အောက်တိုဘာ ၁၀ ရက်က ဘာစီလိုနာတွင် ကာတာလန်ဒေသဆိုင်ရာ ပါလီမန်၌ လွတ်လပ်ရေးဆိုင်ရာ မှတ်တမ်းတစ်ခုအား လက်မှတ်ထိုးနေသော ကာတာလန်အစိုးရခေါင်းဆောင် ကာလက်ပူဂျေမွန့် (Photo: AFP)

ကာတာလန်ခေါင်းဆောင်များက လွတ်လပ်ရေးကြေညာမှုအား ဆိုင်းငံ့သည့်ထုတ်ပြန်ချက်ကို လက်မှတ်ထိုးခဲ့ပြီး မက်ဒရစ်နှင့် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးရန် ကမ်းလှမ်းခဲ့ပြီးနောက် စပိန်ဗဟိုအစိုးရသည် ပြဿနာပြေလည်စေရေး ဆွေးနွေးပွဲများကို အောက်တိုဘာ ၁၁ ရက်တွင် ပြုလုပ်ရန်ခဲ့သည်။  ယခုလအစောပိုင်းတွင် ပိတ်ပင်ထားသော ဆန္ဒခံယူပွဲပြုလုပ်ခဲ့အပြီး လွတ်လပ်သော သမ္မတနိုင်ငံဖြစ်လာစေရန် ကာတာလိုနီးယား ပြည်သူများ၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်အပ်နှင်းမှုကို လက်ခံခဲ့ကြောင်း ကာတာလိုနီးယားခေါင်းဆောင် ကာလက်ပူဂျေမွန့်က အောက်တိုဘာ ၁၀ ရက်တွင် ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီးနောက် စပိန် ဝန်ကြီးချုပ် မာရီယာနိုရာဂျွိုင်းက အစိုးရအဖွဲ့ အရေးပေါ်အစည်းအဝေး ကျင်းပခဲ့သည်။

သို့သော် ပူဂျေမွန့်က ပါလီမန်သို့ တင်သွင်းသော ယင်းကြေညာချက်တွင် မက်ဒရစ်နှင့်ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှု ပြုလုပ်နိုင်ရန်အတွက် လွတ်လပ်ရေးကြေညာမှုအား ဆိုင်းငံ့သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ရာဂျွိုင်းက ကာတာလိုနီးယား၏လွတ်လပ်ရေး ကြေညာမှုအား ဟန့်တားရန် အစွမ်းကုန်လုပ်ဆောင်သွားမည်ဟု ကတိပြုခဲ့ပြီး မငြိမ်သက်မှုဖြစ်ပွားစေနိုင်သည်ဟု လူအများအပြားက စိုးရိမ်နေသော မမျှော်လင့်ထားသည့်လုပ်ရပ်အဖြစ် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းရဒေသ ကာတာလိုနီးယားအား ဗဟိုအစိုးရက တိုက်ရိုက်အုပ်ချုပ်နိုင်မှုကို ၎င်းက ပယ်ချထားခြင်း မရှိပေ။

အန္တရာယ်အကြီးဆုံး ရင်ဆိုင်ရနိုင်မှုမှာ စပိန်၏စီးပွားရေးအင်အားကြီး ဒေသတစ်ခုဖြစ်သော လူဦးရေ ၇ ဒသမ ၅ သန်းရှိ သည့် ကာတာလိုနီးယား၏ အနာဂတ်ဖြစ်သည်။

ကာတာလိုနီးယား၊ စပိန်နှင့် ဥရောပရှိ  နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်များက ခွဲထွက်ရေးကြောင့် စပိန်တွင် ဆယ်စုနှစ်များစွာအတွင်း အကြီးမားဆုံး ကသောင်းကနင်း ဖြစ်လာနိုင်မှုကို စိုးရိမ်၍ ဆန့်ကျင်ခဲ့ကြသည်။ ယင်းကဲ့သို့ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီးနောက် ကာတာလိုနီးယားခေါင်းဆောင် ပူဂျေမွန့်နှင့် ၎င်း၏ မဟာမိတ်များသည် ပါလီမန်အပြင်ဘက်တွင် လွတ်လပ်ရေးကြေညာချက်တစ်ခုကို လက်မှတ်ထိုးခဲ့ကြသော်လည်း ယင်းကြေညာချက်၏ တရားဝင်မှုကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရသေးပေ။

လွတ်လပ်ရေးကြေညာမှုသည် ဆွေးနွေးစရာမဟုတ်ဟု မက်ဒရစ်က အကြိမ်ကြိမ် ပြောဆိုထားသော်လည်း စပိန်နှင့်ကာတာလိုနီးယားတို့သည် ယခုအခါ ဘာမှန်းမသိရသော အနေအထားသို့ ဦးတည်နေပြီဖြစ်သည်။ ကိုယ်ပိုင်ဘာသာစကားနှင့် ယဉ်ကျေးမှုများရှိသော ကာတာလိုနီးယားသည် လွတ်လပ်ရေးအတွက် တောင်းဆိုမှုများသည် ရာစုနှစ်များစွာကတည်းက စတင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သို့သော် ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်တွင် စပိန်၌ စီးပွားရေး နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်းကျဆင်းမှုနှင့်အတူ  ကာတာလိုနီးယားအား ထပ်တိုးအာဏာများ ပေးထားမှုကို ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတရားရုံးက လျှော့ချမှုကြောင့် ကာတာလိုနီးယားတွင် လွတ်လပ်ရေးအတွက် ထောက်ခံမှုများ တစ်ရှိန်ထိုးမြင့်တက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။