၂၀၁၇ ခုနှစ် ဇူလိုင် ၃ ရက်တွင် တောင်ဆူဒန်နိုင်ငံ၌ Oxfam အဖွဲ့က ပေးဝေသည့် အကူအညီများကို အမျိုးသမီးများက သယ်ဆောင်လာစဉ် (Photo - AP)

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်အတွင်း ကမ္ဘာတစ်ဝန်း၌ ဆာလောင်မွတ်သိပ်မှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည့် အဓိကအကြောင်းအရာတစ်ခုမှာရာ သီဥတုပြင်းထန်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု စက်တင်ဘာ ၁၁ ရက်က ကုလသမဂ္ဂ၏ အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။ ဆိုးရွားသော ယင်းအခြေအနေများကို အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးများ၊ ကလေးများနှင့် သက်ကြီးရွယ်အိုများမှာပို၍ ခုခံကာကွယ်နိုင်စွမ်းနည်းကြသည်ဟု သိရသည်။

မိုးများသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းခြင်း၊ အပူချိန်များအလွန်မြင့်တက်ခြင်းနှင့်အတူ မိုးခေါင်မှု၊ မုန်တိုင်းများ၊ ရေကြီးမှုများအစရှိသည့် ရာသီဥတုဖြစ်စဉ်များသည် မကြာခဏ ပိုမိုဖြစ်ပွားလာသဖြင့် ၂၀၁၇ ခုနှစ်အတွင်းက အာဟာရချို့တဲ့ သူဦးရေမှာ မြင့်တက်လာပြီး  ၈၂၁ သန်း အထိရှိခဲ့သည်။

ထိုပမာဏအရ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ လူကိုးဦးလျှင် တစ်ဦးနှုန်းဖြင့် အာဟာရချို့တဲ့နေသည်ဆိုသည့် သဘောဖြစ်သည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ်ကမူ ၈၀၄ သန်းရှိခဲ့သည်ဟု ‘ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှ စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှုနှင့် အာဟာရ ပြည့်ဝမှုအခြေအနေ’ နှစ်ပတ်လည်အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

“ဆာလောင်မွတ်သိပ်နေသူဦးရေဟာ ပြီးခဲ့တဲ့သုံးနှစ်အတွင်းမှာကိုပဲ မြင့်တက်လာပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုနီးပါးက အခြေအနေတွေဆီကို ပြန်ရောက်သွားပါတယ်။ နောက်ထပ်စိုးရိမ်စရာကတော့၂၀၁၇ ခုနှစ်အတွင်းက အသက်ငါးနှစ်အောက် ကမ္ဘာ့ကလေးဦးရေရဲ့ ၂၂ ဒသမ ၂ ရာခိုင်နှုန်းဟာ ကြီးထွားမှု နှေးကွေးနေကြပါတယ်” ဟု အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဆိုးရွားလာသော ရာသီဥတုအခြေအနေများ၏သက်ရောက်မှုကို အထူးသဖြင့် ဝင်ငွေနိမ့်နှင့် ဝင်ငွေအလယ်အလတ်ရှိသည့် နိုင်ငံများတွင် ပိုမိုပြင်းပြင်းထန်ထန် ခံစားကြရသည်။ “အာဖရိကဟာ ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုကြောင့် စားနပ်ရိက္ခာဆိုးဆိုးရွားရွား မလုံလောက်မှု၊ အာဟာရချို့တဲ့မှုအများဆုံး ဖြစ်ပွားတဲ့ ဒေသဖြစ်ပါတယ်။ အာဖရိက ၂၄ နိုင်ငံက လူဦးရေ ၅၉ သန်းအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိနေပြီး လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အရေးပေါ်လုပ်ဆောင်ပေးမှုတွေ လိုအပ်ပါတယ်” ဟု အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ရာသီဥတုပြင်းထန်လာမှုကြောင့် တောင်အမေရိကတွင် အခြေအနေများလည်း ဆိုးရွားလာကြောင်း သိရသည်။

ရေကြီးမှု၊ မိုးခေါင်မှုအပါအဝင် ပြင်းထန်သည့် ရာသီဥတုဖြစ်စဉ်များသည် အမြဲတစေဖြစ်ပေါ်နေသည်မှာ မှန်သော်လည်း ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုက ဖြစ်ပွားသည့် အကြိမ်ရေနှင့် ပြင်းထန်မှုကို ပိုမိုမြင့်တက်စေသည်ဟု သိပ္ပံပညာရှင်များက ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

ယင်းကဲ့သို့ ဆိုးရွားလာသည့် ရာသီဥတု အခြေအနေများတွင် အထူးသဖြင့်အမျိုး သမီးများသည်ပို၍ ခုခံကာကွယ်နိုင်မှု နည်းပါးကြသည်။ ဥပမာအားဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံရှိ ဆင်းရဲချို့တဲ့သော မိသားစုများတွင် စားနပ်ရိက္ခာမှာ အကန့်အသတ်ဖြင့်သာ ရှိပါက မိန်းကလေးများထက် ယောကျ်ားလေးများကို ပိုမိုကောင်းမွန်စွာ ကျွေးမွေးကြသည်ဟု သိရသည်။

ကုလသမဂ္ဂသည် အာဖရိက၊ အာရှအထူးသဖြင့် မြောက်အမေရိကတို့၌ အဝလွန်မှု မြင့်တက်လာသည့် အချက်ကိုလည်း ထောက်ပြသွားခဲ့သည်။

Ref ; AFP