ေ၀မည့္ The Daily Eleven သတင္းစာ၏ အယ္ဒီတာ့ အာေဘာ္