၂၀၁၇ ခုနှစ် မတ်လနောက်ပိုင်းမှစ၍ အတက်အကျနည်းပါး ခဲ့သည့် နိုင်ငံခြားငွေလဲနှုန်း ဒေါ် လာဈေးသည် ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဇွန်လ ဒုတိယပတ်မှစတင်ကာ ပြန်လည် လှုပ်ခတ်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့ဈေးကွက် တွင် ဒေါ်လာဈေး အားကောင်းနေသောကြောင့် ပြည်တွင်းဈေးကွက်တွင် နိုင်ငံခြားငွေလဲနှုန်းနှစ်ပတ် ကျော်အတွင်း ကျပ် ၆၀ ခန့်မြင့်တက် ခဲ့ပြီး တစ်ဒေါ်လာ ၁၄၀၇ ကျပ်အထိ ရောက်ခဲ့ကာ စံချိန်တင်ဈေးနှုန်းကို ချိုးနိုင်ရန် ကျပ် ၃၀ ဝန်းကျင်သာ လိုတော့ခြင်းဖြစ်သည်။

၂၀၁၈ ခုနှစ် မေလမှစတင်ကာ ကမ္ဘာ့ဒေါ်လာဈေးအညွှန်းကိန်း သိ သိသာသာ ပြန်လည်မြင့်တက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး မြန်မာကျပ်ငွေ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာငွေကြေး တန်ဖိုးများအပေါ် သက်ရောက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ ခြင်းဖြစ်သည်။ အမေရိကန်နိုင်ငံ ရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ၂၀၁၆ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလနောက်ပိုင်း ၂၀၁၇ ဇန်နဝါရီ ၃ ရက်တွင် ၁၀၃ ဒသမ ၈၂  ပွိုင့် အထိမြင့်တက်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဇန်န ဝါရီ ၂၅ ရက်တွင် ၈၈ ဒသမ ၆၃ ပွိုင့် အထိကျဆင်းခဲ့သည်။ ပြီးခဲ့သည့် ငါးလအတွင်း အမြင့်ဆုံးဖြစ်ပေါ်ခဲ့ သော ကမ္ဘာ့ဒေါ်လာဈေးညွှန်းကိန်း များမှာ ဒီဇင်ဘာလတွင် ၉၄ ဒသမ ၁၈ ပွိုင့်၊ ဇန်နဝါရီလတွင် ၉၂ ဒသမ ၃၆ ပွိုင့်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ၉၀ ဒသမ ၄၃ ပွိုင့်၊ မတ်လတွင် ၉၀ ဒသမ ၃၇ ပွိုင့်၊ ဧပြီလတွင်  ၉၁ ဒသမ ၇၁ ပွိုင့်၊ မေလတွင် ၉၄ ဒသမ ၈၃ ပွိုင့်ဖြစ်ပြီး  ဇွန် ၂၁ ရက်တွင် ၉၅ ဒသမ ၁၆ ပွိုင့်ဝန်းကျင်၊ ဇွန် ၂၈ ရက် တွင် ၉၅ ဒသမ ၂၁ ပွိုင့်ဝန်းကျင်သို့ ရောက်ရှိခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ပြည်တွင်းဈေးကွက်၌ ငါးလအတွင်း လအလိုက်ဖြစ်ပေါ်သော နိုင်ငံခြားငွေလဲနှုန်း အနိမ့်ဆုံးနှင့် အမြင့်ဆုံးနှုန်းများမှာ ဇန်နဝါရီတွင် ၁၃၂၃-၁၃၅၄ ကျပ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ လတွင် ၁၃၂၃-၁၃၃၁ ကျပ်၊ မတ်လ တွင် ၁၃၂၆-၁၃၃၄ ကျပ်၊ ဧပြီလ တွင် ၁၃၂၄-၁၃၃၂ ကျပ်၊ မေလတွင် ၁၃၃၂-၁၃၅၁ တို့ဖြစ်ပြီး ဇန်နဝါရီ တွင် ကွာဟချက်အများဆုံးဖြစ်ပေါ် ခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် မတ်လအတွင်း အ မြင့်ဆုံးဈေးနှုန်းအဖြစ် မတ် ၂၁ ရက် တွင် ၁၃၃၄ ကျပ် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော ဒေါ်လာဈေးသည် မတ် ၂၉ ရက်တွင် ၁၃၂၈ ကျပ်အထိ၊ ဧပြီလဆန်းတွင် ၁၃၂၄ ဝန်းကျင်အထိ ကျဆင်းခဲ့ သည်။ ထို့ နောက် ဧပြီလကုန်ပိုင်း ၂၈ ရက်တွင် ၁၃၃၁  ကျပ်၊ မေ ၂၁ ရက် တွင် ၁၃၅၁ ကျပ်အထိ မြင့်တက်ခဲ့ပြီး ဇွန် ၁၁ ရက်တွင် ၁၃၄၆ ကျပ်၊ ဇွန် ၁၅ ရက်တွင် ၁၃၅၅ ကျပ်၊  ဇွန် ၁၆ ရက် တွင် ၁၃၆၅ ကျပ်၊ ဇွန် ၂၀ ရက်တွင်  ၁၃၆၈ ကျပ်၊ ဇွန် ၂၁ ရက်တွင် ၁၃၇၅ ကျပ်၊ ဇွန် ၂၆ ရက်တွင် ၁၃၈၃၊ ဇွန် ၂၇ ရက်တွင် ၁၃၉၅၊ ဇွန် ၂၈ ရက်တွင် ၁၄၀၇ ကျပ်ဝန်းကျင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

၂၀၁၆ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ရက်တွင် သမိုင်းတစ်လျှောက် အမြင့်ဆုံး ငွေလဲနှုန်းထားအဖြစ် ၁၄၃၈ ကျပ် အထိ ရောက်ရှိခဲ့ပြီး ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဇွန် ၂၈ ရက်တွင် ဖြစ်ပေါ်သော တစ် ဒေါ်လာ ၁၄၀၇ ကျပ် ဈေးနှုန်းသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာနောက်ပိုင်း အမြင့်ဆုံးဈေးနှုန်းဖြစ်သည်။

ကမ္ဘာ့ဘဏ်မှ ထုတ်ပြန်ထား သော စီးပွားရေးဆိုင်ရာအစီရင်ခံ စာများအရ မြန်မာနိုင်ငံ ၏ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှုန်းသည် ၂၀၁၃ -၂၀၁၄ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ၈ ဒသမ ၄ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၄-၂၀၁၅ ဘဏ္ဍာနှစ် တွင် ရှစ်ရာခိုင်နှုန်းရှိရာမှ ရွေးကောက် ပွဲနှင့် အစိုးရအပြောင်းအလဲကာလ များဖြစ်သော ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘဏ္ဍာ နှစ်တွင် ခုနစ်ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ၅ ဒသမ ၉ ရာ ခိုင်နှုန်းအထိ ကျဆင်းခဲ့ကာ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ၆ ဒသမ ၄ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၈-၂၀၁၉ ဘဏ္ဍာနှစ် တွင် ၆ ဒသမ ၈ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ပြန် လည်မြင့်တက်ခဲ့သည်။ ထိုသို့ စီးပွား ရေးတိုးတက်မှုနှုန်း  တက်ရိပ်ပြလာ ချိန်တွင် ဒေါ်လာဈေးမြင့် တက်လာ ခြင်းကြောင့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်းနှင့် ကုန်ဈေးနှုန်းများလည်း မြင့်တက်ကာ စီးပွားရေးတိုးတက်မှုနှုန်းကို အားပျော့စေနိုင်သည်။

နိုင်ငံခြားငွေလဲနှုန်းအတက် အကျသည် နိုင်ငံခြားငွေဝယ်လိုအားနှင့် ရောင်းလိုအားကို သက်ရောက် စေနိုင်သောအကြောင်းရင်းများ အ ပေါ်တွင် အခြေခံပြီး အဓိကကျသည့် အချက်များမှာ နိုင်ငံခြားငွေကြေးဈေး ကွက်အခြေအနေ၊ နိုင်ငံ့ပို့ကုန်သွင်း ကုန်ပမာဏ၊ နိုင်ငံ့စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုး တက်မှုနှုန်း၊ ရသုံးမှန်းခြေငွေစာရင်း အခြေအနေ၊ စီးပွားရေးစနစ်အတွင်း ရှိ ကုန်စည်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုများ၏ ဈေးနှုန်းအခြေအနေတို့ ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ လက်ရှိအခြေအနေ မှာ ကုန်သွယ်ရေးလိုငွေ၊ ဘတ်ဂျက် လိုငွေများပြားနေသည့်အပြင် စီးပွား ရေးတိုးတက်မှုနှုန်းမှာလည်း ၂၀၁၆ မတိုင်ခင်နှစ်များနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက လျော့နည်းနေခြင်းဖြစ်သည်။ ယင်း အချိန်တွင် ဒေါ်လာဈေး မြင့်တက်မှု ကြောင့် သွင်းကုန်ဈေးနှုန်းများ၊ အထူး သဖြင့် ဈေးကွက်အတွင်းသုံးစွဲမှုများ ပြားသော စက်သုံးဆီ၊ ဆက်သွယ်ရေး ပစ္စည်း၊ ဆေးဝါး၊ အစားအစာကဲ့သို့ ကုန်စည်များကို ဈေးနှုန်းမြင့်တက်စေ ပြီး ကုန်ဈေးနှုန်းနှင့် ငွေကြေးဖောင်း ပွမှုနှုန်းကို မြင့်တက်စေမည်ဖြစ်သည်။

၂၀၁၈ ခုနှစ် မေလတွင် ပျမ်း မျှငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်း ၄ ဒသမ ၂၉ ရာခိုင်နှုန်းရှိပြီး ဧပြီလတွင် ဖြစ် ပေါ်ခဲ့သည့် ပျမ်းမျှငွေ ကြေးဖောင်း ပွမှုနှုန်းထက် ရာခိုင်နှုန်းအနည်းငယ် မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း ဗဟိုစာရင်းအင်း အဖွဲ့မှ ထုတ်ပြန်သည့်စားသုံးသူဈေး ဆနှုန်းနှင့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်း အခြေအနေတွင် ဖော်ပြထားသည်။

၂၀၁၈ ခုနှစ် မေလအထိ တစ် နှစ်အတွင်း ပျမ်းမျှငွေကြေးဖောင်းပွမှု နှုန်းမှာ ၄ ဒသမ ၂၉ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်ပြီး  ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ငွေကြေးဖောင်း ပွမှုနှုန်း ၄ ဒသမ ၁၂ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်း အနည်းငယ် ပြန်လည်မြင့်တက် လာခြင်းဖြစ်သည်။

တစ်နိုင်ငံလုံးအတွက် ၂၀၁၂  ခုနှစ် အခြေခံနှစ်ဖြင့် စားသုံးသူဈေး ဆနှုန်းအပေါ် အခြေခံတွက်ချက်ထား သော ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်းမှာ ၂၀၁၈ ခုနှစ် မေလအထိ တစ်နှစ် ပျမ်းမျှ ၄ ဒသမ ၂၉ ရာခိုင်နှုန်းရှိပြီး ၂၀၁၈ ခုနှစ် မေလနှင့် ၂၀၁၇ ခုနှစ် မေလတို့၏ နှစ်အလိုက်ပြောင်းလဲမှု ကိုနှိုင်းယှဉ်ပါက (Year on Year Inflation) မှာ ၅ ဒသမ ၉ ရာခိုင်နှုန်းရှိသည်။

၂၀၁၈ ခုနှစ် မေလအတွင်း မန္တလေးမြို့တွင် ၈ ဒသမ ၅၁ ရာ ခိုင်နှုန်းဖြင့် ပျမ်းမျှငွေကြေး ဖောင်းပွမှုနှုန်း အမြင့်ဆုံးဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ၈ ဒသမ ၄၁ ရာခိုင် နှုန်းဖြင့် ဒုတိယအမြင့်ဆုံးဖြစ်ကာ ဧရာဝတီတိုင်း ဒေသကြီးတွင် ၅ ဒသမ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် တတိယအမြင့်ဆုံး ဖြစ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

၂၀၁၈ ခုနှစ် မေလအထိ နှစ်အလိုက်ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်းမှာ မန္တလေးမြို့တွင် ၁၁ ဒသမ ၃၈ ရာခိုင် နှုန်းဖြင့် ပြောင်းလဲမှု အများဆုံးဖြစ် ပေါ်ခဲ့ပြီး ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ တွင် ၂ ဒသမ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ပြောင်းလဲမှု ရာခိုင်နှုန်း အနည်းဆုံး ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

တစ်နိုင်ငံလုံးအတွက် စားသုံးသူဈေးဆနှုန်းနှင့် ငွေကြေးဖောင်း ပွမှုနှုန်းကို ပြောင်းလဲတွက်ချက်တင် ပြနိုင်ရန် ၂၀၁၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် ဗဟိုစာရင်းအင်းအဖွဲ့သည် အိမ် ထောင်စုဝင်ငွေနှင့် စားသုံးမှုစစ်တမ်းကို မြို့နယ်ပေါင်း ၈၂ မြို့နယ်တွင် နမူနာအိမ်ထောင်စုပေါင်း ၃၂ç၆၆၉ ကို စစ်တမ်းကောက်ယူခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ယခင်က ၂၀၀၆ ခုနှစ်ကို အခြေခံ၍ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်းကို တွက်ချက်ခဲ့သော်လည်း ယခုအခါ ၂၀၁၂ ခုနှစ် စစ်တမ်းအပေါ် အခြေခံ၍ အခြေခံနှစ် (Base Year) အား ပြောင်းလဲတွက်ချက် ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်း လျော့ကျရန် ဘဏ္ဍာရေး၊ ငွေကြေး၊ ကုန်သွယ်ရေးနှင့် နိုင်ငံခြားငွေထိန်းချုပ် ရေးမူဝါဒများအပေါ် အခြေခံပြီး မဖြစ်မနေ ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အမျိုးသားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ဒုတိယကာလတို ငါးနှစ်စီမံကိန်း (၂၀၁၆-၂၀၁၇ ဘဏ္ဍာနှစ်မှ ၂၀၂၀ -၂၀၂၁ ဘဏ္ဍာနှစ်) တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်းသည် ပထမကာလတို ငါးနှစ်စီမံကိန်း (၂၀၁၁-၂၀၁၂ ဘဏ္ဍာနှစ်မှ ၂၀၁၅ -၂၀၁၆ ဘဏ္ဍာနှစ်အထိ) ကာလ တွင် တိုးတက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ဒုတိယကာလတိုငါးနှစ်စီမံကိန်း (၂၀၁၆-၂၀၁၇ ဘဏ္ဍာနှစ်မှ ၂၀၂၀- ၂၀၂၁ ဘဏ္ဍာနှစ်) တွင် လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေ သည့်  ငွေကြေး ဖောင်းပွမှုနှုန်းလျော့ ကျစေရေးအတွက် ဘဏ္ဍာရေးမူ ဝါဒ၊ ငွေကြေးမူဝါဒ၊ ကုန်သွယ်ရေး မူဝါဒနှင့်  နိုင်ငံခြားငွေထိန်းချုပ်ရေး မူဝါဒများအပေါ်အခြေခံ၍ ငွေ ကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်း ထိန်းချုပ်ရေး ကိစ္စရပ်များအား မဖြစ်မနေဆောင် ရွက်သွားမည်ဟု ဆိုသော်လည်း  လက်ရှိအချိန်အထိ လေးရာခိုင်နှုန်း ကျော်တွင် တည်ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ တစ်နှစ်ပျမ်းမျှ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်းသည် ၂၀၀၆ ခုနှစ် အခြေခံနှစ်အရ ၂၀၁၁-၂၀၁၂  ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ၂ ဒသမ ၈၂ ရာခိုင် နှုန်း၊ ၂၀၁၂-၂၀၁၃ ဘဏ္ဍာ နှစ်တွင် ၂ ဒသမ ၈၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ၅ ဒသမ ၇၂ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၄-၂၀၁၅ ဘဏ္ဍာ နှစ်တွင် ၅ ဒသမ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်း၊  ၂၀၁၂  ခုနှစ် အခြေခံနှစ်အရ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘဏ္ဍာနှစ် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ဇွန်လတွင် ၁၀ ဒသမ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်ပေါ်ခဲ့ သည်။ ယင်း နောက်ပိုင်းငွေကြေးဖောင်းပွမှု နှုန်း တဖြည်းဖြည်းပြန်ကျခဲ့ရာ ၂၀၁၇ ခု နှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် ၄ ဒသမ ၆၁ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ကျဆင်းခဲ့သည်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ် မတ်လမှစ၍ ပျမ်းမျှ ငွေဖောင်းပွမှုနှုန်း ပြန်တက်ခဲ့ပြီး ဧပြီတွင် ၄ ဒသမ ၁၂ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၈ ခု နှစ် မေတွင် ၄ ဒသမ ၂၉ ရာခိုင်နှုန်းအထိ မြင့်တက်ခဲ့သည်။

ထို့အတူ ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဇူလိုင်နှင့် သြဂုတ်တွင် နှစ်အလိုက် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်း (Year on Year Inflation) သုံးရာခိုင်နှုန်းအောက်သာ ရှိရာမှ ၂၀၁၇ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာမှ စတင်ကာ လေးရာခိုင်နှုန်းကို ကျော်လွန်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီတွင် ငါးရာခိုင်နှုန်းအထက်၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဧပြီနှင့် မေတွင် ခြောက်ရာခိုင်နှုန်း နီးပါးအထိ မြင့်တက်ခဲ့ကာ နိုင်ငံခြားငွေလဲနှုန်း၊ ဒေါ်လာဈေး မြင့်တက်ခဲ့သည့် ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဇွန်လတွင် မြင့်တက်ခဲ့သည့် ကုန်ဈေးနှုန်းများကြောင့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်း မြင့်တက်စေဦးမည်ဖြစ်သည်။

စီမံကိန်းနှင့် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာန ဗဟိုစာရင်းအင်းအဖွဲ့မှ ထုတ်ပြန်သော ၂၀၁၈ ခုနှစ် မေလ အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံ၏ စားသုံးသူ ဈေးဆနှုန်းနှင့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှု နှုန်းအခြေအနေအရ ပျမ်းမျှငွေကြေး ဖောင်းပွမှုနှုန်းများမှာ အစား အစာအုပ်စုတွင် ၃ ဒသမ ၅၂ ရာ ခိုင်နှုန်း၊ အစားအစာမဟုတ်သော အုပ်စုတွင် ၅ ဒသမ ၆၇ ရာခိုင်နှုန်း၊ အစားအစာနှင့် လောင်စာဆီ မပါဝင်သော စားသုံးသူဈေးဆနှုန်း (Core CPI) ၄ ဒသမ ၁၄ ရာခိုင်နှုန်း  ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

အစားအစာအုပ်စုအလိုက် အနေဖြင့်  ဖြစ်ပေါ်သော ပျမ်းမျှငွေကြေး ဖောင်းပွမှုနှုန်းထားများမှာ အဖျော်ယမကာနှင့် ဆေးရွက်ကြီး ထွက်ပစ္စည်း ၁၁ ဒသမ ၀၄ ရာခိုင် နှုန်း၊ အဝတ်အထည် ၁ ဒသမ ၆၂ ရာခိုင်နှုန်း၊ အိမ်လခနှင့် အိမ်ပြင်ခ ၅ ဒသမ ၄၂ ရာခိုင်နှုန်း၊ အိမ်အသုံး အဆောင်ပစ္စည်းနှင့် ပြုပြင်ထိန်း သိမ်းရေးစရိတ် ၂ ဒသမ ၅၂ ရာခိုင် နှုန်း၊ ကျန်းမာရေး ၄ ဒသမ ၄၈ ရာ ခိုင်နှုန်း၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး ၉ ဒသမ ၄၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဆက်သွယ် ရေး ၈ ဒသမ ၁၇ ရာခိုင်နှုန်း၊ အပန်း ဖြေခြင်းနှင့် ယဉ်ကျေးမှု ၀ ဒသမ ၈၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ ပညာရေး ၀ ဒသမ ၉၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ ပြင်ပအစားအသောက် ၆ ဒသမ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ အထွေထွေ ကုန်ပစ္စည်း ၃ ဒသမ ၈၅ ရာခိုင် နှုန်းဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး အဖျော်ယမကာနှင့် ဆေးရွက်ကြီးထွက်ပစ္စည်း၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၊ ဆက်သွယ်ရေး၊ ပြင်ပအစားအသောက်၊ အိမ်လခ၊ အိမ်ပြင်ခနှင့် ကျန်းမာရေး ကဏ္ဍတို့တွင် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်း မြင့်မားနေခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့အတူ ၂၀၁၈ ခုနှစ် မေလ အတွက် တစ်နိုင်ငံလုံးအတွက် စား သုံးသူဈေးဆနှုန်းမှာ အစားအစာ အုပ်စုအတွက် ၁၅၁ ဒသမ ၈၂၊ အစားအစာ မဟုတ်သော အုပ်စုအတွက် ၁၂၃ ဒသမ ၉၄ နှင့် အုပ်စုအားလုံး အတွက် ၁၄၀ ဒသမ ၂၄ ရှိပြီး ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဧပြီလ (၁၃၉ ဒသမ ၈၂) နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၀ ဒသမ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်ခဲ့သည်။ စားသုံးသူ ဈေးဆနှုန်း၏ နှစ်အလိုက် ပြောင်းလဲမှု အခြေအနေမှာ ၂၀၁၈ ခုနှစ် မေလ၏ စားသုံးသူဈေးဆနှုန်း မှာ ၁၄၀ ဒသမ ၂၄ ဖြစ်သဖြင့် ၂၀၁၇ ခုနှစ် မေလ၏ အခြေအနေ ၁၃၂ ဒသမ ၄၂ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၅ ဒသမ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်ခဲ့သည်။ အလားတူ ၂၀၁၈ ခုနှစ် မေလ၏ အစားအစာနှင့် လောင်စာဆီ မပါဝင်သော စားသုံးသူဈေးဆနှုန်း (Core CPI)မှာ ၁၁၉ ဒသမ ၄၅ ဖြစ်ရာ ၂၀၁၇ ခုနှစ် မေလ၏ Core CPI အခြေအနေ ၁၁၃ ဒသမ ၇၁ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၅ ဒသမ ၀၅ ရာ ခိုင်နှုန်းမြင့်တက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ကုန်ဈေးနှုန်းအပေါ် သက်ရောက်မှု

ဇွန်လ ဒုတိယပတ်မှစတင်ကာ နိုင်ငံခြားငွေလဲနှုန်းများ နှစ်ပတ်ခန့် ဆက်တိုက်မြင့်တက်ခဲ့သဖြင့် ပြည်တွင်း၌ ဆေးဝါး၊ ပြည်ပမှ တင်သွင်းရသည့် ကုန်စည်အချို့ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်ခဲ့သည်။

“ပြည်တွင်းကထုတ်တဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတွေဖြစ်တဲ့ ဆန်၊ဆီ၊ ဆား၊ ငရုတ်၊ ကြက်သွန် ဖြူ/နီ၊ အာလူးတို့ကတော့ အရမ်းကြီးဈေးထိုးတက် သွားတာမရှိဘူး။ ပြည်ပကနေသွင်း ရတဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတွေတော့ ဈေး တက်တယ်။ ထိုင်းကလာတဲ့ မီးဖိုချောင်သုံး ကုန်ပစ္စည်းတွေကတော့ ဈေးတက်တယ်။ မြန်မာငွေတန်ဖိုး ကျလို့လားတော့ မပြောတတ်ဘူးလေ။ ကျွန်တော်တို့ကတော့ ဒိုင်က ဝယ်တဲ့ ဈေးထက်တော့ ဈေးနည်းနည်းတင်ပြီး ရောင်းတယ်။ ဒါမှလည်း အမြတ်ငွေကျန်မှာကိုး” ဟု တာမွေမြို့နယ် ကုန်စုံဆိုင်တစ်ခု၏ ဆိုင်ပိုင်ရှင်ဖြစ်သူက ပြောကြားသည်။

နိုင်ငံခြားငွေလဲနှုန်း ဆက်တိုက်မြင့်တက်မှုကြောင့် ဆေးဈေးကွက်အတွင်း ဆေးဝါးအများစုဈေးနှုန်း မြင့်တက်နေပြီး လက်ကားရောင်းချသူများက ပြည်ပမှတင်သွင်းသည့် ဆေးဝါးအချို့ကို ကန့်သတ်ရောင်းချမှုများ ရှိနေကြောင်း ရွှေပြည့်စုံဈေးရှိ ဆေးလက်လီလက်ကား အရောင်းဆိုင်များမှ သိရသည်။

လက်ရှိ ဆေးဈေးကွက်အတွင်း ဒေါ်လာဈေးမြင့်တက်မှုကြောင့် ဆေး ကုမ္ပဏီအချို့က ဆေးဝါးရောင်းချမှုကို ရပ်ဆိုင်းထားပြီး ကုမ္ပဏီဘက်မှ ဈေးနှုန်းအတက် အကျနှင့်ပတ်သက်၍ ဆေးရောင်းချသူများအား ပြန်လည် အသိပေးသွားမည်ဟု ပြောကြားထားကြောင်း ရွှေပြည့်စုံဈေးရှိ ဆေးလက်ကား အရောင်းဆိုင်များမှ သိရသည်။

“တစ်နေ့က ဈေးဆင်းဝယ်တော့ ပြည်ပက တင်သွင်းဆေးအချို့ကို ဝယ်သလောက် ဒိုင်ကမရောင်း ဘူး။ ဘာလို့လဲမေးတော့ ပစ္စည်းနည်းနေတယ်။ ဈေးတက်မယ်ပေါ့။ အခုက ဒေါ်လာဈေးတွေလည်း တက် နေတော့ ဆေးကိုလုံးဝမရောင်းတာ မျိုးမဟုတ်ပေမဲ့ ချွေရောင်းတဲ့သဘော ဖြစ်နေတယ်။ လိုသလောက်မရတော့ ပိုလိုချင်တဲ့သူက ဈေးပိုပေးဆိုတဲ့ သဘောပေါ့။ ပုံမှန်အိမ်သုံး ဆေးဝါးတွေကိုတော့ အဲလိုမလုပ်ဘူး။ ပုံမှန်အတိုင်း ရောင်းပါတယ်” ဟု မြတ်မေတ္တာမွန်ဆေးဆိုင်မှ ဒေါ်မြင့်ရီက ပြောကြားသည်။

လက်ရှိ ဆေးဈေးကွက်အတွင်း ဒေါ်လာဈေးမြင့်တက်မှုကြောင့် ဆေးကုမ္ပဏီအချို့က ဆေးဝါးရောင်းချမှုကို ရပ်ဆိုင်းထားပြီး ကုမ္ပဏီဘက်မှ ဈေးနှုန်းအတက်အကျနှင့် ပတ်သက်၍ ဆေးရောင်းချသူများအား ပြန်လည် အသိပေးသွားမည်ဟု ပြောကြားထားကြောင်း ရွှေပြည့်စုံဈေးရှိ ဆေးလက်ကား အရောင်းဆိုင်များမှ သိရသည်။

“ဒေါ်လာဈေးတက်ရင် ဆေးတွေကလည်း နည်းနည်းစီ တက်သွားကြတာ။ တချို့ကုမ္ပဏီတွေက မတက်ဘူးလေ။ ဆေးကတော့ အများသုံး ဆေးတွေပဲတက်တာ။ တချို့ကျတော့လည်း ကုမ္ပဏီတွေက အရောင်းပိတ်သွားကြတယ်။ ဒီလပိုင်းဆို အရောင်းတော်တော်ပါးတယ်။ မိုးတွင်းမို့လည်း မဟုတ်ဘူး။ အရောင်းက ပါးကိုပါးနေတာ။ ဆိုင်တိုင်းလိုလို ပါးနေတာ တွေ့ရတယ်” ဟုရွှေပြည့်စုံဈေးမှ နိုင်ငံခြား ဆေးမျိုးစုံ ရောင်းချနေသည့် သူဇာဆေးဆိုင်မှ မသူဇာက ပြောကြားသည်။

ပုဂ္ဂလိကနိုင်ငံခြားငွေလဲကောင်တာ တစ်ခုတွင် ငွေကြေးလဲလှယ်နေသည်ကို တွေ့ရစဉ် (ဓာတ်ပုံ-ကြည်နိုင်)

ဆေးဈေးကွက်အတွင်း အရောင်းအဝယ်ပါးနေသည်မှာ ကာလတစ်ခု ရှိခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသည့် ငွေလဲနှုန်း အခြေအနေကြောင့် ကုမ္ပဏီအချို့က ဈေးတက်ရောင်းချင်ကြောင်း၊ သို့သော် လက်ရှိတွင် အရောင်းအဝယ် ပါးနေသဖြင့် မှိန်းပြီးသာ ဆက်လက်လုပ်ကိုင် နေကြရကြောင်း ရွှေပြည့်စုံဈေးတွင် နိုင်ငံခြားဆေးမျိုးစုံ ရောင်းချနေသူများက ဆိုသည်။

အချို့ကုန်စည်များ ဈေးနှုန်း မြင့်တက်ခဲ့သော်လည်း အချို့မှာမူ ပုံမှန်ဈေးနှုန်းများ အတိုင်းသာ ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။

“လောလောဆယ်တော့ ဆီတွေ စားသောက်ကုန်အချို့တော့ ဈေးမတက်သေးပါဘူး” ဟု စမ်းချောင်းမြို့နယ်တွင် နေထိုင်သူ မသီရိက ပြော ကြားသည်။

“ဟော့ပေါ့ဆိုင်တွေမှာလည်း ဈေးတက်တယ်။ အသားတစ်ပွဲကို ၂၀၀ တက်တယ်။ အသီးအရွက် ၅၀ တက်တယ်” ဟု ရန်ကုန်မြို့ခံတစ်ဦးက ပြောကြားသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလဆန်းက သြင်္ကန်မတိုင်ခင်ကာလ ဖြစ်သည့်အတွက် အခြေခံစားသောက်ကုန် ဈေးနှုန်းများ စတင်မြင့်တက်လာခဲ့ရာ သြင်္ကန်ကျော်ကာလတွင် သမ္မတသစ်ဦးဝင်းမြင့် တက်လာပြီးနောက် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများအား လစာတိုးမြှင့်ပေးမည်ဆိုသည့် သတင်းများကြောင့် ကုန်ဈေးနှုန်းမြင့်တက်ခဲ့သည်။

စက်သုံးဆီဈေး မြင့်တက်လာခြင်း၊ ဒေါ်လာဈေး အခြေအနေများကြောင့်လည်း  ပြီးခဲ့သည့် မေလအတွင်းက ပြည်တွင်း၌ ကုန်စည်အချို့ ဈေးနှုန်းလိုက်ပါ မြင့်တက်လာခဲ့သည်။

“စားဆီ၊ စက်သုံးဆီဈေးတွေ တက်လာပါတယ်။ အဲဒီအတွက် ကုန်ဈေးနှုန်းတွေ တက်လာပါတယ်။ အခြား ကုန်ဈေးနှုန်းတွေကလည်း လစာတိုး အရှိန်နဲ့ တက်လာကြတယ်။ ကြက်သွန်၊ မီးဖိုချောင်သုံးသီးနှံဈေးတွေ လည်းတက်နေတယ်” ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ်မှ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဦးနေလင်းဇင်က ပြောကြားသည်။

အခြေခံစားသောက်ကုန် အများစုမှာ ကုန်ဈေးနှုန်းမြင့်တက်ပြီးနောက် ပြန်လည်ကျဆင်းလေ့ မရှိသဖြင့် လက်ရှိအချိန်တွင် အတက်ဈေးဘက်တွင်သာ ရှိနေခဲ့သည်။

သြင်္ကန်ကာလ ကုန်ဈေးနှုန်းအခြေအနေ

ပြီးခဲ့သည့်လများအတွင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် ကုန်စည်ဈေးနှုန်းများကို လေ့လာကြည့်ပါက သြင်္ကန်ကာလ မတိုင်မီ ကုန်ဈေးနှုန်း ဈေးကွက်အတွင်း အခြေခံ စားသောက်ကုန်များဖြစ်သည့် ဆန်၊ ဆီနှင့် သားငါး ဈေးမြင့်တက်ခဲ့သည်။

ဆန်ဈေးနှုန်းအနေဖြင့် ရွှေဘိုပေါ်ဆန်း တစ်ပြည်လျှင် ယခင် ကျပ် ၂၂၀၀-၂၅၀၀ မှ ကျပ် ၂၃၀၀ -၂၉၀၀၊ ယခင်တစ်အိတ်လျှင် ၅၃၀၀၀ မှ ၆၉၀၀၀၊ ဖျားပုံဆန်သစ် ရှယ်တစ်ပြည်လျှင် ယခင်ကျပ် ၁၈၀၀ -၂၀၀၀ မှကျပ်၁၉၀၀-၂၂၀၀၊ တစ် အိတ်လျှင် ယခင်ကျပ် ၄၅၀၀၀မှ ကျပ် ၅၀၀၀၀ သို့ အသီးသီး ဈေးတက်ခဲ့သည်။

ဆန်ကြမ်းဈေး အနေဖြင့် ဧည့် မထဆန်တစ်အိတ်လျှင် ယခင်ကျပ် ၂၄၀၀၀ မှ ကျပ် ၃၁၀၀၀၊ ဇီရာဆန် တစ်အိတ်လျှင် ယခင်ကျပ် ၂၄၀၀၀ မှ ကျပ် ၁၉၀၀၀ မှ ၃၀၀၀၀ ကျပ်သို့ ဈေးတက်ခဲ့သည်။

သား၊ ငါးဈေးနှုန်းများအနေ ဖြင့် မွေးမြူရေးကြက် တစ်ပိဿာလျှင် ယခင်ကျပ် ၅၀၀၀-၆၀၀၀ ကြား ရှိရာမှ ယခုကျပ် ၆၀၀၀-၇၀၀၀၊ ဗမာကြက် တစ်ပိဿာလျှင် ယခင် ကျပ် ၇၀၀၀-၈၀၀၀ ကြားမှ ၉၀၀၀ - ၁၀၀၀၀၊ ဝက်သားတစ်ပိဿာ လျှင် ယခင်ကျပ် ၆၀၀၀- ၁၀၀၀၀ ကြားမှ ကျပ် ၇၀၀၀မှ ၁၂၀၀၀၊ အမဲသား တစ်ပိဿာလျှင် ယခင်ကျပ် ၇၀၀၀-၉၀၀၀ကြားရှိခဲ့ရာ ကျပ် ၁၀၀၀၀ ကျော်အထိ ဈေးတက်ခဲ့သည်။

ကုန်ဈေးနှုန်းများအနေဖြင့် ၂၀၁၄ ခုနှစ်မှ ဈေးနှုန်းသိသိသာသာ မြင့်တက်လာခြင်းဖြစ်ပြီး လေးနှစ်တာ ကာလအတွင်း ကုန်ဈေးနှုန်းများ ဈေးနှုန်း နှစ်ဆ၊ သုံးဆခန့်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ကုန်ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှု အနေဖြင့် ၂၀၁၅ နိုဝင်ဘာလ ရွေးကောက် ပွဲပြီးကာလအတွင်းမှ စတင်ကာ သုံးနှစ်တာ ကာလအတွင်း အခြေခံ စားသောက်ကုန် ဈေးနှုန်းများအနေဖြင့် စံချိန်တင်မြင့်တက် ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ၂၀၁၅ နိုဝင်ဘာလမှ ထပ်မံစတင်မြင်တက်ခဲ့သည့် ကုန်ဈေးနှုန်းများသည်၂၀၁၆ ဧပြီ သြင်္ကန်မတိုင်မီကာလတွင် ဈေးနှုန်းထပ်မံ မြင့်ခဲ့သည်။

အခြေခံစားသောက်ကုန်စည်များ အနေဖြင့် ၂၀၁၃ ခုနှစ်မှ စတင်၍ ကုန်ဈေးနှုန်းများ ဈေးနှုန်းစတင် မြင့်တက်လာခြင်းဖြစ်ပြီး ၂၀၁၃- ၂၀၁၄ခုနှစ်အတွင်း ကုန်ဈေးနှုန်းများအနေဖြင့် မြင့်တက်ခဲ့သော်လည်း စံချိန်တင် မြင့်တက်ခဲ့ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။

သုံးနှစ်တာကာလ ကုန်စည်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်ခြင်း အကြောင်းအရင်းများမှာ ဝန်ထမ်းလစာတိုးခြင်း၊ ဒေါ်လာဈေး မြင့်တက်ခြင်း၊ ကုန်ပစ္စည်း အဝင်နည်းခြင်းနှင့် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး စသည့်အခက်အခဲ များကြောင့် ဈေးနှုန်းမြင့်တက်ခြင်းဖြစ်ပြီး ပြည်သူများအနေဖြင့် ကုန်ဈေးနှုန်း တစ်ဟုန်ထိုးမြင့်တက်သည့် ဒဏ်ကို ၂၀၁၃ ဇွန်လမှစတင်၍ ခံစားလာရခြင်းဖြစ်သည်။

သုံးနှစ်တာ ကာလအတွင်း မြင့်တက်ခဲ့သည့် အခြေခံ စားသောက်ကုန်စည်များ အနေဖြင့် တစ်ကြိမ်တစ်ခါမှ ဈေးနှုန်းသိသိသာသာ ပြန်လည်ကျဆင်းခြင်း မရှိသေးဘဲ ဈေးအနည်းငယ် အတက်အကျ ရှိရုံမျှသာ ရှိခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အကောက်ခွန်နှုန်းများ ပြင်ဆင်သတ်မှတ် လိုက်ခြင်းကြောင့် ပြည်ပမှ တင်သွင်းသည့် အခြေခံ စားသောက်ကုန်အချို့ အကောက်ခွန် ပိုမိုပေးရမည် ဖြစ်သဖြင့် တင်သွင်းသူများက ဈေးတိုးရောင်းချ မည်ဖြစ်သည်။ နောက်ဆုံးတွင်မူ စားသုံးသူပြည်သူများသာ  ဈေးနှုန်းကြီး မြင့်သည့်ဒဏ်ကို ခါးစည်းခံရမည် ဖြစ်သည်ဟု မြန်မာ့စီးပွားရေး လေ့လာသူများက သုံးသပ်ကြသည်။

စားသုံးသူဈေးဆနှုန်း၏ လအလိုက် ပြောင်းလဲမှု အခြေအနေမှာ ၂၀၁၂ ခုနှစ် အခြေခံနှစ်ဖြင့် တွက်ချက်ထားသော ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဧပြီလအတွက် တစ်နိုင်ငံလုံး၏ စားသုံးသူ ဈေးဆနှုန်းမှာ အစားအစာအုပ်စု အတွက် ၁၅၁ ဒသမ ၅၇၊ အစား အစာမဟုတ်သော အုပ်စုအတွက် ၁၂၃ ဒသမ ၂၉ နှင့် အုပ်စုအားလုံး အတွက် ၁၃၉ ဒသမ ၈၂ ရှိကြောင်း၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ် မတ်လ၏အခြေအနေ မှာ ၁၃၉ ဒသမ ၁၁ ရှိခဲ့ပြီး ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဧပြီလနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါ က ၀ ဒသမ ၅၁ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်လာကြောင်း၊ Core Inflation တွက်ချက်ရန် လိုအပ်သည့် အစားအစာ အုပ်စုနှင့် လောင်စာဆီဈေးနှုန်းများ မပါဝင်ဘဲ တွက်ချက်ထားသော စားသုံးသူဈေးဆနှုန်း (Core CPI) မှာ  ၁၁၉ ဒသမ ၀၈ ဖြစ်ရာ ၂၀၁၈ ခုနှစ် မတ်လ၏ Core CPI ဖြစ်သည့် ၁၁၈ ဒသမ ၈၃ နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ၀ ဒသမ ၂၁ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်ကြောင်း  စီမံကိန်းနှင့် ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီးဌာန၊ ဗဟိုစာရင်းအင်း အဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ထားသည်။

စားသုံးသူဈေးဆနှုန်း၏ နှစ်အလိုက် ပြောင်းလဲမှု အခြေအနေမှာ ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဧပြီလ၏ စားသုံးသူဈေးဆနှုန်းမှာ ၁၃၉ ဒသမ ၈၂ ဖြစ်သဖြင့် ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဧပြီလ၏ အခြေအနေ ၁၃၂ ဒသမ ၀၇ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၅ ဒသမ ၈၇ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်လာသည်။ အလားတူ ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဧပြီလ၏ Core CPI မှာ ၁၁၉ ဒသမ ၀၈ ဖြစ်ရာ ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဧပြီလ၏ Core CPI အခြေအနေ ၁၁၃ ဒသမ ၆၄ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၄ ဒသမ ၇၈ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

၂၀၁၈ ခုနှစ် မတ်လတွင် အစားအစာအုပ်စု (Food) ၏ဈေးဆနှုန်း မှာ ၁၅၁ ဒသမ ၅၇ ဖြစ်သဖြင့် ယခင်လကထက် ၀ ဒသမ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်လာသည်။ အခြေခံ စားသောက်ကုန်များဖြစ်သည့် အမဲသားဈေးနှုန်း ကျဆင်းလာသော်လည်း ဆန် (ဧည့်မထ)၊ စားအုန်းဆီ၊ အသား ငါးဈေးနှုန်းများနှင့် ကြက်ဥဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာကြောင်း၊ အခြားမီးဖိုချောင်သုံး ကုန်ပစ္စည်းဖြစ်သည့် ပဲဈေးနှုန်းများ၊ ကြက်သွန်နီ၊ ကြက်သွန်ဖြူ၊ အာလူးနှင့် သကြားဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းလာကြောင်း၊ အသီးအနှံနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များဖြစ်သော သင်္ဘောသီး၊ ရှောက်သီး၊ သံပရာသီး၊ ချဉ်ပေါင်ရွက်၊ ပဲတောင့်ရှည်သီး၊ သခွားသီး၊ ခရမ်းသီး၊ ဂေါ်ဖီနှင့် ခရမ်းချဉ်သီး ဈေးနှုန်းများလည်း သိသိသာသာ မြင့်တက်နေသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။

၂၀၁၈ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် အစားအစာ မဟုတ်သောအုပ်စု (Non Food) ၏ ဈေးဆနှုန်းမှာ ၁၂၃ ဒသမ၂၉ ဖြစ်သဖြင့် ယခင်လနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၀ ဒသမ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်နေသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ ယင်းအုပ်စုအတွင်းရှိ ဆေးဈေးနှုန်းများ၊ ကွမ်းသီးနှင့် ကွမ်းရွက်ဈေးနှုန်းများ သိသိသာသာ ကျဆင်းနေသော်လည်း သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအုပ်စုတွင် ပါဝင်သော ဓာတ်ဆီ၊ ဒီဇယ်ဆီနှင့် မော်တော်ဆိုင်ကယ် ဈေးနှုန်းများ၊ ရွှေထည်ပစ္စည်း ဈေးနှုန်းများ၊ အမျိုးသမီး/အမျိုးသားဝတ် လုံချည်များ၊ ရှပ်အင်္ကျီ၊ တီရှပ်၊ စပို့ရှပ်၊ အမျိုးသမီးဝတ်အင်္ကျီ၊ ဖိနပ်များ၊ အိမ်ပြုပြင် စရိတ်၊ ရေခဲသေတ္တာနှင့် အိမ်ဆောက်ပစ္စည်းများစသည့် ကုန်ပစ္စည်း ဈေးနှုန်းများမှ ယခင်လကထက် မြင့်တက်လာကြောင်း ဗဟိုစာရင်းအင်းအဖွဲ့မှ ထုတ်ပြန်ထားသည်။

၂၀၁၈ ခုနှစ် ဧပြီလအထိ ပျမ်းမျှငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်း (Annual Rate of Inflation) မှာ ၄ ဒသမ ၁၂ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်ပြီး အစားအစာအုပ်စုနှင့် လောင်စာဆီဈေးနှုန်းများ မပါဝင်ဘဲ တွက်ချက်ထားသော ပျမ်းမျှငွေကြေး ဖောင်းပွမှုနှုန်း (Core Inflation) မှာ ၃ ဒသမ ၉၆ ရာခိုင်နှုန်းရှိကြောင်း သိရသည်။

ထိရှလွယ်နေသည့် မြန်မာ့စီးပွားရေး

အစိုးရသစ် တက်လာပြီးနောက် မြန်မာ့စီးပွားရေး ဦးမော့လာရန် ဆောင်ရွက်ခဲ့သော်လည်း နှစ်နှစ်တာ ကုန်လွန်သွားချိန်၌ စီးပွားရေး တိုးတက်မလာသည့်အပြင် ပြိုလဲမသွားအောင်ပင် ရုန်းကန်နေရသည်။

စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် အများစုက မြန်မာ့စီးပွားရေး အနာဂတ်အတွက် မှန်းဆရခက်ပြီး ထိလွယ်ရှလွယ် ဖြစ်နေသည်ဟု ဆိုကြသည်။

လက်ရှိ ဖြစ်ပေါ်နေသည့် အခြေအနေတွင် လုပ်ငန်းရှင်များ လုပ်ရကိုင်ရ ပိုမိုခက်ခဲနေသည်။ မြန်မာ့စီးပွားရေး တိုးတက်မှုနှုန်း ကြီးကြီးမားမား လျော့နည်းသွားမည် ဆိုပါက မက်ခရိုစီးပွားရေး မတည်ငြိမ်မှု ကြီးထွားလာနိုင်ကာ နိုင်ငံ၏ အထွေထွေ မတည်ငြိမ်မှုကို ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ကမ္ဘာ့ဘဏ်မှ ထုတ်ပြန်သည့် မြန်မာ့စီးပွားရေး စောင့်ကြည့် အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

“ဒီအချိန်က ကုစားရင် မီပါသေးတယ်။ လုပ်တဲ့သူတွေကို ဥပဒေနဲ့ အကာအကွယ်ပေးပါ။ ဈေးကွက်စီးပွားရေးအရ Floating ဖြစ်နေတာကို နားလည်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ သဘာဝမကျတဲ့ ဟာမျိုးတွေကို ထိန်းညှိပေးပါ။ ဒါဆိုရင်ရပါပြီ။ နိုင်ငံတော်က ဘာမှကုန်ကျစရာ မလိုပါဘူး။ လုပ်တတ်တဲ့သူကိုသာ ခေါင်းဆောင်တင်ပြီး လုပ်ခိုင်းပါ။ အရည်အချင်း ရှိတဲ့သူတွေ မြန်မာပြည်မှာ အများကြီး ရှိပါတယ်။ ဒီလူတွေကို တာဝန်ပေးပါ။ ရန်ကုန်တိုင်းမှာ အများကြီး ရှိပါတယ်။ ရန်ကုန်မှာ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းပေါလို့ ဒီမှာလာနေကြပါတယ်။ အဲဒါကြောင့်မို့ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းတွေ အများကြီး တိုးတက်အောင် တခြားနိုင်ငံတွေမှာ လုပ်ပေးနေတာတွေကို တွေ့နေတာပဲဗျာ။ ဗီယက်နမ်တွေ တိုးတက်သွားတယ်။ ကမ္ဘောဒီးယား တိုးတက်သွားတယ် ဘာလုပ်ထားသလဲ။ သူတို့အတိုင်း လိုက်လုပ်ပေးရုံပဲ။ ဒါကို ဆိုလိုတာ။ ကျွန်တော်က ဒါလေးတော့ မေတ္တာရပ်ခံပါရစေ” ဟု လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက ဆိုသည်။

ကုန်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှု၊ စားဝတ်နေရေးခက်ခဲမှု၊ ဝင်ငွေနှင့် အသုံးစရိတ် မမျှတမှုနှင့် ဒေါ်လာဈေး မြင့်တက်မှုများကြောင့် မြန်မာ့စီးပွားရေးမှာ ရပ်တန့်နေသည်ဟု ဆိုခြင်းထက် ကျဆင်းနေသည်ဟု ပြောဆိုရမည်ဖြစ်ပြီး ထိုသို့ကျဆင်းမှုတွင် အစိုးရ၌ အဓိက တာဝန်ရှိကြောင်း စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနတွင် ဒုတိယဝန်ကြီး ဖြစ်ခဲ့သူ ဒေါက်တာပွင့်ဆန်းက ဇွန် ၂၉ ရက်တွင် ပြောကြားသည်။

နိုင်ငံ့စီးပွား ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်နေကြောင်း နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ပြောကြားအပြီးတွင် ပြည်သူလူထုအကြား ကျပ်တည်းမှုများကြောင့် မြန်မာ့စီးပွားရေး ရပ်တန့်နေကြောင်း သုံးသပ်မှုများ ရှိနေပြီး ထိုသို့တန့်နေသည် ဆိုသော်လည်း ကုန်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှု၊ စားဝတ်နေရေးခက်ခဲမှု၊ ဝင်ငွေနှင့် အသုံးစရိတ် မမျှတမှုနှင့် ဒေါ်လာဈေး မြင့်တက်မှုများကြောင့် မြန်မာ့စီးပွားရေးမှာ ရပ်တန့်နေသည် ဆိုခြင်းထက် ကျဆင်းနေသည်ဟု ပြောဆိုရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြည်ထောင်စု ကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ၏ ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင် ကော်မတီဝင်လည်းဖြစ်သူ ဒေါက်တာပွင့်ဆန်းက သုံးသပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

“စီးပွားရေးက ရပ်တန့်နေတယ်။ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေက ကြီးမြင့်နေတယ်။ စားဝတ်နေရေး ခက်ခဲမှုတွေရှိတယ်။ ဝင်ငွေနဲ့ အသုံးစရိတ်တွေက မမျှတဘူး။ ဒေါ်လာဈေးကလည်း စံချိန်တင် မြင့်တက်သွားပြီ (ငွေလဲလှယ်နှုန်းက)။ ဒါတွေက အမှန်တွေပဲပေါ့။ ဒီပြယုဂ်တွေ အခြေခံ ကြောင်းခြင်းရာတွေ ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေး အခြေအနေ မကောင်းဘူး။ ရပ်တန့်နေတယ် ဆိုတာထက်ကို ကျဆင်းနေတယ်လို့တောင် ပြောလို့ရပါတယ်။ ရပ်တန့်နေတာ မဟုတ်ဘူး ကျဆင်းနေတာပါ” ဟု ဒေါက်တာပွင့်ဆန်းက ဆိုသည်။

ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်း အနေအထားမှာ ယခင်နှစ်နှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် လျော့ကျသွားသည်ဟု ကမ္ဘာ့ဘဏ်၏ မြန်မာ့စီးပွားရေး လေ့လာမှု အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

မြန်မာကျပ်ငွေ တန်ဖိုးမှာ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ အတွင်း အနည်းငယ် တန်ဖိုးတက်လာသည်။ ၂၀၁၇ -၂၀၁၈ ဘဏ္ဍာနှစ်၏ ပထမနှစ်ဝက်ကာလတွင် ဈေးနှုန်းများသည် အသင့်အတင့်သာ မြင့်တက်ခဲ့သော်လည်း ဒုတိယနှစ်ဝက် ကာလတွင် ပိုမိုလျင်မြန်စွာ မြင့်တက်ခဲ့သည်။ အစားအသောက်နှင့် လောင်စာဆီဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်ခဲ့ရခြင်းမှာ အထူးသဖြင့် ကမ္ဘာ့လောင်စာဆီ ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်ခဲ့၍ဖြစ်ကြောင်း အဆိုပါ အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသည့် နိုင်ငံခြားငွေလဲနှုန်း မတည်မငြိမ် ဖြစ်နေခြင်းက ပြည်သူအများစုအပေါ် သက်ရောက်နေသည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည် အများအားဖြင့် သွင်းကုန်များအပေါ်တွင်သာ အားထားသုံးစွဲ နေရသဖြင့် ဒေါ်လာဈေး မြင့်တက်မှုနှင့် စက်သုံးဆီဈေး မြင့်တက်မှုများက ပြည်သူလူထုအပေါ် အကြီးအကျယ် ရိုက်ခတ်လာနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် မြန်မာ့စီးပွားရေး စောင့်ကြည့်အစီရင်ခံစာတွင် မြန်မာ့စီးပွားရေး တိုးတက်မှုနှုန်း ကြီးကြီးမားမား လျော့နည်းသွားမည် ဆိုပါက မက်ခရိုစီးပွားရေး မတည်ငြိမ်မှု ကြီးထွားလာနိုင်ကာ နိုင်ငံ၏ အထွေထွေ မတည်ငြိမ်မှုကို ဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း သုံးသပ်ခဲ့သည်။

မြန်မာ့စီးပွားရေး ကျဆင်းနေသဖြင့် ပြည်သူများ၏ ဝယ်ယူစားသုံးနိုင်စွမ်း ကျဆင်းနေချိန်တွင် မြွေပူရာ ကင်းမှောင့်သကဲ့သို့ ဒေါ်လာဈေး၊ စက်သုံးဆီဈေးနှင့် ကုန်ဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှုများကသာ ထပ်ဆင့်ထိုးနှက်ပါက ကျပ်တည်းလာသည့် ပြည်သူများအကြား ကမ္ဘာ့ဘဏ် သုံးသပ်ထားသကဲ့သို့ အထွေထွေ မတည်ငြိမ်မှု ဆိုက်ရောက်လာမည်ကို သတိပြုပြင်ဆင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း အကြံပြုလိုပါသည်။