လွှတ်တော်အစည်းအဝေးမကျင်းပမီ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များအား တွေ့ရစဉ် (ဓာတ်ပုံ-စည်သူ)

သံခင်းတမန်ခင်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံသည် အကျပ်အတည်း ဆိုက်နေပြီး သံခင်းတမန်ခင်းဆိုင်ရာ အင်စတီကျူးရှင်းများကလည်း လျော့တိလျော့ရဲ ဖြစ်နေသည်။ သတင်းနှင့် အချက်အလက် နည်းပညာဟာကွက်များကလည်း ဗုံးပေါလအောပင်ဖြစ်သည်။ တရားဝင်ဝက်ဘ်ဆိုက်၊ လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာတို့သည် ဗျူဟာမြောက်မျက်နှာစာများဖြစ်သည့် အားလျော်စွာ နည်းပညာခေတ်သစ်ကြီးအလယ် သူတစ်လှမ်း၊ ကိုယ်တစ်လှမ်း အကြိတ်အနယ် ယှဉ်နိုင်ဖို့ဆိုလျှင် နည်းပညာဟာကွက်များကို ကုစားကြရမည်။ ဝက်ဘ်ဆိုက်များ၊ ဖေ့စ်ဘွတ်၊ တွစ်တာအပါအဝင် လူမှုကွန်ရက် စာမျက်နှာများကို အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ အသက်သွင်းနိုင်ရေး အားထုတ်ကြရမည်ဖြစ်သည်။

မြန်မာ့သံခင်းတမန်ခင်း အကျပ်အတည်းကို ဆောလျင်စွာ ကုစားနိုင်ရေးတွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနသည် သော့ချက်ကျမည်ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲအလွန် အစိုးရသစ်လက်ထက် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနတွင် နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုယ်တိုင် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးအဖြစ် တာဝန်ရယူထားသည်။ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒနှင့် သံခင်းတမန်ခင်းကို အဓိကဖော်ဆောင်နေသည့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ http://www.mofa.gov.mm/ တရားဝင်ဝက်ဘ်ဆိုက်၊ ဖေ့စ်ဘွတ်နှင့် တွစ်တာစာမျက်နှာများသည် သံခင်းတမန်ခင်း အကျပ်အတည်းအား ကုစားရာတွင် နည်းပညာခံကတုတ်များဟုပင် တင်စားနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

၁၉၆၂ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနကို ပြန်ပြောင်းကြည့်မည်ဆိုလျှင် လူကြီးသားသမီးများ၊ ဆွေမျိုးသားချင်းများ၊ တပ်မတော်အငြိမ်းစားများနှင့် အုံးအုံးထခဲ့ပြီး ၁၉၈၈ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း အုံနှင့် ကျင်းနှင့် မြင့်တက်လာခဲ့သည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ် မတ်လကုန် အစိုးရသစ်ဖွဲ့စည်းခဲ့စဉ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဖြစ်လာသောအခါ လူကြီးဆွေမျိုးသားချင်း၊ ပတ်သက်ရာ ပတ်သက်ကြောင်းမဟုတ်သည့် အရပ်သားသံတမန် ကြီး၊ ငယ်၊ လတ်များ၊ ဝန်ထမ်းများကို စိတ်လှုပ်ရှားစေခဲ့သည်။ အပြောင်းအလဲများ၊ လူမှန်နေရာမှန် အိပ်မက်တို့နှင့်အတူ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ အခင်းအကျင်းသစ်ကို မြင်တွေ့၊ ဖြတ်သန်းရတော့မည်ဟု မျှော်လင့်ခဲ့ကြမည်မှာ မြေကြီးလက်ခတ်မလွဲပင် ဖြစ်သည်။

သို့သော် အစိုးရသစ်၏ ကနဦးအစကာလတွင်ပင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနတွင်း အပြောင်းအလဲနှင့် လူမှန်နေရာမှန် အိပ်မက်တို့သည် မှေးမှိန်ခဲ့ရသည်ဟု သုံးသပ်ကြသည်။ အစိုးရသစ်၏ သံခင်းတမန်ခင်းသည် ဆွဲဆောင်မှုနည်းပြီး လေးလံထိုင်းမှိုင်းနေသည်။ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်း၏ မေးမြန်းချက်၊ သုံးသပ်ချက်နှင့် ဖိအားများအကြားတွင် မြန်မာ့သံတမန်များသည် ခြေမကိုင်မိ၊ လက်မကိုင်မိနှင့် သံခင်းတမန်ခင်း ကစားကွက်ပျောက်နေသည့်အပြင်၊ သက်လုံလည်းလျော့ရဲ၊ ဟန်ချက်လည်း ပျက်နေကြပုံရသည်ဟု သုံးသပ်နိုင်သည်။ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန အပါအဝင် လျော့ရဲလွန်းနေသည့် အင်စတီကျူးရှင်းများကို ထိထိရောက်ရောက် ပြုပြင်ပြောင်းလဲတည် ဆောက်နိုင်ရန် အရေးတကြီး လိုအပ်လျက် ရှိနေသည်။

အင်စတီကျူးရှင်းချည်း သက်သက်မဟုတ်၊ လူပုဂ္ဂိုလ် အရည်အသွေးပိုင်းကိုလည်း မျက်ခြည်မပြတ်သင့်ပေ။ နည်းပညာဟာကွက်ကိုလည်း မဖြစ်မနေ ကုစားရမည်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန အနေဖြင့် နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေးနှင့် သံခင်းတမန်ခင်းကို ဗျူဟာမြောက် ဖော်ဆောင်ရာတွင် ဝက်ဘ်ဆိုက်၊ ဖေ့စ်ဘွတ်၊ တွစ်တာတို့ကို ထိထိရောက်ရောက် အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ သုံးနိုင်ရန် ဆော်သြ၊ တိုက်တွန်းလိုပါသည်။ နည်းပညာစကြံၤန်လမ်းသည် သုံးတတ်လျှင်ဆေးပင်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတကာတွင် အစိုးရများ၊ ဝန်ကြီးဌာနများသည် ဝက်ဘ်ဆိုက်များ၊ လူမှုကွန်ရက် စာမျက်နှာများကို သုံး၍ လူထုဆက်ဆံရေး၊ ဝါဒဖြန့်ချိရေး၊ သတင်းအချက်အလက် ရယူရေးတို့ကို ဆောင်ရွက်နေသည်မှာ ဆယ်စုနှစ်နှင့်ချီ ကြာခဲ့ပြီဖြစ်သည်။

နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန အပါအဝင် မြန်မာအစိုးရနှင့် လွှတ်တော်များကမူ ဝက်ဘ်ဆိုက်၊ ဖေ့စ်ဘွတ်၊ တွစ်တာတို့ကို အချိန်နှင့် တစ်ပြေးညီ အသုံးပြု၍ သတင်းအချက်အလက် ထုတ်ပြန်ရာတွင် သိသာမြင်သာ နောက်ကောက်ကျနေဆဲဖြစ်သည်။ သတင်းအချက်အလက်များသည် သက်တမ်းလွန်နေမည်၊ သိုးနေမည်ဆိုပါက ဆွဲဆောင်နိုင်မည်မဟုတ်ပေ။ နိုင်ငံတကာ အခင်းအကျင်းတွင် တိကျမှန်ကန်သော သတင်းအချက်အလက်များကို အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ ထုတ်ပြန်နိုင်မှသာ ပခုံးချင်းယှဉ်၊ စီးချင်းထိုးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ သတင်းနည်းပညာနှင့် အချက်အလက် နည်းပညာကို ကျောထောက်နောက်ခံပြု၍ လျှောက်လှမ်းမည့် နိုင်ငံတကာ သံခင်းတမန်ခင်းတွင် သတင်းထုတ်ပြန်ချက်များ၊ အချက်အလက်များ၊ သက်သေ အထောက်အထားများသည် ဗျူဟာမြောက် လက်နက်ကြီးများပင်ဖြစ်သည်။ သံခင်းတမန်ခင်း အကျပ်အတည်းများကို ကုစားနိုင်မည့် အသက်ကယ်ဆေးများပင်ဖြစ်သည်။ အနာတခြား ဆေးတခြားမဖြစ်ဖို့၊ အနာနှင့် ဆေးတွေ့ဖို့ သေရေးရှင်ရေးတမျှ အရေးကြီးသည်ကို ဆင်ခြင်သုံးသပ်သင့်သည်။

သံခင်းတမန်ခင်း အကျပ်အတည်းကို ကုစားနိုင်ရေး ချဉ်းကပ်ရာတွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနသည် တရားဝင်ဝက်ဘ်ဆိုက်၊ ဖေ့စ်ဘွတ်၊ တွစ်တာတို့ကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် သုံးနိုင်ရေး စီမံချက်ချမှတ် ဖော်ဆောင်သင့်သည်။ ဝက်ဘ်ဆိုက်ပေါ်တွင် သတင်းအချက်အလက်များကို အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ ဖော်ပြ၍ နိုင်ငံတကာ သံခင်းတမန်ခင်းကို ထိုးဖောက်သင့်သည်။ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ တရားဝင် ဝက်ဘ်ဆိုက်၊ ဖေ့စ်ဘွတ်နှင့် တွစ်တာတို့အပေါ် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းက ယုံကြည်လာအောင်၊ စိတ်ဝင်စားလာအောင် ဆွဲဆောင်လာနိုင်မည်ဆိုလျှင် သံခင်းတမန်ခင်း အကျပ်အတည်းကို ကုစားနိုင်မည့်လမ်းစပေါ် တစ်စိတ်တစ်ဒေသ အနေဖြင့် ခြေချနိုင်ပြီဟုဆိုနိုင်သည်။ တရားဝင်ဝက်ဘ်ဆိုက်သည် နိုင်ငံတကာ အခင်းအကျင်းတွင် ဝါဒဖြန့်ချိရေး၊ သတင်းထုတ်ပြန်ရေးတို့နှင့် စပ်လျဉ်း၍ ထိထိရောက်ရောက် ကျားကန်ပေးနိုင်ခြင်းမရှိလျှင် ဝက်ဘ်ဆိုက်၊ နည်းပညာသုံးစွဲမှုတို့နှင့် ဆက်စပ်သည့် ဘတ်ဂျက် (ပြည်သူ့ဘဏ္ဍာ) သည်လည်း သဲထဲရေသွန် ဖြစ်သွားနိုင်ဖွယ် ရှိနေသည်။

အချင်းချင်း အပြန်အလှန် ထိန်းကျောင်းမှုကို မဖြစ်မနေ ရှေ့တန်းတင်ရမည်ဖြစ်သည်။ လွှတ်တော်များအနေဖြင့် အစိုးရ၊ အစိုးရ၏ ဝန်ကြီးဌာနများကို အပြန်အလှန် ထိန်းကျောင်းနိုင်ရန် ဥပဒေနှင့်အညီ ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတကာသံခင်းတမန်ခင်း အကျပ်အတည်းကာလတွင် ပြည်သူ့လွှတ်တော်၊ အမျိုးသားလွှတ်တော်တို့အနေဖြင့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ နိုင်ငံတကာသံခင်း တမန်ခင်းတို့နှင့် စပ်လျဉ်းသည့် မေးခွန်းများ၊ အဆိုများကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် မေးမြန်းတင်သွင်းနိုင်ရန် အရေးတကြီး လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။ လွှတ်တော်နှစ်ရပ်ရှိ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးဆိုင်ရာ ကော်မတီများအနေဖြင့် နိုင်ငံတကာ သံခင်းတမန်ခင်း၊ နိုင်ငံခြားဆက်ဆံရေးတို့နှင့် စပ်လျဉ်း၍ ထိထိရောက်ရောက် စောင့်ကြည့်၊ ထိန်းကျောင်းနိုင်ရေး စဉ်ဆက်မပြတ် ရှေးရှုရမည်ဖြစ်သည်။

သံခင်းတမန်ခင်း အပါအဝင် အခင်းအကျင်းများစွာတွင် အင်စတီကျူးရှင်းများ အားကောင်းဖို့ လိုအပ်နေဆဲဖြစ်သည်။ အင်စတီကျူးရှင်းများ လျော့ရဲနေသရွေ့၊ သံခင်းတမန်ခင်းရော၊ ဒီမိုကရေစီပြုရေးပါ လိမ်ဖည်လိမ်ဖည်ဖြစ်နေဦးမည်မှာ သေချာသည်။ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု လျှော့ချနိုင်ဖို့၊ တာဝန်နှင့် လုပ်ပိုင်ခွင့်များ သတ်မှတ်၊ အပ်နှင်းနိုင်ဖို့ကလည်း အဆောတလျင် ဆောင်ရွက်ရမည့် အရေးကိစ္စပင် ဖြစ်သည်။ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုဆိုဆို၊ ကြိုးနီစနစ်ဆိုဆို၊ ပုဂ္ဂိုလ်နိုင်ငံရေးဆိုဆို၊ ပေါ်ပြူလာနိုင်ငံရေးဆိုဆို၊ အားကောင်းနေသရွေ့၊ ဒီမိုကရေစီ အပြောင်းအလဲက ရှေ့တိုးမပေါက်နိုင်ပေ။ ဒီမိုကရေစီနည်းထုံးတို့နှင့် လွဲနေချော်နေသရွေ့ မြန်မာ့ခြေလှမ်းများသည် ဒီမိုကရေစီစပ် ကူးမပ်ကူးနှင့် အစပ်အဟပ်တည့်ဖို့ ခက်ခဲနေဦးမည်ဖြစ်သည်။

လတ်တလော ဖရိုဖရဲ၊ ဗရုတ်သုတ်ခများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ကျောသားရင်သားမခွဲမခြား ချဉ်းကပ်၊ ဆန်းစစ်၊ သုံးသပ်နိုင်ဖို့ကလည်း အရေးကြီးနေသည်။ နှစ်ပေါင်း ၅၀ ကျော် ဒီမိုကရေစီဟာကွက်ကြောင့် နေ့ချင်းညချင်း ရုန်းထဖို့ ခဲယဉ်းသည်မှာ မငြင်းနိုင်သော်လည်း အစိုးရသစ်၏ ကနဦးအစနှစ်များတွင် အလွဲလွဲ အချော်ချော်များ၊ ပြောမှားဆိုမှားများ နည်းနိုင်သမျှနည်းပြီး ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ကနဦးခြေလှမ်းများကို သိသာမြင်သာ လှမ်းပြနိုင်ဖို့ ပဓာနကျမည်ဖြစ်သည်။ အစိုးရ သက်တမ်းငါးနှစ်တာကာလတွင် နိုင်ငံတကာ သံခင်းတမန်ခင်း အပါအဝင် နယ်ပယ်ကဏ္ဍပေါင်းစုံ၌ အလွဲလွဲ အချော်ချော်များထက် အခြေခံကျသော ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို သိသာမြင်သာ ဖော်ဆောင်နိုင်ရန် သော့ချက်ကျမည်ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးနှင့် သံခင်းတမန်ခင်း အကျပ်အတည်းများအကြား အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ကိုယ်တိုင် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးအဖြစ် တာဝန်ယူထားသည့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ တရားဝင်ဝက်ဘ်ဆိုက်၊ ဖေ့စ်ဘွတ်နှင့် တွစ်တာတို့သည် အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ အားကောင်းမောင်းသန်ဖို့ မဖြစ်မနေ လိုအပ်သည်။ လွှတ်တော်များနှင့် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များကလည်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံရုံးဝန်ကြီးဌာန အပါအဝင် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဌာနများ၏ အလွဲအမှားများ၊ ဖရိုဖရဲများ၊ ဗရုတ်သုတ်ခများကို စဉ်ဆက်မပြတ် အရှိန်အဟုန်မြှင့် စောင့်ကြည့်၊ တည့်မတ်၊ ထိန်းကျောင်းပေးနိုင်ရေးနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဦးတည်ချက် ထားကြရမည်ဖြစ်သည်။

အချုပ်အားဖြင့်ဆိုသော် သတင်းနည်းပညာနှင့် အချက်အလက် နည်းပညာခေတ်ကြီးတွင် သတင်းအလွဲအမှား၊ အချက်အလက် အလွဲအမှားတို့သည် ကောက်ချက်အလွဲအမှားဆီ တွန်းပို့မည်ဖြစ်ပြီး ကောက်ချက်အလွဲအမှားတို့ကို အကြောင်းပြုလျက် ဆုံးဖြတ်ချက် အလွဲအမှားဆီ ဦးတည်သွားနိုင်ဖွယ် ရှိနေသည်။ သို့ဖြစ်၍ အစိုးရ၊ လွှတ်တော်၊ ဝန်ကြီးဌာနများ အနေဖြင့် လျော့ရဲနေသော အင်စတီကျူးရှင်းများကို အားကောင်းမောင်းသန်အောင် တည်ဆောက်ပြီး ဝက်ဘ်ဆိုက်၊ ဖေ့စ်ဘွတ်၊ တွစ်တာတို့နှင့် ဆက်စပ်သည့် နည်းပညာဟာကွက်များကို ပြုပြင်ဖာထေးကာ မြန်မာ့သံခင်းတမန်ခင်း အကျပ်အတည်းကို စိုးရိမ်ရေမှတ်အောက် ရောက်ရှိအောင်၊ အမှိုက်ကစ ပြာသာဒ်မီး လောင်ကိန်းမဆိုက်ရအောင် ဟန်ချက်ညီညီ ပြိုင်တူတွန်း၍ ပြုပြင်ကုစားနိုင်ရေး မျက်မှောက်ပြုသင့်ပါကြောင်း တိုက်တွန်း ဆော်သြလိုက်ရပါသည်။