မတ် ၈ ရက်က ချီလီတွင် CPTPP သဘောတူညီချက်အား လက်မှတ်ထိုးပြီးနောက် နိုင်ငံ ၁၁ နိုင်ငံမှ ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးများ စုပေါင်းဓာတ်ပုံရိုက်နေစဉ် (Photo: AP)

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရန့်က နုတ်ထွက်သွားခဲ့ပြီးနောက် ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာအနားသတ်မှ နိုင်ငံ ၁၁ နိုင်ငံသည် ပြန်လည်ပြင်ဆင်ထားသည့် လွတ်လပ်စွာကုန်သွယ်ရေး သဘောတူညီချက်ကို မတ် ၈ ရက်က လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။

Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pcific Partnership(CPTPP) ဟု ယခုအခါ သတ်မှတ်ခဲ့သော ပစိဖိတ်လွတ်လပ်စွာကုန်သွယ်ရေး သဘောတူညီချက်သည် ကုန်သွယ်မှုကို ပိုမို လွယ်ကူချောမွေ့စေပြီး အကောက်ခွန်များ လျော့ကျစေမည်ဖြစ်ကြောင်း ထောက်ခံသူများက ပြောကြားကြသည်။

ချီလီနိုင်ငံတွင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သော CPTPP သဘောတူညီချက်တွင် သြစတြေးလျ၊ ဘရူနိုင်း၊ ကနေဒါ၊ ချီလီ၊ ဂျပန်၊ မလေးရှား၊ မက္ကဆီကို၊ နယူးဇီလန်၊ ပီရူး၊ စင်ကာပူနှင့် ဗီယက်နမ်တို့ ပါဝင်ပြီး ကမ္ဘာ့စီးပွား ရေး၏ ၁၃ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ကိုယ်စားပြုမည်ဖြစ်သည်။ ယင်း ၁၁ နိုင်ငံ၏ ဈေးကွက်တွင် လူဦးရေ သန်း ၅၀၀ ရှိမည်ဖြစ်ပြီး ဥရောပသမဂ္ဂထက် ပို၍ကြီးသော ဈေးကွက်ဖြစ်မည် ဖြစ်သည်။

ဒေါ်နယ်ထရန့်က အမေရိကန်သို့တင်သွင်းသော သံမဏိနှင့် အလူမီနီယံတို့ကို စည်းကြပ်ခွန်များကောက်ခံရန် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို လက်မှတ်မရေးထိုးမီ CPTPP ကို လက် မှတ်ရေးထိုးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ယခုသဘောတူညီချက်သည် ကမ္ဘာကို နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ အချက်ပြမှုဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်ဖြစ်ပြီး CPTPP သည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက် ဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန်ကို သတင်းပေးပို့လိုက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်းလည်း ချီလီ၏ ကုန်သွယ်ရေး စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရေးမှူး ဖိလစ်ပီလိုပီယန်ဒီယာက ပြောကြားခဲ့သည်။

CPTPP သည် ဒေသတွင်းစီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်များအတွက် စံနှုန်းသစ်ချမှတ်ပေးမည်ဖြစ်ပြီး အနာဂတ်တွင် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့၊ အေပက်တို့နှင့် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများအတွက်လည်း စံများချမှတ်ပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း ချီလီက ပြောကြားခဲ့သည်။