မြန်မာနိုင်ငံ၏ လူနည်းစု ဘင်္ဂါလီ(မူရင်းတွင် ရိုဟင်ဂျာဟု ဖော်ပြထား) များကို နှိပ်ကွပ်မှုအား စီစဉ်သည်ဟု စွပ်စွဲခံထားရသော မြန်မာ တပ်မတော်ခေါင်းဆောင်များကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်ရုံးတွင် စီရင်စေရန် သြဂုတ်၂၈ ရက်တွင်အမေရိကန် အပါအဝင် နိုင်ငံအများအပြားက တောင်းဆိုခဲ့သည်။
'ဘင်္ဂါလီ မျိုးသုဉ်းသတ်ဖြတ်တဲ့ အချက်အလက်တွေကို ညွှန်ပြရပါမယ်။သူတို့ကို ကြားနာရမှာဖြစ်ပါတယ်။'ဟု ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ အမေရိကန်သံတမန် နစ်ကီဟာလေ က ပြောကြားခဲ့သည်။ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှု တစ်သီတစ်တန်းနှင့် သက်ဆိုင်သော ထိပ်တန်းမြန်မာအရာရှိများကိုစွပ်စွဲခြင်းမပြုခင် တစ်ရက်အလိုတွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သော ကုလသမဂ္ဂ ကျောထောက် နောက်ခံပြုထားသော အစီရင်ခံစာတွင် ရည်ညွှန်းခဲ့သည့် မျိုးဖြုတ်သတ်ဖြတ်ခြင်း ဟူသော ဝေါဟာရ အသုံးပြုခြင်းကို ဟာလေ နှင့် အခြားသံတမန်များက ရပ်ဆိုင်းခဲ့သည်။ 'ပဋိပက္ခအတွက် တာဝန်ရှိသူတွေကို အခု ဒီလုံခြုံရေးကောင်စီမှာ ကျွန်မတို့က တာဝန်ခံခိုင်းရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။'ဟု ဟာလေက ပြောကြားခဲ့သည်။
မြန်မာနိုင်ငံအခြေအနေကို သည်ဟိတ်ရှိ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာရာဇဝတ်ရုံးသို့လွှဲပြောင်းပေးရန် သို့မဟုတ် ယခင် ယူဂိုဆလားဗီးယားကို စီရင်ခံသည့်အတိုင်း သီးခြား အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်ခုံရုံးကိုဖွဲ့ရန် ကုလသမဂ္ဂ စုံစမ်းသူများကပြုစုခဲ့သော အစီရင်ခံစာက လုံခြုံရေးကောင်စီကို တောင်းဆိုခဲ့သည်။ ရခိုင်မြောက်ပိုင်းတွင် မျိုးဖြုတ်သတ်ဖြတ်ခြင်းအတွက် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် အပါအဝင် မြန်မာ့ထိပ်တန်း ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများကို စုံစမ်းစစ်ဆေး၍ စီရင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားသော အချက်အလက် ရှာဖွေရေးမစ်ရှင်က ပြောကြားခဲ့သည်။
လူသတ်မှု၊ အတင်းအကြပ်ဖမ်းဆီးမှု၊ ညင်းပန်းနှိပ်စက်မှု၊ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားမှုတို့ကို ကာလရှည်စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် စုံစမ်းရေးအဖွဲ့က ညွှန်းဆိုခဲ့သော ရာဇဝတ်မှုများသည် ကြီးမားသော အတိုင်းအတာဖြင့် ကျုးလွန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည် ဟု ဆိုသည်။ လွန်ခဲ့သောနှစ် သြဂုတ်လတွင် ဘင်္ဂါလီဖြိုခွင်းမှုကို မြန်မာစစ်တပ်က ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် ဘင်္ဂါလီမွတ်ဆလင် ၇၀၀၀၀၀ ခန့်သည် ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သို့ထွက်ပြေးခဲ့ကြသည်။
အပြစ်ကျုးလွန်သူများကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ခုံရုံသို့တင်ရန် ဗြိတိန်၊ ပြင်သစ်၊ ကူဝိတ်၊ နယ်သာလန်၊ ဆွီဒင်တို့အပါအဝင် လုံခြုံရေးကောင်စီ၏ အခြားအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများကလည်း ပူးတွဲတောင်းဆိုခဲ့ကြ သည်။ မတရားဖိနှိပ်မှုနှင့်သက်ဆိုင်သော သက်သေ အထောက်အထားကိုစုဆောင်း ထိန်းသိမ်းထားရန် လုပ်ထုံးလုပ်နည်း တစ်ရပ်ကိုလည်း ၎င်းတို့က တောင်းဆိုခဲ့သည်။ လုံခြုံရေးကောင်စီ၏ အမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများဖြစ်၍ ဗီတိုအာဏာရှိသော တရုတ်နှင့် ရုရှားတို့ကမူ ဘင်္ဂါလီအရေးကို ဖြေရှင်းရန် မြန်မာခေါင်းဆောင်ပိုင်းနှင့် စေ့စပ်ညှိုနှိုင်းရေးကိုသာ အလေးပေးလိုကြောင်း ပြောဆိုခဲ့ကြသည်။
