၂၀၁၇ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၃ ရက်က ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ဘာလူခါလီဒုက္ခသည်စခန်းသို့ ဦးတည်သွားနေသော ဘင်္ဂါလီမွတ်စလင်ဒုက္ခသည်များ (Photo: AFP)

မြန်မာနိုင်ငံမှ ဘင်္ဂါလီမွတ်စလင်များအပေါ် လူ့အခွင့်အရေးအရ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများ ကျူးလွန်ခဲ့ရာတွင် တာဝန်ရှိသော  မြန်မာတပ်မတော်ခေါင်းဆောင်များအား ပစ်မှတ်ထားလျက် ပိတ်ဆို့မှုများနှင့်ခရီးသွား ကန့်သတ်မှုများ ပြုလုပ်ရေးတို့ကို ထရန့်အစိုးရအဖွဲ့အတွက် လွယ်ကူသွားစေရန် အမေရိကန်အထက်လွှတ်တော် ကော်မတီတစ်ရပ်က ဥပဒေကြမ်းတစ်ရပ်ကို အတည်ပြုလိုက်ကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါ ဥပဒေကြမ်းကို ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ရက်တွင် အတည်ပြုခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ယင်းနေ့ မှာပင် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ က ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းရှိ လူနည်းစု ဘင်္ဂါလီမွတ်စလင်များအပေါ် ရက်စက်ကြမ်း ကြုတ်မှုများ ဆက်လက်ကျူးလွန်နေသည့် အကြောင်းအချက်အလက်အသစ်များကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ယခုဥပဒေကြမ်း စတင်သက်ဝင်လာပါက မြန်မာလူ့အခွင့်အရေးနှင့် လွတ်လပ်ခွင့်ဆိုင်ရာ အက်ဥပဒေအရ အမေရိကန်အစိုးရနှင့် ကာကွယ်ရေးဌာနများက သက်ဆိုင်ရာအရာရှိများအနေဖြင့် အကြမ်းဖက်မှုကို အဆုံးသတ်ပြီဟု အတည်မပြုမချင်း မြန်မာတပ်မတော်နှင့် စစ်ရေးအရပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သည့် အချို့သောပုံစံများကို ပိတ်ပင်သွားမည်ဖြစ်သည်။

ယခုဥပဒေကြမ်းကို အထက်လွှတ်တော် နိုင်ငံခြားဆက်ဆံရေးကော်မတီက တင်သွင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ယင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏စီးပွားရေးနှင့် လုံခြုံရေးကဏ္ဍများ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကို ထောက်ခံကာ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အရပ် သားအစိုးရအဖွဲ့တစ်ရပ်ထံသို့ အောင်မြင်စွာ အာဏာလွှဲပြောင်းမှုကိုလည်း အားပေးထားသည်။

ARSA ဟု ခေါ်သော ဘင်္ဂါလီမွတ်စလင်အကြမ်းဖက်သမားများက ရဲစခန်းများအား တိုက်ခိုက်ခဲ့မှုကို တုံ့ပြန်သောအားဖြင့်  မြန်မာလုံခြုံရေးတပ်များက ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သည့် စစ်ဆင်ရေးတစ်ရပ် ဆင်နွှဲခဲ့သည့် ၂၀၁၇ ခုနှစ် သြဂုတ်လမှစ၍ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှ ဘင်္ဂါလီမွတ်စလင်ပေါင်း ၇၀၀,၀၀၀ နီးပါး ထွက်ပြေးခဲ့ကြသည်ဟု ဆိုသည်။

မြန်မာတပ်မတော်၏ စစ်ဆင်ရေးသည်  ဘင်္ဂါလီမွတ်စလင်များကို ပစ်မှတ်ထားခဲ့ပြီး အကြမ်းဖက်သမားနှင့် အရပ်သား မခွဲခြားဘဲ သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ မုဒိမ်းကျင့်ခြင်း၊ နှိပ်စက် ညှဉ်းပန်းခြင်းနှင့် မီးရှို့ခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက် ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် ကုလသမဂ္ဂတို့က ယင်းရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများသည် လူမျိုးစုလိုက် သုတ်သင်မှုမြောက်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့ကြသော်လည်း မြန်မာအစိုးရက စွပ်စွဲချက်များကို ငြင်းဆိုခဲ့ပြီး ပြစ်မှုကျူး လွန်သည်ဟူသော သတင်းများအား စုံစမ်းရန် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းသို့ ဝင်ရောက်မည့်  ကုလသမဂ္ဂ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့ကို တားဆီးခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဘင်္ဂါလီမွတ်စလင်တွေနဲ့ တခြားလူနည်းစုတွေကို လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှု ပမာဏဟာ အံ့သြစရာ ကောင်းလောက်အောင် မြင့်တက်လာခဲ့ပါတယ်”ဟု အထက်လွှွတ်တော် လက်နက်ကိုင် ဌာနများကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ ဂျွန်မက်ကိန်းက ပြောကြားခဲ့သည်။