ဗြိတိန်ပါလီမန် အမတ်များက ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေး ကောင်စီအနေဖြင့် မြန်မာအစိုးရကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်ခုံရုံး (ICC) လွှဲပြောင်းပေးရန် တောင်းဆို

ဗြိတိန်ပါလီမန် အမတ်များက ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေး ကောင်စီအနေဖြင့် မြန်မာအစိုးရကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်ခုံရုံး (ICC) လွှဲပြောင်းပေးရန် တောင်းဆို
Published 23 May 2018

မေ ၁ ရက်က နေပြည်တော်၌ပြုလုပ်သော သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့က နှစ်ရက်ကြာခရီးစဉ်၏ သုံးသပ်ချက်ကို ပြောကြားစဉ် (ဓာတ်ပုံ-စိုးမင်းထိုက်)

ဗြိတိန်နိုင်ငံ နိုင်ငံတကာ တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးရေး ရွေးချယ်မှုကော်မတီအဖွဲ့မှ ပါလီမန်အမတ်များက ရခိုင်ပြည်နယ်ပဋိပက္ခများနှင့် ပတ်သက်၍ မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်ခုံရုံး (ICC) သို့ လွှဲပြောင်းရေးအတွက် အားထုတ်မှုများကို ထောက်ခံရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ဗြိတိန်နိုင်ငံအခြေစိုက် The Guardian သတင်းစာ၏ ဝက်ဘ်ဆိုက်က မေ ၂၂ ရက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဗြိတိန်နိုင်ငံ နိုင်ငံတကာတိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးရေး ရွေးချယ်မှုကော်မတီက ဗြိတိန်နိုင်ငံ အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံသို့  ပေးနေသည့် ၂၀၁၈ ခုနှစ်အတွက် ပေါင်သန်း ၁၀၀ တန်ဖိုးရှိ အကူအညီများကိုလည်း အပြည့်အ၀ ပြန်လည်သုံးသပ်ရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ ၎င်းတိ့ုက ယင်းအကူအညီများသည် မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ဒီမိုကရေစီစနစ်သို့ ကူးပြောင်းနေသည်ဟု ယူဆထားသောအချိန်က သဘောတူခဲ့ခြင်းသာဖြစ်ကြောင်း ထောက်ပြခဲ့သည်။

အဆိုပါကော်မတီက ယင်းကဲ့သို့သော ကူးပြောင်းမှုမျိုး မရှိကြောင်း၊ စစ်မှန်သည့် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကိုလည်း ဆောင်ရွက်နေခြင်းမရှိကြောင်း ကောက်ချက်ချခဲ့ပြီး ၎င်းတို့အနေဖြင့် ဗြိတိန်က အကူအညီပေးနေသည့် စီမံချက်များအား သွားရောက်ကြည့် ရှုရန်လည်း ပိတ်ပင်ခြင်းခံရကြောင်း၊ ၎င်းတို့၏ ပြည်ဝင်ခွင့်ဗီဇာသည် နောက်ဆုံးအချိန်ကျမှ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အမြင့်ဆုံးအဆင့် အာဏာပိုင်များ၏ ငြင်းပယ်ခြင်းကိုခံရကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာအစိုးရအား အရေးယူရန် သဘောထားကို လုံခြုံရေးကောင်စီ၌ ဗီတိုအာဏာ သုံးခွင့်ရထားသည့် တရုတ်က ကန့်ကွက်သောကြောင့် ကုလသမဂ္ဂတွင် ရပ်ဆိုင်းခံထားရသည်။

သို့သော် ဗြိတိန်နှင့် မဟာမိတ်နိုင်ငံများ အနေဖြင့် လုံခြုံရေးကောင်စီက မြန်မာနိုင်ငံကို ICC သို့ လွှဲပြောင်းရန်နှင့် ဖော်ထုတ်၍ ရရှိသော အဓိကလူများအားလုံးကို ပစ်မှတ်ထားလျက် စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုများ ပြုလုပ်ရန် ဝိုင်းဝန်းထောက်ခံအားပေးသင့်သည်ဟု  အဆိုပါကော်မတီက ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ICC ကို လက်မှတ်ထိုးထားသည့် နိုင်ငံမဟုတ်သော်လည်း ICC မှ တရားစွဲဆိုသူ ဖာတူးဘင်ဆူဒါက ဘင်္ဂါလီမွတ်စလင်များကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ အတင်းအဓမ္မ မောင်းထုတ်ခဲ့မှုနှင့်ပတ်သက်၍ စုံစမ်းစစ်ဆေးခွင့်အတွက် ဆုံးဖြတ်ပေးရန် ICC သို့ တောင်းဆိုထားသည်။

ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီမှ သံတမန်များ လွန်ခဲ့သည့်လအတွင်းက မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်ခဲ့ပြီးနောက် ဒုက္ခသည်များ ဘေးကင်းလုံခြုံစွာ ပြန်လာနိုင်ရေးကို တောင်းဆိုခဲ့ကြသကဲ့သို့ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်ဆိုင်မှုကိုလည်း အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။

ကာကွယ်ရေးနှင့် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒတို့အား ထိန်းချုပ်ထားဆဲဖြစ်သော တပ်မတော်ကို နှစ်သိမ့်ရန် လိုအပ်မှုကြောင့် နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား နောက်ထပ်လူးသာလွန့်သာသော အခွင့်အရေးကို မည်သည့်အတိုင်းအတာအထိ ပေးသင့်သည်ဟူသည်နှင့်ပတ်သက်၍ ဗြိတိန်နိုင်ငံခြားရေးရုံးအတွင်း တင်းမာမှုတစ်ရပ် ရှိခဲ့သည်။

သို့သော် ဗြိတိန်ပါလီမန်ကော်မတီက  ငြိမ်းချမ်းရေးနိုဘယ်ဆုရှင်ဟောင်းနှင့် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားဟောင်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည် ပြဿနာ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ရပ် ဖြစ်လာသည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ အဆိုပါကော်မတီက  ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများကို ငြင်းဆိုရန် လမ်းကြောင်း၌ ရေရှည်ရပ်တည်ခဲ့ကြောင်း၊ တရားမျှတမှုနှင့် တာဝန်ခံမှုရှိရေး လုပ်ဆောင်ချက်များကို ပိတ်ဆို့ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြောင်းနှင့် အကောင်းမြင်သောမိန့်ခွန်း၊ သည်းခံမှုနှင့်ထိန်းချုပ်မှုရှိရန် မက်ဆေ့ချ်များမှတစ်ဆင့် အမုန်းတရား ပြောကြားမှုများကို တန်ပြန်ရန် ပျက်ကွက်ခဲ့ကြောင်း စွပ်စွဲပြောကြားခဲ့သည်။

ဗြိတိန်နိုင်ငံက အကူအညီပေးရေး နောက်ဆုံးစီမံချက်ကို ပြင်ဆင်ခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း လူမျိုးစုလိုက်သုတ်သင်မှု၊ အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေးချိုးဖောက်မှု၊ မီဒီယာလွတ်လပ်ခွင့်များကို ကန့်သတ်မှုနှင့် ဂျာနယ်လစ်များကို နှိပ်ကွပ်မှုအပါအဝင် အရပ်ဘက်လူ့အဖွဲ့အစည်းများ၏ အခန်းကဏ္ဍကို ပိတ်ပင်မှု၊ ဘာသာရေးလွတ်လပ်ခွင့်ကို လျှော့ချမှုတို့ ရှိခဲ့ကြောင်း ဗြိတိန်ပါလီမန်အမတ်များက ထောက်ပြခဲ့သည်။

ယင်းကဲ့သို့ အားရဖွယ်မရှိသော လုပ်ဆောင်ချက်များကြောင့် ဗြိတိန်အစိုးရ၏ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် လေသံနှင့် ပြုမူချက်များသည် ပစ်မှတ်ထား ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများ ပြုလုပ်ခြင်း အပါအဝင် သိသိသာသာ ပြောင်းလဲရန် လိုအပ်သည်ဟု ဗြိတိန်ပါလီမန်ကော်မတီက ပြောကြားခဲ့သည်။

ယင်းကော်မတီက “သူ့တပ်မတော်ရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်နဲ့ သူ့အစိုးရနဲ့ သူ့လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ အရေးယူဆောင်ရွက်မှု မရှိခြင်းတွေအတွက် ဥပဒေကြမ်းတစ်ရပ် ရှိနေတာ  မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ သိမြင်ရပါမယ်။ မြန်မာနိုင်ငံက အနေအထားတွေကို သိသိသာသာ ပြောင်းလဲခြင်းတွေကသာ ဗြိတိန်နိုင်ငံရဲ့ မူဝါဒကို သိသိသာသာ ပြောင်းလဲဖို့ တွန်းအားပေးနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ဗြိတိန်အစိုးရအနေဖြင့် မြန်မာအစိုးရနှင့်ပတ်သက်၍ ကုန်သွယ်ရေးဆက်သွယ်မှုများ မြှင့်တင်ခြင်းနှင့် နည်းပညာအထောက်အပံ့များပေးခြင်းကို ဆက်လက်ဆောင်ရွက်နေကြောင်းနှင့် သိသာသည့် မူဝါဒအပြောင်းအလဲအဖြစ် မြန်မာလက်နက်ကိုင်တပ်များအား ထောက်ပံ့နေခြင်းကို ရပ်ဆိုင်းလိုက်ခြင်းသာဖြစ်ကြောင်း အဆိုပါကော်မတီက ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဗြိတိန်နိုင်ငံမှာ အခွန်ဆောင်နေသူတွေရဲ့ ငွေတွေဟာ လူသားဆန်မှုကို ချိုးဖောက်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေ ကျူးလွန်ထားတယ်လို့  စွပ်စွဲခံထားရတဲ့ အစိုးရတစ်ရပ်ကို ထောက်ပံ့နေတာ မဟုတ်ကြောင်း သေချာရမှာဖြစ်ပါတယ်။ အစီရင်ခံထားတာ ဘာမှမရှိဘူးဆိုရင် ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ဒီအစီအစဉ်တွေကို ရပ်ဆိုင်းထားဖို့ အကြံပြုပါတယ်” ဟု အဆိုပါ ကော်မတီ၏ဥက္ကဋ္ဌ စတီဖင်တွစ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်မှ ထွက်ပြေးခဲ့ရသော ဒုက္ခသည်များ၏ အတိဒုက္ခများနှင့်ပတ်သက်၍ ယခင်က နှစ်ကြိမ်တိုင်တိုင် အစီရင်ခံခဲ့ဖူးသည့် အဆိုပါကော်မတီက မုတ်သုံရာသီ ချဉ်းကပ်လာချိန်၌ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ရှိ ဝရုန်းသုန်းကားနှင့် ပျက်စီးလွယ်သော ဘင်္ဂါလီတို့၏ နားခိုရာများအပေါ် ခြိမ်းခြောက်မှုနှင့် ပတ်သက်၍ ယခုအခါ ၎င်းတို့အနေဖြင့် အကြီးအကျယ် စိုးရိမ်မိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Ref ; The Guardian

Most Read

Most Recent